Hərbi kəşfiyyat rəhbərinin qəfil istefasında "qonşu dövlət" amili - Təhlil
Tarix: 24-06-2022 17:18 | Bölmə: Slayd
Hərbi kəşfiyyat rəhbərinin qəfil istefasında "qonşu dövlət" amili

İranın vitse-prezidenti Möhsen Rezayi vur-tut bir həftə əvvəl öyünürdü ki: "İranın İsrail haqqında bilgiləri bəzi İsrail rəsmilərinin bildiyindən daha çoxdur".

SEPAH-ın Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri Hüseyn Taebin təyinat dəyişikliyi bu özünəgüvənin şişirtmə ola biləcəyinə işarə edir.

13 illik rəhbərlikdən sonra "kabus adam"ın vəzifəsindən kənarlaşdırılma səbəbləri indi ciddi müzakirə mövzusudur.

Bəzi iddialara görə, son aylarda qonşu ölkələrin məxfi xidmət qurumları ilə gizli görüşlər keçirmiş Hüseyn Taeb üçün daha mühüm missiya nəzərdə tutulub. Lakin İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (İİKK) kəşfiyyat qurumu rəhbərinin İranı ümumiyyətlə nə zamansa tərk etməsi böyük şübhə doğurur.

Digər bir iddia Hüseyn Taebə qarşı həm İİKK daxilində, həm Kəşfiyyat Nazirliyində (ETTELAAT) bədxahlarının mövcudluğu, habelə xarici siyasətdə qonşu dövlətlərlə yaxşı münasibətləri prioritet elan etmiş İbrahim Rəisi administrasiyasında, prezidentin simasında özünə açıq-gizli rəqiblər qazanmasıdır.

Fərqli olsa da, hər iki iddianı birləşdirən ortaq məqam "qonşu dövlətlər" ifadəsidir.

Amma ikinci iddianın doğruluğuna dəlalət edən bir nişanə sosial şəbəkədə görünüb - "Səlamiyə salam olsun" həştaqı.

İİKK baş komandanına ünvanlı eyhama birdən-birə niyə ehtiyac duyulsun ki?

Yeni vəzifəsi Hüseyn Səlaminin müşaviri olan Hüseyn Taebin yalnız SEPAH-ın baş komandanının düşüncəsinə əsasən postundan uzaqlaşdırılması qənaətinə gəlmək sadəlövhlük olardı. İran "dərin dövləti"nə ("douləte penhan") bələd olanlar yaxşı qanır ki, İslam Respublikasının sütunu olan İİKK ilə bağlı əsas qərarverici Ali lider Ayətullah Xamnəidir və yeni təyinatı məhz o təsdiqləyib.

"The New York Times"-in təbirincə, "Xamnəi qədər güclü hesab edilən", "adının çəkilməsi belə qorxu yaradan" Hüseyn Taeblə bağlı qəfil qərarda əleyhinə işləyən nə ola bilər?

Rəqabət? Əməliyyat uğursuzluqları? Yenidənqurma ehtiyacı?

Məncə, "qonşu dövlətlər" ifadəsini bir daha yada salmağa dəyər.

İyunun 23-də Ankarada israilli vəzifədaşı Yapir Lapidi qəbul edən Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlunun sözləri, ehtimal ki, mövzuya açardır: "İki ölkənin [İsrail-Türkiyə] kəşfiyyat xidmətləri sıx əməkdaşlıq edir... Türkiyə torpaqlarında terror aktlarının törədilməsinə icazə vermirik və verməyəcəyik. Qarşı tərəfə [İran] lazımi mesajlar verilib".

Daha sonra Y. Lapidin Milli İstihbarat Teşkilatı rəhbəri Hakan Fidanla görüşü, Türkiyə polisi və MİT-ə təşəkkür tvitləri isə MOSSAD-ın daha bir döyüşdə SEPAH-a qalib gəlməsinin sübutu idi.

Türkiyə ərazisində İrandakı silsilə qətllərə cavab olaraq "israilli ovu" cəhdini İsrail rəsmiləri əvvəldən etiraf etsələr də, rəsmi Ankara bunu yalnız indi təsdiqləyir. Yəhudi turistlərin, hətta Ankaradakı İsrail səfiri və onun ailə üzvlərinin oğurlanması, sayı gah 8, gah 10 nəfər göstərilən İran casus şəbəkəsinin həbsi və s. barədə KİV iddialarını Tehran hələ sükutla qarşılayır. Yəqin ki, sükut heç pozulmayacaq da.

Kəşfiyyat Xidmətinin yeni rəhbəri general Məhəmməd Kazemiyə gəlincə, o nə SEPAH-da, nə də hərbi məxfi xidmətdə yeni simadır, lakin az tanınır, media xəbərlərində adı demək olar ki, hallanmayıb. Hətta bəzi İran KİV-ləri onu eyni ad və familiyanı daşıyan, eyni rütbədə olan digər bir şəxslə qarışdırıblar.

İran ekspertlərinin fikrincə, Məhəmməd Kazeminin təyinatı, ehtimal ki, ölkə daxilində İsrailin casus hücrələrinin tapılması, "evdə təmizliy"ə diqqət yetirməklə, İİKK Kəşfiyyat Xidmətinin əsaslı şəkildə yenidən təşkilinə gətirib çıxaracaq. Yeni rəhbərin "dərin dövlət"də nüfuzu və hərbi-siyasi sistemdəki çəkisi isə onun gələcək fəaliyyətindən çox asılı olacaq.

General Kazeminin təkcə daxili əməliyyatlarda uğur qazanması yetərli deyil. Sələfi, Hüseyn Taeb dövrü çoxsaylı kiberhücumlar, casuslarının ovlanması və (o cümlədən MOSSAD-çıların) zərərsizləşdirilməsi istiqamətində uğurlu əməliyyatlar az olmayıb. Lakin general Kazemi qarşısında xüsusi əməliyyatların birbaşa düşmən əraziyə keçirilməsi və sarsıdıcı zərbə vurma tələbi qoyula bilər. SEPAH hələ bununla öyünə bilmir.

Başqa bir məsələ, general Kazeminin hərbi məxfi xidmət rəhbəri kimi - əgər həqiqətən rəqbət sürtünmələri varsa, - Kəşfiyyat Nazirliyi münasibətləri necə hamarlayacağı (yaxşı tanıdığımız bir ölkədə isə bəzən Daxili İşlər Nazirliyi kəşfiyyatın sahəsinə girməyə cəhd edir), 13-cü hökumətin xarici siyasəti ilə necə uyğunluq saxlayacağıdır.

Elitada mövqe müharibələri həmişə olub və SEPAH digər qurumlarla rəqbətdə həmişə bir baş üstün, imtiyazlı struktur qurum kimi görünüb. Lakin Ayətullah Xamnəidən bir daha "Hamınızı öz övladım sayıram və sizdən 100 faiz razıyam, amma bununla qane olmamalısınız",- sözlərini eşitmək üçün hələlik səbəb yoxdur.

Əziz Rzazadə




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}