00:24 / 30-08-2025
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
00:10 / 30-08-2025
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
19:01 / 29-08-2025
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
18:25 / 29-08-2025
MİQ üzrə müsahibə mərhələsinin nəticələri elan olunub
18:01 / 29-08-2025
Məhkəmə tiktoker Aysel Mustafayeva haqqında həbs qərarı verib
17:53 / 29-08-2025
Gənclər Liqası və U-17 Liqada 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
17:43 / 29-08-2025
DÇ-2026: Türkiyə yığmasının heyəti açıqlanıb
17:38 / 29-08-2025
Azərbaycanda saxlanılan Özbəkistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib
17:32 / 29-08-2025
Rusiya ABŞ və NATO-nun silah marşrutlarını izləyir
17:15 / 29-08-2025
İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib
17:07 / 29-08-2025
Yanan beş qayıqdan ikisi batıb
17:05 / 29-08-2025
Şəbnəm Tovuzlu Rusiyaya buraxılmayıb
17:01 / 29-08-2025
Zelenski: Rusiya bufer zonanı artırmaq üçün geri çəkilməlidir
17:00 / 29-08-2025
Şəhid Natiq Kərimov dəfn olunub
16:58 / 29-08-2025
Daha 56 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
16:23 / 29-08-2025
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
16:13 / 29-08-2025
Prezident icra başçısına şiddətli töhmət verib
16:10 / 29-08-2025
"Qarabağ" futbol klubuna 5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam
16:03 / 29-08-2025
Agentlik: "İki il ərzində Ukraynada oxuyan 3673 tələbənin diplomu tanınıb"
15:41 / 29-08-2025
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
15:36 / 29-08-2025
Pakistanla Ermənistan arasında diplomatik münasibətlər qurulur
15:16 / 29-08-2025
BQXK sentyabrda Bakıdakı ofisini bağlayacaq
15:13 / 29-08-2025
Məmmədəli Ağayev 20 milyon mənimsəmədə ittiham olunub
14:12 / 29-08-2025
Daha bir şəhidimiz Füzulidə torpağa tapşırılıb
14:08 / 29-08-2025
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər tutulub
14:05 / 29-08-2025
"Rokki" və Silvester Stallone haqqında film çəkilir
13:42 / 29-08-2025
Şəhidimiz Kürdəmirdə dəfn edilib
13:34 / 29-08-2025
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
13:07 / 29-08-2025
Metroda aylıq və birsəfərlik gediş haqqı kartları tətbiq oluna bilər
15:41 / 25-08-2025
Ticarət mərkəzindəki güclü yanğın söndürülüb - (Yenilənir+) - Fotolar
14:04 / 26-08-2025
Quranı yandıran siyasətçi müsəlmanları hədələyir - Video
01:04 / 26-08-2025
Bu gün Laçın Şəhəri Günüdür
18:09 / 27-08-2025
Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar
13:31 / 28-08-2025
Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama
10:51 / 25-08-2025
Ermənistan ordudan imtina edir?
17:14 / 25-08-2025
Qəzzada 300 nəfər acından ölüb - 117-si uşaqdır
11:13 / 26-08-2025
Zəngəzur dəhlizi Türkiyəyə effektiv yol açır
12:50 / 27-08-2025
Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur
16:14 / 25-08-2025
Vəhşi təbiət... - Fotolar
13:54 / 27-08-2025
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
22:47 / 25-08-2025
"Zirə” “Qəbələ”ni məğlub edib
Dünya üzrə intiharların sayı artır
Tarix: 10-09-2017 13:57 | Bölmə: Cəmiyyət
Professor Fuad İsmayılov deyir ki, bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır, üsyan etmək üçün özünə qəsd planlaşdırır
Hər il dünyada 800 min insan intihar nəticəsində dünyasını dəyişir. Yəqin elə bu səbəbdəndir ki, 10 Sentyabr - Dünya İntiharların Qarşısının Alınması Günü kimi qeyd olunur.
Bəzi mütəxəssislər intihar hadisələrinin tək Azərbaycanda deyil, dünya üzrə artdığını bildirirlər.
Səhiyyə Nazirliyi Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru, ATU-nun Psixiatriya kafedrasının professoru Fuad İsmayılov intiharların əsas səbəbləri, özünəqəsdə meylli olan insanlara yardım etməyin yollarından danışıb.
Professor F.İsmayılovun sözlərinə görə, intiharların 4 əsas səbəbi var.
Reyting.az saytı professorun müsahibəsini təqdim edir:
- Bəzən, insanlar müəyyən böhran keçirir, reallıq onlara həddən artıq qəddar görünür. Reallıq onlara o qədər ağır görünür ki, problemin hansısa həlli yolunu görə bilmirlər. Belə olanda da, həyatlarına qəsd edirlər. Məsələn, bu günlərdə 80 yaşlı kişinin özünü öldürməsi haqqında xəbər yayıldı. O, xəstə idi, tək yaşayırdı, qulluq edəni yox idi, ağrıları çox olurdu. Bu reallığa dözə bilmədiyinə görə, intihar edib.
İkinci səbəb insanın özünə qarşı aqressiv olmasıdır. Buna misal kimi xəstələrimdən birini göstərə bilərəm. Bu gənc mərc oyunlarında xeyli pul uduzub. Atası evini və maşınını satıb oğlunun uduzduğu pulu ödəməli olub. Amma bu gənc yenə borca pul tapıb, oynayıb və uduzub. Bundan sonra gənc özünə nifrət etməyə başlayıb və intihara cəhd edib. İndi bu oğlan atası və qardaşı ilə bura müalicəyə gəlir.
- Bəs intihar üçün digər hansı səbəblər var?
- Bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır. Məsələn, kimsə iş yerində ədalətsizliklə üzləşir. Üsyan etmək üçünsə özünə qəsd planlaşdırır. Belə hallar az olsa da, rast gəlinir.
Özünəqəsdin dördüncü səbəbi köməyə çağırışdır. Bu hala dair növbəti nümunə çəkim. 19 yaşlı bir xəstəmiz var. Bu qızı 16 yaşında ikən ailəsi ərə verib, həyat yoldaşı işləmir, əhlikef həyat tərzi sürür, hələ bir qızı da tez-tez döyür. Qız da dərman içərək intihara əl atıb.
Qız deyir ki, mən ancaq bu addımla köməyə ehtiyacım olduğunu göstərmək istəyirdim. Amma bundan sonra qızın atası yenə də onun boşanmasına razı deyil.
– Bəzən çox sakit, xüsusi bir problemi olmayan, xoşbəxt görünən adamlar da intihar edirlər. Belə hallarda səbəb nə ilə əlaqədar ola bilər?
- İntihardan heç kim sığortalanmayıb. Hər bir insanın həyatında maddi, yaxud mənəvi böhran yaşana bilər. Yaranmış çətin durumdan çıxmaq üçün insanın resursları çatmayanda, o, kritik halda intihara əl ata bilər. Bəzən özünü tənha hiss edən insanlar özünüqəsdə əl atır. Onlar özlərini digərlərinə yük kimi hiss edirlər.
- Bəs ətrafdakı insanlar bu cür kritik durumda olan tanışlarına necə kömək edə bilərlər? İntihara meylli insanlar bunu necə büruzə verir?
- Çoxları elə düşünür ki, kimsə özünü öldürəcəyini deyirsə, demək bunu etməyəcək. Fikirləşirlər ki, boş-boş danışır, heç vaxt eləməz. Əslində, belə adamlar bu sözü işlədirlər, fikirlərini bildirirlər, bezdiklərini deyirlər, “yaşamaq istəmirəm”, “yatım, heç durmayım”,- kimi ifadələr işlədirlər. Belə insanlara qarşı ətrafındakılar diqqətli olmalıdır.
Digər miflərdən biri də budur ki, əgər insan özünü öldürmək qərarı veribsə, o, bunu mütləq edəcək və öz qərarıdır. Belə deyil. İnsan çətin duruma düşəndə, bu addımı atmaq haqqında düşünür. Amma onlar bir tərəfdən normal həyat sürmək istəyirlər, digər tərəfdən də özünü öldürmək. Belə ikitərəfli fikirlərlə üzləşən insanlar mütəxəssisə müraciət etsələr, yaxşı olardı.
Bəzən deyirlər ki, filankəs özünü öldürməkdən çox danışır, onun yanında bu mövzunu açıb-ağartmayın. Bu, çox yanlış yanaşmadır. Əksinə, bu barədə onunla danışsanız, ona məsləhət versəniz, bu adama ürəyini boşaltmağa imkan versəniz, ona kömək etmiş olarsız.
- Təəssüf ki, bəzən yeniyetmələr və uşaqlar arasında da intiharlar haqqında eşidirik. Bu cür halların səbəbi nə olur və valideynlər bu cür halları önləmək üçün nələrə diqqət yetirməlidir?
- Dünya üzrə statistikaya baxdıqda, intihar edənlər arasında yeniyetmə və uşaqların sayı az olur. Dünyadakı tendensiya Azərbaycanda da mövcuddur. Lakin təbii, belə hallar da olur. Yeniyetmə və gənclik dövründə də insan çox sınaqlardan keçir – məktəb bitirir, universitetə daxil olur, işə girir, evlənir. Bunların hamısı stress yaradan faktorlardır.
- Professor, deyirlər ki, intiharların əksəriyyəti depressiya nəticəsində yaranır. Bəs depressiya niyə belə geniş yayılıb?
- Əksər hallara depressiyanın səbəbi stresslə əlaqəli olur. Stress olmadan həyat mümkün deyil. Amma stressin miqyası böyük olanda, həyat keyfiyyəti aşağı düşür.
Stressin növləri müxtəlif olur. Yaxını həlak olan, yaxud qəzaya düşən şəxs stress keçirir. Amma bizdə əksəriyyət qorxu hissi ilə stressi səhv salır. Deyirlər ki, filankəsin işi bağlandı, borca düşdü, çox qorxu. Bu, qorxu deyil, stressdir. Ona görə çalışıb belə stressli situasiyaları sakit şəkildə həll etmək, öhdəsindən gəlmədikdə isə yardım üçün mütəxəssislərə müraciət etmək lazımdır.
Mən hər kəsə məsləhət görərdim ki, ətrafındakı insanlara, ailə üzvlərinə qarşı diqqətli olsunlar. Yaxınlarının davranışında qəribə hallar müşahidə edəndə onları mütəxəssisə yönləndirsinlər.
Onu da qeyd edim ki, Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin nəzdində “İnam telefonu” adlandırdığımız Qaynar xətt nömrəsi fəaliyyət göstərir. Bəzən insanların böhran anında başqa çarəsi olmur və problemi bölüşəcək birilərini axtarır. Mərkəz daxilində yaradılmış “İnam telefonu” məhz bu zaman köməyə çatır və insana bir qədər sakitləşmək və hadisələrə daha sakit tərzdə başqa bir prizmada baxmağa kömək edir. Hər gün çoxlu sayda müxtəlif problemlər səbəbindən bizə zənglər daxil olur və mütəxəssislərimiz həmin insanlara psixoloji yardım göstərir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-09-2017 13:57 | Bölmə: Cəmiyyət
Professor Fuad İsmayılov deyir ki, bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır, üsyan etmək üçün özünə qəsd planlaşdırır
Hər il dünyada 800 min insan intihar nəticəsində dünyasını dəyişir. Yəqin elə bu səbəbdəndir ki, 10 Sentyabr - Dünya İntiharların Qarşısının Alınması Günü kimi qeyd olunur.
Bəzi mütəxəssislər intihar hadisələrinin tək Azərbaycanda deyil, dünya üzrə artdığını bildirirlər.
Səhiyyə Nazirliyi Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru, ATU-nun Psixiatriya kafedrasının professoru Fuad İsmayılov intiharların əsas səbəbləri, özünəqəsdə meylli olan insanlara yardım etməyin yollarından danışıb.
Professor F.İsmayılovun sözlərinə görə, intiharların 4 əsas səbəbi var.
Reyting.az saytı professorun müsahibəsini təqdim edir:
- Bəzən, insanlar müəyyən böhran keçirir, reallıq onlara həddən artıq qəddar görünür. Reallıq onlara o qədər ağır görünür ki, problemin hansısa həlli yolunu görə bilmirlər. Belə olanda da, həyatlarına qəsd edirlər. Məsələn, bu günlərdə 80 yaşlı kişinin özünü öldürməsi haqqında xəbər yayıldı. O, xəstə idi, tək yaşayırdı, qulluq edəni yox idi, ağrıları çox olurdu. Bu reallığa dözə bilmədiyinə görə, intihar edib.
İkinci səbəb insanın özünə qarşı aqressiv olmasıdır. Buna misal kimi xəstələrimdən birini göstərə bilərəm. Bu gənc mərc oyunlarında xeyli pul uduzub. Atası evini və maşınını satıb oğlunun uduzduğu pulu ödəməli olub. Amma bu gənc yenə borca pul tapıb, oynayıb və uduzub. Bundan sonra gənc özünə nifrət etməyə başlayıb və intihara cəhd edib. İndi bu oğlan atası və qardaşı ilə bura müalicəyə gəlir.
- Bəs intihar üçün digər hansı səbəblər var?
- Bəzən insan cəzalandırma məqsədilə də intihara əl atır. Məsələn, kimsə iş yerində ədalətsizliklə üzləşir. Üsyan etmək üçünsə özünə qəsd planlaşdırır. Belə hallar az olsa da, rast gəlinir.
Özünəqəsdin dördüncü səbəbi köməyə çağırışdır. Bu hala dair növbəti nümunə çəkim. 19 yaşlı bir xəstəmiz var. Bu qızı 16 yaşında ikən ailəsi ərə verib, həyat yoldaşı işləmir, əhlikef həyat tərzi sürür, hələ bir qızı da tez-tez döyür. Qız da dərman içərək intihara əl atıb.
Qız deyir ki, mən ancaq bu addımla köməyə ehtiyacım olduğunu göstərmək istəyirdim. Amma bundan sonra qızın atası yenə də onun boşanmasına razı deyil.
– Bəzən çox sakit, xüsusi bir problemi olmayan, xoşbəxt görünən adamlar da intihar edirlər. Belə hallarda səbəb nə ilə əlaqədar ola bilər?
- İntihardan heç kim sığortalanmayıb. Hər bir insanın həyatında maddi, yaxud mənəvi böhran yaşana bilər. Yaranmış çətin durumdan çıxmaq üçün insanın resursları çatmayanda, o, kritik halda intihara əl ata bilər. Bəzən özünü tənha hiss edən insanlar özünüqəsdə əl atır. Onlar özlərini digərlərinə yük kimi hiss edirlər.
- Bəs ətrafdakı insanlar bu cür kritik durumda olan tanışlarına necə kömək edə bilərlər? İntihara meylli insanlar bunu necə büruzə verir?
- Çoxları elə düşünür ki, kimsə özünü öldürəcəyini deyirsə, demək bunu etməyəcək. Fikirləşirlər ki, boş-boş danışır, heç vaxt eləməz. Əslində, belə adamlar bu sözü işlədirlər, fikirlərini bildirirlər, bezdiklərini deyirlər, “yaşamaq istəmirəm”, “yatım, heç durmayım”,- kimi ifadələr işlədirlər. Belə insanlara qarşı ətrafındakılar diqqətli olmalıdır.
Digər miflərdən biri də budur ki, əgər insan özünü öldürmək qərarı veribsə, o, bunu mütləq edəcək və öz qərarıdır. Belə deyil. İnsan çətin duruma düşəndə, bu addımı atmaq haqqında düşünür. Amma onlar bir tərəfdən normal həyat sürmək istəyirlər, digər tərəfdən də özünü öldürmək. Belə ikitərəfli fikirlərlə üzləşən insanlar mütəxəssisə müraciət etsələr, yaxşı olardı.
Bəzən deyirlər ki, filankəs özünü öldürməkdən çox danışır, onun yanında bu mövzunu açıb-ağartmayın. Bu, çox yanlış yanaşmadır. Əksinə, bu barədə onunla danışsanız, ona məsləhət versəniz, bu adama ürəyini boşaltmağa imkan versəniz, ona kömək etmiş olarsız.
- Təəssüf ki, bəzən yeniyetmələr və uşaqlar arasında da intiharlar haqqında eşidirik. Bu cür halların səbəbi nə olur və valideynlər bu cür halları önləmək üçün nələrə diqqət yetirməlidir?
- Dünya üzrə statistikaya baxdıqda, intihar edənlər arasında yeniyetmə və uşaqların sayı az olur. Dünyadakı tendensiya Azərbaycanda da mövcuddur. Lakin təbii, belə hallar da olur. Yeniyetmə və gənclik dövründə də insan çox sınaqlardan keçir – məktəb bitirir, universitetə daxil olur, işə girir, evlənir. Bunların hamısı stress yaradan faktorlardır.
- Professor, deyirlər ki, intiharların əksəriyyəti depressiya nəticəsində yaranır. Bəs depressiya niyə belə geniş yayılıb?
- Əksər hallara depressiyanın səbəbi stresslə əlaqəli olur. Stress olmadan həyat mümkün deyil. Amma stressin miqyası böyük olanda, həyat keyfiyyəti aşağı düşür.
Stressin növləri müxtəlif olur. Yaxını həlak olan, yaxud qəzaya düşən şəxs stress keçirir. Amma bizdə əksəriyyət qorxu hissi ilə stressi səhv salır. Deyirlər ki, filankəsin işi bağlandı, borca düşdü, çox qorxu. Bu, qorxu deyil, stressdir. Ona görə çalışıb belə stressli situasiyaları sakit şəkildə həll etmək, öhdəsindən gəlmədikdə isə yardım üçün mütəxəssislərə müraciət etmək lazımdır.
Mən hər kəsə məsləhət görərdim ki, ətrafındakı insanlara, ailə üzvlərinə qarşı diqqətli olsunlar. Yaxınlarının davranışında qəribə hallar müşahidə edəndə onları mütəxəssisə yönləndirsinlər.
Onu da qeyd edim ki, Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin nəzdində “İnam telefonu” adlandırdığımız Qaynar xətt nömrəsi fəaliyyət göstərir. Bəzən insanların böhran anında başqa çarəsi olmur və problemi bölüşəcək birilərini axtarır. Mərkəz daxilində yaradılmış “İnam telefonu” məhz bu zaman köməyə çatır və insana bir qədər sakitləşmək və hadisələrə daha sakit tərzdə başqa bir prizmada baxmağa kömək edir. Hər gün çoxlu sayda müxtəlif problemlər səbəbindən bizə zənglər daxil olur və mütəxəssislərimiz həmin insanlara psixoloji yardım göstərir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:15
İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib
Dünən, 14:08
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər tutulub
Dünən, 12:39
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:28
Kosmik raket tarixi rekorda imza atıb - Foto
Dünən, 09:17
Şabranda yanğın törədən şəxs cərimələnib
28-08-2025, 20:42
Məmmədəli Ağayev Moskvada saxlanılıb - Foto
28-08-2025, 17:19
Magistraturaya əlavə yerləşdirmənin qeydiyyat müddəti uzadılıb
28-08-2025, 15:50
Ağdamda zorakılığa məruz qalan azyaşlılar körpələr evinə yerləşdiriləcək
28-08-2025, 15:03
Partlayış olan binadakı 15 mənzilin sakininə kirayəpulu veriləcək
28-08-2025, 13:48
Biznesmenin cəsədini 68 metr dərinlikdən çıxarırlar
28-08-2025, 12:12
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
28-08-2025, 10:30
Molla Əsgərdən qalma dini ədəbiyyat... - Fotolar
28-08-2025, 08:32
Bakıda beşmərtəbəli yaşayış binasında partlayış olub - Yenilənib
28-08-2025, 08:31
"Google" böyük yeniliyə imza atıb
28-08-2025, 00:46
Yevlaxda 16 yaşlı uşağı bıçaqlayan 20 yaşlı şəxs saxlanılıb
27-08-2025, 17:45
Nazirlik "xaricdə onlayn təhsil" vədləri ilə bağlı açıqlama yayıb
27-08-2025, 17:40
Hüseynli mərhum qardaşları ilə bağlı yayılan xəbərə sərt reaksiya verib
27-08-2025, 16:59
Ağdərədə oğurluq edənlər tutulublar
27-08-2025, 15:49
Şamaxıda yanğın törədən şəxs saxlanılıb
27-08-2025, 15:15
Sumqayıtda çörək sexində yanğın olub
27-08-2025, 14:00
Şəhid jurnalistlərin medalları ailə üzvlərinə təqdim edilib
27-08-2025, 13:18
Vəkil Fəxrəddin Mehdiyev avtomobil qəzasında xəsarət alıb
27-08-2025, 12:20
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
27-08-2025, 10:16
Kəlbəcərdə qaz sızması nəticəsində partlayış olub, 4 nəfər xəsarət alıb - Yenilənib
27-08-2025, 10:02
Ağcabədidə yanacaqdoldurma məntəqəsi yanıb
26-08-2025, 18:18
Sabunçuda süni göldə uşaq batıb
26-08-2025, 17:57
Bakı metrosu gücləndirilmiş rejimdə işləyəcək
26-08-2025, 16:45
39 lisey və gimnaziyada II mərhələ seçimlərinə start verilib
26-08-2025, 12:59
İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyiblər - Foto
26-08-2025, 12:33
Qum fırtınası ABŞ-ı fəlakətə sürükləyir
26-08-2025, 12:16
Sabah hava yağışlı olacaq
26-08-2025, 12:01
Bakıda evdən oğurluq edən iki nəfər tutulub
26-08-2025, 10:52
Bakıda əməliyyat: 44 kq narkotik vasitə aşkarlanıb, həbslər var
26-08-2025, 10:41
Peşə məktəblərinə tələbə qəbulunun II mərhələsi başlayır
26-08-2025, 09:15
Goranboyda qəza olub - Bir nəfər ölüb
26-08-2025, 08:24
Polis karnavalda 420-dən çox adam saxlayıb
25-08-2025, 17:34
Bakıda və bölgələrdə külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
25-08-2025, 16:41
Qəbələdə qəza olub, bir nəfər ölüb
25-08-2025, 15:41
Ticarət mərkəzindəki güclü yanğın söndürülüb - (Yenilənir+) - Fotolar
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
