23:52 / 26-07-2024
Paris-2024: Azərbaycan heyəti açılış mərasimində paraddan keçib
20:40 / 26-07-2024
I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanının nəticəsi elan olunub
19:35 / 26-07-2024
Parkinqdə 1500 avtomobil yanıb
19:26 / 26-07-2024
Türk ordusu dünyanın ən güclüsüdür
19:07 / 26-07-2024
BMCMİ 7 nəfəri saxlayıb - Video
19:01 / 26-07-2024
Qorxulu virus dünyanı yenidən təhdid edir
18:43 / 26-07-2024
Ukrayna ordusu Toretsk yaxınlığında mühasirəyə düşə bilər
18:32 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı 7 ölkənin büdcəsi ilə bağlı araşdırmaya başlayıb
18:22 / 26-07-2024
Rusiyanın hesabından Ukraynaya 1,5 milayrd avro verilib
18:13 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı terrorçu təşkilatların siyahısını yeniləyib
18:01 / 26-07-2024
Yaşar Gülər Azərbaycanın Ankaradakı səfiri ilə görüşüb
18:00 / 26-07-2024
Tramp: İran yer üzündən silinməlidir!
17:47 / 26-07-2024
Sərdar Cəlaloğlu seçkilərdən geri çəkilib
17:42 / 26-07-2024
Alimin qətlində “Rusiya izi” axtarırlar - Foto
17:32 / 26-07-2024
Məhkəmə Bəxtiyar Hacıyevin vəsatətini təmin etməyib
17:11 / 26-07-2024
Partiya sədrinin namizədliyi qeydə alınıb
16:58 / 26-07-2024
Obamalar Harrisin namizədliyini dəstəkləyir
16:49 / 26-07-2024
Dördüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb
16:38 / 26-07-2024
Serbiya: mikroavtobus aşıb, 30-dan çox yaralı var
16:29 / 26-07-2024
Mixail Podolyak: “Rusiya danışıqlara hazır deyil”
16:28 / 26-07-2024
Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi təyin edilib
16:12 / 26-07-2024
İlham Əliyev Qazaxıstanla əməkdaşlıq Sazişini təsdiqləyib
16:10 / 26-07-2024
Müdafiə nazirinin keçmiş müavini saxlanılıb
16:01 / 26-07-2024
Əsədin Moskvaya səfəri Ərdoğanla barışığa hazırlıqdır?
15:45 / 26-07-2024
Mikayıl Cabbarov: Özəl sektorda aktivliyi artırmaq niyyətindəyik
15:25 / 26-07-2024
Bəzi universitetlərdə illik təhsil haqqı artırılıb - Siyahı
14:51 / 26-07-2024
Qəbələdə orta məktəb binası yanıb
14:06 / 26-07-2024
AFFA Hakimlər Komitəsinə sədr təyinatı olub
13:56 / 26-07-2024
Aİ Ukraynaya 1,5 milyard avro köçürəcək
09:58 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/mireli-1.jpg)
17:13 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/agadadasjpg-1620334292.jpg)
08:11 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/talkov.png)
09:02 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/qir-1.jpg)
15:39 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/1721649494_serencam-ilham.jpg)
17:19 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/lacin.jpg)
14:25 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/1721643878_db33b9cb-27c8-3b92-9adf-9d0b6b1191c7_850.jpg)
22:40 / 22-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/az-er-2.jpg)
22:16 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/cempijpg-1593437237.jpg)
17:37 / 23-07-2024
![](/uploads/posts/2024-07/eli-mireliyev.jpg)
Dünya üzrə intiharların sayı artır
Tarix: 10-09-2017 13:57 | Bölmə: Cəmiyyət
![Dünya üzrə intiharların sayı artır Dünya üzrə intiharların sayı artır](/uploads/posts/2017-09/1505037521_00-001.jpg)
Professor Fuad İsmayılov deyir ki, bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır, üsyan etmək üçün özünə qəsd planlaşdırır
Hər il dünyada 800 min insan intihar nəticəsində dünyasını dəyişir. Yəqin elə bu səbəbdəndir ki, 10 Sentyabr - Dünya İntiharların Qarşısının Alınması Günü kimi qeyd olunur.
Bəzi mütəxəssislər intihar hadisələrinin tək Azərbaycanda deyil, dünya üzrə artdığını bildirirlər.
Səhiyyə Nazirliyi Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru, ATU-nun Psixiatriya kafedrasının professoru Fuad İsmayılov intiharların əsas səbəbləri, özünəqəsdə meylli olan insanlara yardım etməyin yollarından danışıb.
Professor F.İsmayılovun sözlərinə görə, intiharların 4 əsas səbəbi var.
Reyting.az saytı professorun müsahibəsini təqdim edir:
- Bəzən, insanlar müəyyən böhran keçirir, reallıq onlara həddən artıq qəddar görünür. Reallıq onlara o qədər ağır görünür ki, problemin hansısa həlli yolunu görə bilmirlər. Belə olanda da, həyatlarına qəsd edirlər. Məsələn, bu günlərdə 80 yaşlı kişinin özünü öldürməsi haqqında xəbər yayıldı. O, xəstə idi, tək yaşayırdı, qulluq edəni yox idi, ağrıları çox olurdu. Bu reallığa dözə bilmədiyinə görə, intihar edib.
İkinci səbəb insanın özünə qarşı aqressiv olmasıdır. Buna misal kimi xəstələrimdən birini göstərə bilərəm. Bu gənc mərc oyunlarında xeyli pul uduzub. Atası evini və maşınını satıb oğlunun uduzduğu pulu ödəməli olub. Amma bu gənc yenə borca pul tapıb, oynayıb və uduzub. Bundan sonra gənc özünə nifrət etməyə başlayıb və intihara cəhd edib. İndi bu oğlan atası və qardaşı ilə bura müalicəyə gəlir.
- Bəs intihar üçün digər hansı səbəblər var?
- Bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır. Məsələn, kimsə iş yerində ədalətsizliklə üzləşir. Üsyan etmək üçünsə özünə qəsd planlaşdırır. Belə hallar az olsa da, rast gəlinir.
Özünəqəsdin dördüncü səbəbi köməyə çağırışdır. Bu hala dair növbəti nümunə çəkim. 19 yaşlı bir xəstəmiz var. Bu qızı 16 yaşında ikən ailəsi ərə verib, həyat yoldaşı işləmir, əhlikef həyat tərzi sürür, hələ bir qızı da tez-tez döyür. Qız da dərman içərək intihara əl atıb.
Qız deyir ki, mən ancaq bu addımla köməyə ehtiyacım olduğunu göstərmək istəyirdim. Amma bundan sonra qızın atası yenə də onun boşanmasına razı deyil.
– Bəzən çox sakit, xüsusi bir problemi olmayan, xoşbəxt görünən adamlar da intihar edirlər. Belə hallarda səbəb nə ilə əlaqədar ola bilər?
- İntihardan heç kim sığortalanmayıb. Hər bir insanın həyatında maddi, yaxud mənəvi böhran yaşana bilər. Yaranmış çətin durumdan çıxmaq üçün insanın resursları çatmayanda, o, kritik halda intihara əl ata bilər. Bəzən özünü tənha hiss edən insanlar özünüqəsdə əl atır. Onlar özlərini digərlərinə yük kimi hiss edirlər.
- Bəs ətrafdakı insanlar bu cür kritik durumda olan tanışlarına necə kömək edə bilərlər? İntihara meylli insanlar bunu necə büruzə verir?
- Çoxları elə düşünür ki, kimsə özünü öldürəcəyini deyirsə, demək bunu etməyəcək. Fikirləşirlər ki, boş-boş danışır, heç vaxt eləməz. Əslində, belə adamlar bu sözü işlədirlər, fikirlərini bildirirlər, bezdiklərini deyirlər, “yaşamaq istəmirəm”, “yatım, heç durmayım”,- kimi ifadələr işlədirlər. Belə insanlara qarşı ətrafındakılar diqqətli olmalıdır.
Digər miflərdən biri də budur ki, əgər insan özünü öldürmək qərarı veribsə, o, bunu mütləq edəcək və öz qərarıdır. Belə deyil. İnsan çətin duruma düşəndə, bu addımı atmaq haqqında düşünür. Amma onlar bir tərəfdən normal həyat sürmək istəyirlər, digər tərəfdən də özünü öldürmək. Belə ikitərəfli fikirlərlə üzləşən insanlar mütəxəssisə müraciət etsələr, yaxşı olardı.
Bəzən deyirlər ki, filankəs özünü öldürməkdən çox danışır, onun yanında bu mövzunu açıb-ağartmayın. Bu, çox yanlış yanaşmadır. Əksinə, bu barədə onunla danışsanız, ona məsləhət versəniz, bu adama ürəyini boşaltmağa imkan versəniz, ona kömək etmiş olarsız.
- Təəssüf ki, bəzən yeniyetmələr və uşaqlar arasında da intiharlar haqqında eşidirik. Bu cür halların səbəbi nə olur və valideynlər bu cür halları önləmək üçün nələrə diqqət yetirməlidir?
- Dünya üzrə statistikaya baxdıqda, intihar edənlər arasında yeniyetmə və uşaqların sayı az olur. Dünyadakı tendensiya Azərbaycanda da mövcuddur. Lakin təbii, belə hallar da olur. Yeniyetmə və gənclik dövründə də insan çox sınaqlardan keçir – məktəb bitirir, universitetə daxil olur, işə girir, evlənir. Bunların hamısı stress yaradan faktorlardır.
- Professor, deyirlər ki, intiharların əksəriyyəti depressiya nəticəsində yaranır. Bəs depressiya niyə belə geniş yayılıb?
- Əksər hallara depressiyanın səbəbi stresslə əlaqəli olur. Stress olmadan həyat mümkün deyil. Amma stressin miqyası böyük olanda, həyat keyfiyyəti aşağı düşür.
Stressin növləri müxtəlif olur. Yaxını həlak olan, yaxud qəzaya düşən şəxs stress keçirir. Amma bizdə əksəriyyət qorxu hissi ilə stressi səhv salır. Deyirlər ki, filankəsin işi bağlandı, borca düşdü, çox qorxu. Bu, qorxu deyil, stressdir. Ona görə çalışıb belə stressli situasiyaları sakit şəkildə həll etmək, öhdəsindən gəlmədikdə isə yardım üçün mütəxəssislərə müraciət etmək lazımdır.
Mən hər kəsə məsləhət görərdim ki, ətrafındakı insanlara, ailə üzvlərinə qarşı diqqətli olsunlar. Yaxınlarının davranışında qəribə hallar müşahidə edəndə onları mütəxəssisə yönləndirsinlər.
Onu da qeyd edim ki, Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin nəzdində “İnam telefonu” adlandırdığımız Qaynar xətt nömrəsi fəaliyyət göstərir. Bəzən insanların böhran anında başqa çarəsi olmur və problemi bölüşəcək birilərini axtarır. Mərkəz daxilində yaradılmış “İnam telefonu” məhz bu zaman köməyə çatır və insana bir qədər sakitləşmək və hadisələrə daha sakit tərzdə başqa bir prizmada baxmağa kömək edir. Hər gün çoxlu sayda müxtəlif problemlər səbəbindən bizə zənglər daxil olur və mütəxəssislərimiz həmin insanlara psixoloji yardım göstərir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-09-2017 13:57 | Bölmə: Cəmiyyət
![Dünya üzrə intiharların sayı artır Dünya üzrə intiharların sayı artır](/uploads/posts/2017-09/1505037521_00-001.jpg)
Professor Fuad İsmayılov deyir ki, bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır, üsyan etmək üçün özünə qəsd planlaşdırır
Hər il dünyada 800 min insan intihar nəticəsində dünyasını dəyişir. Yəqin elə bu səbəbdəndir ki, 10 Sentyabr - Dünya İntiharların Qarşısının Alınması Günü kimi qeyd olunur.
Bəzi mütəxəssislər intihar hadisələrinin tək Azərbaycanda deyil, dünya üzrə artdığını bildirirlər.
Səhiyyə Nazirliyi Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru, ATU-nun Psixiatriya kafedrasının professoru Fuad İsmayılov intiharların əsas səbəbləri, özünəqəsdə meylli olan insanlara yardım etməyin yollarından danışıb.
Professor F.İsmayılovun sözlərinə görə, intiharların 4 əsas səbəbi var.
Reyting.az saytı professorun müsahibəsini təqdim edir:
- Bəzən, insanlar müəyyən böhran keçirir, reallıq onlara həddən artıq qəddar görünür. Reallıq onlara o qədər ağır görünür ki, problemin hansısa həlli yolunu görə bilmirlər. Belə olanda da, həyatlarına qəsd edirlər. Məsələn, bu günlərdə 80 yaşlı kişinin özünü öldürməsi haqqında xəbər yayıldı. O, xəstə idi, tək yaşayırdı, qulluq edəni yox idi, ağrıları çox olurdu. Bu reallığa dözə bilmədiyinə görə, intihar edib.
İkinci səbəb insanın özünə qarşı aqressiv olmasıdır. Buna misal kimi xəstələrimdən birini göstərə bilərəm. Bu gənc mərc oyunlarında xeyli pul uduzub. Atası evini və maşınını satıb oğlunun uduzduğu pulu ödəməli olub. Amma bu gənc yenə borca pul tapıb, oynayıb və uduzub. Bundan sonra gənc özünə nifrət etməyə başlayıb və intihara cəhd edib. İndi bu oğlan atası və qardaşı ilə bura müalicəyə gəlir.
- Bəs intihar üçün digər hansı səbəblər var?
- Bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır. Məsələn, kimsə iş yerində ədalətsizliklə üzləşir. Üsyan etmək üçünsə özünə qəsd planlaşdırır. Belə hallar az olsa da, rast gəlinir.
Özünəqəsdin dördüncü səbəbi köməyə çağırışdır. Bu hala dair növbəti nümunə çəkim. 19 yaşlı bir xəstəmiz var. Bu qızı 16 yaşında ikən ailəsi ərə verib, həyat yoldaşı işləmir, əhlikef həyat tərzi sürür, hələ bir qızı da tez-tez döyür. Qız da dərman içərək intihara əl atıb.
Qız deyir ki, mən ancaq bu addımla köməyə ehtiyacım olduğunu göstərmək istəyirdim. Amma bundan sonra qızın atası yenə də onun boşanmasına razı deyil.
– Bəzən çox sakit, xüsusi bir problemi olmayan, xoşbəxt görünən adamlar da intihar edirlər. Belə hallarda səbəb nə ilə əlaqədar ola bilər?
- İntihardan heç kim sığortalanmayıb. Hər bir insanın həyatında maddi, yaxud mənəvi böhran yaşana bilər. Yaranmış çətin durumdan çıxmaq üçün insanın resursları çatmayanda, o, kritik halda intihara əl ata bilər. Bəzən özünü tənha hiss edən insanlar özünüqəsdə əl atır. Onlar özlərini digərlərinə yük kimi hiss edirlər.
- Bəs ətrafdakı insanlar bu cür kritik durumda olan tanışlarına necə kömək edə bilərlər? İntihara meylli insanlar bunu necə büruzə verir?
- Çoxları elə düşünür ki, kimsə özünü öldürəcəyini deyirsə, demək bunu etməyəcək. Fikirləşirlər ki, boş-boş danışır, heç vaxt eləməz. Əslində, belə adamlar bu sözü işlədirlər, fikirlərini bildirirlər, bezdiklərini deyirlər, “yaşamaq istəmirəm”, “yatım, heç durmayım”,- kimi ifadələr işlədirlər. Belə insanlara qarşı ətrafındakılar diqqətli olmalıdır.
Digər miflərdən biri də budur ki, əgər insan özünü öldürmək qərarı veribsə, o, bunu mütləq edəcək və öz qərarıdır. Belə deyil. İnsan çətin duruma düşəndə, bu addımı atmaq haqqında düşünür. Amma onlar bir tərəfdən normal həyat sürmək istəyirlər, digər tərəfdən də özünü öldürmək. Belə ikitərəfli fikirlərlə üzləşən insanlar mütəxəssisə müraciət etsələr, yaxşı olardı.
Bəzən deyirlər ki, filankəs özünü öldürməkdən çox danışır, onun yanında bu mövzunu açıb-ağartmayın. Bu, çox yanlış yanaşmadır. Əksinə, bu barədə onunla danışsanız, ona məsləhət versəniz, bu adama ürəyini boşaltmağa imkan versəniz, ona kömək etmiş olarsız.
- Təəssüf ki, bəzən yeniyetmələr və uşaqlar arasında da intiharlar haqqında eşidirik. Bu cür halların səbəbi nə olur və valideynlər bu cür halları önləmək üçün nələrə diqqət yetirməlidir?
- Dünya üzrə statistikaya baxdıqda, intihar edənlər arasında yeniyetmə və uşaqların sayı az olur. Dünyadakı tendensiya Azərbaycanda da mövcuddur. Lakin təbii, belə hallar da olur. Yeniyetmə və gənclik dövründə də insan çox sınaqlardan keçir – məktəb bitirir, universitetə daxil olur, işə girir, evlənir. Bunların hamısı stress yaradan faktorlardır.
- Professor, deyirlər ki, intiharların əksəriyyəti depressiya nəticəsində yaranır. Bəs depressiya niyə belə geniş yayılıb?
- Əksər hallara depressiyanın səbəbi stresslə əlaqəli olur. Stress olmadan həyat mümkün deyil. Amma stressin miqyası böyük olanda, həyat keyfiyyəti aşağı düşür.
Stressin növləri müxtəlif olur. Yaxını həlak olan, yaxud qəzaya düşən şəxs stress keçirir. Amma bizdə əksəriyyət qorxu hissi ilə stressi səhv salır. Deyirlər ki, filankəsin işi bağlandı, borca düşdü, çox qorxu. Bu, qorxu deyil, stressdir. Ona görə çalışıb belə stressli situasiyaları sakit şəkildə həll etmək, öhdəsindən gəlmədikdə isə yardım üçün mütəxəssislərə müraciət etmək lazımdır.
Mən hər kəsə məsləhət görərdim ki, ətrafındakı insanlara, ailə üzvlərinə qarşı diqqətli olsunlar. Yaxınlarının davranışında qəribə hallar müşahidə edəndə onları mütəxəssisə yönləndirsinlər.
Onu da qeyd edim ki, Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin nəzdində “İnam telefonu” adlandırdığımız Qaynar xətt nömrəsi fəaliyyət göstərir. Bəzən insanların böhran anında başqa çarəsi olmur və problemi bölüşəcək birilərini axtarır. Mərkəz daxilində yaradılmış “İnam telefonu” məhz bu zaman köməyə çatır və insana bir qədər sakitləşmək və hadisələrə daha sakit tərzdə başqa bir prizmada baxmağa kömək edir. Hər gün çoxlu sayda müxtəlif problemlər səbəbindən bizə zənglər daxil olur və mütəxəssislərimiz həmin insanlara psixoloji yardım göstərir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:07
BMCMİ 7 nəfəri saxlayıb - Video
Dünən, 17:32
Məhkəmə Bəxtiyar Hacıyevin vəsatətini təmin etməyib
Dünən, 12:53
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 12:44
Küləklə bağlı xəbərdarlıq olunub
Dünən, 12:19
Pirşağıda kanalda meyit tapılıb
Dünən, 11:08
Bərdədə qonşunu bıçaqlayan şəxs tutulub
Dünən, 10:45
MİQ üzrə iki suala doğru cavab verilməyib
Dünən, 10:22
Rusiyada axtarışda olan azərbaycanlı Bakıda tutulub
Dünən, 08:18
Qasırğa 628 min insana təhlükə yaradıb
Dünən, 00:01
Bakıda 29 yaşlı gənc bıçaqlanıb
25-07-2024, 18:57
Azərbaycan Türkmənistanın axtardığı şəxsi ölkəsinə təhvil verib
25-07-2024, 17:35
Hüquqşünas: "Ağadadaş Ağayevi 2 ildən 5 ilə qədər cəza gözləyir"
25-07-2024, 14:49
Hərbi liseylərə qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
25-07-2024, 12:30
Sabah yağış yağacaq
25-07-2024, 12:10
47 yaşlı rəis iş yerində qəfil ölüb
25-07-2024, 11:25
Naxçıvanda qisasçılıq zəminində qadını blçaqlayan şəxsdən xəbər var
25-07-2024, 10:19
Sabiq rəis post rəhbəri təyin olunub
25-07-2024, 09:45
“Şlyapa Zahid”in işi məhkəmədə - 42 milyon necə mənimsənilib?
25-07-2024, 09:30
Sabirabadda uşaq kanalda boğulub
25-07-2024, 08:25
“Boeing” aviaşirkəti fırıldaqçılıq və sui-qəsddə təqsirli bilir
25-07-2024, 08:11
Ukraynalıların Polşaya böyük axını gözlənilir
24-07-2024, 18:51
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə sarı xəbərdarlıq edilib
24-07-2024, 18:00
Böyük Mərcanlının yenidən qurulmasına bir milyon manat xərclənəcək
24-07-2024, 15:25
"Kürd Amo"nun üstündən maşınla bir neçə dəfə keçən Tarzan saxlanılıb
24-07-2024, 14:40
Jurnalistika üzrə qabiliyyət imtahanına qeydiyyat başlayıb
24-07-2024, 14:01
Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü klinikanın sahibi general imiş
24-07-2024, 08:58
İvan Qroznının simasının 3D rekonstruksiyası yaradılıb - Fotolar
24-07-2024, 00:02
Abşeronda 59 yaşlı şəxs qardaşını öldürüb, daha sonra isə intihar edib
23-07-2024, 18:02
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə vakansiya seçiminin vaxtı açıqlanıb
23-07-2024, 17:51
Ağadadaş Ağayev: "Böyüdüləsi bir şey yoxdur" - Video
23-07-2024, 17:09
Abşeronda pul və qızıl dolu seyf oğurlayan çinlilər tutulub
23-07-2024, 16:24
AQTA 113 aptekdə nöqsanlar aşkarlayıb - Siyahı
23-07-2024, 16:19
Sabahdan hava şəraiti dəyişəcək, sel gözlənilir
23-07-2024, 15:01
Bakıda dəhşətli hadisənin baş verdiyi evdən reportaj: "Əli yerdə çabalayırdı" - Video
23-07-2024, 14:37
Əhməd Əhmədovun məhkəməsi təxirə salınıb
23-07-2024, 12:27
Sabah yağış yağacaq
23-07-2024, 11:50
Hərbi xidmətə iyul çağırışının yekunları müzakirə olunub - Fotolar
23-07-2024, 08:48
Narkotik tərkibli bitkilər əkən şəxslər saxlanılıb - Fotolar
22-07-2024, 18:54
Çoxmənzilli yaşayış binasında yanğın olub - (Video)
22-07-2024, 16:11
Sumqayıtda küçədə kişi meyiti tapılıb
22-07-2024, 15:06
Yeni ədliyyə naziri "köhnə kadrlar"ı yola salıb - Kim hara təyin olunub? - (Siyahı)
22-07-2024, 14:56
Qarabağ bölgəsində daha 1673.7 hektar ərazi minalardan təmizlənib