00:12 / 15-05-2025
Azərbaycanlı tələbənin meyiti 40 gün sonra Kür çayından tapılıb
23:22 / 14-05-2025
Qələm fədailərindən biri... - Foto
23:15 / 14-05-2025
Goranboyda qadın güllələnib
23:10 / 14-05-2025
İnsanlar Marsda yaşaya bilərmi?
20:02 / 14-05-2025
Tramp elçilərini İstanbula göndərir
19:38 / 14-05-2025
Rusiya azərbaycanlı blogeri axtarışa verib - Foto
19:34 / 14-05-2025
Xəstəlik məşhur aktyoru taqətdən salıb - Fotolar
19:09 / 14-05-2025
Türkiyə mayın 15-də Trampı gözləmir
18:09 / 14-05-2025
Sabah Nərimanov, Səbail, Nizami, Binəqədi və Suraxanıda qaz olmayacaq
17:56 / 14-05-2025
Daha 12 maşın hərraca çıxarılıb
17:49 / 14-05-2025
Cavanşir Quliyev özünə məzar hazırlatdırıb
17:47 / 14-05-2025
Zəngin qadın bahalı çanta götürməyi utancverici sayır
17:44 / 14-05-2025
Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür
17:31 / 14-05-2025
Deputat: “Rusiya müharibədə qalib gələ bilmir, Ukraynanın isə…”
17:13 / 14-05-2025
Tarladan tapılan 150 ton qızıl kəndlilər üçün problemə çevrilib
17:02 / 14-05-2025
Maşın 11-ci sinif şagirdini vuraraq öldürüb
16:38 / 14-05-2025
DİM abituriyentlərə müraciət edib
16:03 / 14-05-2025
Blogerlərin reklam elədiyi "şirkət rəhbəri" tutulub
16:01 / 14-05-2025
İlhamə Elşadqızı: "Narkoman deyiləm..."
15:55 / 14-05-2025
Mirzoyan: "İrəvan Bakı ilə sülh sazişini dərhal imzalamağa hazırdır"
15:27 / 14-05-2025
İran ABŞ-a yeni təklif verib
15:24 / 14-05-2025
Mərkəzi Bank sabiq deputatın qızından kəlağayı alıb
15:20 / 14-05-2025
Keçmiş mətbuat katibi İcra Hakimiyyətindəki vəzifəsindən ayrılııb
15:10 / 14-05-2025
Fransa Ukraynaya Sezar silahları verir
15:10 / 14-05-2025
Yeni hərbi prokuror kollektivə təqdim olunub
14:34 / 14-05-2025
İsrailli müğənni Türkiyədəki konsertlərini təxirə salmaq istəmir
14:24 / 14-05-2025
Zelenski Putinlə niyə Türkiyədə görüşmək istəyir?
14:11 / 14-05-2025
Rusiyaya işləyən qrup ifşa olunub
13:59 / 14-05-2025
Prezident Tural Piriyevi icraçı direktor təyin edib
20:00 / 10-05-2025
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
11:27 / 10-05-2025
Konstitusiya və suverenlik: Heydər Əliyev siyasi irsinin təməl sütunları
16:13 / 12-05-2025
Mollazadə: PKK kürd məsələsi deyil, Sovet İttifaqının Türkiyəyə yaratdığı problemdir
13:04 / 13-05-2025
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
09:28 / 12-05-2025
Terrorçuluqda şübhəli şəxsləri Azərbaycana gətiriblər
22:28 / 11-05-2025
"Qarabağ" "Araz-Naxçıvan"ı məğlub edib
11:49 / 10-05-2025
Mövqelərimiz atəşə tutulub
10:08 / 10-05-2025
Dövlət və hökumət rəsmiləri Fəxri xiyabanı ziyarət ediblər - Fotolar
15:32 / 12-05-2025
Prezident İlahiyyat İnstitutuna rektor təyin edib - Foto
11:15 / 12-05-2025
Paşinyan peşman olub: İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
17:48 / 12-05-2025
İsazadə: Ərdoğan Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçi kimi uğur qazana bilər
00:01 / 12-05-2025
Ceyhun Bayramov BƏƏ XİN başçısı ilə müzakirə aparıb
Çində minlərlə məscidin günbəz və minarələri sökülüb - Foto
Tarix: 28-10-2021 13:59 | Bölmə: Cəmiyyət
ABŞ-ın Milli İctimai Radiosunun (National Public Radio) internet səhifəsində Çin Xalq Respublikasında məscidlərin günbəz və minarələrinin sökülməsi mövzusunda reportaj dərc olunub.
Reportajda deyilir ki, doqquz ildir Çin Kommunist Partiyasına, Çin Xalq Respublikasına rəhbərlik edən Si Cinpinin hakimiyyəti dövründə ölkədə entik azlıqların “çinliləşdirilməsi” prosesi vüsət alıb.
Si Cinpin “çinliləşdirmə”yə ilk dəfə 2016-cı ildə çağırış edib və ötən müddətdə Çin hökuməti minlərlə məscidin günbəz və minarələrini sökdürüb.
Hökumət bunu xarici təsirin, daha dəqiqi, ərəb memarlığının, bir az da konkretləşdirsək, Səudiyyə ərəblərinin təsirini əngəlləmək cəhdi kimi qələmə verir. Lakin ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında vurğulanır ki, bu, açıq-aşkar islam memarlığından imtina, ölkədəki müsəlmanları çinliləşdirmək cəhdidir. Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasının Çində islamofobiyanın, dini məhdudiyyətlərin gücləndiyi bir zamanda həyata keçirilməsi də buna sübutdur.
Reportajda deyilir ki, Çinin etnik azlıqlarla bağlı siyasəti Sovet İttifaqındakı siyasətə bənzəyir. Formal olaraq etnik qruplara kompakt yaşadıqları ərazilərdə mədəni muxtariyyət verilib, amma reallıqda assimilyasiya siyasəti yürüdülür. Si Cinpinin rəhbərliyi dövründə bu proses daha da aqressivləşib.
Reportajda bildirilir ki, ölkənin çoxmillətli Sinxay əyalətinin Sinin şəhərinin mərkəzində Dunquan məscidi yerləşir. Bu, əyalətdə ən böyük məsciddir. Dunquan məscidi ətrafındakı restoranlarda halal mal ətindən yeməklər hazırlanır. Kərpic tağların altında daima xurma və badamla dolu arabalar görmək mümkündür. Ancaq artıq burada məscidin yaşıl günbəzi və minarələri yoxdur. Hakimiyyət 2018-ci ildə “Səudiyyə-ərəb təsirini aradan qaldırmaq” devizi altında Çinin şimal-qərbindəki başqa məscidlər kimi Dunquan məscidinin də günbəz və minarələrini sökdürüb.
Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına məhdud çərçivədə ictimai etirazlar olub. Sinin sakinlərinin dediyinə görə, Dunquan məscidinin rəhbərləri qısa müddətə saxlanılaraq günbəzin və minarələrin sökülməsi lehinə imza atmağa məcbur ediliblər.
Hazırda Sinin şəhərində mərmərdən tikilmiş başqa bir məscidin – Nanquan məscidinin də günbəzinin və minarələrinin sökülməsinə hazırlıq gedir.
Reportajda vurğulanır ki, əslində Çin hakimiyyəti daxilində məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına münasibət birmənalı deyil, bu məsələdə fikir ayrılıqları mövcuddur.
Yazıda xatırladılır ki, ötən əsrin doxsanıncı illərində Çin siyasi baxımdan açıq ölkə idi. Ondan əvvəlki dövrdə qapalı olmuş bu kommunist dövlətini beynəlmiləl bir məkana çevirmək məqsədilə doxsanıncı illərdə rəsmi Pekin Küveyt və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb ölkələrini Çindəki nəhəng infrastruktur layihələrə sərmayə qoymağa həvəsləndirirdi. Çinli müsəlman tələbələr Yaxın Şərqdə, xüsusilə Misirdə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində və Səudiyyə Ərəbistanında təhsil almaq imkanı qazanmışdılar. O tələbələr Çinə islam memarlığı haqda yeni ideyalarla qayıtdılar. Onların səyi nəticəsində məscidlərin Çin üslubunda tikilimiş damları söküldü, klassik islam memarlığına uyğun günbəz və minarələr inşa olundu. İndi həmin günbəz və minarələr sökülür.
ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında deyilir ki, Çin müsəlmanları belə dəyişikliklərə, mənəvi-mədəni təzyiqlərə bir növ vərdişkar olublar.
Sinin şəhərinin mərkəzindəki Dunquan məscidinin yaxınlığında ticarətlə məşğul olan Yusif adlı bir müsəlman sahibkar radioya açıqlamasında deyib: “Hər şey dövrdən asılı olaraq dəyişir. Mao Tszedunun (Çində kommunist rejiminin qurucusu) dövründə bütün məscidlərimiz söküldü. Sonra onları təzədən tikdilər. İndi yenə sökürlər. Ölkə hansı şüarı irəli sürürsə, ona da əməl etmək lazım gəlir, vəssalam”.
Dunquan məscidi bir əsrdən də az müddətdə üçüncü dəfə söküntüyə məruz qalır. Amma bu, Yusifi o qədər də narahat etmir: “Sadə insan üçün nə fərqi var məscid Çin üslubundadır, ya ərəb üslubunda. Bizim dinimiz binalarda deyil, qəlbimizdədir”.(Novator.az)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-10-2021 13:59 | Bölmə: Cəmiyyət
ABŞ-ın Milli İctimai Radiosunun (National Public Radio) internet səhifəsində Çin Xalq Respublikasında məscidlərin günbəz və minarələrinin sökülməsi mövzusunda reportaj dərc olunub.
Reportajda deyilir ki, doqquz ildir Çin Kommunist Partiyasına, Çin Xalq Respublikasına rəhbərlik edən Si Cinpinin hakimiyyəti dövründə ölkədə entik azlıqların “çinliləşdirilməsi” prosesi vüsət alıb.
Si Cinpin “çinliləşdirmə”yə ilk dəfə 2016-cı ildə çağırış edib və ötən müddətdə Çin hökuməti minlərlə məscidin günbəz və minarələrini sökdürüb.
Hökumət bunu xarici təsirin, daha dəqiqi, ərəb memarlığının, bir az da konkretləşdirsək, Səudiyyə ərəblərinin təsirini əngəlləmək cəhdi kimi qələmə verir. Lakin ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında vurğulanır ki, bu, açıq-aşkar islam memarlığından imtina, ölkədəki müsəlmanları çinliləşdirmək cəhdidir. Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasının Çində islamofobiyanın, dini məhdudiyyətlərin gücləndiyi bir zamanda həyata keçirilməsi də buna sübutdur.
Reportajda deyilir ki, Çinin etnik azlıqlarla bağlı siyasəti Sovet İttifaqındakı siyasətə bənzəyir. Formal olaraq etnik qruplara kompakt yaşadıqları ərazilərdə mədəni muxtariyyət verilib, amma reallıqda assimilyasiya siyasəti yürüdülür. Si Cinpinin rəhbərliyi dövründə bu proses daha da aqressivləşib.
Reportajda bildirilir ki, ölkənin çoxmillətli Sinxay əyalətinin Sinin şəhərinin mərkəzində Dunquan məscidi yerləşir. Bu, əyalətdə ən böyük məsciddir. Dunquan məscidi ətrafındakı restoranlarda halal mal ətindən yeməklər hazırlanır. Kərpic tağların altında daima xurma və badamla dolu arabalar görmək mümkündür. Ancaq artıq burada məscidin yaşıl günbəzi və minarələri yoxdur. Hakimiyyət 2018-ci ildə “Səudiyyə-ərəb təsirini aradan qaldırmaq” devizi altında Çinin şimal-qərbindəki başqa məscidlər kimi Dunquan məscidinin də günbəz və minarələrini sökdürüb.
Məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına məhdud çərçivədə ictimai etirazlar olub. Sinin sakinlərinin dediyinə görə, Dunquan məscidinin rəhbərləri qısa müddətə saxlanılaraq günbəzin və minarələrin sökülməsi lehinə imza atmağa məcbur ediliblər.
Hazırda Sinin şəhərində mərmərdən tikilmiş başqa bir məscidin – Nanquan məscidinin də günbəzinin və minarələrinin sökülməsinə hazırlıq gedir.
Reportajda vurğulanır ki, əslində Çin hakimiyyəti daxilində məscidlərin quruluşunun dəyişdirilməsi kampaniyasına münasibət birmənalı deyil, bu məsələdə fikir ayrılıqları mövcuddur.
Yazıda xatırladılır ki, ötən əsrin doxsanıncı illərində Çin siyasi baxımdan açıq ölkə idi. Ondan əvvəlki dövrdə qapalı olmuş bu kommunist dövlətini beynəlmiləl bir məkana çevirmək məqsədilə doxsanıncı illərdə rəsmi Pekin Küveyt və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ərəb ölkələrini Çindəki nəhəng infrastruktur layihələrə sərmayə qoymağa həvəsləndirirdi. Çinli müsəlman tələbələr Yaxın Şərqdə, xüsusilə Misirdə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində və Səudiyyə Ərəbistanında təhsil almaq imkanı qazanmışdılar. O tələbələr Çinə islam memarlığı haqda yeni ideyalarla qayıtdılar. Onların səyi nəticəsində məscidlərin Çin üslubunda tikilimiş damları söküldü, klassik islam memarlığına uyğun günbəz və minarələr inşa olundu. İndi həmin günbəz və minarələr sökülür.
ABŞ Milli İctimai Radiosunun reportajında deyilir ki, Çin müsəlmanları belə dəyişikliklərə, mənəvi-mədəni təzyiqlərə bir növ vərdişkar olublar.
Sinin şəhərinin mərkəzindəki Dunquan məscidinin yaxınlığında ticarətlə məşğul olan Yusif adlı bir müsəlman sahibkar radioya açıqlamasında deyib: “Hər şey dövrdən asılı olaraq dəyişir. Mao Tszedunun (Çində kommunist rejiminin qurucusu) dövründə bütün məscidlərimiz söküldü. Sonra onları təzədən tikdilər. İndi yenə sökürlər. Ölkə hansı şüarı irəli sürürsə, ona da əməl etmək lazım gəlir, vəssalam”.
Dunquan məscidi bir əsrdən də az müddətdə üçüncü dəfə söküntüyə məruz qalır. Amma bu, Yusifi o qədər də narahat etmir: “Sadə insan üçün nə fərqi var məscid Çin üslubundadır, ya ərəb üslubunda. Bizim dinimiz binalarda deyil, qəlbimizdədir”.(Novator.az)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:10
İnsanlar Marsda yaşaya bilərmi?
Dünən, 19:38
Rusiya azərbaycanlı blogeri axtarışa verib - Foto
Dünən, 17:44
Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür
Dünən, 17:02
Maşın 11-ci sinif şagirdini vuraraq öldürüb
Dünən, 16:01
İlhamə Elşadqızı: "Narkoman deyiləm..."
Dünən, 12:42
Nazirliyin sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
Dünən, 12:29
Sabah leysan yağacaq
Dünən, 09:43
Ay torpağından oksigen hasil edəcəklər - Fotolar
13-05-2025, 23:00
Xəstəxanaya direktor təyinatı olub
13-05-2025, 21:12
Nalayiq hərəkətlər edən vəzifəli şəxs işdən qovulub
13-05-2025, 16:00
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
13-05-2025, 15:02
Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal
13-05-2025, 12:46
Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub
13-05-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
13-05-2025, 10:37
İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib
13-05-2025, 09:48
İcra başçısı Ali Məhkəmənin qərarını icra etmir
13-05-2025, 08:21
Sakit okeanda zəlzələ baş verib
13-05-2025, 00:33
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi qəfil vəfat edib
12-05-2025, 21:24
"Son zəng" üçün pul tələb edən məktəb direktoru vəzifədən çıxarılıb
12-05-2025, 18:26
Bir milyon dollarlıq qarışqa yükü tutulub - Foto
12-05-2025, 17:18
1868 müəllim iş yerini dəyişib
12-05-2025, 15:07
Daha 77 mina, 274 PHS aşkar ediblər - Foto
12-05-2025, 13:41
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Proqnoz
12-05-2025, 12:50
Buraxılış imtahanının cavabları açıqlanıb
12-05-2025, 12:37
GEM qızılca ilə bağlı məlumat yayıb
12-05-2025, 10:02
Rabitə naqilini dirəkdən kəsib oğurlayanlar tutulublar
12-05-2025, 08:12
Yerin nüvəsindən siqnallar gəlir
10-05-2025, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
9-05-2025, 19:20
207 nömrəli məktəbdə 150 manatdan pul yığılması iddiası araşdırılır
8-05-2025, 20:33
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
8-05-2025, 18:15
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
8-05-2025, 17:59
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
8-05-2025, 15:06
Axtarışda olan daha dörd nəfər Azərbaycana ekstradisiya edilib
8-05-2025, 14:56
İcra Hakimiyyətinin işçiləri qəzaya düşüblər - Xəsarət alanlar var
8-05-2025, 14:26
Rasim Məmmədov əmlaklarını geri istəyir
8-05-2025, 12:29
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
8-05-2025, 10:40
Şəhər prokurorluğunun yeni korpusu açılıb
8-05-2025, 10:15
Bank kartlarından daha 30 min manat oğurlanıb
8-05-2025, 10:00
Qızıl balıqlarla bağlı xəbərdarlıq ediblər
7-05-2025, 17:40
Şagirdlərin yerdəyişməsi müvəqqəti dayandırılacaq
7-05-2025, 17:19
DTX-nin dövlətə xəyanətdə ittiham etdiyi şəxsə hökm oxunub
7-05-2025, 16:31
Hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq
7-05-2025, 15:09
Türkiyə gözəlinin müəmmalı şəkildə öldüyü villa 15 milyona satılıb
7-05-2025, 14:14
Tiktoker Mahirə insan alverində ittiham olunur
7-05-2025, 13:21
Məhkəmə Şərurlu İsfəndiyarın əleyhinə qərar verib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
