“Reket jurnalistlərə” qarşı mübarizə güclənəcək
Tarix: 13-07-2021 17:32 | Bölmə: Cəmiyyət
“Reket jurnalistlərə” qarşı mübarizə güclənəcək

Mətbuat adından sui-istifadə edən “reket jurnalistlər” son günlər daha da fəallaşıblar. Məqsəd isə eynidir - şəxsi mənafe, kiminsə adından istifadə edərək hədə-qorxu yolu və şantajla pul tələb etmək. Bu səbəbdən qısa vaxt ərzində üç nəfər həbs edilib.

Məsələ ilə bağlı Reyting.az-a açıqlama verən Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) sədri Umud Rəhimoğlu bildirib ki, son hadisələr “reket jurnalistikası”nın iç üzünü bir az da açıb:

“Belə insanlar uzun illərdir mətbuatın müəyyən imkanlarından sui-istifadə edirlər. Bunlar - jurnalistikaya, ədəbiyyata, ümumilikdə mətbuata heç bir aidiyyəti olmayan, mediaya soxulmuş insanlardır. Bu şəxslər həm də medianın müəyyən imkanlarından yararlanıb, öz ehtiyaclarını ödəməyə çalışırlar. Hətta bəzən öz istəklərinə nail olurlar”.


U. Rəhimoğlu

Umud Rəhimoğlu deyib ki, son 30 ildə sovetlərin dağılması ilə bağlı mətbuatda liberallaşma, qanunda humanist addımlar atılıb, senzura aradan qaldırılıb, mətbuatın qeydiyyat məsələləri yüngülləşdirilib və bu imkanlardan sui-istifadə edənlər bir sıra “media qurumları” təsis ediblər: “Hətta bəziləri 8-10 media qurumu təsis edib, vəsiqələrini satıb və ya paylayıb ayrı-ayrı şəxslərin üzərinə aylıq haqq qoyurlar. Artıq zaman dəyişib, onlayn medianın, sosial şəbəkənin imkanları belə şəxslərə daha böyük imkanlar yaradıb. Qəzet üçün müxtəlif mətbəə xərclərinə də ehtiyac yoxdur. Müxtəlif adda saytlar qeydiyyatdan keçirir, bloqlar yaradır, insanları şantaj edirlər. Ölkənin ən nüfuzlu, əqidəli adamlarını belə utanmadan, çəkinmədən təhqir edir, çamur atırlar. Hesab edirəm ki, bununla bağlı qanunvericilikdə zəruri dəyişikliyə ehtiyac var. Mətbuatımızı nüfuzdan salan insanlara qarşı qətiyyətli addımlar atılmalıdır”.

Mətbuat Şurasının (MŞ) sədri Əflatun Amaşov isə Reyting.az-a açıqlamasında bildirib ki, Mətbuat Şurası yaranandan bugünə kimi, bu kimi məsələlərlə bağlı təqribən 1600 şikayət daxil olub. Bu şikayətlər ayrı-ayrı vətəndaşlardan, müəllim, həkim və digər peşə sahibləri tərəfindən edilib:

“Şikayətlərin kifayət qədəri “reket jurnalistikası” ilə məşğul olan saytlardan idi. Mətbuat Şurası olaraq bu hala qarşı ciddi mübarizə apardıq, Şura tərkibində “Reket jurnalistlər”ə qarşı mübarizə komissiyası yaratdıq və bu komissiya gələn şikayətləri araşdırdı. Onların sayı kifayət qədər azalmışdı. Müharibə zamanı belə məsələlərlə bağlı Mətbuat Şurasına şikayət gəlmədi, amma artıq müharibə arxada qalıb, yenə bəzi sayt rəhbərləri özlərinin “köhnə peşələrinə” qayıtmaq istəyirlər. Son zamanlar şəhid ailələri ilə bağlı baş verən utancgətirən hadisələr, onların problemlərini işıqlandırmaq üçün müəyyən təkliflərin olması baş verənlərin kulminasiyası idi. Bu məsələyə cəmiyyətin, jurnalistlərin reaksiyası oldu. Mətbuat Şurası yerli icra qurumları ilə əlaqə saxlayıb araşdırır ki, şəhid ailələri bağlı belə hallar rayonlarda da baş verirmi? Bəzi rayonlarda baş verir, bəzilərində isə bu hadisələrlə qarşılaşmadıqlarını bildirirlər. Araşdırmalar bitəndən sonra bu məsələləri ümumiləşdirib, güman ki, müzakirə edəcəyik”.


Ə. Amaşov

Ə. Amaşov qeyd edib ki, jurnalistikanın vəzifəsi dövləti baş verən hadisələrlə bağlı məlumatlandırmaqdır. Onun sözlərinə görə, “reket saytlar”ın məqsədi isə hadisələrə şəxsi mənafe baxımından yanaşmaqdır: “Gələn şikayətlərin çoxunda faktlar yoxlanılmadan və kimlərinsə barəsində yazır, onların fikrini öyrənmədən mediaya çıxarırlar, ictimaiyyətə açıqlayırlar. Bəzi məqamlarda faktları əldə edərkən bilərəkdən qarşı tərəfin fikrini öyrənmədən məlumatları yayırlar. Təəssüf ki, bir sıra hallarda faktlar üzərində müəyyən “əməliyyat” aparılır, faktlar şişirdilir. Bəzi məqamlarda isə hadisə uydurulur və material saytlara qoyulur, hətta qarşı tərəf onlarla əlaqə saxlasa da, yazı saytlardan çıxarılmır. Bəzən isə onlar şəbəkə formasında fəaliyyət göstərir, onlarla saytda eyni material yerləşdirilir. Bir sıra məqamlarda hansısa qurum, iqtisadi qruplar öz rəqiblərini sıradan çıxarmaq üçün özlərinə yaxın media vasitələrindən bu məqsədlə istifadə edirlər.

“Reket” məsələsi jurnalistlərin peşə davranış qaydaları ilə tənzimlənmir. Bəzi hallarda hansısa cinayət işində məhkəmə tərəfindən təsdiqlənməyən şəxsin, qadınların, yeniyetmələrin adlarının hallanması, şəxsi həyata müdaxilə etik qaydalara ziddir”.

Sədr vurğulayıb ki, “reketlik” məsələsi cinayət müstəvisində araşdırılmalıdır: “Əgər bir insan cinayət törədibsə, birindən hansı üsulla olur-olsun pul alıbsa, qorxudubsa, şantaj edibsə, artıq bu, cinayət tərkibli məsələdir. Bu məsələlərdə hüquq-mühafizə orqanları kifayət qədər aktiv olmalıdır. Cəmiyyət də belə hallara qarşı dərhal reaksiya verməlidir. Ciddi mübarizə aparılmalı, jurnalistlərin reaksiyası olmalıdır. Əgər məmurlardan qorxutma yolu ilə nəsə almaq istəyirlərsə, onlar müvafiq qurumlara müraciət etməlidirlər. Onlar qarşı tərəfin istədiyini verməli deyillər. Əgər məmurlar öz fəaliyyətlərində dürüstdülərsə, hər hansı müəssisənin rəhbəridirsə və dövlət tərəfindən ayrılan vəsaiti mənimsəməyibsə nədən qorxmalıdır? Bu məsələnin iki tərəfi var: bir tərəf jurnalistdir, digər tərəf isə onların tələblərinə uyğun olaraq həmin məbləği verən tərəfdir.

Reketlik cəmiyyətin problemidir, cəmiyyət saf olmalı, məmurlar düzgün işləməli, heç nədən çəkinməli deyillər. Məmurlar daha çox hesabatlı olmalı, jurnalistlər onlardan nəyisə soruşanda sorğuları cavablandırmalıdırlar. Məmurlar maraqlı olmalıdır ki, cəmiyyət onların fəaliyyətindən məlumatlı olsun”.

Onu da qeyd edək ki, son günlər www.sheffaf.az xəbər portalının baş redaktoru Namik Əmrahov 36 nömrəli şəhər poliklinikasının baş həkimindən hədə-qorxu ilə pul tələb etdiyinə, Azər Kazımov və Rübabə Vəliyeva isə özlərini televiziya əməkdaşları kimi təqdim edərək, şəhid analarından aldatma yolu ilə pul aldıqları üçün məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
16-05-2024, 12:57 Sabah yağış yağacaq

{sape_links}{sape_article}