18:34 / 22-07-2025
1500-dən çox tələbə köçürülmə üçün müraciət edib
16:55 / 22-07-2025
ABŞ UNESCO sıralarını tərk edəcək
16:38 / 22-07-2025
Daxili işlər nazirinin adından saxta şərh yayılıb
16:36 / 22-07-2025
Polşa öz vətəndaşlarını Rusiyanı tərk etməyə çağırır
16:22 / 22-07-2025
"Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanun dəyişib
16:09 / 22-07-2025
Prezident İlham Əliyev iki qanuna dəyişiklik edib
16:07 / 22-07-2025
İrandan Azərbaycana narkotikin keçirilməsinin qarşısı alınıb
15:55 / 22-07-2025
Sanksiyalar neft ixracını məhdudlaşdırıb
15:30 / 22-07-2025
Təbiət hadisəsi dünyanı qaranlığa qərq edəcək
15:24 / 22-07-2025
Kamran Əliyev: "Rusiya tərəfi konkret nəticələr barədə Azərbaycana məlumat vermir"
14:59 / 22-07-2025
Növbəti köç karvanı Cəbrayıla çatıb - (Yenilənib)
14:42 / 22-07-2025
Ceyhun Bayramov Gürcüstan XİN başçısı ilə görüşüb - (Yenilənib)
13:15 / 22-07-2025
Prezident yol tikintisi ilə bağlı sərəncam imzalayıb
13:15 / 22-07-2025
İlham Əliyev Donald Trampa təşəkkür edib
13:12 / 22-07-2025
Ukraynaya “Patriot” transferində qeyri-müəyyənlik yaranıb
13:03 / 22-07-2025
ABŞ İranla danışıqlara açıqdır
12:56 / 22-07-2025
Sumqayıtda fəhlə dağıntılar altında qalıb
12:40 / 22-07-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:27 / 22-07-2025
İctimai fəal Nicat İbrahimə hökm oxunub
11:56 / 22-07-2025
Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilir
11:50 / 22-07-2025
Təhlükəli virus 151 nəfərin həyatına son qoyub
11:29 / 22-07-2025
Türkiyə şərtləri dəyişir - Foto
11:11 / 22-07-2025
Cəzaçəkmə müəssisəsinə rəis təyinatı olub
11:07 / 22-07-2025
Nazirlik sanitar gigiyena xidmətlərə 5.6 milyon xərcləyəcək
10:48 / 22-07-2025
Ayda oksigen istehsal olunub
10:40 / 22-07-2025
Tramp İranı yenidən bombalamaqla hədələyir
10:39 / 22-07-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanı üçün qeydiyyat başlayıb
10:29 / 22-07-2025
Rusiya NATO-ya böyük təhlükə yarada bilər - Xəbərdarlıq
10:19 / 22-07-2025
Baş katib NATO ölkələrinə çağırış edib
16:10 / 18-07-2025
Azad İsazadə: Yaxın Şərqin təhlükəsizliyini yalnız iki qüvvə təmin edə bilər
11:47 / 18-07-2025
Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
16:40 / 18-07-2025
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
15:38 / 18-07-2025
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
19:06 / 17-07-2025
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
17:07 / 19-07-2025
3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu - İlham Əliyev çıxış edir - (Canlı yayım) - (Yenilənib)
11:54 / 21-07-2025
Professor hakim partiyadan istefa verib
16:14 / 18-07-2025
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
05:48 / 19-07-2025
Rusiya əleyhinə 18-ci sanksiyalar paketi qüvvəyə minib
Çində minlərlə məscidin günbəz və minarələri sökülüb - Foto
Tarix: 28-10-2021 13:59 | Bölmə: Cəmiyyət
ABŞ-ın Milli İctimai Radiosunun (National Public Radio) internet səhifəsində Çin Xalq Respublikasında məscidlərin günbəz və minarələrinin sökülməsi mövzusunda reportaj dərc olunub.
Reportajda deyilir ki, doqquz ildir Çin Kommunist Partiyasına, Çin Xalq Respublikasına rəhbərlik edən Si Cinpinin hakimiyyəti dövründə ölkədə entik azlıqların “çinliləşdirilməsi” prosesi vüsət alıb.
Si Cinpin “çinliləşdirmə”yə ilk dəfə 2016-cı ildə çağırış edib və ötən müddətdə Çin hökuməti minlərlə məscidin günbəz və minarələrini sökdürüb.
Hökumət bunu xarici təsirin, daha dəqiqi, ərəb memarlığının, bir az da konkretləşdirsək, Səudiyyə ərəblərinin təsirini əngəlləmək cəhdi kimi qələmə verir. Lakin ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında vurğulanır ki, bu, açıq-aşkar islam memarlığından imtina, ölkədəki müsəlmanları çinliləşdirmək cəhdidir. Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasının Çində islamofobiyanın, dini məhdudiyyətlərin gücləndiyi bir zamanda həyata keçirilməsi də buna sübutdur.
Reportajda deyilir ki, Çinin etnik azlıqlarla bağlı siyasəti Sovet İttifaqındakı siyasətə bənzəyir. Formal olaraq etnik qruplara kompakt yaşadıqları ərazilərdə mədəni muxtariyyət verilib, amma reallıqda assimilyasiya siyasəti yürüdülür. Si Cinpinin rəhbərliyi dövründə bu proses daha da aqressivləşib.
Reportajda bildirilir ki, ölkənin çoxmillətli Sinxay əyalətinin Sinin şəhərinin mərkəzində Dunquan məscidi yerləşir. Bu, əyalətdə ən böyük məsciddir. Dunquan məscidi ətrafındakı restoranlarda halal mal ətindən yeməklər hazırlanır. Kərpic tağların altında daima xurma və badamla dolu arabalar görmək mümkündür. Ancaq artıq burada məscidin yaşıl günbəzi və minarələri yoxdur. Hakimiyyət 2018-ci ildə “Səudiyyə-ərəb təsirini aradan qaldırmaq” devizi altında Çinin şimal-qərbindəki başqa məscidlər kimi Dunquan məscidinin də günbəz və minarələrini sökdürüb.
Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına məhdud çərçivədə ictimai etirazlar olub. Sinin sakinlərinin dediyinə görə, Dunquan məscidinin rəhbərləri qısa müddətə saxlanılaraq günbəzin və minarələrin sökülməsi lehinə imza atmağa məcbur ediliblər.
Hazırda Sinin şəhərində mərmərdən tikilmiş başqa bir məscidin – Nanquan məscidinin də günbəzinin və minarələrinin sökülməsinə hazırlıq gedir.
Reportajda vurğulanır ki, əslində Çin hakimiyyəti daxilində məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına münasibət birmənalı deyil, bu məsələdə fikir ayrılıqları mövcuddur.
Yazıda xatırladılır ki, ötən əsrin doxsanıncı illərində Çin siyasi baxımdan açıq ölkə idi. Ondan əvvəlki dövrdə qapalı olmuş bu kommunist dövlətini beynəlmiləl bir məkana çevirmək məqsədilə doxsanıncı illərdə rəsmi Pekin Küveyt və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb ölkələrini Çindəki nəhəng infrastruktur layihələrə sərmayə qoymağa həvəsləndirirdi. Çinli müsəlman tələbələr Yaxın Şərqdə, xüsusilə Misirdə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində və Səudiyyə Ərəbistanında təhsil almaq imkanı qazanmışdılar. O tələbələr Çinə islam memarlığı haqda yeni ideyalarla qayıtdılar. Onların səyi nəticəsində məscidlərin Çin üslubunda tikilimiş damları söküldü, klassik islam memarlığına uyğun günbəz və minarələr inşa olundu. İndi həmin günbəz və minarələr sökülür.
ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında deyilir ki, Çin müsəlmanları belə dəyişikliklərə, mənəvi-mədəni təzyiqlərə bir növ vərdişkar olublar.
Sinin şəhərinin mərkəzindəki Dunquan məscidinin yaxınlığında ticarətlə məşğul olan Yusif adlı bir müsəlman sahibkar radioya açıqlamasında deyib: “Hər şey dövrdən asılı olaraq dəyişir. Mao Tszedunun (Çində kommunist rejiminin qurucusu) dövründə bütün məscidlərimiz söküldü. Sonra onları təzədən tikdilər. İndi yenə sökürlər. Ölkə hansı şüarı irəli sürürsə, ona da əməl etmək lazım gəlir, vəssalam”.
Dunquan məscidi bir əsrdən də az müddətdə üçüncü dəfə söküntüyə məruz qalır. Amma bu, Yusifi o qədər də narahat etmir: “Sadə insan üçün nə fərqi var məscid Çin üslubundadır, ya ərəb üslubunda. Bizim dinimiz binalarda deyil, qəlbimizdədir”.(Novator.az)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-10-2021 13:59 | Bölmə: Cəmiyyət
ABŞ-ın Milli İctimai Radiosunun (National Public Radio) internet səhifəsində Çin Xalq Respublikasında məscidlərin günbəz və minarələrinin sökülməsi mövzusunda reportaj dərc olunub.
Reportajda deyilir ki, doqquz ildir Çin Kommunist Partiyasına, Çin Xalq Respublikasına rəhbərlik edən Si Cinpinin hakimiyyəti dövründə ölkədə entik azlıqların “çinliləşdirilməsi” prosesi vüsət alıb.
Si Cinpin “çinliləşdirmə”yə ilk dəfə 2016-cı ildə çağırış edib və ötən müddətdə Çin hökuməti minlərlə məscidin günbəz və minarələrini sökdürüb.
Hökumət bunu xarici təsirin, daha dəqiqi, ərəb memarlığının, bir az da konkretləşdirsək, Səudiyyə ərəblərinin təsirini əngəlləmək cəhdi kimi qələmə verir. Lakin ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında vurğulanır ki, bu, açıq-aşkar islam memarlığından imtina, ölkədəki müsəlmanları çinliləşdirmək cəhdidir. Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasının Çində islamofobiyanın, dini məhdudiyyətlərin gücləndiyi bir zamanda həyata keçirilməsi də buna sübutdur.
Reportajda deyilir ki, Çinin etnik azlıqlarla bağlı siyasəti Sovet İttifaqındakı siyasətə bənzəyir. Formal olaraq etnik qruplara kompakt yaşadıqları ərazilərdə mədəni muxtariyyət verilib, amma reallıqda assimilyasiya siyasəti yürüdülür. Si Cinpinin rəhbərliyi dövründə bu proses daha da aqressivləşib.
Reportajda bildirilir ki, ölkənin çoxmillətli Sinxay əyalətinin Sinin şəhərinin mərkəzində Dunquan məscidi yerləşir. Bu, əyalətdə ən böyük məsciddir. Dunquan məscidi ətrafındakı restoranlarda halal mal ətindən yeməklər hazırlanır. Kərpic tağların altında daima xurma və badamla dolu arabalar görmək mümkündür. Ancaq artıq burada məscidin yaşıl günbəzi və minarələri yoxdur. Hakimiyyət 2018-ci ildə “Səudiyyə-ərəb təsirini aradan qaldırmaq” devizi altında Çinin şimal-qərbindəki başqa məscidlər kimi Dunquan məscidinin də günbəz və minarələrini sökdürüb.
Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına məhdud çərçivədə ictimai etirazlar olub. Sinin sakinlərinin dediyinə görə, Dunquan məscidinin rəhbərləri qısa müddətə saxlanılaraq günbəzin və minarələrin sökülməsi lehinə imza atmağa məcbur ediliblər.
Hazırda Sinin şəhərində mərmərdən tikilmiş başqa bir məscidin – Nanquan məscidinin də günbəzinin və minarələrinin sökülməsinə hazırlıq gedir.
Reportajda vurğulanır ki, əslində Çin hakimiyyəti daxilində məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına münasibət birmənalı deyil, bu məsələdə fikir ayrılıqları mövcuddur.
Yazıda xatırladılır ki, ötən əsrin doxsanıncı illərində Çin siyasi baxımdan açıq ölkə idi. Ondan əvvəlki dövrdə qapalı olmuş bu kommunist dövlətini beynəlmiləl bir məkana çevirmək məqsədilə doxsanıncı illərdə rəsmi Pekin Küveyt və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb ölkələrini Çindəki nəhəng infrastruktur layihələrə sərmayə qoymağa həvəsləndirirdi. Çinli müsəlman tələbələr Yaxın Şərqdə, xüsusilə Misirdə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində və Səudiyyə Ərəbistanında təhsil almaq imkanı qazanmışdılar. O tələbələr Çinə islam memarlığı haqda yeni ideyalarla qayıtdılar. Onların səyi nəticəsində məscidlərin Çin üslubunda tikilimiş damları söküldü, klassik islam memarlığına uyğun günbəz və minarələr inşa olundu. İndi həmin günbəz və minarələr sökülür.
ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında deyilir ki, Çin müsəlmanları belə dəyişikliklərə, mənəvi-mədəni təzyiqlərə bir növ vərdişkar olublar.
Sinin şəhərinin mərkəzindəki Dunquan məscidinin yaxınlığında ticarətlə məşğul olan Yusif adlı bir müsəlman sahibkar radioya açıqlamasında deyib: “Hər şey dövrdən asılı olaraq dəyişir. Mao Tszedunun (Çində kommunist rejiminin qurucusu) dövründə bütün məscidlərimiz söküldü. Sonra onları təzədən tikdilər. İndi yenə sökürlər. Ölkə hansı şüarı irəli sürürsə, ona da əməl etmək lazım gəlir, vəssalam”.
Dunquan məscidi bir əsrdən də az müddətdə üçüncü dəfə söküntüyə məruz qalır. Amma bu, Yusifi o qədər də narahat etmir: “Sadə insan üçün nə fərqi var məscid Çin üslubundadır, ya ərəb üslubunda. Bizim dinimiz binalarda deyil, qəlbimizdədir”.(Novator.az)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:34
1500-dən çox tələbə köçürülmə üçün müraciət edib
Bu gün, 12:56
Sumqayıtda fəhlə dağıntılar altında qalıb
Bu gün, 12:40
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Bu gün, 10:48
Ayda oksigen istehsal olunub
Dünən, 19:30
Nazir dostunu Agentliyin sədr müavini təyin edib
Dünən, 13:35
Çilingəri "tok" vurub"
Dünən, 12:47
Bakıda adam öldürən məktəbliyə hökm oxunub
Dünən, 12:35
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:14
Peşə məktəblərinə qəbul başlayır
Dünən, 09:22
Masallıda 20 yaşlı gənc kanalda boğulub
20-07-2025, 17:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-07-2025, 17:42
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
18-07-2025, 17:21
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
18-07-2025, 16:14
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
18-07-2025, 16:10
Həbsdəki oğluna narkotik gətirən ata tutulub
18-07-2025, 15:34
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
18-07-2025, 13:41
Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reysləri bərpa olunur
18-07-2025, 12:58
81 cinayətkar xüsusi reyslə Əfqanıstana uçur
18-07-2025, 12:51
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-07-2025, 11:23
Bağçalara uşaq qəbulu başlayıb
18-07-2025, 08:43
Tramp “The Wall Street Journal”ı məhkəməyə verir
17-07-2025, 19:06
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
17-07-2025, 16:13
Bakı şəhər Prokurorluğunda əməliyyat müşavirəsi keçirilib
17-07-2025, 12:51
Respublika çempionu kanalda boğulub
17-07-2025, 12:41
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Video
17-07-2025, 12:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
17-07-2025, 11:43
Marsdan gələn meteorit rekord qiymətə satılıb
17-07-2025, 11:15
Laçında dağlıq ərazidə yanğın: saxlanılanlar var - (Yenilənib)
17-07-2025, 11:09
I sinfə qəbul üçün məktəb və müəllim seçiminə start verilib
16-07-2025, 18:14
17 yaşlı şəxs Yuxarı Şirvan kanalında batıb
16-07-2025, 16:52
Bakıda qadın güllələnib: şübhəli şəxs klinika direktoru olan həyat yoldaşıdır - Yenilənib
16-07-2025, 15:12
Mədəniyyət Nazirliyinin tenderi ləğv olunub
16-07-2025, 14:44
Oğuzda üzərinə ağac düşən 34 yaşlı şəxs ölüb
16-07-2025, 13:01
General vəzifədən azad edilib? - Açıqlama
16-07-2025, 12:42
Sabah 40 dərəcə isti olacaq
16-07-2025, 12:30
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
16-07-2025, 12:04
Rezidentura və magistratura imtahanları elektronlaşdırılacaq
16-07-2025, 11:47
DİM sədri: "Ali məktəblərdə ödənişli əsaslarla olan yerlərin 90% dolacağı gözlənilir"
16-07-2025, 09:05
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb
16-07-2025, 08:44
İtkin düşən helikopterin qalıqları tapılıb
16-07-2025, 08:30
İctimaiyyət İlon Maskın məxfi “açarı”ndan xəbər tutub
15-07-2025, 15:25
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15-07-2025, 14:49
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
15-07-2025, 13:46
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
15-07-2025, 12:35
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
15-07-2025, 11:43
Tələbələrin köçürülməsinə start verilir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
