16:18 / 25-11-2024
Vüqar Bayramov: "Büdcə zərfində fiskal risklərin qeyd edilməsi məqsədəuyğun olardı"
16:03 / 25-11-2024
Papuaşvili yenidən spiker seçilib
15:56 / 25-11-2024
31 il əvvəl törədilmiş qəsdən adam öldürmə cinayətinin üstü açılıb
15:53 / 25-11-2024
Azərbaycan Ordusunun qırıcıları şərti hava kəşfiyyatı aparıblar - Video
15:51 / 25-11-2024
COP29: sui-istifadəyə cəhdlər olsa da, müsbət nəticə əldə edilib
15:50 / 25-11-2024
Sabiq xidmət rəisinə 10,5 il həbs cəzası verilib
15:39 / 25-11-2024
Ukraynaya qoşun göndərilməsi ilə bağlı müzakirələr başlayıb
15:17 / 25-11-2024
“Sabah” baş məşqçini istefaya göndərib
15:12 / 25-11-2024
İsrail səfirliyi yaxınlığında silahlı qarşıdurma olub
15:08 / 25-11-2024
Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi təxirə düşüb
15:07 / 25-11-2024
Rusiya Ermənistanın Avrasiyada təhlükəsizlik sisteminin inkişafında iştirakına ümid edir
14:55 / 25-11-2024
“İnteraz” rəhbərinin məhkəməsi keçirilib
14:43 / 25-11-2024
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır
14:29 / 25-11-2024
Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
14:21 / 25-11-2024
İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif edib
14:16 / 25-11-2024
"Bələdiyyələrin əraziləri və torpaqları haqqında” qanuna əlavə təsdiqlənib
14:10 / 25-11-2024
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
14:00 / 25-11-2024
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
13:49 / 25-11-2024
Kəşfiyyat araşdırır: “Xabad” elçisinin qətlində “Özbəkistan izi” var
13:32 / 25-11-2024
Piramidanın tikintisinə 5 milyard dollar tələb olunur - Foto
13:09 / 25-11-2024
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub
13:01 / 25-11-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:51 / 25-11-2024
Azərbaycan və İran xüsusi təyinatlılarının "Araz - 2024" birgə təlimi keçirilir - Fotolar
12:49 / 25-11-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsi rusları bezdirib - Foto
12:38 / 25-11-2024
Bir qrup vəzifəli şəxs hakim qarşısına çıxarılır
12:33 / 25-11-2024
Süni intellektin yaratdığı nənə fırıldaqçılarla mübarizə aparacaq
12:27 / 25-11-2024
İlham Əliyev Bosniya və Herseqovinanın rəhbərini təbrik edib
12:21 / 25-11-2024
MEDİA KİV-lərə dəstək üçün müsabiqə elan edib - Yenilənib
11:37 / 25-11-2024
"Kartdan karta" üsulu ilə işləyən daha 258 sahibkar cərimələnib
11:24 / 25-11-2024
Ali Məhkəmə "təhqir və böhtan"la bağlı mübahisəli vəziyyətə izahat verib
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
11:03 / 23-11-2024
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
13:04 / 21-11-2024
Kino şirkəti Batmobil avtomobili istehsal edir
00:05 / 23-11-2024
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
Din günah hesab edir…
Tarix: 27-06-2019 16:15 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniyanı həkimlər xəstəlik, polis kriminal ünsür, hakimiyyət ictimai qüsur, din isə günah hesab edir. Bəzən tibbi müalicənin aciz qaldığı bu bəlanın aradan qaldırılmasında insanların dini inancı, imanı böyük psixoloji dəstək rolunu oynayır. Belə ki, narkotikaya aludəçiliyin səbəbləri müxtəlif olsa da, əksər hallarda gənclərin bu öldürücü vərdişə tutulmasına məhz mənəvi iztirab səbəb olur. Ümumi mənəvi dəyərlərin silinib getməkdə olduğu cəmiyyət həyatı insanda özünə və ətrafına inamsızlıq, güvənsizlik yaradır, onun depressiv duruma düşməsinə səbəb olur. Həyatında mənəvi boşluq olan gənclər bu boşluğu pis vərdişlər, dəbdə olan lazımsız əyləncələrin gətirdiyi ötəri, lakin xəstəliyə çevrilən həzlə doldurmağa çalışırlar. Bəs bu barədə dini inanclar nə deyir?
İnsanın günahlardan uzaq olmağa çalışması Allaha yaxınlaşmaq üçün vasitələrdən biridir. Odur ki, dinin və müqəddəs kitabların günah, yaxud zərərli, xeyirsiz hesab etdiyi narkotik vasitədən uzaq durmağa nail olan insan əsirinə çevrildiyi şərə qalib gəlir.
Qurani-Kərimdə narkotiklə bağlı heç bir ayə olmasa da, təfsirçilər hesab edirlər ki, müqəddəs kitabda adı keçən haramlar arasında narkotik vasitələr də yer alır. Məsələn, “Əl-Əraf” surəsinin 157-ci ayəsində belə buyrulur: “O kəslər ki, əllərindəki Tövratda və İncildə (adını, vəsfini və əlamətlərini) yazılmış gördükləri rəsula–ümmi (heç kəsin yanında oxuyub elm öyrənməmiş və ya məkkəli) peyğəmbərə tabe olurlar. (O Peyğəmbər) onlara yaxşı işlər görməyi buyurar, pis işləri qadağan edər, təmiz (pak) nemətləri halal, murdar (napak) şeyləri haram edər, onların ağır yükünü yüngülləşdirər və üstlərindəki buxovları açar (şəriətin çətin hökmlərini götürər). Ona (o Peyğəmbərə) iman gətirən, yardım göstərən və onunla (Quranın) ardınca gedənlər məhz onlar nicat tapanlardır!”
İslam alimlərinin fikrincə, müqəddəs kitabda bu barədə hansısa konkret fikir mövcud olmasa belə, narkotik vasitələr zərərli olanlar sırasındadır. Belə ki, Peyğəmbər (s) hədislərində zərərli olan və şər daşıyıcısına çevrilən hər şeyi pisləyərək ondan uzaq durmağın vacibliyini buyurub. Quranın “Əl-Bəqərə” surəsinin 195-ci ayəsində deyilir: “Malınızdan Allah yolunda xərcləyin və öz əllərinizlə özünüzü təhlükəyə atmayın. Yaxşılıq edin! Həqiqətən, Allah yaxşılıq edənləri sevir.”
Bəlli olduğu kimi, İslamda insanın özünə zülm etməsi, xətər yetirməsi, başqa sözlə, bilərəkdən özünü hansısa təhlükəyə atıb canına qıyması və bu yolla Allahın əmanətinə xəyanət etməsi pislənilir.
“Əl-Maidə” surəsinin 90-cı ayəsində deyilir: “Ey iman gətirənlər! Şübhəsiz ki, sərxoşedici içki də, qumar da, tapınmaq məqsədilə dik qoyulmuş daşlar da, fal oxları da şeytan əməlindən olan murdar şeylərdir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə nicat tapasınız”. Ayədə “sərxoşedici içki” ifadəsi bəzən də “şərab” kimi tərcümə olunur. Ərəb dilində həmin söz “xəmr” kimi verilir. Bəzi Quran təfsirçiləri qeyd edirlər ki, “xəmr” yalnız sərxoşedici içkini deyil, beyni dumanlandıran və ağlı zəhərləyən hər vasitəni ifadə edir. Odur ki, bu ayədə şərabla yanaşı, narkotik vasitələrin də haram buyurulduğu qeyd olunur.
Ümmü Sələmənin Məhəmməd peyğəmbərdən (s) nəql etdiyi hədisdə deyilir ki, insanın beynini dumanlandıran hər şey qadağandır. Beyni dumanlandıran vasitələr içərisində isə spirtli içkilərlə yanaşı, həm də narkotik vasitələr yer alır.
Abdullah ibn Ömər Peyğəmbərin (s) belə dediyini rəvayət edir: “Məstedici hər şey haramdır. Əgər bir şeyin çoxu məst edirsə, onun azı da haramdır”.
Narkotik vasitələrin qəbulu zamanı ağıl qarışır, beyin dumanlanır, hallüsinasiyalar baş verir, bir sözlə, insan özünü heç də ayıq vaxtı olduğu kimi idarə edə bilmir. Belə olduğu halda, hər cür cinayətə və xətaya yol açılır. Aludəçi özünü narkotiklə təmin etmək üçün yalan danışmalı da olur, çox məcbur qalanda oğurluq edir, bəzən bu məcburiyyət, hətta, qətlə səbəb olur.
Narkomaniya özü ilə yalnız bir insanın fiziki və mənəvi xəstəliyini gətirmir, zəncirvari pisliklərə qapı açır. Beləliklə, bir şəxsin bəlası olmaqdan daha çox, cəmiyyətin ümumi böyük bəlasına çevrilir. Elə buna görə də Quran ayələrinə və hədislərə istinad edən İslam alimləri belə bir ümumi nəticəyə gəliblər ki, narkotik vasitələri təbliğ və istehsal etmək, satmaq da ondan istifadə etmək qədər günah və haramdır. Belə ki, bu işlərlə məşğul olan insan şərin yayılmasına xidmət etmiş olur. Quranda isə deyilir: “...Yaxşılıq etməkdə və Allahdan qorxmaqda bir-birinizə yardım edin. Günah işlər görməkdə və düşmənçilikdə bir-birinizə köməkçi olmayın...” (Əl-Maidə, 2)
Narkotik aludəçilərini düçar olduqları bəladan xilas etmək üçün onları qınaq obyektinə çevirmək, düşdükləri bəlaya görə cəmiyyətdə yad ünsür kimi görmək deyil, onlara dostca yanaşmaq, sevgi və mərhəmətlə yaralarını sarmaq lazımdır.
Hər insanın həyatında səhvlər olur. Bu səhvlər üçün insanı qınadıqca və ondan qaçdıqca cəmiyyət olaraq onu daha böyük yanlışlara yönləndirir, qarşısıalınmaz cinayətlərə sövq edirik. İnsanlıq naminə onlarla daha səbirli davranmaq, cəmiyyətə fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam insan kimi qaytarmağa çalışmalıyıq.
L. Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-06-2019 16:15 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniyanı həkimlər xəstəlik, polis kriminal ünsür, hakimiyyət ictimai qüsur, din isə günah hesab edir. Bəzən tibbi müalicənin aciz qaldığı bu bəlanın aradan qaldırılmasında insanların dini inancı, imanı böyük psixoloji dəstək rolunu oynayır. Belə ki, narkotikaya aludəçiliyin səbəbləri müxtəlif olsa da, əksər hallarda gənclərin bu öldürücü vərdişə tutulmasına məhz mənəvi iztirab səbəb olur. Ümumi mənəvi dəyərlərin silinib getməkdə olduğu cəmiyyət həyatı insanda özünə və ətrafına inamsızlıq, güvənsizlik yaradır, onun depressiv duruma düşməsinə səbəb olur. Həyatında mənəvi boşluq olan gənclər bu boşluğu pis vərdişlər, dəbdə olan lazımsız əyləncələrin gətirdiyi ötəri, lakin xəstəliyə çevrilən həzlə doldurmağa çalışırlar. Bəs bu barədə dini inanclar nə deyir?
İnsanın günahlardan uzaq olmağa çalışması Allaha yaxınlaşmaq üçün vasitələrdən biridir. Odur ki, dinin və müqəddəs kitabların günah, yaxud zərərli, xeyirsiz hesab etdiyi narkotik vasitədən uzaq durmağa nail olan insan əsirinə çevrildiyi şərə qalib gəlir.
Qurani-Kərimdə narkotiklə bağlı heç bir ayə olmasa da, təfsirçilər hesab edirlər ki, müqəddəs kitabda adı keçən haramlar arasında narkotik vasitələr də yer alır. Məsələn, “Əl-Əraf” surəsinin 157-ci ayəsində belə buyrulur: “O kəslər ki, əllərindəki Tövratda və İncildə (adını, vəsfini və əlamətlərini) yazılmış gördükləri rəsula–ümmi (heç kəsin yanında oxuyub elm öyrənməmiş və ya məkkəli) peyğəmbərə tabe olurlar. (O Peyğəmbər) onlara yaxşı işlər görməyi buyurar, pis işləri qadağan edər, təmiz (pak) nemətləri halal, murdar (napak) şeyləri haram edər, onların ağır yükünü yüngülləşdirər və üstlərindəki buxovları açar (şəriətin çətin hökmlərini götürər). Ona (o Peyğəmbərə) iman gətirən, yardım göstərən və onunla (Quranın) ardınca gedənlər məhz onlar nicat tapanlardır!”
İslam alimlərinin fikrincə, müqəddəs kitabda bu barədə hansısa konkret fikir mövcud olmasa belə, narkotik vasitələr zərərli olanlar sırasındadır. Belə ki, Peyğəmbər (s) hədislərində zərərli olan və şər daşıyıcısına çevrilən hər şeyi pisləyərək ondan uzaq durmağın vacibliyini buyurub. Quranın “Əl-Bəqərə” surəsinin 195-ci ayəsində deyilir: “Malınızdan Allah yolunda xərcləyin və öz əllərinizlə özünüzü təhlükəyə atmayın. Yaxşılıq edin! Həqiqətən, Allah yaxşılıq edənləri sevir.”
Bəlli olduğu kimi, İslamda insanın özünə zülm etməsi, xətər yetirməsi, başqa sözlə, bilərəkdən özünü hansısa təhlükəyə atıb canına qıyması və bu yolla Allahın əmanətinə xəyanət etməsi pislənilir.
“Əl-Maidə” surəsinin 90-cı ayəsində deyilir: “Ey iman gətirənlər! Şübhəsiz ki, sərxoşedici içki də, qumar da, tapınmaq məqsədilə dik qoyulmuş daşlar da, fal oxları da şeytan əməlindən olan murdar şeylərdir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə nicat tapasınız”. Ayədə “sərxoşedici içki” ifadəsi bəzən də “şərab” kimi tərcümə olunur. Ərəb dilində həmin söz “xəmr” kimi verilir. Bəzi Quran təfsirçiləri qeyd edirlər ki, “xəmr” yalnız sərxoşedici içkini deyil, beyni dumanlandıran və ağlı zəhərləyən hər vasitəni ifadə edir. Odur ki, bu ayədə şərabla yanaşı, narkotik vasitələrin də haram buyurulduğu qeyd olunur.
Ümmü Sələmənin Məhəmməd peyğəmbərdən (s) nəql etdiyi hədisdə deyilir ki, insanın beynini dumanlandıran hər şey qadağandır. Beyni dumanlandıran vasitələr içərisində isə spirtli içkilərlə yanaşı, həm də narkotik vasitələr yer alır.
Abdullah ibn Ömər Peyğəmbərin (s) belə dediyini rəvayət edir: “Məstedici hər şey haramdır. Əgər bir şeyin çoxu məst edirsə, onun azı da haramdır”.
Narkotik vasitələrin qəbulu zamanı ağıl qarışır, beyin dumanlanır, hallüsinasiyalar baş verir, bir sözlə, insan özünü heç də ayıq vaxtı olduğu kimi idarə edə bilmir. Belə olduğu halda, hər cür cinayətə və xətaya yol açılır. Aludəçi özünü narkotiklə təmin etmək üçün yalan danışmalı da olur, çox məcbur qalanda oğurluq edir, bəzən bu məcburiyyət, hətta, qətlə səbəb olur.
Narkomaniya özü ilə yalnız bir insanın fiziki və mənəvi xəstəliyini gətirmir, zəncirvari pisliklərə qapı açır. Beləliklə, bir şəxsin bəlası olmaqdan daha çox, cəmiyyətin ümumi böyük bəlasına çevrilir. Elə buna görə də Quran ayələrinə və hədislərə istinad edən İslam alimləri belə bir ümumi nəticəyə gəliblər ki, narkotik vasitələri təbliğ və istehsal etmək, satmaq da ondan istifadə etmək qədər günah və haramdır. Belə ki, bu işlərlə məşğul olan insan şərin yayılmasına xidmət etmiş olur. Quranda isə deyilir: “...Yaxşılıq etməkdə və Allahdan qorxmaqda bir-birinizə yardım edin. Günah işlər görməkdə və düşmənçilikdə bir-birinizə köməkçi olmayın...” (Əl-Maidə, 2)
Narkotik aludəçilərini düçar olduqları bəladan xilas etmək üçün onları qınaq obyektinə çevirmək, düşdükləri bəlaya görə cəmiyyətdə yad ünsür kimi görmək deyil, onlara dostca yanaşmaq, sevgi və mərhəmətlə yaralarını sarmaq lazımdır.
Hər insanın həyatında səhvlər olur. Bu səhvlər üçün insanı qınadıqca və ondan qaçdıqca cəmiyyət olaraq onu daha böyük yanlışlara yönləndirir, qarşısıalınmaz cinayətlərə sövq edirik. İnsanlıq naminə onlarla daha səbirli davranmaq, cəmiyyətə fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam insan kimi qaytarmağa çalışmalıyıq.
L. Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:42
Şərur MTK məhkəməyə verilib
Bu gün, 14:55
“İnteraz” rəhbərinin məhkəməsi keçirilib
Bu gün, 14:43
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır
Bu gün, 14:00
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
Bu gün, 13:01
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 09:00
Məktəblərdə dərslər başlayıb
23-11-2024, 17:04
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
23-11-2024, 16:47
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
23-11-2024, 16:39
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
23-11-2024, 15:08
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
23-11-2024, 13:28
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
23-11-2024, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 18:58
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
22-11-2024, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
22-11-2024, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
22-11-2024, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-11-2024, 11:01
Dünyanın ən hündür və ən balaca qadını bir araya gəlib - Foto
22-11-2024, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
22-11-2024, 08:01
Hindistandan Almaniyaya uçan təyyarə Bakıya təcili eniş edib
21-11-2024, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
21-11-2024, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
21-11-2024, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
21-11-2024, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb