23:08 / 24-04-2025
Qırğızıstanda rus casusları həbs edilib
21:25 / 24-04-2025
Ermənilər Bakıda məhkəmədə: Şuşanın işğalına qədər baş verənlər tədqiq olunub - Yenilənib
19:13 / 24-04-2025
Gürcüstan 17 ölkənin vətəndaşları üçün viza rejimini sadələşdirib
19:04 / 24-04-2025
İstanbulda güclü partlayış baş verib
19:00 / 24-04-2025
Vətən müharibəsi qazisi intihara cəhd edib
18:45 / 24-04-2025
Tramp Kiyevə yeni zərbələrdən narazıdır: “Vladimir, dayan!”
18:02 / 24-04-2025
63 min manat mənimsəyən direktorun evi və maşını üzərinə həbs qoyulub
17:51 / 24-04-2025
Nazim Bəydəmirlinin səhhətində ciddi problem yaranıb
17:35 / 24-04-2025
İyun ayında 10 gün qeyri-iş günü olacaq
17:29 / 24-04-2025
"İmişli hadisələri"ndə tutulanlar hakim qarşısına çıxarılır
17:12 / 24-04-2025
Müəllimlərin iş yerinin dəyişdirilməsi prosesi başlayır
16:54 / 24-04-2025
Növbəti iki gündə bəzi rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:40 / 24-04-2025
Prezident İlham Əliyevin Çinə dövlət səfəri başa çatıb - Fotolar
16:25 / 24-04-2025
Qubada küçə iti üç nəfərə hücum edib
15:57 / 24-04-2025
Əvəz Zeynallı ilə bağlı qərar verilib
15:54 / 24-04-2025
Sahibə Qafarova Roma Papasının dəfn mərasimində iştirak edəcək
15:49 / 24-04-2025
Tramp ukraynalı qaçqınları ABŞ-dan qova bilər
15:36 / 24-04-2025
Məktəblərdə kağız jurnallardan istifadə dayandırılacaq
15:32 / 24-04-2025
Qəbirlərdən qızıl diş oğurlayan şəxs saxlanılıb
15:12 / 24-04-2025
Generala 5 il həbs cəzası veriblər
15:08 / 24-04-2025
Hikmət Vəliyevin Ukraynadan ölkəmizə ekstradisiyası təmin olunub
15:02 / 24-04-2025
Türkiyə-Rusiya məsləhətləşmələri başlayır
14:57 / 24-04-2025
"Azərkosmos" və Türksat Anlaşma Memorandumu imzalayıb
14:44 / 24-04-2025
İsmayıllıda zəlzələ baş verib
14:38 / 24-04-2025
Alimlər daha bir yeniliyə imza atıblar
14:21 / 24-04-2025
Leyla Əliyeva Çin Milli İnsan Genomu Mərkəzində olub
14:02 / 24-04-2025
Cəbrayıl və Zəngilanla bağlı tenderin nəticəsi ləğv olunub
13:51 / 24-04-2025
Müğənnidən MTV-yə irad: "Bu, nə biabırçılıqdır?"
13:31 / 24-04-2025
Prezident qızının milyonları geri qaytarılır
12:55 / 24-04-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:27 / 21-04-2025

00:09 / 20-04-2025

18:54 / 22-04-2025

15:31 / 20-04-2025

09:11 / 21-04-2025

09:03 / 21-04-2025

10:01 / 20-04-2025

11:02 / 23-04-2025

08:58 / 20-04-2025

09:17 / 21-04-2025

13:16 / 21-04-2025

Türkiyə Çinin borc toruna düşəcəkmi? - Kanal İstanbul layihəsi
Tarix: 13-04-2021 18:04 | Bölmə: İqtisadiyyat

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 2011-ci ildə ilk dəfə nümayiş etdirib “çılğın bir layihə” adlandırdığı Kanal İstanbul “Bir kəmər-Bir yol” Təşəbbüsünün bir hissəsi kimi Çinin marağına səbəb olub.
Reyting.az “Al-Monitor”-a istinadla xəbər verir ki, Çin şirkətləri indi 9 milyard dollarlıq su yolu tenderinə qoşulub.
Ərdoğan inşaatın yayda başlayacağını açıqlasa da, Türkiyənin iqtisadi çətinlikləri səbəbindən su yolunun maliyyələşdirmə problemləri var.
Bəs, 45 kilometrlik su yolunun tikintisini kimlər aparaçaq?
Türk ekspert Jale Özgentürkə görə, Çindən bir maliyyə təklifi gəlib. “Ankara mövzu üzərində işləyir. Qarşıdakı tender üçün hazırda dörd təklif var və hamısı Çin şirkətlərindəndir”.
Serpil Yılmazın sözlərinə görə, “ICBC” və Honq-Konq mərkəzli İngiltərə bankı HSBC, layihənin gələcək maliyyələşdiriciləri olaraq təqdim edilir. ICBC-nin kanalın tikintisini maliyyələşdirmək üçün bir konsorsium yaratmağa çalışdığı bildirilir.

Əvvəlki illərdə “Bank of China”-nın Türkiyə şöbəsinin müdiri bankının Türkiyədəki infrastruktur layihələrini maliyyələşdirməyə can atdığını, Kanal İstanbulla maraqlanan Çin şirkətləri arasında “Çin Milli Maşınları” və “Çin Rabitə İnşaatı”nın da olduğu söylənib.
Bununla birlikdə, Kanal İstanbulu çinlilərə verməklə, Türkiyə tələ ilə qarşılaşa bilər.
Birincisi, çinlilərin iş rejimindən qaynaqlanan risklər var.
Türk mediasının yazdığına görə, iki il əvvəl Çinin təklifi, genişlənən proyektin bir hissəsi olaraq su yolunun inşaasını maliyyələşdirmək üçün kreditlər və digər investisiyalar da daxil olmaqla, 65 milyard dollara qədər vəsait cəlb olunub.
Çoxları Çinin iddia etdiyi "borc tələsi" diplomatiyasını mif kimi qəbul etsə də, Türkiyədəki Çin variantının əleyhdarları çoxdur. Belə layihələrdə çinlilər adətən borc verir və eyni zamanda tikintini öz üzərlərinə götürürlər, əsasən Çindən gələn işçilərdən və materiallardan istifadə edirlər.
Dekabr ayında Ərdoğanın keçmiş Baş naziri və hazırda bir müxalifət partiyasına rəhbərlik edən Xarici işlər naziri Əhməd Davudoğlu Kanal İstanbul ətrafında Çinə torpaq ayırma planları iddialarını gündəmə gətirib və belə bir hərəkətin “həm milli suverenliyi, həm də iqtisadi dayanıqlığı aradan qaldıracağı” xəbərdarlığını edib.
İkinci riskə gəlincə, Ankara yeni kanalı Vaşinqtona yaxınlaşmağı ümid edərək Montro Konvensiyasını adlamağın bir yolu görür. Ancaq ABŞ-ın Çini cilovlamağa çalışdığı bir vaxtda bu, Pekinə Avropa və Asiyanın görüş nöqtəsində onlara geostrateji üstünlük verəcək. Boğazın altındakı dəmir yolu tuneli və Asiya və Avropa sahillərini birləşdirən üçüncü körpü kimi strateji marşrutlara artıq pul qoyan çinlilər, şübhəsiz ki, Kanal İstanbulu “Bir kəmər-Bir yol” layihəsində qiymətli bir kart olaraq görürlər.
Digər iki potensial layihə “Kəmər-Yol” üçün dəyəri artıra bilər.
Birincisi, hazırda çox uzaq bir perspektiv kimi görünən, Orta Asiyaya açılan bir qapı olaraq bu, Qara dənizi Xəzər dənizinə birləşdirən bir kanaldır.
Digəri, Çanaqqala boğazının şimal girişindən şimala doğru Saros körfəzinə uzanan, Çanaqqala alternativi təklif edən Kanal İstanbula bənzər bir su yoludur. Bu təklif yalnız Kanal İstanbul üçün ətraf qiymətləndirmə hesabatında bir dipnotda qeyd edilib. Ancaq yenə də inteqrasiya edilmiş bir planlaşdırma əlaməti kimi görünür.
Çinin maliyyələşdirmə perspektivi Ankaranın Uyğur məsələsindəki siyasətinə təsir göstərir. Uyğur diasporasının Çinə qarşı qurduğu kampaniya qarşısında Ankaranın Çinə laqeyd və hətta sakit mövqeyi ortaya çıxıb. Martın 10-da hakim partiyanın millət vəkilləri müxalifətdəki İyi Partiyanın Çindəki uyğurlara qarşı “qeyri-insani təcrübələr” barədə parlament araşdırması təklifinə səs veriblər.
Ankaranın siyasəti Çin diplomatlarını uyğurlara dəstək olan türk siyasətçilərinə barmaq silkələməyə cəsarət vermiş kimi görünür.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-04-2021 18:04 | Bölmə: İqtisadiyyat

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 2011-ci ildə ilk dəfə nümayiş etdirib “çılğın bir layihə” adlandırdığı Kanal İstanbul “Bir kəmər-Bir yol” Təşəbbüsünün bir hissəsi kimi Çinin marağına səbəb olub.
Reyting.az “Al-Monitor”-a istinadla xəbər verir ki, Çin şirkətləri indi 9 milyard dollarlıq su yolu tenderinə qoşulub.
Ərdoğan inşaatın yayda başlayacağını açıqlasa da, Türkiyənin iqtisadi çətinlikləri səbəbindən su yolunun maliyyələşdirmə problemləri var.
Bəs, 45 kilometrlik su yolunun tikintisini kimlər aparaçaq?
Türk ekspert Jale Özgentürkə görə, Çindən bir maliyyə təklifi gəlib. “Ankara mövzu üzərində işləyir. Qarşıdakı tender üçün hazırda dörd təklif var və hamısı Çin şirkətlərindəndir”.
Serpil Yılmazın sözlərinə görə, “ICBC” və Honq-Konq mərkəzli İngiltərə bankı HSBC, layihənin gələcək maliyyələşdiriciləri olaraq təqdim edilir. ICBC-nin kanalın tikintisini maliyyələşdirmək üçün bir konsorsium yaratmağa çalışdığı bildirilir.

Əvvəlki illərdə “Bank of China”-nın Türkiyə şöbəsinin müdiri bankının Türkiyədəki infrastruktur layihələrini maliyyələşdirməyə can atdığını, Kanal İstanbulla maraqlanan Çin şirkətləri arasında “Çin Milli Maşınları” və “Çin Rabitə İnşaatı”nın da olduğu söylənib.
Bununla birlikdə, Kanal İstanbulu çinlilərə verməklə, Türkiyə tələ ilə qarşılaşa bilər.
Birincisi, çinlilərin iş rejimindən qaynaqlanan risklər var.
Türk mediasının yazdığına görə, iki il əvvəl Çinin təklifi, genişlənən proyektin bir hissəsi olaraq su yolunun inşaasını maliyyələşdirmək üçün kreditlər və digər investisiyalar da daxil olmaqla, 65 milyard dollara qədər vəsait cəlb olunub.
Çoxları Çinin iddia etdiyi "borc tələsi" diplomatiyasını mif kimi qəbul etsə də, Türkiyədəki Çin variantının əleyhdarları çoxdur. Belə layihələrdə çinlilər adətən borc verir və eyni zamanda tikintini öz üzərlərinə götürürlər, əsasən Çindən gələn işçilərdən və materiallardan istifadə edirlər.
Dekabr ayında Ərdoğanın keçmiş Baş naziri və hazırda bir müxalifət partiyasına rəhbərlik edən Xarici işlər naziri Əhməd Davudoğlu Kanal İstanbul ətrafında Çinə torpaq ayırma planları iddialarını gündəmə gətirib və belə bir hərəkətin “həm milli suverenliyi, həm də iqtisadi dayanıqlığı aradan qaldıracağı” xəbərdarlığını edib.
İkinci riskə gəlincə, Ankara yeni kanalı Vaşinqtona yaxınlaşmağı ümid edərək Montro Konvensiyasını adlamağın bir yolu görür. Ancaq ABŞ-ın Çini cilovlamağa çalışdığı bir vaxtda bu, Pekinə Avropa və Asiyanın görüş nöqtəsində onlara geostrateji üstünlük verəcək. Boğazın altındakı dəmir yolu tuneli və Asiya və Avropa sahillərini birləşdirən üçüncü körpü kimi strateji marşrutlara artıq pul qoyan çinlilər, şübhəsiz ki, Kanal İstanbulu “Bir kəmər-Bir yol” layihəsində qiymətli bir kart olaraq görürlər.
Digər iki potensial layihə “Kəmər-Yol” üçün dəyəri artıra bilər.
Birincisi, hazırda çox uzaq bir perspektiv kimi görünən, Orta Asiyaya açılan bir qapı olaraq bu, Qara dənizi Xəzər dənizinə birləşdirən bir kanaldır.
Digəri, Çanaqqala boğazının şimal girişindən şimala doğru Saros körfəzinə uzanan, Çanaqqala alternativi təklif edən Kanal İstanbula bənzər bir su yoludur. Bu təklif yalnız Kanal İstanbul üçün ətraf qiymətləndirmə hesabatında bir dipnotda qeyd edilib. Ancaq yenə də inteqrasiya edilmiş bir planlaşdırma əlaməti kimi görünür.
Çinin maliyyələşdirmə perspektivi Ankaranın Uyğur məsələsindəki siyasətinə təsir göstərir. Uyğur diasporasının Çinə qarşı qurduğu kampaniya qarşısında Ankaranın Çinə laqeyd və hətta sakit mövqeyi ortaya çıxıb. Martın 10-da hakim partiyanın millət vəkilləri müxalifətdəki İyi Partiyanın Çindəki uyğurlara qarşı “qeyri-insani təcrübələr” barədə parlament araşdırması təklifinə səs veriblər.
Ankaranın siyasəti Çin diplomatlarını uyğurlara dəstək olan türk siyasətçilərinə barmaq silkələməyə cəsarət vermiş kimi görünür.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:57
"Azərkosmos" və Türksat Anlaşma Memorandumu imzalayıb
Bu gün, 10:46
Natiq Cəfərli Milli Bankın sədri ilə görüşüb
Dünən, 18:37
Nazirin müşaviri biznesini genişləndirir
Dünən, 17:41
Daha 57 maşın hərracda satılıb
Dünən, 10:18
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb
Dünən, 10:09
Mərkəzi Bank inflyasiya proqnozunu artırıb
22-04-2025, 23:32
Rusiya bəzi ölkələrdən idxala 35 faiz rüsum tətbiq edib
22-04-2025, 17:42
Unun son qiyməti açıqlanıb
22-04-2025, 15:06
Çin Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarından birinə çevrilib
22-04-2025, 14:46
Mərkəzi Bankda daha bir təyinat olub
22-04-2025, 13:06
“Sosial xidmət haqqında” qanun dəyişib
22-04-2025, 12:31
Hesablama Palatasının sədri deputatlara hesabat verib - Yenilənib
22-04-2025, 12:03
Nazirlər Kabinetinə tövsiyələr paketi verilib
22-04-2025, 11:04
Tərtərdə günəbəxan emalı sexinin fəaliyyəti dayandırılıb - Video
21-04-2025, 16:51
İkinci Dünya müharibəsi veteranlarına birdəfəlik maddi yardım veriləcək - Sərəncam
21-04-2025, 12:39
Dünya bazarı: neft niyə ucuzlaşır?
21-04-2025, 11:16
Məmməd Abbasbəyli müşavir təyin olunub
19-04-2025, 12:21
“Kredit büroları haqqında” qanun dəyişib
18-04-2025, 18:45
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti 105 milyonluq tender elan edib
18-04-2025, 17:57
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlər artırılacaq"
18-04-2025, 17:33
Azərbaycanın dövlət borcu nə qədərdir? - Açıqlama
18-04-2025, 16:35
"Sevimli dad"ın kolbasası zay çıxıb - Foto
18-04-2025, 16:06
Azərbaycanda yeni fırıldaq növü yayılıb: "Kabus toxunuşu"
18-04-2025, 15:14
Marketdə saxta spirtli içkilər aşkarlanıb
18-04-2025, 13:23
İcra Hakimiyyəti 150 min manatlıq ağac və kol alır
18-04-2025, 11:15
Bağlanmış bankların əmlakları hərraca çıxarılıb
18-04-2025, 09:45
Su Ehtiyatları Agentliyində ciddi nöqsanlar aşkarlanıb
17-04-2025, 17:28
İşsizlikdən Sığorta Fondunda qanunsuzluq üzə çıxarılıb
17-04-2025, 16:05
Kliniki Tibbi Mərkəzdə nöqsanlar aşkarlanıb
17-04-2025, 15:03
ARDNF-in aktivləri artıb
17-04-2025, 14:52
Azərbaycan daha 3 ölkədən qızıl almağa başlayıb
17-04-2025, 09:04
Avropa İttifaqı Rusiya qazına sanksiya məsələsində tərəddüd edir
16-04-2025, 15:35
Ukrayna və ABŞ bu həftə saziş imzalaya bilər
15-04-2025, 18:02
Çin “Boeing” təyyarələrinin alışını dayandırır
15-04-2025, 16:18
Sahil Babayev Məmməd Musayevi yola salıb
15-04-2025, 16:13
Bakıda ekoloji pozuntulara yol verən şirkət rəhbərləri cəzalandırılıb
15-04-2025, 12:12
Dövlət qurumlarında qanun pozuntuları aşkar edilib
14-04-2025, 11:33
Avtomobil yolunun təmiri üçün vəsait ayrılıb
14-04-2025, 10:13
Vətəndaşların bank kartlarından oğurluqlar davam edir
14-04-2025, 08:43
Qazaxıstan-Çin yeni əməkdaşlıq rejimi işə düşüb
11-04-2025, 19:24
Maliyyə Nazirliyi depozit hərracı keçirib
11-04-2025, 16:24
Məşhur moda şirkətini 1,375 milyard dollara satıblar
11-04-2025, 12:59
ABŞ və Çin dünya bazarlarında şok yaradıb