21:47 / 15-05-2025
Bakıda ermənilərin növbəti məhkəməsi keçirilib
20:15 / 15-05-2025
Rusiya-Ukrayna danışıqları mayın 16-na kimi təxirə salına bilər
18:51 / 15-05-2025
İlham Əliyev Albaniyaya səfər edib
18:45 / 15-05-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Elçin Mirzəbəyli olub - Fotolar
18:40 / 15-05-2025
Şəmkirdə ət dükanları niyə bağlanıb? - Açıqlama
18:20 / 15-05-2025
Ukrayna prezidenti Türkiyədə səfərdədir - (Yenilənib)
17:58 / 15-05-2025
Dəniz nəqliyyatı ilə yükdaşıma artıb
17:06 / 15-05-2025
Tramp: Putinlə özüm görüşməsəm irəliləyiş olmayacaq
16:59 / 15-05-2025
Mükafat alan məşhur aktyor prezidentə etiraz edir
16:25 / 15-05-2025
Ölən ulduzun səs yazısını mahnıya çeviriblər
16:10 / 15-05-2025
Hakan Fidan: Rusiya ilə Ukrayna atəşkəsə razılaşıblar
15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
14:50 / 15-05-2025
Prezident Elnur Çıraqovu vəzifəyə təyin edib
14:16 / 15-05-2025
Vəzifə arzusu həkimə baha başa gəlib - Məhkəmə prosesi
14:05 / 15-05-2025
Arif Babayevə Heydər Əliyev Mükafatı təqdim olunub - Foto
13:50 / 15-05-2025
Mehriban Xanlarova Mehriban Ələkbərzadəyə vaxt verib: "Üzr istə!”
13:41 / 15-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:30 / 15-05-2025
Şahbaz Şərif İlham Əliyevə təşəkkür edib
12:51 / 15-05-2025
736 əkiz, 42 üçəm doğulub
12:42 / 15-05-2025
Vəkil müğənnini həbs etdirib
12:37 / 15-05-2025
İnternet TV rəhbərinin cəzası azaldılıb
11:59 / 15-05-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
11:51 / 15-05-2025
Ramil Usubov Türkiyənin Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibi ilə görüşüb
11:47 / 15-05-2025
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin yubiley medalı təsis edilib
11:44 / 15-05-2025
Natiq Məmmədli: "Gənc jurnalistlərə demək istəyirəm ki..."
11:30 / 15-05-2025
Məmurların cinayət işində prokurorluq əməkdaşı ifadə verib
11:22 / 15-05-2025
İki ölkə birlikdə yeni silah hazırlayacaq
10:51 / 15-05-2025
Mozalan Studiyasına direktor təyin olunub
10:30 / 15-05-2025
Daha beş şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq
10:25 / 15-05-2025
Qətər “Boeing 747-8”-i Trampa hədiyyə verməyib
13:04 / 13-05-2025
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
16:13 / 12-05-2025
Mollazadə: PKK kürd məsələsi deyil, Sovet İttifaqının Türkiyəyə yaratdığı problemdir
09:28 / 12-05-2025
Terrorçuluqda şübhəli şəxsləri Azərbaycana gətiriblər
22:28 / 11-05-2025
"Qarabağ" "Araz-Naxçıvan"ı məğlub edib
15:32 / 12-05-2025
Prezident İlahiyyat İnstitutuna rektor təyin edib - Foto
11:15 / 12-05-2025
Paşinyan peşman olub: İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
17:48 / 12-05-2025
İsazadə: Ərdoğan Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçi kimi uğur qazana bilər
18:10 / 13-05-2025
Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
17:13 / 13-05-2025
Azərbaycanın Hərbi prokuroru təyin edilib - Sərəncam
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
00:01 / 12-05-2025
Ceyhun Bayramov BƏƏ XİN başçısı ilə müzakirə aparıb
İkiqat virus - COVİD-19 fiziki və psixoloji pandemiyaya çevrilir
Tarix: 06-10-2021 13:13 | Bölmə: Cəmiyyət
Koronavirus infeksiyasına görə məhdudiyyətlərin, o cümlədən “Evdə qal” siyasətinin ilk dəfə tətbiq olunduğu vaxtdan ilyarım ötsə və məhdudiyyətlərin bir çoxu artıq ləğv olunsa da, insanlarda hələ də pandemiyanın yaratdığı depressiv simptomlar qalır. Reyting.az-ın məlumatına görə, Dünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa bölməsinin rəhbəri Nataşa Azzopardi-Muskat redaksiyası Brüsseldə yerləşən “EUObserver” internet nəşrinə müsahibəsində belə deyib.
O bildirib ki, fiziki pandemiyaya səbəb olmuş COVİD-19 infeksiyası özü ilə tədricən ikinci pandemiyanı da gətirməkdədir: psixoloji pandemiya. Beləliklə, COVİD ikiqat – fiziki və psixoloji pandemiyaya çevrilməkdədir ki, hazırda mütəxəssisləri ən çox narahat edən məsələlərdən biri də budur.
Nataşa Azzopardi-Muskat deyib ki, Avropanın bir çox ölkəsində psixoloji sağlamlıq mərkəzlərinə müraciət edənlərin sayında kəskin artım müşahidə olunur. Müraciət edənlər təkcə əvvəldən psixoloji problemləri olmuş pasiyentlər deyil, onların arasında koronavirus pandemiyasına qədər psixoloji sağlamlığından şikayət etməmiş insanlar da var.
COVİD-19 infeksiyasının fəsadlarının posttravmatik stress pozuntusuna bənzədiyini söyləyən Nataşa Azzopardi-Muskat bildirib ki, başqa travmalarda olduğu kimi, COVİD-də də eyni psixoloji hal müşahidə edilir: hadisə (travma) ötüb keçir, amma onun ağrılı xatirəsi, həyəcanı qalır.
Nataşa Azzopardi-Muskat
Ancaq həkim Muskat vurğulayıb ki, pandemiyanın doğurduğu psixoloji fəsadların qarşısını almaq hələ gec deyil. O, problemdən az ziyan çəkmiş insanlarda mənfi halların uzun müddət davam etməyəcəyinə, müvəqqəti xarakter daşıdığına əminliyini ifadə edib: “COVİD-19 cəmiyyətin bütün təbəqələrinə problemlər yaratsa da, vacib dəyişikliklər üzərində düşünmək üçün insanlara əvəzsiz fürsət də verib. İnsanlar indən belə psixoloji sağlamlıqlarının qayğısına daha diqqətlə yanaşmalı olacaqlar”.
Muskatın sözlərinə görə, pandemiya Avropa Birliyi məkanında psixoloji sağlamlıq xidmətlərində, xüsusilə operativ, əlverişli və keyfiyyətli müalicə məsələlərində boşluqları üzə çıxarıb: “Hazırda səhiyyə sistemində psixiatr və sosial işçi çatışmazlığı hökm sürür, pasiyentlər isə bir çox halda yetərincə məlumatlandırılmır. Bu və digər çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün sentyabrın 30-da Dünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa bölməsi birliyə üzv olan 53 ölkənin iştirakı ilə koalisiya yaradıb. Koalisiyanın 2025-ci ilə qədər fəaliyyət göstərməsi nəzərdə tutulur.
Koalisiya psixioloji yardım xidmətlərinin psixiatriya müəssisələrindən ilkin tibbi yardım mərkəzlərinə köçürülməsi, profilaktik xidmətlərə cəlb edilən sərmayənin artırılması, psixiatr peşəsinin nüfuzunun gücləndirilməsi, milli məlumat bazalarının təkmilləşdirilməsi istiqamətlərində fəaliyyət göstərəcək. Məqsəd psixoloji sağlamlığı fiziki sağlamlıq səviyyəsinə çatdırmaqdır, lazimi məlumat bazasının yoxluğu ucbatından isə qarşıya qoyulan hədəflərə çatmaqda çətinliklər ortaya çıxır”.
Azzopardi-Muskat bildirib ki, mütəxəssislər uşaqların və gənclərin gələcəyinə təhlükə yaradan “tədrici pandemiya” barədə xəbərdarlıq edirlər: “Pandemiyadan hər kəs ziyan görür, ancaq hamı eyni dərəcədə yox. Hazırda uşaqlar və gənclər təkcə təhsil sarıdan deyil, əqli və emosional baxımdan da əziyyət çəkirlər. 18-29 yaş arasında olan hər iki adamdan biri depressiya, narahatlıq içindədir. Hər beş səhiyyə işçisindən (həkim və tibb bacılarından) biri də eyni vəziyyətdədir. Bu tədrici pandemiyanı dayandırmağın yeganə yolu budur ki, insanlar özlərini pis hiss etdiklərini valideynlərinə, müdirlərinə, yaxud həkimlərinə deməkdən çəkinməsinlər”.
“EUObserver” yazır ki, statistik məlumatlara görə, pandemiyadan əvvəlki dövrdə hər il Avropa əhalisinin 10%-i müxtəlif psixoloji problemlərdən əziyyət çəkib.
Avropa Komissiyasının 2018-ci il hesabatında Avropa Birliyi ölkələrində 84 milyon insana psixoloji problemlərlə bağlı diaqnozlar qoyulduğu göstərilib.(Novator.az)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-10-2021 13:13 | Bölmə: Cəmiyyət
Koronavirus infeksiyasına görə məhdudiyyətlərin, o cümlədən “Evdə qal” siyasətinin ilk dəfə tətbiq olunduğu vaxtdan ilyarım ötsə və məhdudiyyətlərin bir çoxu artıq ləğv olunsa da, insanlarda hələ də pandemiyanın yaratdığı depressiv simptomlar qalır. Reyting.az-ın məlumatına görə, Dünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa bölməsinin rəhbəri Nataşa Azzopardi-Muskat redaksiyası Brüsseldə yerləşən “EUObserver” internet nəşrinə müsahibəsində belə deyib.
O bildirib ki, fiziki pandemiyaya səbəb olmuş COVİD-19 infeksiyası özü ilə tədricən ikinci pandemiyanı da gətirməkdədir: psixoloji pandemiya. Beləliklə, COVİD ikiqat – fiziki və psixoloji pandemiyaya çevrilməkdədir ki, hazırda mütəxəssisləri ən çox narahat edən məsələlərdən biri də budur.
Nataşa Azzopardi-Muskat deyib ki, Avropanın bir çox ölkəsində psixoloji sağlamlıq mərkəzlərinə müraciət edənlərin sayında kəskin artım müşahidə olunur. Müraciət edənlər təkcə əvvəldən psixoloji problemləri olmuş pasiyentlər deyil, onların arasında koronavirus pandemiyasına qədər psixoloji sağlamlığından şikayət etməmiş insanlar da var.
COVİD-19 infeksiyasının fəsadlarının posttravmatik stress pozuntusuna bənzədiyini söyləyən Nataşa Azzopardi-Muskat bildirib ki, başqa travmalarda olduğu kimi, COVİD-də də eyni psixoloji hal müşahidə edilir: hadisə (travma) ötüb keçir, amma onun ağrılı xatirəsi, həyəcanı qalır.
Nataşa Azzopardi-Muskat
Ancaq həkim Muskat vurğulayıb ki, pandemiyanın doğurduğu psixoloji fəsadların qarşısını almaq hələ gec deyil. O, problemdən az ziyan çəkmiş insanlarda mənfi halların uzun müddət davam etməyəcəyinə, müvəqqəti xarakter daşıdığına əminliyini ifadə edib: “COVİD-19 cəmiyyətin bütün təbəqələrinə problemlər yaratsa da, vacib dəyişikliklər üzərində düşünmək üçün insanlara əvəzsiz fürsət də verib. İnsanlar indən belə psixoloji sağlamlıqlarının qayğısına daha diqqətlə yanaşmalı olacaqlar”.
Muskatın sözlərinə görə, pandemiya Avropa Birliyi məkanında psixoloji sağlamlıq xidmətlərində, xüsusilə operativ, əlverişli və keyfiyyətli müalicə məsələlərində boşluqları üzə çıxarıb: “Hazırda səhiyyə sistemində psixiatr və sosial işçi çatışmazlığı hökm sürür, pasiyentlər isə bir çox halda yetərincə məlumatlandırılmır. Bu və digər çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün sentyabrın 30-da Dünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa bölməsi birliyə üzv olan 53 ölkənin iştirakı ilə koalisiya yaradıb. Koalisiyanın 2025-ci ilə qədər fəaliyyət göstərməsi nəzərdə tutulur.
Koalisiya psixioloji yardım xidmətlərinin psixiatriya müəssisələrindən ilkin tibbi yardım mərkəzlərinə köçürülməsi, profilaktik xidmətlərə cəlb edilən sərmayənin artırılması, psixiatr peşəsinin nüfuzunun gücləndirilməsi, milli məlumat bazalarının təkmilləşdirilməsi istiqamətlərində fəaliyyət göstərəcək. Məqsəd psixoloji sağlamlığı fiziki sağlamlıq səviyyəsinə çatdırmaqdır, lazimi məlumat bazasının yoxluğu ucbatından isə qarşıya qoyulan hədəflərə çatmaqda çətinliklər ortaya çıxır”.
Azzopardi-Muskat bildirib ki, mütəxəssislər uşaqların və gənclərin gələcəyinə təhlükə yaradan “tədrici pandemiya” barədə xəbərdarlıq edirlər: “Pandemiyadan hər kəs ziyan görür, ancaq hamı eyni dərəcədə yox. Hazırda uşaqlar və gənclər təkcə təhsil sarıdan deyil, əqli və emosional baxımdan da əziyyət çəkirlər. 18-29 yaş arasında olan hər iki adamdan biri depressiya, narahatlıq içindədir. Hər beş səhiyyə işçisindən (həkim və tibb bacılarından) biri də eyni vəziyyətdədir. Bu tədrici pandemiyanı dayandırmağın yeganə yolu budur ki, insanlar özlərini pis hiss etdiklərini valideynlərinə, müdirlərinə, yaxud həkimlərinə deməkdən çəkinməsinlər”.
“EUObserver” yazır ki, statistik məlumatlara görə, pandemiyadan əvvəlki dövrdə hər il Avropa əhalisinin 10%-i müxtəlif psixoloji problemlərdən əziyyət çəkib.
Avropa Komissiyasının 2018-ci il hesabatında Avropa Birliyi ölkələrində 84 milyon insana psixoloji problemlərlə bağlı diaqnozlar qoyulduğu göstərilib.(Novator.az)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:25
Ölən ulduzun səs yazısını mahnıya çeviriblər
Bu gün, 14:16
Vəzifə arzusu həkimə baha başa gəlib - Məhkəmə prosesi
Bu gün, 13:41
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 23:10
İnsanlar Marsda yaşaya bilərmi?
Dünən, 19:38
Rusiya azərbaycanlı blogeri axtarışa verib - Foto
Dünən, 17:44
Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür
Dünən, 17:02
Maşın 11-ci sinif şagirdini vuraraq öldürüb
Dünən, 16:01
İlhamə Elşadqızı: "Narkoman deyiləm..."
Dünən, 12:42
Nazirliyin sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
Dünən, 12:29
Sabah leysan yağacaq
Dünən, 09:43
Ay torpağından oksigen hasil edəcəklər - Fotolar
13-05-2025, 23:00
Xəstəxanaya direktor təyinatı olub
13-05-2025, 21:12
Nalayiq hərəkətlər edən vəzifəli şəxs işdən qovulub
13-05-2025, 16:00
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
13-05-2025, 15:02
Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal
13-05-2025, 12:46
Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub
13-05-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
13-05-2025, 10:37
İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib
13-05-2025, 09:48
İcra başçısı Ali Məhkəmənin qərarını icra etmir
13-05-2025, 08:21
Sakit okeanda zəlzələ baş verib
13-05-2025, 00:33
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi qəfil vəfat edib
12-05-2025, 21:24
"Son zəng" üçün pul tələb edən məktəb direktoru vəzifədən çıxarılıb
12-05-2025, 18:26
Bir milyon dollarlıq qarışqa yükü tutulub - Foto
12-05-2025, 17:18
1868 müəllim iş yerini dəyişib
12-05-2025, 15:07
Daha 77 mina, 274 PHS aşkar ediblər - Foto
12-05-2025, 13:41
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Proqnoz
12-05-2025, 12:50
Buraxılış imtahanının cavabları açıqlanıb
12-05-2025, 12:37
GEM qızılca ilə bağlı məlumat yayıb
12-05-2025, 10:02
Rabitə naqilini dirəkdən kəsib oğurlayanlar tutulublar
12-05-2025, 08:12
Yerin nüvəsindən siqnallar gəlir
10-05-2025, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
9-05-2025, 19:20
207 nömrəli məktəbdə 150 manatdan pul yığılması iddiası araşdırılır
8-05-2025, 20:33
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
8-05-2025, 18:15
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
8-05-2025, 17:59
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
8-05-2025, 15:06
Axtarışda olan daha dörd nəfər Azərbaycana ekstradisiya edilib
8-05-2025, 14:56
İcra Hakimiyyətinin işçiləri qəzaya düşüblər - Xəsarət alanlar var
8-05-2025, 14:26
Rasim Məmmədov əmlaklarını geri istəyir
8-05-2025, 12:29
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
8-05-2025, 10:40
Şəhər prokurorluğunun yeni korpusu açılıb
8-05-2025, 10:15
Bank kartlarından daha 30 min manat oğurlanıb
8-05-2025, 10:00
Qızıl balıqlarla bağlı xəbərdarlıq ediblər
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
