NASA-nın büdcəsini altı milyard dollar azaldırlar
Tarix: 07-05-2025 17:29 | Bölmə: İqtisadiyyat
NASA-nın büdcəsini altı milyard dollar azaldırlar

Tramp administrasiyası 2026-cı il üçün büdcə təklifini açıqlayıb. Sənəddə ABŞ Milli Aeronavtika və Kosmos İdarəsinin (NASA) kosmik tədqiqatlarına və elm layihələrinə sarsıdıcı zərbə vura biləcək kütləvi ixtisarlar nəzərdə tulur.

Reyting.az
-ın məlumatına görə, "Space News" telekanalı bildirir ki, nəzərdə tutulmuş ixtisar reallaşacağı təqdirdə NASA-nın büdcəsi (illik müqayisədə) 24 faiz azalacaq. Bu isə belə böyük kosmik agentliyə ayrılmış büdcənin altı milyard dollar azalması deməkdir.

Bəzi ekspertlərin fikrincə, bu, ABŞ tarixində ən böyük, həmçinin bir illik kəsir göstəricisi olacaq.

NASA-nın kosmik tədqiqatlarının və digər proqramlarının maliyyələşdirilməsi böyük kəsirlərə məruz qalsa belə, başqa sahələrdə inkişaf artacaq, eləcə də kosmik araşdırmalara yeni imkanlar yaranacaq. Həm də, çox yaxın gələcəkdə kosmosun tədqiqatı ilə bağlı büdcə əsasən önəmli bir sahəyə yönəldiləcək ki, bu da "Marsa yönəlmiş proqramlara yeni investisiyalar" vasitəsilə təxminən 1 milyard dollar artım demək olacaq.

Qeyd edək ki, Tramp administrasiyası son dərəcə bahalı, eləcə də problemli "Space Launch System" raketi və "Orion" ekipaj kapsul proqramlarını yarım əsrdən artıq müddətdə ilk dəfə Ay səthinə çatdırmağa cəhd göstərəcək və təxminən 2027-ci ilə planlaşdırılan "Artemis III" missiyasından sonra ləğvini təklif edir.

Sənəddə həm də Ayda qurulması nəzərdə tutulan "Gateway" stansiya layihəsinin, həmçinin NASA tərəfindən Marsa nümunə qaytarılması kosmik missiyasının ləğvi, eyni zamanda, Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın göyərtəsində işlərin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması təklif olunur.

Sənəddə deyilir ki, təşkil ediləcək "Artemida III" missiyasına əlavə olmaqla, büdcə "SLS", "Orion" kimi Aya uçuşların daha iddialı və sonrakı planlarını və Ay missiyalarını dəstəkləyəcək daha sərfəli kommersiya sistemləri ilə əvəzlənəcək proqramı maliyyələşdirir.

Böyük ehtimalla "SpaceX"-in rəhbəri İlon Mask bu dəyişikliklərdən böyük fayda götürməyə çalışacaq. Mask bundan əvvəl də, NASA-nı israfçılıqda ittiham edib, onu "Artemis" proqramından imtinaya çağırmışdı.

Onu da qeyd edək ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın "SLS" ilə bağlı layihə büdcəsini tamamilə ləğv edəcəyi hələlik dəqiq məlum deyil. Çünki NASA Ay proqramı ABŞ Konqresindən də çox güclü dəstək alır.

Oqtay QORÇU




Bölməyə aid digər xəbərlər