Süleyman Rüstəm “Təbrizli inqilabçı” jurnalisti necə xatırlayır?

Xəbər lenti

16:30 / 29-11-2024

Dekabr ayında hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz

15:58 / 29-11-2024

Spiker vəkili sektor müdiri təyin edib

15:50 / 29-11-2024

“Kritik informasiya infrastrukturu obyektlərinin siyahısı” təsdiqlənib

15:39 / 29-11-2024

Suriyada savaşın yenidən qızışmasına səbəb nədir?

15:17 / 29-11-2024

Azərbaycan çempionatı keçiriləcək

15:10 / 29-11-2024

Faiq Ağayev yeni klipini təqdim edib - Video

14:27 / 29-11-2024

Ukrayna Cənubi Koreyadan ilk büdcə yardımı alıb

14:23 / 29-11-2024

Rusiyanın neft anbarı və radar stansiyası vurulub

14:15 / 29-11-2024

Növbəti köç karvanı Cəbrayıl şəhərinə çatıb - (Yenilənib)

14:08 / 29-11-2024

DTX polkovnikin 70 kq qızılla İstanbulda saxlanılması barədə məlumat yayıb

13:28 / 29-11-2024

Milli Məclisin növbəti plenar iclasının vaxtı bəlli olub

13:28 / 29-11-2024

AES-lərdə nüvə təhlükəsizliyi böyük risk altındadır - Xəbərdarlıq

13:12 / 29-11-2024

“Tibbi sığorta haqqında” qanuna dəyişiklik edilib

13:08 / 29-11-2024

Onlara birdəfəlik müavinət ödəniləcək

12:34 / 29-11-2024

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

12:22 / 29-11-2024

Yaqub Eyyubov Paşinyanın müavini ilə görüşüb

12:20 / 29-11-2024

İİTKM-də Qars Ticarət və Sənaye Palatası üzvləri ilə görüş keçirilib - Fotolar

12:19 / 29-11-2024

Bu qanunu pozanlar daha ağır çəza alacaq

12:13 / 29-11-2024

Milli Qəhrəmanın adı əbidiləşdirilib

12:01 / 29-11-2024

Milli Məclis neft hasilatı ilə bağlı yeni pay bölgüsü layihəsini təsdiqləyib

11:57 / 29-11-2024

Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır

11:45 / 29-11-2024

Deputat: "Bizim sosial xərclərimiz Gürcüstan və Ermənistanın..."

11:35 / 29-11-2024

Bir qrup sahibkara cinayət işi açılıb

11:13 / 29-11-2024

Milli Məclisin plenar iclası başlayıb

11:06 / 29-11-2024

Bayden ukraynalılara aydın mesaj verir

11:00 / 29-11-2024

Prezident: Braziliyada çevriliş planı var

10:53 / 29-11-2024

Aİ rəsmisi: "Gürcüstanın qərarı çox kədərlidir"

10:45 / 29-11-2024

Sədərəkdə 51 yaşlı muəllim intihar edib

10:41 / 29-11-2024

Türkiyənin dəstəklədiyi ordu terrorçularla mübarizəni gücləndirir - Video

10:35 / 29-11-2024

Baş nazir: “Orduya müharibəyə hazırlaşmağı tapşırmışam”

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

21:06 / 25-11-2024

Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar

15:13 / 28-11-2024

Dörd baş redaktor həbs olunub

22:45 / 27-11-2024

Tovuzda ağır qəza: 5 hərbçi həyatını itirib - (Yenilənib)

14:10 / 25-11-2024

Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı

18:00 / 25-11-2024

Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib

22:10 / 25-11-2024

70 kq qızılla tutulan diplomat haqqında həbs qərarı verilib - (Yenilənib)

13:56 / 27-11-2024

Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib

16:59 / 24-11-2024

“COP29 kimi qlobal tədbiri MDB-də yalnız Azərbaycan keçirə bilərdi” - Professor

08:28 / 25-11-2024

COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər

12:23 / 26-11-2024

Vəzifəli şəxslər həbs olunub

09:12 / 29-11-2024

Narkotiklə dolu avtomobili evakuatorla paytaxta gətirmək istəyən dəstə üzvləri saxlanılıblar - Fotolar

11:14 / 26-11-2024

Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib

Süleyman Rüstəm “Təbrizli inqilabçı” jurnalisti necə xatırlayır? - Xatirələrdən seçmələr
Tarix: 26-09-2020 11:50 | Bölmə: Cəmiyyət

Şirift ölçüsü:

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Şairin İran xatirələrində maraqlı məqamlar var.

Reyting.az S. Rüstəmin “Seçilmiş əsərləri”ndən seçmələri təqdim edir:

“Oktyabr inqilabının ildönümü günü 7 noyabrdı. İran torpağında olan sovet adamları bu günü böyük iftixar hissiylə, faşizm üzərində qəti qələbəyə inamla qarşılayırdı.

Mən mehmanxanadaydım. Birdən Təbrizin baş küçəsindən uğultular, gurultular qopdu. Balkona çıxdım. Atları addım-addım, ağır-ağır gedən bir fayton nəzərimə çarpdı. Faytonun dalınca yüzlərlə adam "urra" deyə bağırırdı. Faytondan əhalinin üzərinə vərəqlər göyərçinsayağı uçurdu.

Bu nə işdir, nə olmuşdu? Mənə elə gəldi ki, təbrizlilər 7 noyabr gününü qarşılayır.

Faytonun içindəki adam mənə çox tanış gəldi. Bəli, bu "Şahin" qəzetinin sahibi Ağazadə idi. Bu şəxs yel hayana əsdi, o yana əsən adamdı. O həmişə deyirdi: "Baba, bu yaşda mənim dağa-daşa düşüb inqilabçılıq eləməyə iqtidarım yoxdur. Nə bilim... Siz burda qalacaqsınız, yoxsa gedəcəksiniz. Əgər qəti burada qalacaqsınızsa mən kəfən taxıb sizdən də betər inqilabçılığa hazıram. Yox, gedəcəksinizsə, mənlə işiniz olmasın...”

Bu qorxaq, liberal bir adamdı, biz bir növ ilə onunla dil tapıb qəzetində ziyanlı materialların çıxmamasına çalışırdıq. İndi budur, Ağazadənin dalınca baş küçədən insan seli axır. Mən dərhal mehmanxanada yaşayan yuxarı rütbəli yoldaşları bu işdən xəbərdar etmək istədim. Təəssüf ki, onlardan heç birini tapa bilmədim.

Yoldaşların hamısı şəhərdən bir az kənarda hərbi hissədə 7 noyabr təntənəsini keçirməyə getmişdilər. Mehmanxanada bir yoldaş tapdım (bu adam hazırda Azərbaycan Dövlət Universitetindədir). Maşına minib Gülüstan bağına gəldik. Vərəqələrdən birini alıb oxuduq. Farsca yaxşı bilmədiyimizə baxmayaraq vərəqədəki mətləbi başa düşdük. Vərəqədə deyilirdi ki, "Şirindilli şirazlılar sizə peyam göndərir. Onların səsinə səs verməliyik və ilaxır..."

Bu vərəqəni Ağazadə özü tərtib etmişdi. Gülüstan bağının qabağında faytonun sürücüsü oturan yerinə qalxıb əsasını hərlədərək Ağazadə nitq söyləyirdi. Əlbəttə, bu nitqin Oktyabr inqilabının ildönümünə heç dəxli yoxdu. Nitq Təbrizdəki hökumətin başçılarının ünvanına söyüşdən ibarətdi. Əhali isə "urra" deyib Gülüstan bağına axışdı. Ağazadə əsasını şahın heykəlinə doğru uzadıb "Məhv olsun Pəhləvi xanədanı" deyirdi.

Bu sözlərdən sonra kimi Rza şah Pəhləvinin heykəlinə tüpürür, kimi heykəli daşa basır, uşaqlar isə heykəlin başına dırmanırdılar.

Bu dəmdə Gülüstan bağında yaşayan həkimlərdən bir neçəsi bizim köməyimizə gəldi. Əhalini sakit etdik. Ağazadəni və bir dostunu maşına mindirib “Firdovsi” mehmanxansındakı nömrəmizə gətirdik. Otağa çay gətirdilər. Ortaya nərd gəldi.

Ağazadə ağzıköpüklü ona mane olduğumuzdan narazılığını bildirirdi. "Baba, niyə qoymursunuz ki, inqilabçı öz inqilabçilığını eləsin", - deyə bizi töhmətləndirirdi.

Biz çox yaxşı bilirdik ki, Ağazadə “Tudə”də yoxdur. Qəti bir məslək sahibi də deyil. Onun bu hərəkətlərinin xalqa, vətənə bir xeyri yox idi.

“Haradan bildiniz ki, vərəqədə mən nə yazmışam?!"

Onu başa saldıq ki, farsca bilməsək də, ayrılıqda bir çox sözün mənasını başa düşürük. Ağazadə yaman həyəcan keçirirdi.

- Baba, olmaya məni həbs etmisiniz?

- Xeyr, ağayi Ağazadə, bizim İran vətəndaşları ilə işimiz yoxdur. Onları həbs etməyə səlahiyyətimiz də yoxdur. Siz bizim qonağımızsınız. Buyurun, çay için, meyvə yeyin... Nərd oynayın. Bir qədər də söhbət edək.

- Xub, elə olsun.

O yenə də bizə şübhəli nəzərlərlə baxırdı. Hadisədən iki saat sonra Təbriz ağsaqqallarından bir neçəsi yanımıza gəldi. Əli Birəng də onların arasındaydı. Ağazadəni nərd oynayan gördükdə, sevindilər. Onlara xəbər çatıbmış ki, şurəvilər Ağazadəni həbs ediblər.

Onlar da söhbətə girişdilər. Şəhərdə artıq sakitlikdi. Lakin mehmanxana ətrafında bəzi nigaran adam görünürdü.

Ağazadəni və onun ardınca gələnləri opera teatrmızın tamaşasına apardıq. Bütün salonun gözü bizim oturduğumuz lojada idi. Şəhərə yayılan şayiə bununla yuyulub getdi. Qonaqları maşınlarda evlərinə yola saldıq. Bu hadisə haqqında isə mənimlə olan yoldaşla birlikdə yazılı surətdə izahat yazdıq. Ağazadənin "inqilabı" bu yolla yatırıldı.

Ağazadənin səsini sonra bir dəfə radio vasitəsilə eşitdim. Tehran qoşunları Cənubi Azərbaycandakı azadlıq hərakatını boğmaq üçün Təbrizə gələndə, Ağazadə yenə fəaliyyətə keçmişdi.

Təbriz radiosu vasitəsilə cır səslə bağıraraq şah qoşunlarını təbrik edirdi. Cənubi azəri qardaşlarımız cəlladlar tərəfindən qətlə yetirilərkən Ağazadə radio vasitəsilə "Zindabad şah İran'" - deyə bar-bar bağırırdı.

Doğrudan da, bu "dostum"un ürəyi dilindəydi”.

Ana səhifəyə dön