00:12 / 02-07-2025
Azərbaycan diasporunun lideri sərbəst buraxılıb - (Yenilənib)
23:39 / 01-07-2025
Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstə üzvləri həbs olunub - (Yenilənib) - Fotolar
22:54 / 01-07-2025
Sumqayıtda qadın bıçaqlanıb
21:50 / 01-07-2025
Milli Məclis dezinformasiya kampaniyasına dair açıqlama yayıb
19:14 / 01-07-2025
Zelenski Əliyevə zəng edib
18:34 / 01-07-2025
Baş naziri vəzifədən uzaqlaşdırıblar
18:26 / 01-07-2025
Nəhəng ekzoplanetin görüntüsünü əldə ediblər - Fotolar
18:10 / 01-07-2025
İsrailin gizli planı üzə çıxıb - Foto
18:04 / 01-07-2025
“Sputnik Azərbaycan” işi üzrə 7 nəfər saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:45 / 01-07-2025
İşğal Azərbaycana 150 milyard dollar zərər vurub
17:39 / 01-07-2025
XİN Rusiyanı Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağa çağırır
17:31 / 01-07-2025
Moskva ilə münasibətlər niyə pisləşir?
17:23 / 01-07-2025
Vəzifəli şəxslərin cinayət işini məhkəməyə göndəriblər
17:04 / 01-07-2025
Rusiya Azərbaycana nota verib
16:50 / 01-07-2025
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
16:26 / 01-07-2025
Beş şagirdimiz Azərbaycanı Yunanıstanda təmsil edəcək - Fotolar
16:16 / 01-07-2025
Rusiya NATO ölkələrinə təhdidlərini davam etdirir
15:47 / 01-07-2025
Professor zəlzələ ilə bağlı xəbərdarlıq edir - Foto
15:26 / 01-07-2025
Rusiyanın müdafiə sistemləri istehsal edən zavodu vurulub
15:10 / 01-07-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
14:08 / 01-07-2025
Fransada istilər səbəbindən məktəblər bağlanıb
13:59 / 01-07-2025
Rusiya iqtisadiyyatı tənəzzül həddinə çatır, sənaye böyük itki ilə üzləşir
13:34 / 01-07-2025
Baş prokuror Səfərovların öldürülməsi faktı ilə bağlı cinayət işi başladıb
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
12:39 / 01-07-2025
Azərbaycan Dünya Bankı ilə 173,5 milyon dollarlıq kredit sazişi imzalayıb
12:33 / 01-07-2025
Almaniya Rusiyaya qarşı hərbi gəmilər göndərəcək
12:16 / 01-07-2025
Avropa İttifaqına sədrlik Danimarkaya keçib
12:10 / 01-07-2025
İran nüvə danışıqları üçün şərtlər irəli sürür
11:56 / 01-07-2025
Deputat azərbaycanlılara qarşı törədilmiş cinayəti pisləyir
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
11:12 / 28-06-2025
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
13:20 / 29-06-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
11:32 / 27-06-2025
Nazirlik və dövlət komitəsi vətəndaşlara müraciət edib
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
23:20 / 27-06-2025
XİN İran səfirindən təkzib tələb edir
İranda yeni prezident: ABŞ nə edəcək?
Tarix: 24-05-2024 14:22 | Bölmə: Slayd
İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın ölkənin dağlıq şimal-qərbində helikopter qəzasında həlak olmasından bir neçə gün əvvəl, İran bölgədəki gərginliyi azaltmaq üçün ABŞ rəsmiləri ilə gizli dolayı danışıqlar aparmaq üçün Omana yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti göndərib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rəisi və onun xarici işlər nazirini kimin əvəz etməsindən asılı olmayaraq, uzun müddətdir düşmən olan iki dövlətin əlaqə xətləri açıq qalacaq. İranın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı Nümayəndəliyinin özü də danışıqları təsdiq edən bəyanatda dediyi kimi, danışıqlar “birinci deyil və sonuncu da olmayacaq”.
Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun baş elmi işçisi Suzanne DiMaggio deyib ki, İran daxilində mövcud liderlik boşluğu “onsuz da gərgin mühitə daha bir qeyri-müəyyənlik əlavə edib”. Lakin Tehran və Vaşinqton onları birbaşa hərbi qarşıdurmaya sürükləyə biləcək regional hücumları ört-basdır etməyə həvəslidir:
“Bayden administrasiyası noyabr seçkiləri ərəfəsində Tehranla böhrandan qaçmaq istəyir. 85 yaşlı Ayətullah Əli Xamenei üçün ən aktual məsələ öz lider varisini hazırlamaq və hakimiyyətin ona rəvan keçməsini təmin etməkdir”.
İran və ABŞ arasında 1980-ci ildən diplomatik əlaqələr yoxdur. Onlar, ilk növbədə, Körfəz dövləti Oman və Tehranda ABŞ-nın maraqlarını təmsil edən İsveçrə səfirliyi də daxil olmaqla, vasitəçilər üzərindən əlaqə saxlayırlar.
Bazar günü ölən Əmir Abdullahian bundan əvvəl “Al-Monitor”-a verdiyi müsahibədə israr edib ki, İran Qəzza müharibəsindən qaynaqlanan daha geniş regional münaqişədə maraqlı olmadığını çatdırmaq üçün bu arxa kanallardan istifadə edir.
Son danışıqlar Bayden administrasiyasının keçən il iranlıların Ukraynada istifadə üçün Rusiyaya pilotsuz təyyarələr verməsi, uranın zənginləşdirilməsini sürətləndirməsi və Qəzza zolağında HƏMAS, Livandakı “Hizbullah” və Yəməndə husilər də daxil olmaqla, regional milislərə dəstək verməsi ilə artan gərginliyi idarə etmək səylərinin bir hissəsidir.
Dözmək üçün status-kvo
Təhlilçilər İbrahim Rəisinin əvəzlənməsi ilə status-kvonun davam edəcəyini gözləyirlər. “Bütün əsas qərarlar Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xamenei tərəfindən verilir, bu o deməkdir ki, prezidentin kim olmasından asılı olmayaraq, xarici və daxili siyasət eyni trayektoriyada davam edəcək”, - Atlantika Şurasının İran məsələləri üzrə ixtisaslaşmış qeyri-rezident baş əməkdaşı Holli Daqres deyib.
İran Konstitusiyanın tələb etdiyi kimi, iyunun 28-də seçkilər keçirəcək və o vaxta qədər vitse-prezident Məhəmməd Müxbir prezident vəzifəsini icra edəcək. Keçən həftə ABŞ-la dolayısı danışıqlarda iştirak edən veteran nüvə müzakirəçisi Əli Baqeri Kəni xarici işlər nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib.
Prezidentliyə namizədlər Xameneinin nəzarətində olan Nəzarətçilər Şurası tərəfindən ciddi yoxlama prosesinə məruz qalacaqlar. Keçmiş parlament spikeri Əli Laricani də daxil olmaqla, mümkün namizədlərin əvvəlki seçki dövrlərində iştirakdan kənarlaşdırıldığı üçün bəzi yeni adlar səslənib.
Xamenei İranda son qərar verən şəxs olaraq qalır, lakin yeni prezidentin seçilməsi namizədlərdən asılı olaraq bəzi incə dəyişikliklərlə nəticələnə bilər.
“Mərkəzçilərin və islahatçıların namizədliyini irəli sürməsinə və qalib gəlməsinə icazə verilsə, bu, çox güman ki, İranın Çin, Qlobal Cənub və İranın yaxın qonşuluğu ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına diqqətini dəyişməyəcək, - Kuinsi İnstitutunun icraçı direktoru Trita Parsi deyib. - Lakin son bir neçə ildə şahidi olduğumuz Qərblə münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə prioritetləşdirilməsi yumşala bilər”.
Keçmiş prokuror, insan haqlarının pozulması ilə bağlı rekorda imza atmış Rəisi tarixən aşağı seçici fəallığının müşahidə olunduğu 2021-ci ilin iyununda keçirilən mübahisəli seçkilərdə böyük fərqlə qalib gəlib. O, 2015-ci ildə nüvə razılaşmasına gətirib çıxaran danışıqlar yolu ilə İranı Qərbə açan İran teokratiyasında nisbətən mötədil olan Həsən Ruhanini əvəz edib.
Tramp administrasiyası İslam Respublikasına qarşı cəzalandırıcı iqtisadi sanksiyaları bərpa etməzdən əvvəl 2018-ci ildə sazişdən çıxıb. Paktı bərpa edə bilməyən Bayden administrasiyası keçən il gərginliyi azaltmaq və bir neçə həbsdə olan amerikalının azadlığını təmin etmək üçün qeyri-rəsmi razılaşma əldə etdi.
Rəisinin vəzifədə olduğu müddətdə İranın Çin və Rusiya ilə əlaqələrinin dərinləşməsi, nüvə yanacağının bomba səviyyəsində zənginləşdirilməsi və 2022-ci ilin sentyabrından başlayaraq hökumət əleyhinə etirazların qanlı şəkildə dağıdılması müşahidə edilib. Çünki o, çökmüş iqtisadiyyatdan İsraillə kölgə müharibəsinə qədər müxtəlif çətinliklərlə üzləşir.
Milli Təhlükəsizlik Şurasının keçmiş baş direktoru Maykl Sinq bildirib: “Əminəm ki, Bayden administrasiyası rejimin tutmaq istədiyi istiqamətə dair işarələri oxumaq üçün artıq müxtəlif rejim personajları arasında başlamış bu cür jokeylərə baxacaq".
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-05-2024 14:22 | Bölmə: Slayd
İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın ölkənin dağlıq şimal-qərbində helikopter qəzasında həlak olmasından bir neçə gün əvvəl, İran bölgədəki gərginliyi azaltmaq üçün ABŞ rəsmiləri ilə gizli dolayı danışıqlar aparmaq üçün Omana yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti göndərib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rəisi və onun xarici işlər nazirini kimin əvəz etməsindən asılı olmayaraq, uzun müddətdir düşmən olan iki dövlətin əlaqə xətləri açıq qalacaq. İranın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı Nümayəndəliyinin özü də danışıqları təsdiq edən bəyanatda dediyi kimi, danışıqlar “birinci deyil və sonuncu da olmayacaq”.
Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun baş elmi işçisi Suzanne DiMaggio deyib ki, İran daxilində mövcud liderlik boşluğu “onsuz da gərgin mühitə daha bir qeyri-müəyyənlik əlavə edib”. Lakin Tehran və Vaşinqton onları birbaşa hərbi qarşıdurmaya sürükləyə biləcək regional hücumları ört-basdır etməyə həvəslidir:
“Bayden administrasiyası noyabr seçkiləri ərəfəsində Tehranla böhrandan qaçmaq istəyir. 85 yaşlı Ayətullah Əli Xamenei üçün ən aktual məsələ öz lider varisini hazırlamaq və hakimiyyətin ona rəvan keçməsini təmin etməkdir”.
İran və ABŞ arasında 1980-ci ildən diplomatik əlaqələr yoxdur. Onlar, ilk növbədə, Körfəz dövləti Oman və Tehranda ABŞ-nın maraqlarını təmsil edən İsveçrə səfirliyi də daxil olmaqla, vasitəçilər üzərindən əlaqə saxlayırlar.
Bazar günü ölən Əmir Abdullahian bundan əvvəl “Al-Monitor”-a verdiyi müsahibədə israr edib ki, İran Qəzza müharibəsindən qaynaqlanan daha geniş regional münaqişədə maraqlı olmadığını çatdırmaq üçün bu arxa kanallardan istifadə edir.
Son danışıqlar Bayden administrasiyasının keçən il iranlıların Ukraynada istifadə üçün Rusiyaya pilotsuz təyyarələr verməsi, uranın zənginləşdirilməsini sürətləndirməsi və Qəzza zolağında HƏMAS, Livandakı “Hizbullah” və Yəməndə husilər də daxil olmaqla, regional milislərə dəstək verməsi ilə artan gərginliyi idarə etmək səylərinin bir hissəsidir.
Dözmək üçün status-kvo
Təhlilçilər İbrahim Rəisinin əvəzlənməsi ilə status-kvonun davam edəcəyini gözləyirlər. “Bütün əsas qərarlar Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xamenei tərəfindən verilir, bu o deməkdir ki, prezidentin kim olmasından asılı olmayaraq, xarici və daxili siyasət eyni trayektoriyada davam edəcək”, - Atlantika Şurasının İran məsələləri üzrə ixtisaslaşmış qeyri-rezident baş əməkdaşı Holli Daqres deyib.
İran Konstitusiyanın tələb etdiyi kimi, iyunun 28-də seçkilər keçirəcək və o vaxta qədər vitse-prezident Məhəmməd Müxbir prezident vəzifəsini icra edəcək. Keçən həftə ABŞ-la dolayısı danışıqlarda iştirak edən veteran nüvə müzakirəçisi Əli Baqeri Kəni xarici işlər nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib.
Prezidentliyə namizədlər Xameneinin nəzarətində olan Nəzarətçilər Şurası tərəfindən ciddi yoxlama prosesinə məruz qalacaqlar. Keçmiş parlament spikeri Əli Laricani də daxil olmaqla, mümkün namizədlərin əvvəlki seçki dövrlərində iştirakdan kənarlaşdırıldığı üçün bəzi yeni adlar səslənib.
Xamenei İranda son qərar verən şəxs olaraq qalır, lakin yeni prezidentin seçilməsi namizədlərdən asılı olaraq bəzi incə dəyişikliklərlə nəticələnə bilər.
“Mərkəzçilərin və islahatçıların namizədliyini irəli sürməsinə və qalib gəlməsinə icazə verilsə, bu, çox güman ki, İranın Çin, Qlobal Cənub və İranın yaxın qonşuluğu ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına diqqətini dəyişməyəcək, - Kuinsi İnstitutunun icraçı direktoru Trita Parsi deyib. - Lakin son bir neçə ildə şahidi olduğumuz Qərblə münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə prioritetləşdirilməsi yumşala bilər”.
Keçmiş prokuror, insan haqlarının pozulması ilə bağlı rekorda imza atmış Rəisi tarixən aşağı seçici fəallığının müşahidə olunduğu 2021-ci ilin iyununda keçirilən mübahisəli seçkilərdə böyük fərqlə qalib gəlib. O, 2015-ci ildə nüvə razılaşmasına gətirib çıxaran danışıqlar yolu ilə İranı Qərbə açan İran teokratiyasında nisbətən mötədil olan Həsən Ruhanini əvəz edib.
Tramp administrasiyası İslam Respublikasına qarşı cəzalandırıcı iqtisadi sanksiyaları bərpa etməzdən əvvəl 2018-ci ildə sazişdən çıxıb. Paktı bərpa edə bilməyən Bayden administrasiyası keçən il gərginliyi azaltmaq və bir neçə həbsdə olan amerikalının azadlığını təmin etmək üçün qeyri-rəsmi razılaşma əldə etdi.
Rəisinin vəzifədə olduğu müddətdə İranın Çin və Rusiya ilə əlaqələrinin dərinləşməsi, nüvə yanacağının bomba səviyyəsində zənginləşdirilməsi və 2022-ci ilin sentyabrından başlayaraq hökumət əleyhinə etirazların qanlı şəkildə dağıdılması müşahidə edilib. Çünki o, çökmüş iqtisadiyyatdan İsraillə kölgə müharibəsinə qədər müxtəlif çətinliklərlə üzləşir.
Milli Təhlükəsizlik Şurasının keçmiş baş direktoru Maykl Sinq bildirib: “Əminəm ki, Bayden administrasiyası rejimin tutmaq istədiyi istiqamətə dair işarələri oxumaq üçün artıq müxtəlif rejim personajları arasında başlamış bu cür jokeylərə baxacaq".
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:39
Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstə üzvləri həbs olunub - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 19:14
Zelenski Əliyevə zəng edib
Dünən, 16:50
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
Dünən, 13:01
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
Dünən, 11:35
İran prezidenti Qarabağa gəlir
Dünən, 10:45
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
Dünən, 09:03
Süni intellekt dünyanı ələ keçirir - Foto
30-06-2025, 16:27
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
30-06-2025, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
30-06-2025, 12:21
Paşinyan onu “Dəccal” adlandıran kilsəyə müharibə elan edib
30-06-2025, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
30-06-2025, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
30-06-2025, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
29-06-2025, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
29-06-2025, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
29-06-2025, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-06-2025, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir
21-06-2025, 19:32
DTX-nın saxladığı sabiq icra başçısı həbs edilib
21-06-2025, 18:12
“Real Ermənistan” erməniləri niyə qorxudur?
21-06-2025, 16:45
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
21-06-2025, 15:58
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
21-06-2025, 13:08
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
21-06-2025, 12:54
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
21-06-2025, 11:50
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
