22:09 / 06-07-2025
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
22:04 / 06-07-2025
Gürcüstanda məşhur iş adamı saxlanılıb
20:15 / 06-07-2025
Portuqaliyalı futbolçu “Şamaxı”da oynayacaq
20:08 / 06-07-2025
BRICS Sammiti başlayıb
18:08 / 06-07-2025
Pakistan Milli Assambleyasının sədri Azərbaycana gəlib
13:32 / 06-07-2025
Ali məktəblərə qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
12:46 / 06-07-2025
Sabah qısamüddətli yağış gözlənilir - Proqnoz
09:47 / 06-07-2025
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh sazişinə mane olan səbəblər açıqlanıb - Foto
08:53 / 06-07-2025
Gəncin qətlində şübhəli şəxs saxlanılıb
18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
17:18 / 02-07-2025
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
00:12 / 02-07-2025
Azərbaycan diasporunun lideri sərbəst buraxılıb - (Yenilənib)
08:03 / 04-07-2025
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
Bizim sirli-sehrli Güney - Vahid Qazi yazır
Tarix: 27-10-2022 16:38 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
Şah İsmayıl bu gün özünü iranlı sayardı, ya azərbaycanlı?
Qəsdim Xətaidən yazmaq deyil, onun siyasi kimliyi ilə işim yoxdur. Toxunmaq istədiyim məsələyə görə sualı belə qoymağa məcburam.
Şah İsmayıl İran dövlətinin – istər şahlıq, istər dini rejim olsun, lap sabah demokratiya qurulsun, fərqi yoxdur – iki ideoloji əsasından (şubiyyə və şiəlik) birini yaratmış, bugünkü iranlı kimliyinin formalaşmasında misilsiz xidməti olan tarixi şəxsdir. Bizə baxmayın, iranlılar (tək farslar deyil) onu belə görür, tanıyır, dəyərləndirir.
Belədirsə, onda biz niyə ona Bakıda heykəl qoymuşuq? Cavab sadədir, çünki biz də özümüzünkü bilib ona sahib çıxmışıq!
***
Bu ay İsveçdə 11-i qadın olan 23 nazirdən ibarət yeni hökumət quruldu. O qadın nazirlərin arasında təbrizli Romina Purmuxtari də var. İsveç tarixinə ən gənc nazir kimi düşən 26 yaşlı Romina Purmuxtari mərhum güneyli siyasi mühacir soydaşımız İbrahim Purmuxtarinin qızıdır.
Bu xəbəri eşidəndə “Feysbuk”da təbrik paylaşdım. O təbrikə yazılan şərhlər çoxdan yarımçıq qalan yazıya yeni nəfəs verdi.
Şərh yazanların bəziləri Romina Purmuxtarinin “Tvitter”də fars kimliyini qabartmasını əsas gətirərək məni özgə birini “özününküləşdirmək”də qınadı. Adına, soyadına söz atanlar da vardı.
Soyu haqda Romina özü belə yazıb:
“Qohumlarım İranda yaşayır, yarı azəri, yarı farsdır”.
İsveçdə nəşr etdirdiyi xatirələr kitabında uşaq vaxtı İrana, Təbrizə getməyindən, orada gördüklərindən, adət-ənənələrdən, atasının azərbaycanlı, anasının fars olmasından, atasının siyasi mübarizə yolundan bəhs edib.
Başqaların münasibəti öz yerində, mən onu Güneydən gəlmiş mühacir soydaşımızın İsveç siyasətində ciddi uğur qazanmış qızı kimi təbrik etdim. Özgə yox, özümüzünkü bildim. Rominanı özünü iranlı kimliyin daşıyıcısı sayan milyonlarla soydaşımıza nümunə kimi tanıtmaq istədim. Düşüncəm odur ki, farslarla şərik yaratdığımız tarixə haqlı olaraq sahib çıxdığımız kimi o soydaşlarımızı da özümüzünkü bilməli, uzaq tutmamalıyıq. Sevgi sevgidən doğur – bizim isti münasibətimiz onları düşündürəcək, müstəqil Azərbaycana, onun vətəndaşlarına bir başqa yöndən baxmağa başlayacaqlar.
Milli düşüncənin yolu özünüdərkdən keçir!
***
İstər budəfəki diskussiyadan, istər də Güneylə bağlı başqa müzakirələrdən gəldiyim qənaət odur ki, çoxumuz Güneyi tanımırıq, orada yaşayan soydaşlarımız haqqında çox şey bilmirik, bildiklərimizin də çoxu yanlışdır.
İranda 35-40 milyon soydaşımız yaşayır deyirik, amma bilirikmi onların nə qədəri “milli hökumət” tərəfdarıdır, nə qədəri “İran dövlətçiliyi” təfəkkürünə malikdir? Yox! Çünki bizim Güneyi bir toplum kimi öyrənən mərkəzlərimiz olmayıb. Bizim Güneyə münasibətimiz lirikdir, oradan bilgimiz məişət səviyyəsindədir.
Rəhmətlik Əbülfəz Elçibəy Bütöv Azərbaycan Birliyi adlı təşkilat yaratmışdı. Tədbirlərinə hərdən mən də gedirdim. Tarixçilərin, Güneydən gəlmiş soydaşlarımızın çıxışlarını dinləyirdim. Elə Əbülfəz bəyin tövsiyəsi ilə güneyli milli lider Mahmudəli Çöhrəqanlı ilə bir neçə dəfə görüşmüşdüm. İnsan hüquqları, milli haqlar, demokratiya problemləri barədə nəşr etdiyimiz kitabçaları ərəb əlifbası ilə çap edib İrandakı soydaşlarımız arasında yaymağa imkanımızın olduğunu deyib konkret bölgələrlə əlaqə qurmağa dəstək istəmişdim. Maraqla qarşılamışdı, amma nə səbəbdənsə bu sevda baş tutmadı.
Bütöv Azərbaycan Birliyi Güneyi dərindən öyrənən institut ola bilmədi, diskussiya klubu kimi fəaliyyət göstərdi. Diskussiyalarda səslənənlər də daha çox pafos idi. Bunu İsveçə gələndən sonra bildim. İsveçdə dostlaşdığım neçə güneylidən öyrəndiklərim o vaxt orada eşitdiklərimdən köklü fərqlənirdi. Real vəziyyəti geniş dünyagörüşlü, İranın, İrançılığın mahiyyətini dərindən bilən bu dostlar daha aydın izah edirdilər.
Bizim Güney haqda bilgilərimizin çoxu yanlışdır. Güneyi tanımırıq! Eyni ilə də onlar bizi tanımırlar!
Milli kimlik məsələsində əsas soy deyil, özünüdərkdir. Qanı qanımdan, soyu soyumdan olmaq hələ mənimlə eyni milli şüur daşıyıcısı olmaq demək deyil.
Tarixə baxsaq görərik ki, bugünkü İran dövlətçiliyini fars-türk cütlüyü formalaşdırıb. Bu cütlüyün əsrlərlə qaynayıb-qarışmasında əsas rolu şiəlik oynayıb. Şiəliyin o biri adına “İran islamı” da deyirlər. Onu yaradan farslar olsa da, dövlət siyasətinə türk əsilli şahlar çeviriblər. Ərəb istilası zamanı “İran islamı” yaratmaqla öz identikliyini (şubiyyə) qoruyan farslar əsrlərlə ölkəni idarə edən türk şahların özləri kimi yaratdıqları tarixə də sahib çıxıblar. Əslində isə o Səfəvi, Avşar, Qacar şahları kimi onların yaratdığı tarix həm də bizimdir və ona sahiblənmək haqqımızdır.
İranı dərindən tanıyan dostlarla söhbətdən gəldiyim qənaətə görə, güneyli soydaşlarımızı üç qrupa bölmək olar. Çoxluq təşkil edən birinci qrup İranı öz dövləti kimi görür, hətta elələrinə rastlayarsan ki, imkan düşsə bizim Azərbaycanı da İrana birləşdirmək istəyər.
Xeyli bir qismi əhatə edən ikinci qrupun hədəfi milli muxtariyyətə nail olmaqdır.
Azlıq təşkil edən, əsasən xaricdə yaşayan üçüncü qrup isə müstəqil dövlət qurmaq və bizim Azərbaycanla birləşmək istəyənlərdir.
Bu kontekstdə soydaşlarımızı kürdlərlə müqayisə edənlərlə razılaşmaq olmur. İranı öz dövləti sayan, ana dilində məktəb, milli muxtariyyət istəyən azərbaycanlılardan fərqli olaraq kürdlər (şiə kürdlər xaric) milli azadlıq mücadiləsi aparırlar, özü də əldə silah. Sünni olduqlarına görə öz etnik kimliklərini fars basqısından məsafədə saxlamağı bacarırlar. Həm də bu səbəbdən İran hakimiyyəti onların içərisinə öz adamlarını hər vaxt sızdıra bilmir. Bizim milli düşüncəli fəallarımızın qənimi isə adətən öz “İrançı” soydaşlarımız olur.
Bu gün Güneydə yaşayan azərbaycanlıların böyük əksəriyyətinin istəyi başqa xalqlarla əl-ələ verib molla rejimindən qurtulmaqdır. Sonrası Allaha pənah…
Sonrası həm də bizə bağlıdır. Biz, müstəqil Azərbaycan dövləti və xalqı olaraq Güneydəkilərə sahib çıxmalıyıq. Hər mənada.
Bu gün Güneydə milli şüur 30 il əvvəllə müqayisəyə gəlməyəcək qədər inkişaf edib, buna bir səbəb tarixi Azərbaycanın quzeyində müstəqil dövlətin bərpası, ordumuzun Qarabağda qələbəsidirsə, o biri səbəb Türkiyə kanallarının Güneydə də əlçatanlığıdır. Mənim uşaqlarım güneyli dostların balaları ilə Türkiyə türkcəsində danışır. Əvvəl-əvvəl buna sərt reaksiya verirdim, indi sakitəm, əsas odur ki, ünsiyyətləri var. Güneydə məşhur olan “Təbriz, Bakı, Ankara…” şüarı boş yerdə yaranmayıb.
İran böyük dəyişiklik ərəfəsindədir. Bu dəyişikliyə Güneylə yanaşı biz də – müstəqil Azərbaycan da hazır olmalıdır!
Təbriz stadionunda “Traktor” futbol komandasının azarkeşlərinin səsləndirdiyi “Azərbaycan” hayqırtısı nə qədər qanımızı coşdursa da real vəziyyəti soyuq başla təhlil etməliyik. Milli oyanışa təmkinlə, ardıcıl, real dəstək verməliyik.
Yuxarıda söz açdığım “Feysbuk” statusuma şərh yazan dostlara və onlar kimi düşünən soydaşlarımıza isə ərklə bir söz deyim. 70 illik sovet dövründə dili qorunan, ana dilində məktəbləri, universitetləri, teatrı, kinosu, ədəbiyyatı olan, 30 ildir müstəqil yaşayan biz quzeylilər hələ də rus soyadlarımızdan, rus dilinin əsarətindən qurtula bilməmişiksə, hansı haqla tarixi boyu ana dilində məktəbi olmayan güneyliləri “farsdilli”, “İran təfəkkürlü” olmaqda qınaya bilərik?
***
Şah İsmayıl bu gün özünü iranlı sayardı, ya azərbaycanlı? Siyasi-ideoloji təməlini qoyduğu bugünkü İranın yanında durardı, ya Bakıya gələr, əvvəl öz heykəlinə baş çəkər, sonra Fəxri xiyabana gedib paytaxtı Təbriz olmuş Azərbaycan Milli Hökumətinin başçısı Seyid Cəfər Pişəvərinin qəbrinə gül düzərdi?
İranı yaxşı öyrənək, Güneyi bir toplum olaraq dərindən tanıyaq, duyaq. Nizamiyə, Şah İsmayıla sahib çıxdığımız kimi Purmuxtari kimilərini də özümüzünkü saymalıyıq. Bu gün İranda yaşayan milyonlarla “qanı qanımdan, soyu soyumdan olan”ı “milli şüuru şüurumdan, hədəfi hədəfimdən”ə çevirə bilərik deyə.
Oktyabr 2022
İsveç
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-10-2022 16:38 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
Şah İsmayıl bu gün özünü iranlı sayardı, ya azərbaycanlı?
Qəsdim Xətaidən yazmaq deyil, onun siyasi kimliyi ilə işim yoxdur. Toxunmaq istədiyim məsələyə görə sualı belə qoymağa məcburam.
Şah İsmayıl İran dövlətinin – istər şahlıq, istər dini rejim olsun, lap sabah demokratiya qurulsun, fərqi yoxdur – iki ideoloji əsasından (şubiyyə və şiəlik) birini yaratmış, bugünkü iranlı kimliyinin formalaşmasında misilsiz xidməti olan tarixi şəxsdir. Bizə baxmayın, iranlılar (tək farslar deyil) onu belə görür, tanıyır, dəyərləndirir.
Belədirsə, onda biz niyə ona Bakıda heykəl qoymuşuq? Cavab sadədir, çünki biz də özümüzünkü bilib ona sahib çıxmışıq!
***
Bu ay İsveçdə 11-i qadın olan 23 nazirdən ibarət yeni hökumət quruldu. O qadın nazirlərin arasında təbrizli Romina Purmuxtari də var. İsveç tarixinə ən gənc nazir kimi düşən 26 yaşlı Romina Purmuxtari mərhum güneyli siyasi mühacir soydaşımız İbrahim Purmuxtarinin qızıdır.
Bu xəbəri eşidəndə “Feysbuk”da təbrik paylaşdım. O təbrikə yazılan şərhlər çoxdan yarımçıq qalan yazıya yeni nəfəs verdi.
Şərh yazanların bəziləri Romina Purmuxtarinin “Tvitter”də fars kimliyini qabartmasını əsas gətirərək məni özgə birini “özününküləşdirmək”də qınadı. Adına, soyadına söz atanlar da vardı.
Soyu haqda Romina özü belə yazıb:
“Qohumlarım İranda yaşayır, yarı azəri, yarı farsdır”.
İsveçdə nəşr etdirdiyi xatirələr kitabında uşaq vaxtı İrana, Təbrizə getməyindən, orada gördüklərindən, adət-ənənələrdən, atasının azərbaycanlı, anasının fars olmasından, atasının siyasi mübarizə yolundan bəhs edib.
Başqaların münasibəti öz yerində, mən onu Güneydən gəlmiş mühacir soydaşımızın İsveç siyasətində ciddi uğur qazanmış qızı kimi təbrik etdim. Özgə yox, özümüzünkü bildim. Rominanı özünü iranlı kimliyin daşıyıcısı sayan milyonlarla soydaşımıza nümunə kimi tanıtmaq istədim. Düşüncəm odur ki, farslarla şərik yaratdığımız tarixə haqlı olaraq sahib çıxdığımız kimi o soydaşlarımızı da özümüzünkü bilməli, uzaq tutmamalıyıq. Sevgi sevgidən doğur – bizim isti münasibətimiz onları düşündürəcək, müstəqil Azərbaycana, onun vətəndaşlarına bir başqa yöndən baxmağa başlayacaqlar.
Milli düşüncənin yolu özünüdərkdən keçir!
***
İstər budəfəki diskussiyadan, istər də Güneylə bağlı başqa müzakirələrdən gəldiyim qənaət odur ki, çoxumuz Güneyi tanımırıq, orada yaşayan soydaşlarımız haqqında çox şey bilmirik, bildiklərimizin də çoxu yanlışdır.
İranda 35-40 milyon soydaşımız yaşayır deyirik, amma bilirikmi onların nə qədəri “milli hökumət” tərəfdarıdır, nə qədəri “İran dövlətçiliyi” təfəkkürünə malikdir? Yox! Çünki bizim Güneyi bir toplum kimi öyrənən mərkəzlərimiz olmayıb. Bizim Güneyə münasibətimiz lirikdir, oradan bilgimiz məişət səviyyəsindədir.
Rəhmətlik Əbülfəz Elçibəy Bütöv Azərbaycan Birliyi adlı təşkilat yaratmışdı. Tədbirlərinə hərdən mən də gedirdim. Tarixçilərin, Güneydən gəlmiş soydaşlarımızın çıxışlarını dinləyirdim. Elə Əbülfəz bəyin tövsiyəsi ilə güneyli milli lider Mahmudəli Çöhrəqanlı ilə bir neçə dəfə görüşmüşdüm. İnsan hüquqları, milli haqlar, demokratiya problemləri barədə nəşr etdiyimiz kitabçaları ərəb əlifbası ilə çap edib İrandakı soydaşlarımız arasında yaymağa imkanımızın olduğunu deyib konkret bölgələrlə əlaqə qurmağa dəstək istəmişdim. Maraqla qarşılamışdı, amma nə səbəbdənsə bu sevda baş tutmadı.
Bütöv Azərbaycan Birliyi Güneyi dərindən öyrənən institut ola bilmədi, diskussiya klubu kimi fəaliyyət göstərdi. Diskussiyalarda səslənənlər də daha çox pafos idi. Bunu İsveçə gələndən sonra bildim. İsveçdə dostlaşdığım neçə güneylidən öyrəndiklərim o vaxt orada eşitdiklərimdən köklü fərqlənirdi. Real vəziyyəti geniş dünyagörüşlü, İranın, İrançılığın mahiyyətini dərindən bilən bu dostlar daha aydın izah edirdilər.
Bizim Güney haqda bilgilərimizin çoxu yanlışdır. Güneyi tanımırıq! Eyni ilə də onlar bizi tanımırlar!
Milli kimlik məsələsində əsas soy deyil, özünüdərkdir. Qanı qanımdan, soyu soyumdan olmaq hələ mənimlə eyni milli şüur daşıyıcısı olmaq demək deyil.
Tarixə baxsaq görərik ki, bugünkü İran dövlətçiliyini fars-türk cütlüyü formalaşdırıb. Bu cütlüyün əsrlərlə qaynayıb-qarışmasında əsas rolu şiəlik oynayıb. Şiəliyin o biri adına “İran islamı” da deyirlər. Onu yaradan farslar olsa da, dövlət siyasətinə türk əsilli şahlar çeviriblər. Ərəb istilası zamanı “İran islamı” yaratmaqla öz identikliyini (şubiyyə) qoruyan farslar əsrlərlə ölkəni idarə edən türk şahların özləri kimi yaratdıqları tarixə də sahib çıxıblar. Əslində isə o Səfəvi, Avşar, Qacar şahları kimi onların yaratdığı tarix həm də bizimdir və ona sahiblənmək haqqımızdır.
İranı dərindən tanıyan dostlarla söhbətdən gəldiyim qənaətə görə, güneyli soydaşlarımızı üç qrupa bölmək olar. Çoxluq təşkil edən birinci qrup İranı öz dövləti kimi görür, hətta elələrinə rastlayarsan ki, imkan düşsə bizim Azərbaycanı da İrana birləşdirmək istəyər.
Xeyli bir qismi əhatə edən ikinci qrupun hədəfi milli muxtariyyətə nail olmaqdır.
Azlıq təşkil edən, əsasən xaricdə yaşayan üçüncü qrup isə müstəqil dövlət qurmaq və bizim Azərbaycanla birləşmək istəyənlərdir.
Bu kontekstdə soydaşlarımızı kürdlərlə müqayisə edənlərlə razılaşmaq olmur. İranı öz dövləti sayan, ana dilində məktəb, milli muxtariyyət istəyən azərbaycanlılardan fərqli olaraq kürdlər (şiə kürdlər xaric) milli azadlıq mücadiləsi aparırlar, özü də əldə silah. Sünni olduqlarına görə öz etnik kimliklərini fars basqısından məsafədə saxlamağı bacarırlar. Həm də bu səbəbdən İran hakimiyyəti onların içərisinə öz adamlarını hər vaxt sızdıra bilmir. Bizim milli düşüncəli fəallarımızın qənimi isə adətən öz “İrançı” soydaşlarımız olur.
Bu gün Güneydə yaşayan azərbaycanlıların böyük əksəriyyətinin istəyi başqa xalqlarla əl-ələ verib molla rejimindən qurtulmaqdır. Sonrası Allaha pənah…
Sonrası həm də bizə bağlıdır. Biz, müstəqil Azərbaycan dövləti və xalqı olaraq Güneydəkilərə sahib çıxmalıyıq. Hər mənada.
Bu gün Güneydə milli şüur 30 il əvvəllə müqayisəyə gəlməyəcək qədər inkişaf edib, buna bir səbəb tarixi Azərbaycanın quzeyində müstəqil dövlətin bərpası, ordumuzun Qarabağda qələbəsidirsə, o biri səbəb Türkiyə kanallarının Güneydə də əlçatanlığıdır. Mənim uşaqlarım güneyli dostların balaları ilə Türkiyə türkcəsində danışır. Əvvəl-əvvəl buna sərt reaksiya verirdim, indi sakitəm, əsas odur ki, ünsiyyətləri var. Güneydə məşhur olan “Təbriz, Bakı, Ankara…” şüarı boş yerdə yaranmayıb.
İran böyük dəyişiklik ərəfəsindədir. Bu dəyişikliyə Güneylə yanaşı biz də – müstəqil Azərbaycan da hazır olmalıdır!
Təbriz stadionunda “Traktor” futbol komandasının azarkeşlərinin səsləndirdiyi “Azərbaycan” hayqırtısı nə qədər qanımızı coşdursa da real vəziyyəti soyuq başla təhlil etməliyik. Milli oyanışa təmkinlə, ardıcıl, real dəstək verməliyik.
Yuxarıda söz açdığım “Feysbuk” statusuma şərh yazan dostlara və onlar kimi düşünən soydaşlarımıza isə ərklə bir söz deyim. 70 illik sovet dövründə dili qorunan, ana dilində məktəbləri, universitetləri, teatrı, kinosu, ədəbiyyatı olan, 30 ildir müstəqil yaşayan biz quzeylilər hələ də rus soyadlarımızdan, rus dilinin əsarətindən qurtula bilməmişiksə, hansı haqla tarixi boyu ana dilində məktəbi olmayan güneyliləri “farsdilli”, “İran təfəkkürlü” olmaqda qınaya bilərik?
***
Şah İsmayıl bu gün özünü iranlı sayardı, ya azərbaycanlı? Siyasi-ideoloji təməlini qoyduğu bugünkü İranın yanında durardı, ya Bakıya gələr, əvvəl öz heykəlinə baş çəkər, sonra Fəxri xiyabana gedib paytaxtı Təbriz olmuş Azərbaycan Milli Hökumətinin başçısı Seyid Cəfər Pişəvərinin qəbrinə gül düzərdi?
İranı yaxşı öyrənək, Güneyi bir toplum olaraq dərindən tanıyaq, duyaq. Nizamiyə, Şah İsmayıla sahib çıxdığımız kimi Purmuxtari kimilərini də özümüzünkü saymalıyıq. Bu gün İranda yaşayan milyonlarla “qanı qanımdan, soyu soyumdan olan”ı “milli şüuru şüurumdan, hədəfi hədəfimdən”ə çevirə bilərik deyə.
Oktyabr 2022
İsveç
Müəllifin bütün yazıları - Vahid Qazi
Bölməyə aid digər xəbərlər
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
