18:08 / 23-11-2024
Novella Cəfəroğlu: "İndi normal pensiya alıram, məbləği açıqlamaq istəmirəm"
17:57 / 23-11-2024
Prezident Su Təchizatı Xidmətinin fəaliyyət sahəsini genişləndirib
17:50 / 23-11-2024
“Azərenerji” və “Azərişıq”a yeni səlahiyyət verilib - Fərman
17:25 / 23-11-2024
Müğənni Nadir Qafarzadə: "Torpaq alıb neyləyəcəm ki?!"
17:04 / 23-11-2024
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
16:47 / 23-11-2024
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
16:39 / 23-11-2024
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
16:11 / 23-11-2024
Prezident müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalayıb
16:05 / 23-11-2024
Prezident bir qrup şəxsi təltif edib - Siyahı
16:02 / 23-11-2024
Milli Müdafiə Universiteti ilə bağlı daha bir qərar imzalanıb
15:57 / 23-11-2024
Türkiyədə 3 ton saxta spirtli içki ələ keçirilib
15:45 / 23-11-2024
Nazirlər Kabineti daha bir qərar verib
15:28 / 23-11-2024
Agentlik sədrinə yeni müavinlər təyin olunub - Sərəncam
15:08 / 23-11-2024
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
14:31 / 23-11-2024
Müdafiə Nazirliyində xidməti müşavirə keçirilib
13:28 / 23-11-2024
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
12:30 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ olub
12:10 / 23-11-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:01 / 23-11-2024
"Sektorlar üzrə strateji planların hazırlanması Qaydası” təsdiqlənib
11:56 / 23-11-2024
Azərbaycanda saxlanılan rəis müavini həbsdən buraxılıb - 200 milyon ödəyib
11:29 / 23-11-2024
Milli Məclisin bəzi deputatlarına mənzil verilib
11:05 / 23-11-2024
Ceyms Bondun ifaçısı bu dəfə "Serjant Rok"-da oynayacaq
11:03 / 23-11-2024
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)
10:37 / 23-11-2024
Ukrayna cəbhəsi: ruslar əlavə ehtiyat toplayır
10:27 / 23-11-2024
İqtisadi fəaliyyət növləri üzrə vergi münasibətlərinin vahid standartları təsdiqlənib
10:27 / 23-11-2024
Məhkəmə Donald Trampla bağlı qərar verib
10:15 / 23-11-2024
Sanksiyalar “Qazprombank”ı çökdürə bilər
10:02 / 23-11-2024
AFFA rəsmisi UEFA-dan təyinat alıb
09:45 / 23-11-2024
Koreyalı əsgərlər Ukraynaya hücuma hazırlaşır
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
11:03 / 23-11-2024
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)
Yerə ilk yağış nə vaxt yağıb?
Tarix: 12-06-2024 10:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerə ilk yağışın nə vaxt yağdığını və ilk şirin suyun nə zaman üzə çıxdığı çoxları üçün maraqlıdır. Bu səbəbdən də alimlər Yer kürəsinə ilk yağışın nə vaxt yağdığını müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Avstraliya və Çindən olan tədqiqatçıların böyük bir qrupu qədim mineralların, yəni orijinal kristalların içərisində yaradılışdan sonra Yer kürəsinə ilk dəfə yağan aramsız yağışların əlamətlərini aşkar ediblər.
Şirin suyun “izlərini” qoyan oksigen izotoplarını ətraflı tədqiq edən elm adamları belə qənaətə gəliblər ki, ilk damcılar planetimizin səthinə təxminən 4 milyard il əvvəl düşə bilərdi.
Avstraliyanın Kertin Universitetinin alimi, geoloq Hamed Qamaleldien baş verən bu proseslərə çox maraqlı elmi izah verərək öz fikirlərini "Nature Geoscience" nəşri ilə bölüşüb:
"Mineral sirkonun kiçik kristallarının yaşını, həmçinin oksigen izotoplarını geniş araşdırandan sonra təxminən tarixi yaşının 4 milyard il olması ehtimal edilən qeyri-adi yüngül izotop işarələrini kəşf etdik. Belə bir yeni tapıntı ilk dəfə yağışların nə zaman yerə düşdüyünün ən böyük elmi göstəricilərindən biri sayılır".
Bu tədqiqatların necə aparılması ilə bağlı sualları cavablandıran alimlərin fikrincə, yer qabığının ən qədim materiallarının nümunələri Avstraliyanın qərbindəki Cek Hillsdə saxlanılır. Orada istilik və təzyiqin təsirlərinə baxmayaraq, ilkin mineralların bəziləri 4,4 milyard il ərzində də nisbətən dəyişməz qalıb.
Tədqiqatları aparmaq üçün elm adamları dəyişməyə həddindən artıq müqavimətli sirkon mineralının mindən çox kristalının tarixini təyin ediblər və bu zaman məlum olub ki, həmin daşların təxminən 10 faizi 4 milyard ildən daha qədimdir.
Alimlərin deyiblər ki, əldə edilmiş sirkon kristallarında əhəmiyyətli miqdarda şirin su olub-olmadığını öyrənmək məqsədi ilə daha ağır və yüngül oksigen nisbətini ölçmək üçün əsasən kiçik ion şüalarından istifadə etməli olublar. Bu tədqiqatlar isə bir daha sübut edib ki, daha çox yüngül oksigen mövcud olub və 4 milyard il öncə yerdə şirin su yaranıb.
"Yerin bu qədər dərinliyində şirin suyun elmi sübutu əslində yerin dörd milyard il əvvəl tamamilə okeanla örtüldüyünə dair mövcud nəzəriyyəyə meydan oxuyur. Axı artıq təkzibedilməz elmi dəlilər var", - deyə Qamaleldien bildirib.
Geoloq Hüqo Olirukun isə deyib ki, bu kəşf "Yerin ilkin tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də deməyə əsas verir ki, torpaq və şirin su həyatın nisbətən qısa müddəti ərzində, yəni 600 milyon ildən az bir müddətdə çiçəklənmənin əsasını qoyub. Bu da planetin formalaşmasında böyük rol oynayıb".
Geoloq-alim H. Oliruk əlavə edib ki, bu tapıntılar Yer kürəsinin ilkin tarixini başa düşməkdə irəliyə doğru mühüm addımdır və həyatın mənşəyi ilə bağlı əlavə tədqiqatlar üçün qapı açır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-06-2024 10:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerə ilk yağışın nə vaxt yağdığını və ilk şirin suyun nə zaman üzə çıxdığı çoxları üçün maraqlıdır. Bu səbəbdən də alimlər Yer kürəsinə ilk yağışın nə vaxt yağdığını müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Avstraliya və Çindən olan tədqiqatçıların böyük bir qrupu qədim mineralların, yəni orijinal kristalların içərisində yaradılışdan sonra Yer kürəsinə ilk dəfə yağan aramsız yağışların əlamətlərini aşkar ediblər.
Şirin suyun “izlərini” qoyan oksigen izotoplarını ətraflı tədqiq edən elm adamları belə qənaətə gəliblər ki, ilk damcılar planetimizin səthinə təxminən 4 milyard il əvvəl düşə bilərdi.
Avstraliyanın Kertin Universitetinin alimi, geoloq Hamed Qamaleldien baş verən bu proseslərə çox maraqlı elmi izah verərək öz fikirlərini "Nature Geoscience" nəşri ilə bölüşüb:
"Mineral sirkonun kiçik kristallarının yaşını, həmçinin oksigen izotoplarını geniş araşdırandan sonra təxminən tarixi yaşının 4 milyard il olması ehtimal edilən qeyri-adi yüngül izotop işarələrini kəşf etdik. Belə bir yeni tapıntı ilk dəfə yağışların nə zaman yerə düşdüyünün ən böyük elmi göstəricilərindən biri sayılır".
Bu tədqiqatların necə aparılması ilə bağlı sualları cavablandıran alimlərin fikrincə, yer qabığının ən qədim materiallarının nümunələri Avstraliyanın qərbindəki Cek Hillsdə saxlanılır. Orada istilik və təzyiqin təsirlərinə baxmayaraq, ilkin mineralların bəziləri 4,4 milyard il ərzində də nisbətən dəyişməz qalıb.
Tədqiqatları aparmaq üçün elm adamları dəyişməyə həddindən artıq müqavimətli sirkon mineralının mindən çox kristalının tarixini təyin ediblər və bu zaman məlum olub ki, həmin daşların təxminən 10 faizi 4 milyard ildən daha qədimdir.
Alimlərin deyiblər ki, əldə edilmiş sirkon kristallarında əhəmiyyətli miqdarda şirin su olub-olmadığını öyrənmək məqsədi ilə daha ağır və yüngül oksigen nisbətini ölçmək üçün əsasən kiçik ion şüalarından istifadə etməli olublar. Bu tədqiqatlar isə bir daha sübut edib ki, daha çox yüngül oksigen mövcud olub və 4 milyard il öncə yerdə şirin su yaranıb.
"Yerin bu qədər dərinliyində şirin suyun elmi sübutu əslində yerin dörd milyard il əvvəl tamamilə okeanla örtüldüyünə dair mövcud nəzəriyyəyə meydan oxuyur. Axı artıq təkzibedilməz elmi dəlilər var", - deyə Qamaleldien bildirib.
Geoloq Hüqo Olirukun isə deyib ki, bu kəşf "Yerin ilkin tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də deməyə əsas verir ki, torpaq və şirin su həyatın nisbətən qısa müddəti ərzində, yəni 600 milyon ildən az bir müddətdə çiçəklənmənin əsasını qoyub. Bu da planetin formalaşmasında böyük rol oynayıb".
Geoloq-alim H. Oliruk əlavə edib ki, bu tapıntılar Yer kürəsinin ilkin tarixini başa düşməkdə irəliyə doğru mühüm addımdır və həyatın mənşəyi ilə bağlı əlavə tədqiqatlar üçün qapı açır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:04
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
Bu gün, 16:47
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
Bu gün, 15:08
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Bu gün, 13:28
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
Bu gün, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
Dünən, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
Dünən, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
Dünən, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
21-11-2024, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
21-11-2024, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
21-11-2024, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
21-11-2024, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb
19-11-2024, 13:28
Norveç şahzadəsinin oğlu zorlamaya görə həbs edilib
19-11-2024, 12:53
Sabah yağış yağacaq
19-11-2024, 11:09
Ağcabədidə qanunsuz ov edən şəxslər saxlanılıb
19-11-2024, 10:42
Milli Məclisin baş məsləhətçisi qəfil ölüb
19-11-2024, 10:19
Azərbaycanda İran vətəndaşı itkin düşüb
19-11-2024, 09:50
67 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
19-11-2024, 09:02
Mask Sorosun yeni pandemiya ilə bağlı qorxulu proqnozunu ələ salıb
18-11-2024, 23:44
Bakıdan Neftçalaya qonaq gələn uşaq suda boğulub
18-11-2024, 15:06
Qarajda gizlətdiyi raketi çıxararaq insanlara tuşlayıb - Video
18-11-2024, 12:54
Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 11:35
Qarabağda daha 972.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
18-11-2024, 10:21
Daha altı marşrut xəttinin fəaliyyəti bərpa olunub
18-11-2024, 09:32
KTMT qeyri-leqal miqrasiyaya qarşı mübarizə aparacaq
16-11-2024, 15:34
Qubadlıda fəhlə iş başında yıxılaraq ölüb
16-11-2024, 12:41
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
16-11-2024, 12:39
Kolleclərə yeni təyinatlar olub
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
