18:01 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkilərinin yekunları fevralın 26-dək elan ediləcək
17:50 / 27-11-2024
Nazirlikdə 24 milyonluq mənimsəmə: nələr açılır? - Məhkəmə prosesi
17:42 / 27-11-2024
Polşa prezidentinin Azərbaycanla sərhədə gəlməsi etirazla qarşılanır
17:31 / 27-11-2024
Azərbaycan ərazisində yenidən zəlzələ olub
17:23 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkiləri: namizədlərin qeydə alınması nə vaxt başlayacaq?
17:09 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkiləri: müşahidəçilərlə bağlı qərar verilib
16:42 / 27-11-2024
MSK-da bələdiyyə seçkiləri ilə əlaqədar işçi qrupu yaradılıb
16:39 / 27-11-2024
Bərdədə bank əməkdaşı həbs olunub
16:22 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkilərinin keçiriləcəyi tarix açıqlanıb
16:19 / 27-11-2024
Kuleba: “Ruslar Dnepr, Poltava və Zaporojyedə peyda olacaq”
16:05 / 27-11-2024
Canavar hücumları kəndin boşalmasına səbəb olub - Foto
15:51 / 27-11-2024
Ən çox axtarılan cinayətkar 21 ildən sonra saxlanılıb
15:44 / 27-11-2024
Bu sahələrdə işləyənlər vergidən azad olunur - Siyahı
15:42 / 27-11-2024
Müəllimlər İnstitutunun rektoru vəzifədən kənarlaşdırılıb
15:36 / 27-11-2024
Prezident Milli Konservatoriyaya rektor təyin edib - Sərəncam
15:05 / 27-11-2024
Azərbaycan İsrail və Livan arasında atəşkəsi alqışlayır
15:01 / 27-11-2024
Növbəti iki gündə yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
14:46 / 27-11-2024
Elm və Təhsil Nazirliyində 18 milyonluq iki şübhəli tender keçirilib
14:42 / 27-11-2024
Milli Məclisə yeni avtomobillər alınıb
14:33 / 27-11-2024
Bakıda beynəlxalq oyun festivalı keçiriləcək
14:31 / 27-11-2024
Üçüncü Kəlağayı Festivalı keçirilib
14:21 / 27-11-2024
Milli Məclis jurnalistlərlə bağlı qanunu qəbul edib
14:16 / 27-11-2024
Spikerlə daha bir deputat arasında gərginlik yaranıb
14:12 / 27-11-2024
Məşhur aktyorun daha bir ideyası reallaşıb
13:59 / 27-11-2024
Gömrük tarifləri dəyişib
13:56 / 27-11-2024
Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib
13:25 / 27-11-2024
Donald Tramp Kim Çen Inla görüşmək istəyir
13:14 / 27-11-2024
Yunanıstan “S-300”-ləri Ermənistana göndərir
13:02 / 27-11-2024
Yaşayış minimumu və ehtiyac meyarı müəyyənləşib
12:41 / 27-11-2024
DSMF-nin 2025-ci il üçün büdcə layihəsi qəbul olunub
21:06 / 25-11-2024
Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar
14:10 / 25-11-2024
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
22:10 / 25-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat haqqında həbs qərarı verilib - (Yenilənib)
18:00 / 25-11-2024
Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib
08:28 / 25-11-2024
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
12:23 / 26-11-2024
Vəzifəli şəxslər həbs olunub
11:14 / 26-11-2024
Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib
13:56 / 27-11-2024
Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib
14:00 / 25-11-2024
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
22:45 / 25-11-2024
İlham Əliyevlə Donald Tramp arasında telefon danışığı olub
00:05 / 23-11-2024
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
Ermənistan kəskin demoqrafik problemlər yaşayır
Tarix: 13-10-2020 16:00 | Bölmə: Dünya
“Beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınan və ermənilərin nəzarətində olan Dağlıq Qarabağda Azərbaycan və Ermənistan arasında hərbi toqquşmalar daha da intensivləşib. Regionda yaranan bu vəziyyət qlobal səviyyədə diqqətin Cənubi Qafqaz ölkələrinə yönəldilməsinə səbəb olub”.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) açıqlamasında bildirilir.
Araşdırmasına görə, 3 milyona yaxın əhalisi olan Ermənistan müstəqillik qazandığı gündən indiyə qədər kəskin demoqrafik problemlər yaşayır.
"BMT-nin 2019-cu il üzrə Beynəlxalq Miqrasiya hesabatına əsasən, 1990-cı ildən bu günədək Ermənistanda ölkə əhalisi təxminən 16% azalıb. Bu cür kəskin azalma tendensiyası ölkədə doğum nisbətinin aşağı düşməsi, daha da önəmlisi isə miqrasiya səviyyəsinin artması ilə əlaqədardır. 2018-ci ilin hesablamalarına görə, bu ölkədə xalis miqrasiya əmsalı mənfi olub və hər 1000 nəfərə 5.6 mühacir təşkil edib.
Ermənistandakı ümumi sosial-demoqrafik mənzərə bizə əsaslı olaraq iddia etməyə imkan verir ki, mühacirətin davamlı xarakter alması bu ölkə üçün tükəndirici faktora çevrilə bilər və hazırda elə həm də çevrilməkdədir. Demoqraflar həyəcan təbili çalaraq bildirirlər ki, Ermənistan “yaşlanır” və bunun əsas səbəblərindən biri də miqrasiyadır. Ölkədən gedən insanların yaş qrupları üzrə bölgüsünə baxdıqda problemin daha da dərin olduğunu görürük. 2019-cu il dövlət büdcəsi layihəsinin parlamentdə müzakirəsi zamanı millət vəkili Ruzanna Arakelyan Ermənistanın bəzi kəndlərindən böyük sayda mühacirət olduğunu və kəndlərdə artıq gənclərin demək olar ki, qalmadığını söyləyib (Armenpress.am). UNFPA layihə koordinatoru Anna Hovhannisyan bildirirdi ki, “Ölkədən miqrasiya axını yaş qruplarının tərkibində ciddi kənarlaşmalara səbəb olur” . Son 30 ildəki illik emiqrasiya səviyyəsini nəzərə aldıqda, bu fikirlər təəccüb doğurmur.
Ermənistanda miqrasiya heç də yeni fenomen deyil. Ölkənin müstəqillikdən sonrakı dövrü davamlı olaraq ölkədən miqrant axını ilə xarakterizə olunur. 1990-cı illərdə miqrasiya daha sərt xarakter almış, bir milyondan çox insan ölkəni tərk edib. Sovet İttifaqının dağılmasından sonra ölkənin üzləşdiyi ağır iqtisadi böhran, habelə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinə nəzarətin ələ keçirilməsi uğrunda müharibənin ağır yükü bu illərdə ölkədən miqrasiyanın artmasına səbəb olan əsas amillərdəndir. Müstəqilliyin ilk illərində təqribən 20 faiz əhalinin ölkədən getməsinin ölkədə sosial-iqtisadi və siyasi problemləri daha da dərinləşdirdiyi fikri ilə yəqin ki, bir çoxları razılaşar.
Beləliklə, heç bir mübaliğəyə yol vermədən deyə bilərik ki, miqrasiya və çoxtərkibli diaspora (olduqca həssas və mübahisəli məsələdir) bir tərəfdən Ermənistanın iqtisadi həyatından qaynaqlanır, digər tərəfdən ona ciddi təsir göstərir. Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, Ermənistandakı ailələrin üçdə biri miqrantların, xüsusilə mövsümi əmək miqrantlarının evlərinə göndərdikləri pul köçürmələri hesabına yaşayırlar . Qısamüddətli perspektivdə ölkənin tədiyyə balansı üçün müsbət amil kimi görünsə də, uzunmüddətli perspektivdə xaricdən pul köçürmələrindən bu cür asılılıq ölkənin xarici iqtisadi şoklara qarşı həssaslığını olduqca artırır.
Bundan əlavə, mütəxəssislərin qısamüddətli miqrant ailələri ilə müsahibələri də göstərir ki, pul köçürmələri əsasən yaşamaq üçün ən vacib olan gündəlik ehtiyaclar üçün istifadə olunur [və bəzən bu köçürmələr yaşayış xərclərini qarşılamaq üçün ailənin yeganə gəlir mənbəyi olur] və “əsas qayğı yemək almaq və ailəni saxlamaqdır... ”. Ümumilikdə, bu kimi tendensiyalar yavaş-yavaş Ermənistanda istehlak yönümlü iqtisadiyyatın formalaşmasına gətirib çıxarıb.
Digər tərəfdən, erməni diasporunun ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi əsasən investisiya və ianələr şəklində həyata keçirilir. Hökumət də dünyadakı erməni diasporalarını ölkənin iqtisadi inkişafına töhfə verməyə çağırır ki, bu da, öz növbəsində, mahiyyət etibarilə diasporanın siyasətdə də iştirakına gətirib çıxara bilir. Bu cür iştirakın ölkənin çiçəklənməsi baxımından nə qədər effektiv olması aydın deyildir, lakin görünən budur ki, artıq miqrasiya hökuməti tənqid etmək istəyən, ölkənin siyasi mənzərəsinə təsir etməyə çalışan siyasi müxalifət üçün aktual mövzuya çevrilir.
Bu cür təzyiqləri aradan qaldırmaq məqsədilə hökumət vaxtaşırı olaraq diasporanın ölkəyə qayıtması üçün təşəbbüslər irəli sürür. Bu gün Ermənistan hökuməti iddia edir ki, o ölkədən mühacirəti sürətləndirən bir neçə faktoru, məsələn, “müxtəlif təzyiq mexanizmləri, hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşlarının qanunsuz hərəkətləri, iqtisadi fəaliyyətlərə tətbiq olunan məhdudiyyətləri” və s. artıq aradan qaldırıb. "(Armenpress.am). Bu iddiaların nə dərəcədə gerçək olduğunu dəqiq söyləmək mümkün deyildir. Buna baxmayaraq, həyat şəraitini yaxşılaşdıra bilmək üçün hər il on minlərlə insanın ölkəni tərk etməsi göstərir ki, Ermənistanı “yaşamaq üçün ən yaxşı yer” halına gətirmək üçün bu ölkədə hələ də görüləsi işlər çoxdur", - deyə İİTKM bəyan edib.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-10-2020 16:00 | Bölmə: Dünya
“Beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınan və ermənilərin nəzarətində olan Dağlıq Qarabağda Azərbaycan və Ermənistan arasında hərbi toqquşmalar daha da intensivləşib. Regionda yaranan bu vəziyyət qlobal səviyyədə diqqətin Cənubi Qafqaz ölkələrinə yönəldilməsinə səbəb olub”.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) açıqlamasında bildirilir.
Araşdırmasına görə, 3 milyona yaxın əhalisi olan Ermənistan müstəqillik qazandığı gündən indiyə qədər kəskin demoqrafik problemlər yaşayır.
"BMT-nin 2019-cu il üzrə Beynəlxalq Miqrasiya hesabatına əsasən, 1990-cı ildən bu günədək Ermənistanda ölkə əhalisi təxminən 16% azalıb. Bu cür kəskin azalma tendensiyası ölkədə doğum nisbətinin aşağı düşməsi, daha da önəmlisi isə miqrasiya səviyyəsinin artması ilə əlaqədardır. 2018-ci ilin hesablamalarına görə, bu ölkədə xalis miqrasiya əmsalı mənfi olub və hər 1000 nəfərə 5.6 mühacir təşkil edib.
Ermənistandakı ümumi sosial-demoqrafik mənzərə bizə əsaslı olaraq iddia etməyə imkan verir ki, mühacirətin davamlı xarakter alması bu ölkə üçün tükəndirici faktora çevrilə bilər və hazırda elə həm də çevrilməkdədir. Demoqraflar həyəcan təbili çalaraq bildirirlər ki, Ermənistan “yaşlanır” və bunun əsas səbəblərindən biri də miqrasiyadır. Ölkədən gedən insanların yaş qrupları üzrə bölgüsünə baxdıqda problemin daha da dərin olduğunu görürük. 2019-cu il dövlət büdcəsi layihəsinin parlamentdə müzakirəsi zamanı millət vəkili Ruzanna Arakelyan Ermənistanın bəzi kəndlərindən böyük sayda mühacirət olduğunu və kəndlərdə artıq gənclərin demək olar ki, qalmadığını söyləyib (Armenpress.am). UNFPA layihə koordinatoru Anna Hovhannisyan bildirirdi ki, “Ölkədən miqrasiya axını yaş qruplarının tərkibində ciddi kənarlaşmalara səbəb olur” . Son 30 ildəki illik emiqrasiya səviyyəsini nəzərə aldıqda, bu fikirlər təəccüb doğurmur.
Ermənistanda miqrasiya heç də yeni fenomen deyil. Ölkənin müstəqillikdən sonrakı dövrü davamlı olaraq ölkədən miqrant axını ilə xarakterizə olunur. 1990-cı illərdə miqrasiya daha sərt xarakter almış, bir milyondan çox insan ölkəni tərk edib. Sovet İttifaqının dağılmasından sonra ölkənin üzləşdiyi ağır iqtisadi böhran, habelə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinə nəzarətin ələ keçirilməsi uğrunda müharibənin ağır yükü bu illərdə ölkədən miqrasiyanın artmasına səbəb olan əsas amillərdəndir. Müstəqilliyin ilk illərində təqribən 20 faiz əhalinin ölkədən getməsinin ölkədə sosial-iqtisadi və siyasi problemləri daha da dərinləşdirdiyi fikri ilə yəqin ki, bir çoxları razılaşar.
Beləliklə, heç bir mübaliğəyə yol vermədən deyə bilərik ki, miqrasiya və çoxtərkibli diaspora (olduqca həssas və mübahisəli məsələdir) bir tərəfdən Ermənistanın iqtisadi həyatından qaynaqlanır, digər tərəfdən ona ciddi təsir göstərir. Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, Ermənistandakı ailələrin üçdə biri miqrantların, xüsusilə mövsümi əmək miqrantlarının evlərinə göndərdikləri pul köçürmələri hesabına yaşayırlar . Qısamüddətli perspektivdə ölkənin tədiyyə balansı üçün müsbət amil kimi görünsə də, uzunmüddətli perspektivdə xaricdən pul köçürmələrindən bu cür asılılıq ölkənin xarici iqtisadi şoklara qarşı həssaslığını olduqca artırır.
Bundan əlavə, mütəxəssislərin qısamüddətli miqrant ailələri ilə müsahibələri də göstərir ki, pul köçürmələri əsasən yaşamaq üçün ən vacib olan gündəlik ehtiyaclar üçün istifadə olunur [və bəzən bu köçürmələr yaşayış xərclərini qarşılamaq üçün ailənin yeganə gəlir mənbəyi olur] və “əsas qayğı yemək almaq və ailəni saxlamaqdır... ”. Ümumilikdə, bu kimi tendensiyalar yavaş-yavaş Ermənistanda istehlak yönümlü iqtisadiyyatın formalaşmasına gətirib çıxarıb.
Digər tərəfdən, erməni diasporunun ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi əsasən investisiya və ianələr şəklində həyata keçirilir. Hökumət də dünyadakı erməni diasporalarını ölkənin iqtisadi inkişafına töhfə verməyə çağırır ki, bu da, öz növbəsində, mahiyyət etibarilə diasporanın siyasətdə də iştirakına gətirib çıxara bilir. Bu cür iştirakın ölkənin çiçəklənməsi baxımından nə qədər effektiv olması aydın deyildir, lakin görünən budur ki, artıq miqrasiya hökuməti tənqid etmək istəyən, ölkənin siyasi mənzərəsinə təsir etməyə çalışan siyasi müxalifət üçün aktual mövzuya çevrilir.
Bu cür təzyiqləri aradan qaldırmaq məqsədilə hökumət vaxtaşırı olaraq diasporanın ölkəyə qayıtması üçün təşəbbüslər irəli sürür. Bu gün Ermənistan hökuməti iddia edir ki, o ölkədən mühacirəti sürətləndirən bir neçə faktoru, məsələn, “müxtəlif təzyiq mexanizmləri, hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşlarının qanunsuz hərəkətləri, iqtisadi fəaliyyətlərə tətbiq olunan məhdudiyyətləri” və s. artıq aradan qaldırıb. "(Armenpress.am). Bu iddiaların nə dərəcədə gerçək olduğunu dəqiq söyləmək mümkün deyildir. Buna baxmayaraq, həyat şəraitini yaxşılaşdıra bilmək üçün hər il on minlərlə insanın ölkəni tərk etməsi göstərir ki, Ermənistanı “yaşamaq üçün ən yaxşı yer” halına gətirmək üçün bu ölkədə hələ də görüləsi işlər çoxdur", - deyə İİTKM bəyan edib.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:25
Donald Tramp Kim Çen Inla görüşmək istəyir
Bu gün, 10:19
Britaniyadakı ABŞ bazaları üzərində naməlum PUA-lar uçur
Bu gün, 08:53
Pilotsuz təyyarələr Kiyevə hücum edib
Bu gün, 08:47
Suriyanı bombalayıblar: çoxsaylı ölən və yaralı var
Dünən, 17:45
Britaniya Ukraynaya qoşun göndərəcək?
Dünən, 15:34
Pentaqon Donald Trampa mesaj yollayıb
Dünən, 08:30
Politoloq Rar: “Şolts kreslosunu Merzə verə bilər”
Dünən, 08:23
Rusiya Əfqanıstanla əməkdaşlıq etmək istəyir
Dünən, 00:00
Qazaxıstanda 5,3 bal gücündə zəlzələ olub
25-11-2024, 23:03
Papa ilə Netanyahunun münasibətləri daha da gərginləşib
25-11-2024, 15:12
İsrail səfirliyi yaxınlığında silahlı qarşıdurma olub
25-11-2024, 15:07
Rusiya Ermənistanın Avrasiyada təhlükəsizlik sisteminin inkişafında iştirakına ümid edir
25-11-2024, 10:48
İsrail İraqa təhdid məktubu göndərib
25-11-2024, 09:53
Hayfanın meri şəhərin çökdüyünü deyir
25-11-2024, 09:17
Ukrayna cəbhəsində Şimali Koreya əsgərləri ilə döyüşlər qeydə alınıb
25-11-2024, 08:53
Peskov: “Rusiya buna məcbur oldu”
23-11-2024, 15:57
Türkiyədə 3 ton saxta spirtli içki ələ keçirilib
23-11-2024, 10:37
Ukrayna cəbhəsi: ruslar əlavə ehtiyat toplayır
23-11-2024, 09:38
Müxalifət liderinə cinayət işi açılıb
23-11-2024, 09:00
“Hizbullah” İsraili bombalayıb
23-11-2024, 08:45
Ukrayna Ali Radası Zelenskiyə qarşıdır?
23-11-2024, 08:40
Ağ evin qorxduğu qlobal amil...
22-11-2024, 22:49
Rusiya ilə Britaniya ordularının döyüşü başlaya bilər
22-11-2024, 21:48
NATO-nun Baş katibi Türkiyəyə gedir
22-11-2024, 19:37
Quterreş: "İqlim ədaləti üçün beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir"
22-11-2024, 18:00
Avropada nüvə təhlükəsi artır
22-11-2024, 17:39
Türkiyə ordusu İraqda uğurlu əməliyyat keçirib
22-11-2024, 14:47
Pentaqon: ABŞ Rusiya ilə müharibə istəmir, amma...
22-11-2024, 13:36
ABŞ Polşadakı hərbi bazasını yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirib
22-11-2024, 13:27
Türk ordusu daha beş terrorçunu zərərsizləşdirib
22-11-2024, 12:53
ABŞ rus ordusunu məğlub edə biləcək silah hazırlayıb
21-11-2024, 16:06
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
21-11-2024, 14:36
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
21-11-2024, 13:50
NASA yüzlərlə mütəxəssisi işdən çıxarır
21-11-2024, 13:16
Prezidentə əhəmiyyət vermirlər - Gürcüstan parlamenti öz işinə başlayır
21-11-2024, 13:10
Zaxarova: “NATO qüvvələrinin Ukraynaya gəlməsi fəlakətə səbəb olacaq”
21-11-2024, 12:45
Trampdan qaçan amerikalılara 1 avroya ev təklif edirlər
21-11-2024, 12:38
Rusiya-Ukrayna savaşı: Qərb silahları müharibənin xarakterini dəyişir
21-11-2024, 12:13
İrəvan-Tbilisi-İrəvan istiqamətində hava uçuşları başlayır
21-11-2024, 12:00
Rusiyaya güclü artilleriya sistemləri göndərirlər - Foto
21-11-2024, 10:42
İranda güclü zəlzələ olub
21-11-2024, 09:36
Bjaniya: “Moskvaya müraciət etməmişik”
20-11-2024, 17:08
Almaniya kansleri inadından dönmür
20-11-2024, 13:50
“Hizbullah” İsrailin hərbi itkiləri ilə bağlı açıqlama yayıb
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
