00:05 / 03-12-2024
2025-in ən şanslı bürcləri...
23:39 / 02-12-2024
Putin: "Rusiya Xəzərin dayazlaşmasına yol verməməlidir"
22:40 / 02-12-2024
Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi aksiya barədə məlumat yayıb
21:51 / 02-12-2024
Daha bir idarə rəisi vəzifədən çıxarılıb
21:37 / 02-12-2024
Muxtar Babayev Ər-Riyadda COP16 konfransında iştirak edir
20:01 / 02-12-2024
Suriyadakı gərginlik Rusiyanın mövqelərini zəiflədəcək
19:40 / 02-12-2024
Rusiya Bəşər Əsədi dəstəkləməyə davam edəcək
19:39 / 02-12-2024
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın yeni XİN başçısı ilə telefonda danışıb
19:31 / 02-12-2024
Volfoviç: Ermənistanın KTMT-nin iclasından yayınması...
18:49 / 02-12-2024
Karabük Universitetinin diplomları saxta çıxıb
18:03 / 02-12-2024
Litva İvanişviliyə sanksiya tətbiq edib
17:48 / 02-12-2024
Daha 3 nəfər müğənni Dəniz Əsədovaya qarşı iddia qaldırıb
17:40 / 02-12-2024
Bağça direktorunun məhkəməsi başlayır -100-dən çox zərərçəkən var
17:20 / 02-12-2024
Emin Ağalarov Azərbaycan-Rusiya İşgüzar Şurasının sədri təyin olunub
17:15 / 02-12-2024
Astarada yeniyetmənin meyiti tapılıb
16:49 / 02-12-2024
Müğənninin ölkədən çıxışına qadağa qoyulub
16:42 / 02-12-2024
MSK bələdiyyə seçkilərinə xaricdən müşahidəçi dəvət etməyəcək
16:16 / 02-12-2024
Bələdiyyə seçkiləri: seçiləcək bələdiyyə üzvlərinin sayı məlum olub
16:16 / 02-12-2024
Bütün zamanların ən böyük müğənnisi seçilib
16:09 / 02-12-2024
Livanda 15,6 mindən çox ev dağılıb
15:55 / 02-12-2024
İran Suriyaya ordu göndərir?
15:45 / 02-12-2024
AXCP sədri Əli Kərimli 1500 manat cərimələnib
15:37 / 02-12-2024
AFFA Elşən Mirzəyevi 3 oyunluq cəzalandırıb
15:36 / 02-12-2024
Prezident İlham Əliyev vergi ilə bağlı fərman imzalayıb
15:18 / 02-12-2024
Bələdiyyələrlə bağlı yeni qanuna daha bir dəyişiklik edilib
15:00 / 02-12-2024
Qarabağ bölgəsində daha 4707,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
14:54 / 02-12-2024
Prezident bələdiyyələrlə bağlı yeni qaydaları təsdiqləyib - (Yenilənib)
14:36 / 02-12-2024
Bir qrup vəzifəli şəxs həbs edilib - Təfərrüat
14:28 / 02-12-2024
Gürcüstanda müxalifət lideri aksiyada saxlanılıb
14:27 / 02-12-2024
Nazirliyə əlavə səlahiyyət verilib - Fərman
15:13 / 28-11-2024
Dörd baş redaktor həbs olunub
12:05 / 01-12-2024
SDU tələbələrinin məqaləsi ABŞ-da nəşr edilib - Fotolar
09:12 / 29-11-2024
Narkotiklə dolu avtomobili evakuatorla paytaxta gətirmək istəyən dəstə üzvləri saxlanılıblar - Fotolar
14:08 / 29-11-2024
DTX polkovnikin 70 kq qızılla İstanbulda saxlanılması barədə məlumat yayıb
13:30 / 30-11-2024
DAMMİB İH-yə yeni sədr və üzvlər seçilib
15:10 / 29-11-2024
Faiq Ağayev yeni klipini təqdim edib - Video
14:15 / 29-11-2024
Növbəti köç karvanı Cəbrayıl şəhərinə çatıb - (Yenilənib)
13:22 / 28-11-2024
Akademik Sudeyf İmamverdiyev məhkəməyə verilib
17:03 / 29-11-2024
Agentlikdə qanunsuzluq: tender keçirmədən 42 milyonluq müqavilə imzalanıb
12:50 / 28-11-2024
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlanıb
11:57 / 29-11-2024
Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır
09:14 / 28-11-2024
Putin təhdid edir: Səbrimiz bir gün mütləq tükənəcək
Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır
Tarix: 29-11-2024 11:57 | Bölmə: Slayd
Türkmənistan Asiya ilə Avropa arasında mühüm tranzit marşrutunu təmin edərək, Orta Dəhlizin inkişafında əsas rol oynayır. Türkmənistan olmasaydı, Orta Dəhliz beynəlxalq ticarət üçün əhəmiyyətli dərəcədə az təsirli olardı.
Bunu Aşqabadda Beynəlxalq Nəqliyyat üzrə Hökumətlərarası Təşkilatın (OTIF) baş katibi Volfqanq Küpper “Beynəlxalq nəqliyyat və tranzit dəhlizləri: qarşılıqlı əlaqə və inkişaf - 2024” konfransında deyib.
Ekspertlər maliyyə xərcləri və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı risklər barədə xəbərdarlıq edirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Aşqabadda dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan 600-dən çox iştirakçı Avropa və Asiya arasında nəqliyyat əlaqəsini və bu layihədə Türkmənistanın rolunu müzakirə ediblər.
Volfqanq Küpper əsas diqqəti Avrasiya regionunun nəqliyyat potensialının inkişafına yönəldib, Türkmənistandan keçən Orta Dəhlizin əhəmiyyətini vurğulayıb. Bu marşrut dəniz nəqliyyatına daha sürətli alternativ və hava nəqliyyatını sərfəli əvəz kimi əsasdır.
“Türkmənistan qitələrarası əlaqənin gücləndirilməsində mühüm rol oynayır ki, bu da Orta Dəhlizi Avro-Asiya yükdaşımalarının inkişafında ən mühüm istiqamətlərdən birinə çevirir”, - deyə OTIF-nin baş katibi vurğulayıb.
Ölkəni Orta Dəhlizə inteqrasiya etmək üçün hörmətli qonaqlar onun avtomobil və dəmir yollarının yaxşılaşdırılmasını tövsiyə edirlər. Bu, potensialın reallaşdırılmasını təmin etmək üçün investisiya tələb edir. Xüsusilə, bu məsələ Türkmənistan prezidenti Serdar Berdıməhəmmədovun “Beynəlxalq nəqliyyat və tranzit dəhlizləri: qarşılıqlı əlaqə və inkişaf-2024” konfransında iştirak etmək üçün Aşqabada gəlmiş BMT Baş Katibinin yol təhlükəsizliyi üzrə xüsusi nümayəndəsi Jan Todta ilə görüşündə müzakirə olunub.
Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib ki, Orta Dəhliz və onun ayrılmaz hissəsi olduğu bir sıra digər layihələr, xüsusilə də Avropanın “Global Gateway” və Çinin “Bir kəmər-Bir yol”, “siyasi cəhətdən düzgün” tərtibatların arxasında gizlənmiş bir neçə ölçü var: Rusiya və İran ərazilərinin Avropa-Mərkəzi Asiya-Çin tədarük zəncirindən çıxarılması!
“Bütün digər qeyri-siyasi arqumentlər iqtisadi məqsədəuyğunluq baxımından tənqidə tab gətirmir. Daşımada bir neçə nəqliyyat növünün istifadəsini ifadə edən indi dəbdə olan “multimodallıq” termini, digər şeylərlə yanaşı, bir nəqliyyat növündən digərinə qeyri-qanuni daşımaları nəzərdə tutur ki, bu da həmin daşımaların qaimə xərclərini, vaxt itkisini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Nəqliyyatın özünün dəyərini əhəmiyyətli dərəcədə artıran əlavə xərclər və digər risklərlə birlikdə. Əgər kimsə Xəzərdə hansı tufanların olduğunu bilsə, onları tam qiymətləndirə bilər”, - deyə ekspert vurğulayıb.
Orta Dəhlizin əsas keçidi Transxəzər marşrutlarıdır. Amma Aytakovun fikrincə, indi bu layihələrdə əsas risk Xəzər dənizinin səviyyəsinin fəlakətli şəkildə enməsidir.
“İş o yerə çatıb ki, Türkmənistan hakimiyyəti son bir neçə ildə Türkmənbaşı körfəzinin (keçmiş Krasnovodsk) akvatoriyasının girişindən başlayaraq tələb olunan dərinlikdə gəmiçilik yollarının yaradılması və saxlanması üçün mütəmadi olaraq dərinləşdirmə işləri aparır. O, sırf bu məqsədlər üçün təcili olaraq dredderlər alır. Körfəzdə manevr etmək üçün gəmilər öz çəkilərini (yəni daşıma qabiliyyətini - "NG") yarıya endirmək məcburiyyətindədir. Məsələ təkcə dəniz səviyyəsinin aşağı düşməsində deyil, həm də buxta torpağının təbii xüsusiyyətlərindədir ki, bu da yolların dərinliyini məqbul səviyyədə saxlamaq prosesini sabit və sonsuz edir. Bu amil də Türkmənbaşı limanı vasitəsilə transxəzər marşrutu üzrə daşımaların qiymətinə təsir edir və Xəzər dənizinin səviyyəsi o həddə qalxmağa və ya azalmağa başlayana qədər təsir edəcək ki, limanın sonrakı fəaliyyəti qeyri-mümkün olacaq”, - deyə Aytakov aydınlaşdırıb.
Xəzər dənizinin səviyyəsinin aşağı düşməsinin əsas səbəbi bu yaxınlarda Bakıda keçirilən COP29 iqlim sammiti çərçivəsində səsləndirilib - bu, bir neçə onilliklər ərzində (orta hesabla 250-dən 200 mm-ə qədər) onun su hövzələrində yağıntıların obyektiv azalmasıdır. Bu, həm də bütün iqlim faktorları ilə bağlıdır və bu proses davam edəcək:
“Başa düşməliyik ki, yaxın 20-30 ildə Xəzər dənizinin səviyyəsi çox güman ki, aşağı düşəcək”, - bunu məşhur klimatoloq Aleksey Kokorin COP29-da deyib. Eyni zamanda, 2011-ci ildən 2023-cü ilə qədər Xəzər dənizinin səviyyəsi ötən illə müqayisədə 1,74 m, son 3 ildə 55 sm, 2024-cü ildə isə (iyul ayı üzrə məlumatlar) daha 15 sm aşağı düşüb.
Aytakovun qeyd etdiyi kimi, Qazaxıstan və Azərbaycan hidrometeoroloqlarının Xəzər dənizinin səviyyəsinə dair müşahidə məlumatları fərqlidir ki, bu da müxtəlif hidroloji rejimlər və Xəzər dənizinin səviyyəsindəki mövsümi tərəddüdlərlə əlaqədardır, lakin hər kəs onun səviyyəsinin davam etdiyini bildirir. Kritik səviyyədən aşağı enmə, yəni əvvəllər elmi olaraq artıq qeydə alınıb. Türkmənistan meteoroloqlarından heç bir məlumat yoxdur.
“Orta Dəhliz ideoloqlarının sözləri arasında Xəzər dənizinin dayazlaşması faktorları və riskləri tamamilə yoxdur, çünki siyasi məqsədəuyğunluq aşkar riskli qərarların qəbuluna sövq edir”,- deyə ekspert bildirib.
Aytakovun sözlərinə görə, keçən il Türkmənistanın xarici işlər naziri Rəşid Meredov “Xəzər dənizi – Sülh və Dostluq dənizi” konfransında bütün problemlərdə Rusiyanı ittiham edib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 29-11-2024 11:57 | Bölmə: Slayd
Türkmənistan Asiya ilə Avropa arasında mühüm tranzit marşrutunu təmin edərək, Orta Dəhlizin inkişafında əsas rol oynayır. Türkmənistan olmasaydı, Orta Dəhliz beynəlxalq ticarət üçün əhəmiyyətli dərəcədə az təsirli olardı.
Bunu Aşqabadda Beynəlxalq Nəqliyyat üzrə Hökumətlərarası Təşkilatın (OTIF) baş katibi Volfqanq Küpper “Beynəlxalq nəqliyyat və tranzit dəhlizləri: qarşılıqlı əlaqə və inkişaf - 2024” konfransında deyib.
Ekspertlər maliyyə xərcləri və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı risklər barədə xəbərdarlıq edirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Aşqabadda dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan 600-dən çox iştirakçı Avropa və Asiya arasında nəqliyyat əlaqəsini və bu layihədə Türkmənistanın rolunu müzakirə ediblər.
Volfqanq Küpper əsas diqqəti Avrasiya regionunun nəqliyyat potensialının inkişafına yönəldib, Türkmənistandan keçən Orta Dəhlizin əhəmiyyətini vurğulayıb. Bu marşrut dəniz nəqliyyatına daha sürətli alternativ və hava nəqliyyatını sərfəli əvəz kimi əsasdır.
“Türkmənistan qitələrarası əlaqənin gücləndirilməsində mühüm rol oynayır ki, bu da Orta Dəhlizi Avro-Asiya yükdaşımalarının inkişafında ən mühüm istiqamətlərdən birinə çevirir”, - deyə OTIF-nin baş katibi vurğulayıb.
Ölkəni Orta Dəhlizə inteqrasiya etmək üçün hörmətli qonaqlar onun avtomobil və dəmir yollarının yaxşılaşdırılmasını tövsiyə edirlər. Bu, potensialın reallaşdırılmasını təmin etmək üçün investisiya tələb edir. Xüsusilə, bu məsələ Türkmənistan prezidenti Serdar Berdıməhəmmədovun “Beynəlxalq nəqliyyat və tranzit dəhlizləri: qarşılıqlı əlaqə və inkişaf-2024” konfransında iştirak etmək üçün Aşqabada gəlmiş BMT Baş Katibinin yol təhlükəsizliyi üzrə xüsusi nümayəndəsi Jan Todta ilə görüşündə müzakirə olunub.
Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib ki, Orta Dəhliz və onun ayrılmaz hissəsi olduğu bir sıra digər layihələr, xüsusilə də Avropanın “Global Gateway” və Çinin “Bir kəmər-Bir yol”, “siyasi cəhətdən düzgün” tərtibatların arxasında gizlənmiş bir neçə ölçü var: Rusiya və İran ərazilərinin Avropa-Mərkəzi Asiya-Çin tədarük zəncirindən çıxarılması!
“Bütün digər qeyri-siyasi arqumentlər iqtisadi məqsədəuyğunluq baxımından tənqidə tab gətirmir. Daşımada bir neçə nəqliyyat növünün istifadəsini ifadə edən indi dəbdə olan “multimodallıq” termini, digər şeylərlə yanaşı, bir nəqliyyat növündən digərinə qeyri-qanuni daşımaları nəzərdə tutur ki, bu da həmin daşımaların qaimə xərclərini, vaxt itkisini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Nəqliyyatın özünün dəyərini əhəmiyyətli dərəcədə artıran əlavə xərclər və digər risklərlə birlikdə. Əgər kimsə Xəzərdə hansı tufanların olduğunu bilsə, onları tam qiymətləndirə bilər”, - deyə ekspert vurğulayıb.
Orta Dəhlizin əsas keçidi Transxəzər marşrutlarıdır. Amma Aytakovun fikrincə, indi bu layihələrdə əsas risk Xəzər dənizinin səviyyəsinin fəlakətli şəkildə enməsidir.
“İş o yerə çatıb ki, Türkmənistan hakimiyyəti son bir neçə ildə Türkmənbaşı körfəzinin (keçmiş Krasnovodsk) akvatoriyasının girişindən başlayaraq tələb olunan dərinlikdə gəmiçilik yollarının yaradılması və saxlanması üçün mütəmadi olaraq dərinləşdirmə işləri aparır. O, sırf bu məqsədlər üçün təcili olaraq dredderlər alır. Körfəzdə manevr etmək üçün gəmilər öz çəkilərini (yəni daşıma qabiliyyətini - "NG") yarıya endirmək məcburiyyətindədir. Məsələ təkcə dəniz səviyyəsinin aşağı düşməsində deyil, həm də buxta torpağının təbii xüsusiyyətlərindədir ki, bu da yolların dərinliyini məqbul səviyyədə saxlamaq prosesini sabit və sonsuz edir. Bu amil də Türkmənbaşı limanı vasitəsilə transxəzər marşrutu üzrə daşımaların qiymətinə təsir edir və Xəzər dənizinin səviyyəsi o həddə qalxmağa və ya azalmağa başlayana qədər təsir edəcək ki, limanın sonrakı fəaliyyəti qeyri-mümkün olacaq”, - deyə Aytakov aydınlaşdırıb.
Xəzər dənizinin səviyyəsinin aşağı düşməsinin əsas səbəbi bu yaxınlarda Bakıda keçirilən COP29 iqlim sammiti çərçivəsində səsləndirilib - bu, bir neçə onilliklər ərzində (orta hesabla 250-dən 200 mm-ə qədər) onun su hövzələrində yağıntıların obyektiv azalmasıdır. Bu, həm də bütün iqlim faktorları ilə bağlıdır və bu proses davam edəcək:
“Başa düşməliyik ki, yaxın 20-30 ildə Xəzər dənizinin səviyyəsi çox güman ki, aşağı düşəcək”, - bunu məşhur klimatoloq Aleksey Kokorin COP29-da deyib. Eyni zamanda, 2011-ci ildən 2023-cü ilə qədər Xəzər dənizinin səviyyəsi ötən illə müqayisədə 1,74 m, son 3 ildə 55 sm, 2024-cü ildə isə (iyul ayı üzrə məlumatlar) daha 15 sm aşağı düşüb.
Aytakovun qeyd etdiyi kimi, Qazaxıstan və Azərbaycan hidrometeoroloqlarının Xəzər dənizinin səviyyəsinə dair müşahidə məlumatları fərqlidir ki, bu da müxtəlif hidroloji rejimlər və Xəzər dənizinin səviyyəsindəki mövsümi tərəddüdlərlə əlaqədardır, lakin hər kəs onun səviyyəsinin davam etdiyini bildirir. Kritik səviyyədən aşağı enmə, yəni əvvəllər elmi olaraq artıq qeydə alınıb. Türkmənistan meteoroloqlarından heç bir məlumat yoxdur.
“Orta Dəhliz ideoloqlarının sözləri arasında Xəzər dənizinin dayazlaşması faktorları və riskləri tamamilə yoxdur, çünki siyasi məqsədəuyğunluq aşkar riskli qərarların qəbuluna sövq edir”,- deyə ekspert bildirib.
Aytakovun sözlərinə görə, keçən il Türkmənistanın xarici işlər naziri Rəşid Meredov “Xəzər dənizi – Sülh və Dostluq dənizi” konfransında bütün problemlərdə Rusiyanı ittiham edib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 14:36
Bir qrup vəzifəli şəxs həbs edilib - Təfərrüat
Dünən, 14:27
Nazirliyə əlavə səlahiyyət verilib - Fərman
Dünən, 13:11
Cəbrayıla daha 34 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
Dünən, 13:01
Məhkəmə Qubad İbadoğlunun şikayətinə baxacaq
Dünən, 12:58
SOCAR Slovakiyaya təbii qaz tədarükünə başlayıb
Dünən, 11:39
İdlibə hücum: niyə məhz indi?
1-12-2024, 10:24
Kainatın böyük modelini yaradıblar - Foto
1-12-2024, 00:31
Laçının işğaldan azad edilməsindən 4 il ötür
30-11-2024, 09:12
Rusiya nüvə sınağını bərpa edir
30-11-2024, 08:10
Bakı metrosunda qatarların hərəkət qrafiki dəyişib
29-11-2024, 13:28
AES-lərdə nüvə təhlükəsizliyi böyük risk altındadır - Xəbərdarlıq
29-11-2024, 11:57
Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır
29-11-2024, 11:35
Bir qrup sahibkara cinayət işi açılıb
29-11-2024, 09:24
Rus ordusu Donetskdə irəliləyib
29-11-2024, 09:07
Sərhəd pozucuları narkotiklə tutulublar - Fotolar
28-11-2024, 15:13
Dörd baş redaktor həbs olunub
28-11-2024, 14:08
Prezident Mərkəzi Nəbatat Bağının açılışında iştirak edib
28-11-2024, 12:50
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlanıb
28-11-2024, 12:26
Avropa Rusiya ilə müharibə vəziyyətindədir
28-11-2024, 10:57
Almaniya kəşfiyyatının rəhbəri: Rusiya NATO-nu parçalamağa çalışacaq
28-11-2024, 09:33
Məhkəmə 1 milyon 515 min manat tələb olunan sahibkara bəraət verib
28-11-2024, 09:14
Putin təhdid edir: Səbrimiz bir gün mütləq tükənəcək
27-11-2024, 22:45
Tovuzda ağır qəza: 5 hərbçi həyatını itirib - (Yenilənib)
27-11-2024, 17:42
Polşa prezidentinin Azərbaycanla sərhədə gəlməsi etirazla qarşılanıb
27-11-2024, 17:23
Bələdiyyə seçkiləri: namizədlərin qeydə alınması nə vaxt başlayacaq?
27-11-2024, 16:22
Bələdiyyə seçkilərinin keçiriləcəyi tarix açıqlanıb
27-11-2024, 15:36
Prezident Milli Konservatoriyaya rektor təyin edib - Sərəncam
27-11-2024, 13:56
Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib
27-11-2024, 13:14
Yunanıstan “S-300”-ləri Ermənistana göndərir
27-11-2024, 12:24
Ravvinin qətli: Türkiyə kəşfiyyatı 3 şübhəlini BƏƏ-yə təhvil verib
27-11-2024, 11:13
Arıqlama dərmanları ölüm riskini azaldır
27-11-2024, 08:20
İsrail və Livan atəşkəs elan edib
26-11-2024, 18:04
Rusiyanın 300 milyard dolları Ukraynaya verilə bilər
26-11-2024, 15:58
Milli Məclis gələn ilin dövlət büdcəsini I oxunuşda qəbul edib
26-11-2024, 14:20
70 kq qızılla həbs olunan hərbi attaşe akademikin qardaşıdır - Foto
26-11-2024, 14:00
Trampın Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya siyasəti necə olacaq?
26-11-2024, 12:23
Vəzifəli şəxslər həbs olunub
26-11-2024, 11:14
Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib
25-11-2024, 22:45
İlham Əliyevlə Donald Tramp arasında telefon danışığı olub
25-11-2024, 18:00
Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib
25-11-2024, 15:39
Ukraynaya qoşun göndərilməsi ilə bağlı müzakirələr başlayıb
25-11-2024, 14:10
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
25-11-2024, 13:49
Kəşfiyyat araşdırır: “Xabad” elçisinin qətlində “Özbəkistan izi” var
25-11-2024, 12:38
Bir qrup vəzifəli şəxs hakim qarşısına çıxarılır
25-11-2024, 08:28
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
24-11-2024, 18:07
İlham Əliyev: “COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir!”