21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
19:57 / 12-06-2025
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
19:22 / 12-06-2025
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
18:33 / 12-06-2025
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
18:19 / 12-06-2025
Uşaqların sosial şəbəkələrə girişi qadağan ediləcək
18:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Baş nazirə başsağlığı məktubu göndərib
17:51 / 12-06-2025
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
17:38 / 12-06-2025
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"
17:33 / 12-06-2025
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:09 / 12-06-2025
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
17:08 / 12-06-2025
Paşinyan Türkiyəyə gedir
16:53 / 12-06-2025
Astara sakini 23 kq narkotiklə tutulub
16:09 / 12-06-2025
Təyyarə qəzasında çoxsaylı sərnişin ölüb - Yenilənib
15:50 / 12-06-2025
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
15:44 / 12-06-2025
Keçmiş rəisə 8 il 6 ay həbs cəzası verilib
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
14:57 / 12-06-2025
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
14:45 / 12-06-2025
Qubada tapılan meyitlə bağlı dəhşətli xəbər yayılıb
14:07 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev zavodun açılışında iştirak edib - Fotolar
14:01 / 12-06-2025
Ramil Həsən TÜRKPA-nın baş katibi seçilib
13:32 / 12-06-2025
Prezident Şahin Mustafayevlə bağlı sərəncam verib
13:28 / 12-06-2025
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
13:21 / 12-06-2025
Tramp: Putin Ukraynadakı itkilərə əhəmiyyət vermir
13:18 / 12-06-2025
Siyavuş Novruzov: “Vətəndaşlar dövlətin, bələdiyyənin üzərinə gəlir ki..."
13:07 / 12-06-2025
İranı vurmağa hazırlaşırlar
12:27 / 12-06-2025
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12:22 / 12-06-2025
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
12:00 / 12-06-2025
Qış fırtınası: 49 nəfər ölüb, məktəblilərin avtobusu su altında qalıb
11:49 / 12-06-2025
Baş Qərargah: İndiyə qədər bir milyon rus hərbçisi zərərsizləşdirilib
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
İranda yeni prezident: ABŞ nə edəcək?
Tarix: 24-05-2024 14:22 | Bölmə: Slayd
İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın ölkənin dağlıq şimal-qərbində helikopter qəzasında həlak olmasından bir neçə gün əvvəl, İran bölgədəki gərginliyi azaltmaq üçün ABŞ rəsmiləri ilə gizli dolayı danışıqlar aparmaq üçün Omana yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti göndərib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rəisi və onun xarici işlər nazirini kimin əvəz etməsindən asılı olmayaraq, uzun müddətdir düşmən olan iki dövlətin əlaqə xətləri açıq qalacaq. İranın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı Nümayəndəliyinin özü də danışıqları təsdiq edən bəyanatda dediyi kimi, danışıqlar “birinci deyil və sonuncu da olmayacaq”.
Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun baş elmi işçisi Suzanne DiMaggio deyib ki, İran daxilində mövcud liderlik boşluğu “onsuz da gərgin mühitə daha bir qeyri-müəyyənlik əlavə edib”. Lakin Tehran və Vaşinqton onları birbaşa hərbi qarşıdurmaya sürükləyə biləcək regional hücumları ört-basdır etməyə həvəslidir:
“Bayden administrasiyası noyabr seçkiləri ərəfəsində Tehranla böhrandan qaçmaq istəyir. 85 yaşlı Ayətullah Əli Xamenei üçün ən aktual məsələ öz lider varisini hazırlamaq və hakimiyyətin ona rəvan keçməsini təmin etməkdir”.
İran və ABŞ arasında 1980-ci ildən diplomatik əlaqələr yoxdur. Onlar, ilk növbədə, Körfəz dövləti Oman və Tehranda ABŞ-nın maraqlarını təmsil edən İsveçrə səfirliyi də daxil olmaqla, vasitəçilər üzərindən əlaqə saxlayırlar.
Bazar günü ölən Əmir Abdullahian bundan əvvəl “Al-Monitor”-a verdiyi müsahibədə israr edib ki, İran Qəzza müharibəsindən qaynaqlanan daha geniş regional münaqişədə maraqlı olmadığını çatdırmaq üçün bu arxa kanallardan istifadə edir.
Son danışıqlar Bayden administrasiyasının keçən il iranlıların Ukraynada istifadə üçün Rusiyaya pilotsuz təyyarələr verməsi, uranın zənginləşdirilməsini sürətləndirməsi və Qəzza zolağında HƏMAS, Livandakı “Hizbullah” və Yəməndə husilər də daxil olmaqla, regional milislərə dəstək verməsi ilə artan gərginliyi idarə etmək səylərinin bir hissəsidir.
Dözmək üçün status-kvo
Təhlilçilər İbrahim Rəisinin əvəzlənməsi ilə status-kvonun davam edəcəyini gözləyirlər. “Bütün əsas qərarlar Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xamenei tərəfindən verilir, bu o deməkdir ki, prezidentin kim olmasından asılı olmayaraq, xarici və daxili siyasət eyni trayektoriyada davam edəcək”, - Atlantika Şurasının İran məsələləri üzrə ixtisaslaşmış qeyri-rezident baş əməkdaşı Holli Daqres deyib.
İran Konstitusiyanın tələb etdiyi kimi, iyunun 28-də seçkilər keçirəcək və o vaxta qədər vitse-prezident Məhəmməd Müxbir prezident vəzifəsini icra edəcək. Keçən həftə ABŞ-la dolayısı danışıqlarda iştirak edən veteran nüvə müzakirəçisi Əli Baqeri Kəni xarici işlər nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib.
Prezidentliyə namizədlər Xameneinin nəzarətində olan Nəzarətçilər Şurası tərəfindən ciddi yoxlama prosesinə məruz qalacaqlar. Keçmiş parlament spikeri Əli Laricani də daxil olmaqla, mümkün namizədlərin əvvəlki seçki dövrlərində iştirakdan kənarlaşdırıldığı üçün bəzi yeni adlar səslənib.
Xamenei İranda son qərar verən şəxs olaraq qalır, lakin yeni prezidentin seçilməsi namizədlərdən asılı olaraq bəzi incə dəyişikliklərlə nəticələnə bilər.
“Mərkəzçilərin və islahatçıların namizədliyini irəli sürməsinə və qalib gəlməsinə icazə verilsə, bu, çox güman ki, İranın Çin, Qlobal Cənub və İranın yaxın qonşuluğu ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına diqqətini dəyişməyəcək, - Kuinsi İnstitutunun icraçı direktoru Trita Parsi deyib. - Lakin son bir neçə ildə şahidi olduğumuz Qərblə münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə prioritetləşdirilməsi yumşala bilər”.
Keçmiş prokuror, insan haqlarının pozulması ilə bağlı rekorda imza atmış Rəisi tarixən aşağı seçici fəallığının müşahidə olunduğu 2021-ci ilin iyununda keçirilən mübahisəli seçkilərdə böyük fərqlə qalib gəlib. O, 2015-ci ildə nüvə razılaşmasına gətirib çıxaran danışıqlar yolu ilə İranı Qərbə açan İran teokratiyasında nisbətən mötədil olan Həsən Ruhanini əvəz edib.
Tramp administrasiyası İslam Respublikasına qarşı cəzalandırıcı iqtisadi sanksiyaları bərpa etməzdən əvvəl 2018-ci ildə sazişdən çıxıb. Paktı bərpa edə bilməyən Bayden administrasiyası keçən il gərginliyi azaltmaq və bir neçə həbsdə olan amerikalının azadlığını təmin etmək üçün qeyri-rəsmi razılaşma əldə etdi.
Rəisinin vəzifədə olduğu müddətdə İranın Çin və Rusiya ilə əlaqələrinin dərinləşməsi, nüvə yanacağının bomba səviyyəsində zənginləşdirilməsi və 2022-ci ilin sentyabrından başlayaraq hökumət əleyhinə etirazların qanlı şəkildə dağıdılması müşahidə edilib. Çünki o, çökmüş iqtisadiyyatdan İsraillə kölgə müharibəsinə qədər müxtəlif çətinliklərlə üzləşir.
Milli Təhlükəsizlik Şurasının keçmiş baş direktoru Maykl Sinq bildirib: “Əminəm ki, Bayden administrasiyası rejimin tutmaq istədiyi istiqamətə dair işarələri oxumaq üçün artıq müxtəlif rejim personajları arasında başlamış bu cür jokeylərə baxacaq".
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-05-2024 14:22 | Bölmə: Slayd
İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın ölkənin dağlıq şimal-qərbində helikopter qəzasında həlak olmasından bir neçə gün əvvəl, İran bölgədəki gərginliyi azaltmaq üçün ABŞ rəsmiləri ilə gizli dolayı danışıqlar aparmaq üçün Omana yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti göndərib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rəisi və onun xarici işlər nazirini kimin əvəz etməsindən asılı olmayaraq, uzun müddətdir düşmən olan iki dövlətin əlaqə xətləri açıq qalacaq. İranın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı Nümayəndəliyinin özü də danışıqları təsdiq edən bəyanatda dediyi kimi, danışıqlar “birinci deyil və sonuncu da olmayacaq”.
Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun baş elmi işçisi Suzanne DiMaggio deyib ki, İran daxilində mövcud liderlik boşluğu “onsuz da gərgin mühitə daha bir qeyri-müəyyənlik əlavə edib”. Lakin Tehran və Vaşinqton onları birbaşa hərbi qarşıdurmaya sürükləyə biləcək regional hücumları ört-basdır etməyə həvəslidir:
“Bayden administrasiyası noyabr seçkiləri ərəfəsində Tehranla böhrandan qaçmaq istəyir. 85 yaşlı Ayətullah Əli Xamenei üçün ən aktual məsələ öz lider varisini hazırlamaq və hakimiyyətin ona rəvan keçməsini təmin etməkdir”.
İran və ABŞ arasında 1980-ci ildən diplomatik əlaqələr yoxdur. Onlar, ilk növbədə, Körfəz dövləti Oman və Tehranda ABŞ-nın maraqlarını təmsil edən İsveçrə səfirliyi də daxil olmaqla, vasitəçilər üzərindən əlaqə saxlayırlar.
Bazar günü ölən Əmir Abdullahian bundan əvvəl “Al-Monitor”-a verdiyi müsahibədə israr edib ki, İran Qəzza müharibəsindən qaynaqlanan daha geniş regional münaqişədə maraqlı olmadığını çatdırmaq üçün bu arxa kanallardan istifadə edir.
Son danışıqlar Bayden administrasiyasının keçən il iranlıların Ukraynada istifadə üçün Rusiyaya pilotsuz təyyarələr verməsi, uranın zənginləşdirilməsini sürətləndirməsi və Qəzza zolağında HƏMAS, Livandakı “Hizbullah” və Yəməndə husilər də daxil olmaqla, regional milislərə dəstək verməsi ilə artan gərginliyi idarə etmək səylərinin bir hissəsidir.
Dözmək üçün status-kvo
Təhlilçilər İbrahim Rəisinin əvəzlənməsi ilə status-kvonun davam edəcəyini gözləyirlər. “Bütün əsas qərarlar Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xamenei tərəfindən verilir, bu o deməkdir ki, prezidentin kim olmasından asılı olmayaraq, xarici və daxili siyasət eyni trayektoriyada davam edəcək”, - Atlantika Şurasının İran məsələləri üzrə ixtisaslaşmış qeyri-rezident baş əməkdaşı Holli Daqres deyib.
İran Konstitusiyanın tələb etdiyi kimi, iyunun 28-də seçkilər keçirəcək və o vaxta qədər vitse-prezident Məhəmməd Müxbir prezident vəzifəsini icra edəcək. Keçən həftə ABŞ-la dolayısı danışıqlarda iştirak edən veteran nüvə müzakirəçisi Əli Baqeri Kəni xarici işlər nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib.
Prezidentliyə namizədlər Xameneinin nəzarətində olan Nəzarətçilər Şurası tərəfindən ciddi yoxlama prosesinə məruz qalacaqlar. Keçmiş parlament spikeri Əli Laricani də daxil olmaqla, mümkün namizədlərin əvvəlki seçki dövrlərində iştirakdan kənarlaşdırıldığı üçün bəzi yeni adlar səslənib.
Xamenei İranda son qərar verən şəxs olaraq qalır, lakin yeni prezidentin seçilməsi namizədlərdən asılı olaraq bəzi incə dəyişikliklərlə nəticələnə bilər.
“Mərkəzçilərin və islahatçıların namizədliyini irəli sürməsinə və qalib gəlməsinə icazə verilsə, bu, çox güman ki, İranın Çin, Qlobal Cənub və İranın yaxın qonşuluğu ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına diqqətini dəyişməyəcək, - Kuinsi İnstitutunun icraçı direktoru Trita Parsi deyib. - Lakin son bir neçə ildə şahidi olduğumuz Qərblə münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə prioritetləşdirilməsi yumşala bilər”.
Keçmiş prokuror, insan haqlarının pozulması ilə bağlı rekorda imza atmış Rəisi tarixən aşağı seçici fəallığının müşahidə olunduğu 2021-ci ilin iyununda keçirilən mübahisəli seçkilərdə böyük fərqlə qalib gəlib. O, 2015-ci ildə nüvə razılaşmasına gətirib çıxaran danışıqlar yolu ilə İranı Qərbə açan İran teokratiyasında nisbətən mötədil olan Həsən Ruhanini əvəz edib.
Tramp administrasiyası İslam Respublikasına qarşı cəzalandırıcı iqtisadi sanksiyaları bərpa etməzdən əvvəl 2018-ci ildə sazişdən çıxıb. Paktı bərpa edə bilməyən Bayden administrasiyası keçən il gərginliyi azaltmaq və bir neçə həbsdə olan amerikalının azadlığını təmin etmək üçün qeyri-rəsmi razılaşma əldə etdi.
Rəisinin vəzifədə olduğu müddətdə İranın Çin və Rusiya ilə əlaqələrinin dərinləşməsi, nüvə yanacağının bomba səviyyəsində zənginləşdirilməsi və 2022-ci ilin sentyabrından başlayaraq hökumət əleyhinə etirazların qanlı şəkildə dağıdılması müşahidə edilib. Çünki o, çökmüş iqtisadiyyatdan İsraillə kölgə müharibəsinə qədər müxtəlif çətinliklərlə üzləşir.
Milli Təhlükəsizlik Şurasının keçmiş baş direktoru Maykl Sinq bildirib: “Əminəm ki, Bayden administrasiyası rejimin tutmaq istədiyi istiqamətə dair işarələri oxumaq üçün artıq müxtəlif rejim personajları arasında başlamış bu cür jokeylərə baxacaq".
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
Bu gün, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Bu gün, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Bu gün, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
