16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
16:03 / 28-03-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dondurulmasına çağırış edirlər
15:57 / 28-03-2024
Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib
15:14 / 28-03-2024
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
14:54 / 28-03-2024
Prezident İlham Əliyev “Avtomobil yolları haqqında” qanuna dəyişiklik edib
14:25 / 28-03-2024
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13 / 28-03-2024
Kəşfiyyat rəhbəri: “Terrorla bağlı Rusiyada əvvəlcədən dəqiq məlumat olub”
13:47 / 28-03-2024
Qazaxda 25 yaşlı gənc bacısının gözləri qarşısında öldürülüb
13:34 / 28-03-2024
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
13:10 / 28-03-2024
İstehsalat birliyində yoxlamalar başlayıb, vəzifədən kənarlaşdırılanlar var
12:56 / 28-03-2024
Daha bir bankın əmlakları təkrar hərraca çıxarılır
12:55 / 28-03-2024
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
12:43 / 28-03-2024
Köçəryan: “Sülh üçün bir yoldan keçmək lazımdır”
12:41 / 28-03-2024
Gimnastlarımız Qran-pri turnirinə qatılacaq
12:21 / 28-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:13 / 28-03-2024
Paşinyan: Ermənistan mühacirətdə olan “Dağlıq Qarabağ hökuməti"ni tanımır
12:07 / 28-03-2024
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
12:04 / 28-03-2024
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
11:59 / 28-03-2024
Səbinə Əliyeva Xankəndidə erməni əsilli sakinlərlə görüşüb
11:34 / 28-03-2024
Sərhədlərin delimitasiyası: Bakı tələsdirir, İrəvan vaxtı uzadır
11:10 / 28-03-2024
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsi barədə qərar verib
11:00 / 28-03-2024
Magistraturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayıb
10:54 / 28-03-2024
Ağdərədə qumbaraatan və pulemyot tapılıb
10:37 / 28-03-2024
PKK tərəfdarları Fransada hava limanını dağıdıb
10:29 / 28-03-2024
Lənkərandakı qəzada bir ailənin iki üzvü ölüb - Fotolar
10:25 / 28-03-2024
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
10:10 / 28-03-2024
Xarkov və Zaporojyeyə hücum olub
10:04 / 28-03-2024
Terrorda ittiham olunan qardaşların kiçiyi dindirilir
09:56 / 28-03-2024
Əli Nağıyev: "İtkin düşmüş daha 73 nəfərin adı yaxın günlərdə açıqlanacaq"
09:44 / 28-03-2024
Baltikyanı ölkələrdə rusofobiya təhlükəli həddə çatıb
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:29 / 24-03-2024
Rusiya və daha bir neçə ölkədə milli matəm başlayıb
01:09 / 24-03-2024
Bağanis-Ayrım soyqırımından 34 il ötür
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:38 / 23-03-2024
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23:46 / 23-03-2024
Blinkendən Netanyahuya Rəfahla bağlı xəbərdarlıq
23:28 / 23-03-2024
Xavyer Miley İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərib
00:07 / 24-03-2024
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
17:13 / 23-03-2024
Putin: “Krokus”a hücum edənlərin Ukraynaya qaçması üçün “pəncərə” hazırlanıb
Həkim: "İnsanları COVID-19-dan qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”
Tarix: 16-04-2021 12:48 | Bölmə: Cəmiyyət
“Bütün dünyaya yayılan yeni tip koronavirusdan ( COVID-19 ) insanları qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”.
Bunu Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi İbrahim Əhmədov deyib. O bildirib ki, ümumiyyətlə, hansısa qidanın hər hansı bir xəstəliyin qoruyucusu olmasını demək doğru deyil: “COVID-19-a gəldikdə isə, bu müddət ərzində başa düşdüyümüz odur ki, bu xəstəliyə qalib gəlmək üçün yüksək immun sisteminə sahib olmalıyıq. Bu baxımdan hər zaman vurğulanan sağlam və balanslaşdırılmış qidalanma bir daha öz önəmini qazanır.
Bütün bioloji fəal komponentlər, yəni, əvəzolunmaz amin turşuları, doymamış yağ turşuları, vitaminlər, mikroelementlər, minerallarla zəngin olan bütün məhsullar bu patalogiyanın qarşısının alınmasında insan orqanizminə yardımçı vasitə hesab oluna bilər. İlk növbədə onu bilməliyik ki, orqanizmdə immun sisteminin möhkəmliyi zülal komponenti ilə bağlıdır. Bu səbəbdən əvəzolunmaz amin turşuları ilə zəngin olan tam dəyərli zülal mənbəyi olan məhsullar bilavasitə immunitetin yüksəlməsində aparıcı rol oynayır. Heyvani mənşəli məhsullar : süd – ağartı məhsulları, balıq, yumurta, ət məhsulları bu qrupda olan komponentlərdir.
Bu məhsullar həm zülal, həm mineral maddələr mənbəyi olaraq dəyərlidir , həm də yağda həll olan vitaminlərin yeganə mənbəyi həmin məhsullardır".
Həkim qeyd edib ki, C, D, E, A vitaminlərinin COVID-19 zamanı orqanizmə qoruyucu təsiri çox yüksəkdir: “Amma unutmamalıyıq ki , orqanizm tarazlıqda qorunub saxlanılmalıdır. Bəzən təlaşa düşüb hər hansı komponentin qəbulunun artırılması, digər komponentlərin də bədəndə artmasına şərait yaradır. Tövsiyəm bunların qəbulu ilə bərabər polivitamin preparatlarından istifadə olunmasıdır. Orqanizm çox mürəkkəb mexanizmdir. Adət etdiyimiz gündəlik qidalanmada əsas elementləri unutmamalıyıq.
Xroniki xəstəliyi olan insanlar diqqət etməlidirlər. Məsələn, insan şəkərli diabet xəstəsidirsə, aydın məsələdir ki, gün ərzində maye təlabatının vaxtında ödənilməsi sağlamlığının qorunmasının əsas şərtidir. Bilirik ki, COVID-19 zamanı laxtalanma proseslərini artmasının nəticəsi çox təhlükəli ola bilər. Ürək-damar sitemi çatışmazlığı olan, mədə-bağırsaq problemləri yaşayan insanların zamanında qida və maye qəbulu sağlamlıq cəhətdən çox önəmlidir”.
İ. Əhmədovun sözlərinə görə, su orqanizm üçün ən vacib qida amillərindən biridir: “Maddələr mübadiləsi zamanı əmələ gələn ara maddələr çox güclü zəhərləyici xüsusiyyətlərə malik olan birləşmələr olub, insan orqanizminin həyatı funksiyalarını poza bilər. Su həm də daxili təmizliyi təmin edən çox vacib amildir. Bu baxımdan yaxşı olar ki, insanlar qəbulda canlı suya üstünlük versin. İnsan suyu yalnız içki şəklində qəbul etmir. Qəbul etdiyimiz maye miqdarının təxminən 25-30%-i xörəklərin, 15-20%-i isə məhsulların tərkibində olur. Sərbəst maye şəklində isə qəbul edəcəyimiz miqdar xüsusilik təşkil edir. Bu miqdar insan orqanizminin maddələr mübadiləsinin intensivliyindən, gördüyü işdən, ağırlıq dərəcəsindən, hava temperaturundan və s. asılıdır. Orta hesabla götürsək, müasir dövrdə gündəlik 2-3 litr maye qəbulu ödənilərsə, kifayətdir. Əslində maye tələbatını bədənimiz özü bizə bildirir. Əgər orqanizmdə mühitlərin qatılığı artarsa, mərkəzi sinir siteminə gedən reaksiya hesabına susuzluq yaranır. Və bu zaman tövsiyə edərdim ki, canlı (qaynadılmamış su) sudan istifadə olunsun. Əsas məqamlardan biri isə su qəbulunu birdəfəlik 1 litr içməklə deyil fasilələrlə qəbul etmək vacibdir. Ramazan müddətində isə gün ərzində mayeyə olan tələbatın insana çətinlik yaratmaması üçün imsak zamanı 3-4 stəkan maye qəbul etməsi kifayətdir. Əsasən də buna Ramazanın ilk günlərində diqqət etmək lazımdır. Gündəlik qəbul etdiyimiz maye miqdarının 40-50%-ni imsak zamanı qəbul etsək, iftar zamanına kimi bədənimizə yardımçı olmuş olarıq”.
Mütəxəssis deyib ki, Ramazan ayının imsakında, eləcə də adi günlərdə belə səhər yeməyi mütləq yeyilməlidir: “Əsasən də gün boyu enerjiyə ehtiyacı olan iş adamları buna əməl etməlidirlər. Ona görə də imsakda insana enerji verəcək qidaların qəbul edilməsi vacibdir. Bu baxımdan imsakda ilk növbədə duzlu qidaları rasiyondan çıxarmaq lazımdır. Turş qidalar, konservləşdirilmiş məhsullar, duzlu pendirlərdən, şirniyyatlardan imsak zamanı uzaq durmaq tövsiyə olunur. Məsələn, menyuda yumurta, şit pendir, göyərti, pomidor, xiyarın olması məqsədəuyğundur. Bütün bunların imsak və iftarda olması yaxşıdır.
İftar bir stəkan su ilə açılır. Buna səbəb mədənin rahatlamasıdır. Təbii ki, əvvəlcə ən yüngül qidaların qəbulu daha yaxşı olar. Birinci menyuda sulu yeməklərin olması vacibdir. Çünki birdən-birə ağır yeməyə keçmək xüsusilə də mədə-bağırsaq sistemində problemi olan insanların bundan əziyyət çəkməsinə gətirib çıxaracaq.
İftar zamanı şirniyyat məhsulları, xəmir xörəkləri, yüksək kalorili qidalar oruc tutanlarda kilo artımına səbəb olur. Kilo artımından asılı olaraq qan təzyiqində artım ola bilər. Kolbasa, basdırma və bənzər məhsullar doymuş yağ tərkibi yüksək olduğu üçün yeyilməsi riskli olan qida qruplarındadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən nəşr olunan son araşdırmaya görə, işlənmiş ətlərin xərçəng riskini artırdığı sübut edilib. ÜST tərəfindən nəşr olunan 27 maddəlik hesabatda işlənmiş ətlər 1-ci kateqoriya risk təsnifatına daxil edilib”/APA.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-04-2021 12:48 | Bölmə: Cəmiyyət
“Bütün dünyaya yayılan yeni tip koronavirusdan ( COVID-19 ) insanları qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”.
Bunu Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi İbrahim Əhmədov deyib. O bildirib ki, ümumiyyətlə, hansısa qidanın hər hansı bir xəstəliyin qoruyucusu olmasını demək doğru deyil: “COVID-19-a gəldikdə isə, bu müddət ərzində başa düşdüyümüz odur ki, bu xəstəliyə qalib gəlmək üçün yüksək immun sisteminə sahib olmalıyıq. Bu baxımdan hər zaman vurğulanan sağlam və balanslaşdırılmış qidalanma bir daha öz önəmini qazanır.
Bütün bioloji fəal komponentlər, yəni, əvəzolunmaz amin turşuları, doymamış yağ turşuları, vitaminlər, mikroelementlər, minerallarla zəngin olan bütün məhsullar bu patalogiyanın qarşısının alınmasında insan orqanizminə yardımçı vasitə hesab oluna bilər. İlk növbədə onu bilməliyik ki, orqanizmdə immun sisteminin möhkəmliyi zülal komponenti ilə bağlıdır. Bu səbəbdən əvəzolunmaz amin turşuları ilə zəngin olan tam dəyərli zülal mənbəyi olan məhsullar bilavasitə immunitetin yüksəlməsində aparıcı rol oynayır. Heyvani mənşəli məhsullar : süd – ağartı məhsulları, balıq, yumurta, ət məhsulları bu qrupda olan komponentlərdir.
Bu məhsullar həm zülal, həm mineral maddələr mənbəyi olaraq dəyərlidir , həm də yağda həll olan vitaminlərin yeganə mənbəyi həmin məhsullardır".
Həkim qeyd edib ki, C, D, E, A vitaminlərinin COVID-19 zamanı orqanizmə qoruyucu təsiri çox yüksəkdir: “Amma unutmamalıyıq ki , orqanizm tarazlıqda qorunub saxlanılmalıdır. Bəzən təlaşa düşüb hər hansı komponentin qəbulunun artırılması, digər komponentlərin də bədəndə artmasına şərait yaradır. Tövsiyəm bunların qəbulu ilə bərabər polivitamin preparatlarından istifadə olunmasıdır. Orqanizm çox mürəkkəb mexanizmdir. Adət etdiyimiz gündəlik qidalanmada əsas elementləri unutmamalıyıq.
Xroniki xəstəliyi olan insanlar diqqət etməlidirlər. Məsələn, insan şəkərli diabet xəstəsidirsə, aydın məsələdir ki, gün ərzində maye təlabatının vaxtında ödənilməsi sağlamlığının qorunmasının əsas şərtidir. Bilirik ki, COVID-19 zamanı laxtalanma proseslərini artmasının nəticəsi çox təhlükəli ola bilər. Ürək-damar sitemi çatışmazlığı olan, mədə-bağırsaq problemləri yaşayan insanların zamanında qida və maye qəbulu sağlamlıq cəhətdən çox önəmlidir”.
İ. Əhmədovun sözlərinə görə, su orqanizm üçün ən vacib qida amillərindən biridir: “Maddələr mübadiləsi zamanı əmələ gələn ara maddələr çox güclü zəhərləyici xüsusiyyətlərə malik olan birləşmələr olub, insan orqanizminin həyatı funksiyalarını poza bilər. Su həm də daxili təmizliyi təmin edən çox vacib amildir. Bu baxımdan yaxşı olar ki, insanlar qəbulda canlı suya üstünlük versin. İnsan suyu yalnız içki şəklində qəbul etmir. Qəbul etdiyimiz maye miqdarının təxminən 25-30%-i xörəklərin, 15-20%-i isə məhsulların tərkibində olur. Sərbəst maye şəklində isə qəbul edəcəyimiz miqdar xüsusilik təşkil edir. Bu miqdar insan orqanizminin maddələr mübadiləsinin intensivliyindən, gördüyü işdən, ağırlıq dərəcəsindən, hava temperaturundan və s. asılıdır. Orta hesabla götürsək, müasir dövrdə gündəlik 2-3 litr maye qəbulu ödənilərsə, kifayətdir. Əslində maye tələbatını bədənimiz özü bizə bildirir. Əgər orqanizmdə mühitlərin qatılığı artarsa, mərkəzi sinir siteminə gedən reaksiya hesabına susuzluq yaranır. Və bu zaman tövsiyə edərdim ki, canlı (qaynadılmamış su) sudan istifadə olunsun. Əsas məqamlardan biri isə su qəbulunu birdəfəlik 1 litr içməklə deyil fasilələrlə qəbul etmək vacibdir. Ramazan müddətində isə gün ərzində mayeyə olan tələbatın insana çətinlik yaratmaması üçün imsak zamanı 3-4 stəkan maye qəbul etməsi kifayətdir. Əsasən də buna Ramazanın ilk günlərində diqqət etmək lazımdır. Gündəlik qəbul etdiyimiz maye miqdarının 40-50%-ni imsak zamanı qəbul etsək, iftar zamanına kimi bədənimizə yardımçı olmuş olarıq”.
Mütəxəssis deyib ki, Ramazan ayının imsakında, eləcə də adi günlərdə belə səhər yeməyi mütləq yeyilməlidir: “Əsasən də gün boyu enerjiyə ehtiyacı olan iş adamları buna əməl etməlidirlər. Ona görə də imsakda insana enerji verəcək qidaların qəbul edilməsi vacibdir. Bu baxımdan imsakda ilk növbədə duzlu qidaları rasiyondan çıxarmaq lazımdır. Turş qidalar, konservləşdirilmiş məhsullar, duzlu pendirlərdən, şirniyyatlardan imsak zamanı uzaq durmaq tövsiyə olunur. Məsələn, menyuda yumurta, şit pendir, göyərti, pomidor, xiyarın olması məqsədəuyğundur. Bütün bunların imsak və iftarda olması yaxşıdır.
İftar bir stəkan su ilə açılır. Buna səbəb mədənin rahatlamasıdır. Təbii ki, əvvəlcə ən yüngül qidaların qəbulu daha yaxşı olar. Birinci menyuda sulu yeməklərin olması vacibdir. Çünki birdən-birə ağır yeməyə keçmək xüsusilə də mədə-bağırsaq sistemində problemi olan insanların bundan əziyyət çəkməsinə gətirib çıxaracaq.
İftar zamanı şirniyyat məhsulları, xəmir xörəkləri, yüksək kalorili qidalar oruc tutanlarda kilo artımına səbəb olur. Kilo artımından asılı olaraq qan təzyiqində artım ola bilər. Kolbasa, basdırma və bənzər məhsullar doymuş yağ tərkibi yüksək olduğu üçün yeyilməsi riskli olan qida qruplarındadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən nəşr olunan son araşdırmaya görə, işlənmiş ətlərin xərçəng riskini artırdığı sübut edilib. ÜST tərəfindən nəşr olunan 27 maddəlik hesabatda işlənmiş ətlər 1-ci kateqoriya risk təsnifatına daxil edilib”/APA.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:14
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
Bu gün, 13:34
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
Bu gün, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 10:54
Ağdərədə qumbaraatan və pulemyot tapılıb
Bu gün, 10:29
Lənkərandakı qəzada bir ailənin iki üzvü ölüb - Fotolar
Bu gün, 09:32
Qurani-Kərimi təhqir edən siyasətçi saxlanılıb
Bu gün, 00:35
Rusiyada daha iki jurnalisti həbs ediblər
Dünən, 17:15
Bakıda liftin qapıları arasında qalan qadın ölüb
Dünən, 15:14
"Bakıda yeni parklanma qiymətləri əhalinin qazancına uyğun deyil" - Deputatlardan açıqlamalar
Dünən, 12:19
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:42
Dağlıq rayonlarda qar yağıb
Dünən, 00:31
Yeni superkeçirici kəşf olunub
26-03-2024, 21:31
Dəfn zamanı tabutdakı qardaşının qulağını kəsib
26-03-2024, 21:10
Moskvada terror törədən şəxslərin yaxınları istintaqa cəlb edilib
26-03-2024, 19:02
Abşeronda ağır qəza: bir nəfər ölüb, yaralılar var
26-03-2024, 12:55
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
26-03-2024, 10:00
Ağcabədi sakini 4 kq heroinlə saxlanılıb
25-03-2024, 15:50
Hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə müraciət olunub
25-03-2024, 13:44
Ölkənin ən gənc meri müşaviri ilə birlikdə öldürülüb - Foto
25-03-2024, 13:10
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
24-03-2024, 11:34
Məktəb və musiqi kollecinin zirzəmilərindən silah-sursat tapılıb
24-03-2024, 00:07
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
23-03-2024, 13:44
66 yaşlı qadını öldürən Tofiq Balacayev saxlanılıb
23-03-2024, 13:20
Moskvadakı terror aktı zamanı azərbaycanlı da həlak olub
23-03-2024, 12:17
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
23-03-2024, 11:39
Rusiyanın Azərbaycandakı səfirliyində xatirə kitabı açılıb
22-03-2024, 13:17
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-03-2024, 13:02
Terminaldan 9161 manat oğurlayanlar tutulub - Fotolar
22-03-2024, 09:54
"Apple" şirkəti fırıldaqçılıqda ittiham olunur
21-03-2024, 17:58
İranlı narkotacirlərə kuryerlik edən Cəlilabad sakinləri tutulub
21-03-2024, 12:00
Goranboyda fermanı qəsdən yandıran şəxslər saxlanılıb
19-03-2024, 16:45
3 saylı Uşaq Evində qanun pozuntuları aşkarlanıb
19-03-2024, 16:11
Bu rayonlara qar yağır - Siyahı
19-03-2024, 15:45
Cahit Bağçı Azərbaycan xalqını təbrik edib
19-03-2024, 13:34
Lənkəran sakini 30 kq narkotiklə qandallanıb
19-03-2024, 12:26
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz