14:03 / 19-05-2025
7 oktyabr hücumuna 2 il əvvəldən hazırlaşıblar
13:50 / 19-05-2025
150 milyard avroluq silah krediti proqramı işə salınır
13:30 / 19-05-2025
Rusiyanın Qara dənizdəki radarını məhv ediblər
13:29 / 19-05-2025
Azərbaycan və İran hərbçilərinin birgə təliminin açılış mərasimi keçirilib - Video
13:09 / 19-05-2025
Terror qruplaşmasında iştirak edən şəxsləri Azərbaycana gətiriblər - (Video)
13:03 / 19-05-2025
Qitələrarası raketin buraxılışı uğursuz olub
12:51 / 19-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:46 / 19-05-2025
Həsənquliyev: Həcc ziyarəti üçün vəsait toplamaq çətinləşib
12:42 / 19-05-2025
Keçmiş məmura hökm oxunub
12:31 / 19-05-2025
Görkəmli sənətkarın oğlu: "Anamdan mənə bircə evi yadigar qalıb"
12:05 / 19-05-2025
Putin-Tramp görüşü reallaşa bilər
11:53 / 19-05-2025
Baxçalara qəbul dayandırılıb
11:26 / 19-05-2025
DİM imtahan iştirakçılarına müraciət edib
11:04 / 19-05-2025
Qarabağda daha 1291.8 hektar ərazi minalardan təmizlənib
11:02 / 19-05-2025
Bu gecə Bakıya leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
10:53 / 19-05-2025
Tehran Tacikistan üçün Hind okeanına yol açır
10:30 / 19-05-2025
Kreml müharibəni bitirməyi planlaşdırmır
10:25 / 19-05-2025
Rasim Balayev: "Onun qaranlıq taleyi dərhal araşdırılmalıdır”
10:07 / 19-05-2025
Bank kratlarından 16 min manat oğurlanıb
10:00 / 19-05-2025
Rusiya üzərində daha 35 PUA vurulub
09:46 / 19-05-2025
Müəllim məktəbdə xəsarət alıb - Direktor cərimələnib
09:41 / 19-05-2025
Baydenin səhhəti Trampı kədərləndirib
09:37 / 19-05-2025
Bakıda moped sərnişini faciəvi şəkildə ölüb
08:37 / 19-05-2025
Paytaxt meri prezident seçilib
08:33 / 19-05-2025
İsrail ordusu fələstinlilərin Qəzzadakı xəstəxanasını sökür
08:24 / 19-05-2025
Stepaşin: Putin təkbətək görüşdə Zelenskini “sıradan çıxaracaq”
08:18 / 19-05-2025
“Qara dəliklər”in sirri açılıb
08:12 / 19-05-2025
Ukraynanın “Avroviziya”dakı münsifləri tənqid edilib
08:08 / 19-05-2025
Avropa Ukrayna münaqişəsinə görə ittiham olunur
07:41 / 19-05-2025
"Türk-Xaqan" yazısı həkk edilmiş qədim sikkə tapılıb
15:02 / 16-05-2025

23:22 / 14-05-2025

10:14 / 15-05-2025

15:22 / 15-05-2025

12:42 / 15-05-2025

11:59 / 15-05-2025

19:34 / 14-05-2025

14:34 / 14-05-2025

09:51 / 16-05-2025

17:37 / 16-05-2025

18:20 / 15-05-2025

09:31 / 15-05-2025

Həkim: "İnsanları COVID-19-dan qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”
Tarix: 16-04-2021 12:48 | Bölmə: Cəmiyyət

“Bütün dünyaya yayılan yeni tip koronavirusdan ( COVID-19 ) insanları qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”.
Bunu Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi İbrahim Əhmədov deyib. O bildirib ki, ümumiyyətlə, hansısa qidanın hər hansı bir xəstəliyin qoruyucusu olmasını demək doğru deyil: “COVID-19-a gəldikdə isə, bu müddət ərzində başa düşdüyümüz odur ki, bu xəstəliyə qalib gəlmək üçün yüksək immun sisteminə sahib olmalıyıq. Bu baxımdan hər zaman vurğulanan sağlam və balanslaşdırılmış qidalanma bir daha öz önəmini qazanır.
Bütün bioloji fəal komponentlər, yəni, əvəzolunmaz amin turşuları, doymamış yağ turşuları, vitaminlər, mikroelementlər, minerallarla zəngin olan bütün məhsullar bu patalogiyanın qarşısının alınmasında insan orqanizminə yardımçı vasitə hesab oluna bilər. İlk növbədə onu bilməliyik ki, orqanizmdə immun sisteminin möhkəmliyi zülal komponenti ilə bağlıdır. Bu səbəbdən əvəzolunmaz amin turşuları ilə zəngin olan tam dəyərli zülal mənbəyi olan məhsullar bilavasitə immunitetin yüksəlməsində aparıcı rol oynayır. Heyvani mənşəli məhsullar : süd – ağartı məhsulları, balıq, yumurta, ət məhsulları bu qrupda olan komponentlərdir.
Bu məhsullar həm zülal, həm mineral maddələr mənbəyi olaraq dəyərlidir , həm də yağda həll olan vitaminlərin yeganə mənbəyi həmin məhsullardır".
Həkim qeyd edib ki, C, D, E, A vitaminlərinin COVID-19 zamanı orqanizmə qoruyucu təsiri çox yüksəkdir: “Amma unutmamalıyıq ki , orqanizm tarazlıqda qorunub saxlanılmalıdır. Bəzən təlaşa düşüb hər hansı komponentin qəbulunun artırılması, digər komponentlərin də bədəndə artmasına şərait yaradır. Tövsiyəm bunların qəbulu ilə bərabər polivitamin preparatlarından istifadə olunmasıdır. Orqanizm çox mürəkkəb mexanizmdir. Adət etdiyimiz gündəlik qidalanmada əsas elementləri unutmamalıyıq.
Xroniki xəstəliyi olan insanlar diqqət etməlidirlər. Məsələn, insan şəkərli diabet xəstəsidirsə, aydın məsələdir ki, gün ərzində maye təlabatının vaxtında ödənilməsi sağlamlığının qorunmasının əsas şərtidir. Bilirik ki, COVID-19 zamanı laxtalanma proseslərini artmasının nəticəsi çox təhlükəli ola bilər. Ürək-damar sitemi çatışmazlığı olan, mədə-bağırsaq problemləri yaşayan insanların zamanında qida və maye qəbulu sağlamlıq cəhətdən çox önəmlidir”.
İ. Əhmədovun sözlərinə görə, su orqanizm üçün ən vacib qida amillərindən biridir: “Maddələr mübadiləsi zamanı əmələ gələn ara maddələr çox güclü zəhərləyici xüsusiyyətlərə malik olan birləşmələr olub, insan orqanizminin həyatı funksiyalarını poza bilər. Su həm də daxili təmizliyi təmin edən çox vacib amildir. Bu baxımdan yaxşı olar ki, insanlar qəbulda canlı suya üstünlük versin. İnsan suyu yalnız içki şəklində qəbul etmir. Qəbul etdiyimiz maye miqdarının təxminən 25-30%-i xörəklərin, 15-20%-i isə məhsulların tərkibində olur. Sərbəst maye şəklində isə qəbul edəcəyimiz miqdar xüsusilik təşkil edir. Bu miqdar insan orqanizminin maddələr mübadiləsinin intensivliyindən, gördüyü işdən, ağırlıq dərəcəsindən, hava temperaturundan və s. asılıdır. Orta hesabla götürsək, müasir dövrdə gündəlik 2-3 litr maye qəbulu ödənilərsə, kifayətdir. Əslində maye tələbatını bədənimiz özü bizə bildirir. Əgər orqanizmdə mühitlərin qatılığı artarsa, mərkəzi sinir siteminə gedən reaksiya hesabına susuzluq yaranır. Və bu zaman tövsiyə edərdim ki, canlı (qaynadılmamış su) sudan istifadə olunsun. Əsas məqamlardan biri isə su qəbulunu birdəfəlik 1 litr içməklə deyil fasilələrlə qəbul etmək vacibdir. Ramazan müddətində isə gün ərzində mayeyə olan tələbatın insana çətinlik yaratmaması üçün imsak zamanı 3-4 stəkan maye qəbul etməsi kifayətdir. Əsasən də buna Ramazanın ilk günlərində diqqət etmək lazımdır. Gündəlik qəbul etdiyimiz maye miqdarının 40-50%-ni imsak zamanı qəbul etsək, iftar zamanına kimi bədənimizə yardımçı olmuş olarıq”.
Mütəxəssis deyib ki, Ramazan ayının imsakında, eləcə də adi günlərdə belə səhər yeməyi mütləq yeyilməlidir: “Əsasən də gün boyu enerjiyə ehtiyacı olan iş adamları buna əməl etməlidirlər. Ona görə də imsakda insana enerji verəcək qidaların qəbul edilməsi vacibdir. Bu baxımdan imsakda ilk növbədə duzlu qidaları rasiyondan çıxarmaq lazımdır. Turş qidalar, konservləşdirilmiş məhsullar, duzlu pendirlərdən, şirniyyatlardan imsak zamanı uzaq durmaq tövsiyə olunur. Məsələn, menyuda yumurta, şit pendir, göyərti, pomidor, xiyarın olması məqsədəuyğundur. Bütün bunların imsak və iftarda olması yaxşıdır.
İftar bir stəkan su ilə açılır. Buna səbəb mədənin rahatlamasıdır. Təbii ki, əvvəlcə ən yüngül qidaların qəbulu daha yaxşı olar. Birinci menyuda sulu yeməklərin olması vacibdir. Çünki birdən-birə ağır yeməyə keçmək xüsusilə də mədə-bağırsaq sistemində problemi olan insanların bundan əziyyət çəkməsinə gətirib çıxaracaq.
İftar zamanı şirniyyat məhsulları, xəmir xörəkləri, yüksək kalorili qidalar oruc tutanlarda kilo artımına səbəb olur. Kilo artımından asılı olaraq qan təzyiqində artım ola bilər. Kolbasa, basdırma və bənzər məhsullar doymuş yağ tərkibi yüksək olduğu üçün yeyilməsi riskli olan qida qruplarındadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən nəşr olunan son araşdırmaya görə, işlənmiş ətlərin xərçəng riskini artırdığı sübut edilib. ÜST tərəfindən nəşr olunan 27 maddəlik hesabatda işlənmiş ətlər 1-ci kateqoriya risk təsnifatına daxil edilib”/APA.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-04-2021 12:48 | Bölmə: Cəmiyyət

“Bütün dünyaya yayılan yeni tip koronavirusdan ( COVID-19 ) insanları qoruyacaq xüsusi bir qida yoxdur”.
Bunu Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi İbrahim Əhmədov deyib. O bildirib ki, ümumiyyətlə, hansısa qidanın hər hansı bir xəstəliyin qoruyucusu olmasını demək doğru deyil: “COVID-19-a gəldikdə isə, bu müddət ərzində başa düşdüyümüz odur ki, bu xəstəliyə qalib gəlmək üçün yüksək immun sisteminə sahib olmalıyıq. Bu baxımdan hər zaman vurğulanan sağlam və balanslaşdırılmış qidalanma bir daha öz önəmini qazanır.
Bütün bioloji fəal komponentlər, yəni, əvəzolunmaz amin turşuları, doymamış yağ turşuları, vitaminlər, mikroelementlər, minerallarla zəngin olan bütün məhsullar bu patalogiyanın qarşısının alınmasında insan orqanizminə yardımçı vasitə hesab oluna bilər. İlk növbədə onu bilməliyik ki, orqanizmdə immun sisteminin möhkəmliyi zülal komponenti ilə bağlıdır. Bu səbəbdən əvəzolunmaz amin turşuları ilə zəngin olan tam dəyərli zülal mənbəyi olan məhsullar bilavasitə immunitetin yüksəlməsində aparıcı rol oynayır. Heyvani mənşəli məhsullar : süd – ağartı məhsulları, balıq, yumurta, ət məhsulları bu qrupda olan komponentlərdir.
Bu məhsullar həm zülal, həm mineral maddələr mənbəyi olaraq dəyərlidir , həm də yağda həll olan vitaminlərin yeganə mənbəyi həmin məhsullardır".
Həkim qeyd edib ki, C, D, E, A vitaminlərinin COVID-19 zamanı orqanizmə qoruyucu təsiri çox yüksəkdir: “Amma unutmamalıyıq ki , orqanizm tarazlıqda qorunub saxlanılmalıdır. Bəzən təlaşa düşüb hər hansı komponentin qəbulunun artırılması, digər komponentlərin də bədəndə artmasına şərait yaradır. Tövsiyəm bunların qəbulu ilə bərabər polivitamin preparatlarından istifadə olunmasıdır. Orqanizm çox mürəkkəb mexanizmdir. Adət etdiyimiz gündəlik qidalanmada əsas elementləri unutmamalıyıq.
Xroniki xəstəliyi olan insanlar diqqət etməlidirlər. Məsələn, insan şəkərli diabet xəstəsidirsə, aydın məsələdir ki, gün ərzində maye təlabatının vaxtında ödənilməsi sağlamlığının qorunmasının əsas şərtidir. Bilirik ki, COVID-19 zamanı laxtalanma proseslərini artmasının nəticəsi çox təhlükəli ola bilər. Ürək-damar sitemi çatışmazlığı olan, mədə-bağırsaq problemləri yaşayan insanların zamanında qida və maye qəbulu sağlamlıq cəhətdən çox önəmlidir”.
İ. Əhmədovun sözlərinə görə, su orqanizm üçün ən vacib qida amillərindən biridir: “Maddələr mübadiləsi zamanı əmələ gələn ara maddələr çox güclü zəhərləyici xüsusiyyətlərə malik olan birləşmələr olub, insan orqanizminin həyatı funksiyalarını poza bilər. Su həm də daxili təmizliyi təmin edən çox vacib amildir. Bu baxımdan yaxşı olar ki, insanlar qəbulda canlı suya üstünlük versin. İnsan suyu yalnız içki şəklində qəbul etmir. Qəbul etdiyimiz maye miqdarının təxminən 25-30%-i xörəklərin, 15-20%-i isə məhsulların tərkibində olur. Sərbəst maye şəklində isə qəbul edəcəyimiz miqdar xüsusilik təşkil edir. Bu miqdar insan orqanizminin maddələr mübadiləsinin intensivliyindən, gördüyü işdən, ağırlıq dərəcəsindən, hava temperaturundan və s. asılıdır. Orta hesabla götürsək, müasir dövrdə gündəlik 2-3 litr maye qəbulu ödənilərsə, kifayətdir. Əslində maye tələbatını bədənimiz özü bizə bildirir. Əgər orqanizmdə mühitlərin qatılığı artarsa, mərkəzi sinir siteminə gedən reaksiya hesabına susuzluq yaranır. Və bu zaman tövsiyə edərdim ki, canlı (qaynadılmamış su) sudan istifadə olunsun. Əsas məqamlardan biri isə su qəbulunu birdəfəlik 1 litr içməklə deyil fasilələrlə qəbul etmək vacibdir. Ramazan müddətində isə gün ərzində mayeyə olan tələbatın insana çətinlik yaratmaması üçün imsak zamanı 3-4 stəkan maye qəbul etməsi kifayətdir. Əsasən də buna Ramazanın ilk günlərində diqqət etmək lazımdır. Gündəlik qəbul etdiyimiz maye miqdarının 40-50%-ni imsak zamanı qəbul etsək, iftar zamanına kimi bədənimizə yardımçı olmuş olarıq”.
Mütəxəssis deyib ki, Ramazan ayının imsakında, eləcə də adi günlərdə belə səhər yeməyi mütləq yeyilməlidir: “Əsasən də gün boyu enerjiyə ehtiyacı olan iş adamları buna əməl etməlidirlər. Ona görə də imsakda insana enerji verəcək qidaların qəbul edilməsi vacibdir. Bu baxımdan imsakda ilk növbədə duzlu qidaları rasiyondan çıxarmaq lazımdır. Turş qidalar, konservləşdirilmiş məhsullar, duzlu pendirlərdən, şirniyyatlardan imsak zamanı uzaq durmaq tövsiyə olunur. Məsələn, menyuda yumurta, şit pendir, göyərti, pomidor, xiyarın olması məqsədəuyğundur. Bütün bunların imsak və iftarda olması yaxşıdır.
İftar bir stəkan su ilə açılır. Buna səbəb mədənin rahatlamasıdır. Təbii ki, əvvəlcə ən yüngül qidaların qəbulu daha yaxşı olar. Birinci menyuda sulu yeməklərin olması vacibdir. Çünki birdən-birə ağır yeməyə keçmək xüsusilə də mədə-bağırsaq sistemində problemi olan insanların bundan əziyyət çəkməsinə gətirib çıxaracaq.
İftar zamanı şirniyyat məhsulları, xəmir xörəkləri, yüksək kalorili qidalar oruc tutanlarda kilo artımına səbəb olur. Kilo artımından asılı olaraq qan təzyiqində artım ola bilər. Kolbasa, basdırma və bənzər məhsullar doymuş yağ tərkibi yüksək olduğu üçün yeyilməsi riskli olan qida qruplarındadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən nəşr olunan son araşdırmaya görə, işlənmiş ətlərin xərçəng riskini artırdığı sübut edilib. ÜST tərəfindən nəşr olunan 27 maddəlik hesabatda işlənmiş ətlər 1-ci kateqoriya risk təsnifatına daxil edilib”/APA.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:51
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Bu gün, 12:42
Keçmiş məmura hökm oxunub
Bu gün, 11:53
Baxçalara qəbul dayandırılıb
Bu gün, 11:02
Bu gecə Bakıya leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Bu gün, 10:07
Bank kratlarından 16 min manat oğurlanıb
Bu gün, 09:46
Müəllim məktəbdə xəsarət alıb - Direktor cərimələnib
Bu gün, 09:37
Bakıda moped sərnişini faciəvi şəkildə ölüb
Bu gün, 07:41
"Türk-Xaqan" yazısı həkk edilmiş qədim sikkə tapılıb
Dünən, 12:42
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
17-05-2025, 13:59
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17-05-2025, 12:06
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
16-05-2025, 21:39
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
16-05-2025, 18:31
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
16-05-2025, 12:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
16-05-2025, 11:02
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxsi həbsdə ölüb
16-05-2025, 10:33
Həbsdəki oğluna narkotik keçirmək istəyən qadın saxlanılıb
16-05-2025, 08:19
Rusiya jurnalist və siyasi fəal İlya Azarı axtarır
15-05-2025, 23:13
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
15-05-2025, 18:45
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Elçin Mirzəbəyli olub - Fotolar
15-05-2025, 16:25
Ölən ulduzun səs yazısını mahnıya çeviriblər
15-05-2025, 14:16
Vəzifə arzusu həkimə baha başa gəlib - Məhkəmə prosesi
15-05-2025, 13:41
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
15-05-2025, 11:44
Natiq Məmmədli: "Gənc jurnalistlərə demək istəyirəm ki..."
15-05-2025, 11:30
Məmurların cinayət işində prokurorluq əməkdaşı ifadə verib
15-05-2025, 09:58
Dövlətə xəyanətdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayıb
15-05-2025, 00:12
Azərbaycanlı tələbənin meyiti 40 gün sonra Kür çayından tapılıb
14-05-2025, 23:10
İnsanlar Marsda yaşaya bilərmi?
14-05-2025, 19:38
Rusiya azərbaycanlı blogeri axtarışa verib - Foto
14-05-2025, 17:47
Zəngin qadın bahalı çanta götürməyi utancverici sayır
14-05-2025, 17:44
Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür
14-05-2025, 17:02
Maşın 11-ci sinif şagirdini vuraraq öldürüb
14-05-2025, 16:01
İlhamə Elşadqızı: "Narkoman deyiləm..."
14-05-2025, 15:20
Keçmiş mətbuat katibi İcra Hakimiyyətindəki vəzifəsindən ayrılııb
14-05-2025, 12:42
Nazirliyin sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
14-05-2025, 12:29
Sabah leysan yağacaq
14-05-2025, 09:43
Ay torpağından oksigen hasil edəcəklər - Fotolar
13-05-2025, 23:00
Xəstəxanaya direktor təyinatı olub
13-05-2025, 21:12
Nalayiq hərəkətlər edən vəzifəli şəxs işdən qovulub
13-05-2025, 16:00
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
13-05-2025, 15:02
Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal
13-05-2025, 12:46
Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub
13-05-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
13-05-2025, 10:37
İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib
13-05-2025, 09:48
İcra başçısı Ali Məhkəmənin qərarını icra etmir
13-05-2025, 08:21
Sakit okeanda zəlzələ baş verib
13-05-2025, 00:33
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi qəfil vəfat edib
12-05-2025, 21:24
"Son zəng" üçün pul tələb edən məktəb direktoru vəzifədən çıxarılıb
12-05-2025, 18:26
Bir milyon dollarlıq qarışqa yükü tutulub - Foto
12-05-2025, 17:18
1868 müəllim iş yerini dəyişib
12-05-2025, 15:07
Daha 77 mina, 274 PHS aşkar ediblər - Foto