Çində minlərlə məscidin günbəz və minarələri sökülüb

Xəbər lenti

20:48 / 13-09-2025

Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar

18:41 / 13-09-2025

Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)

16:41 / 13-09-2025

İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar

15:55 / 13-09-2025

“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq

15:48 / 13-09-2025

Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq

15:44 / 13-09-2025

Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb

13:27 / 13-09-2025

İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)

12:30 / 13-09-2025

Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib

12:25 / 13-09-2025

"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb

12:21 / 13-09-2025

"Sonsuz qardaşlıq - IV" çoxmillətli birgə təlimi davam edir

11:12 / 13-09-2025

Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb

09:29 / 13-09-2025

Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub

23:44 / 12-09-2025

Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb

22:10 / 12-09-2025

Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib

18:29 / 12-09-2025

Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video

18:00 / 12-09-2025

“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır

17:50 / 12-09-2025

Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"

17:40 / 12-09-2025

Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq

17:23 / 12-09-2025

Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır

17:12 / 12-09-2025

Premyer Liqada V və VI turun oyun proqramı açıqlanıb

17:01 / 12-09-2025

Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"

16:55 / 12-09-2025

Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub

16:15 / 12-09-2025

BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək

15:54 / 12-09-2025

Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub

15:43 / 12-09-2025

Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib

15:33 / 12-09-2025

Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub

15:14 / 12-09-2025

Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)

14:58 / 12-09-2025

İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb

14:55 / 12-09-2025

Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub

14:49 / 12-09-2025

Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

09:10 / 09-09-2025

Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər

06:10 / 11-09-2025

Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)

23:31 / 08-09-2025

“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir

23:10 / 08-09-2025

Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir

23:20 / 08-09-2025

ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır

10:19 / 10-09-2025

Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır

13:31 / 11-09-2025

Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var

22:00 / 09-09-2025

DÇ-2026: Azərbaycan millisi bir xal qazanıb

21:32 / 10-09-2025

"Neftçi" Ramil Şeydayevlə yollarını ayırıb

13:08 / 09-09-2025

Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistan arasında əməkdaşlıq formasına keçid baş verib

14:28 / 10-09-2025

Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq

18:29 / 12-09-2025

Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video

Çində minlərlə məscidin günbəz və minarələri sökülüb - Foto
Tarix: 28-10-2021 13:59 | Bölmə: Cəmiyyət

Şirift ölçüsü:

ABŞ-ın Milli İctimai Radiosunun (National Public Radio) internet səhifəsində Çin Xalq Respublikasında məscidlərin günbəz və minarələrinin sökülməsi mövzusunda reportaj dərc olunub.

Reportajda deyilir ki, doqquz ildir Çin Kommunist Partiyasına, Çin Xalq Respublikasına rəhbərlik edən Si Cinpinin hakimiyyəti dövründə ölkədə entik azlıqların “çinliləşdirilməsi” prosesi vüsət alıb.

Si Cinpin “çinliləşdirmə”yə ilk dəfə 2016-cı ildə çağırış edib və ötən müddətdə Çin hökuməti minlərlə məscidin günbəz və minarələrini sökdürüb.

Hökumət bunu xarici təsirin, daha dəqiqi, ərəb memarlığının, bir az da konkretləşdirsək, Səudiyyə ərəblərinin təsirini əngəlləmək cəhdi kimi qələmə verir. Lakin ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında vurğulanır ki, bu, açıq-aşkar islam memarlığından imtina, ölkədəki müsəlmanları çinliləşdirmək cəhdidir. Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasının Çində islamofobiyanın, dini məhdudiyyətlərin gücləndiyi bir zamanda həyata keçirilməsi də buna sübutdur.

Reportajda deyilir ki, Çinin etnik azlıqlarla bağlı siyasəti Sovet İttifaqındakı siyasətə bənzəyir. Formal olaraq etnik qruplara kompakt yaşadıqları ərazilərdə mədəni muxtariyyət verilib, amma reallıqda assimilyasiya siyasəti yürüdülür. Si Cinpinin rəhbərliyi dövründə bu proses daha da aqressivləşib.

Reportajda bildirilir ki, ölkənin çoxmillətli Sinxay əyalətinin Sinin şəhərinin mərkəzində Dunquan məscidi yerləşir. Bu, əyalətdə ən böyük məsciddir. Dunquan məscidi ətrafındakı restoranlarda halal mal ətindən yeməklər hazırlanır. Kərpic tağların altında daima xurma və badamla dolu arabalar görmək mümkündür. Ancaq artıq burada məscidin yaşıl günbəzi və minarələri yoxdur. Hakimiyyət 2018-ci ildə “Səudiyyə-ərəb təsirini aradan qaldırmaq” devizi altında Çinin şimal-qərbindəki başqa məscidlər kimi Dunquan məscidinin də günbəz və minarələrini sökdürüb.

Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına məhdud çərçivədə ictimai etirazlar olub. Sinin sakinlərinin dediyinə görə, Dunquan məscidinin rəhbərləri qısa müddətə saxlanılaraq günbəzin və minarələrin sökülməsi lehinə imza atmağa məcbur ediliblər.

Hazırda Sinin şəhərində mərmərdən tikilmiş başqa bir məscidin – Nanquan məscidinin də günbəzinin və minarələrinin sökülməsinə hazırlıq gedir.

Reportajda vurğulanır ki, əslində Çin hakimiyyəti daxilində məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına münasibət birmənalı deyil, bu məsələdə fikir ayrılıqları mövcuddur.

Yazıda xatırladılır ki, ötən əsrin doxsanıncı illərində Çin siyasi baxımdan açıq ölkə idi. Ondan əvvəlki dövrdə qapalı olmuş bu kommunist dövlətini beynəlmiləl bir məkana çevirmək məqsədilə doxsanıncı illərdə rəsmi Pekin Küveyt və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb ölkələrini Çindəki nəhəng infrastruktur layihələrə sərmayə qoymağa həvəsləndirirdi. Çinli müsəlman tələbələr Yaxın Şərqdə, xüsusilə Misirdə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində və Səudiyyə Ərəbistanında təhsil almaq imkanı qazanmışdılar. O tələbələr Çinə islam memarlığı haqda yeni ideyalarla qayıtdılar. Onların səyi nəticəsində məscidlərin Çin üslubunda tikilimiş damları söküldü, klassik islam memarlığına uyğun günbəz və minarələr inşa olundu. İndi həmin günbəz və minarələr sökülür.

ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında deyilir ki, Çin müsəlmanları belə dəyişikliklərə, mənəvi-mədəni təzyiqlərə bir növ vərdişkar olublar.

Sinin şəhərinin mərkəzindəki Dunquan məscidinin yaxınlığında ticarətlə məşğul olan Yusif adlı bir müsəlman sahibkar radioya açıqlamasında deyib: “Hər şey dövrdən asılı olaraq dəyişir. Mao Tszedunun (Çində kommunist rejiminin qurucusu) dövründə bütün məscidlərimiz söküldü. Sonra onları təzədən tikdilər. İndi yenə sökürlər. Ölkə hansı şüarı irəli sürürsə, ona da əməl etmək lazım gəlir, vəssalam”.

Dunquan məscidi bir əsrdən də az müddətdə üçüncü dəfə söküntüyə məruz qalır. Amma bu, Yusifi o qədər də narahat etmir: “Sadə insan üçün nə fərqi var məscid Çin üslubundadır, ya ərəb üslubunda. Bizim dinimiz binalarda deyil, qəlbimizdədir”.(Novator.az)