04:10 / 29-03-2024
Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub
03:54 / 29-03-2024
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
03:18 / 29-03-2024
UEFA AVRO-2024-ün reqlamentini dəyişdirə bilər
03:14 / 29-03-2024
Müqavilə imzalanıb: Ukraynaya bir milyon mərmi göndərirlər
03:01 / 29-03-2024
Klinton və Obama Baydeni dəstəkləmək üçün Nyu-Yorka gəlib
02:52 / 29-03-2024
Lavrov: “Putin Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımaq qərarına təəccübləndi”
02:32 / 29-03-2024
Kiyevin süqutundan danışırlar: Ukraynanın müttəfiqləri ən pis ssenariləri nəzərdən keçirir
02:21 / 29-03-2024
Tanınmış jurnalist vəfat edib
01:53 / 29-03-2024
Ukrayna xəbərdar edir: Qara dənizdə təhlükə yenidən artıb
01:05 / 29-03-2024
Rusiya bazarını tərk edən şirkətlərin itkisi 107 milyard dolları ötüb - Foto
00:50 / 29-03-2024
Avtobus qəzasında 45 nəfər həyatını itirib
00:46 / 29-03-2024
Simonyan: “Müttəfiqimiz Rusiya ən kritik anda bizi aldatdı”
00:35 / 29-03-2024
Makron Ukrayna məsələsində özünü "Uşaq kralı" kimi aparır
00:01 / 29-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Çinli dostlarımızla fəal işləməyi səbirsizliklə gözləyirik” - Video
21:47 / 28-03-2024
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
20:22 / 28-03-2024
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
18:59 / 28-03-2024
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
13:26 / 24-03-2024
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
Vüsal Qasımlı: "Manatın real effektiv məzənnəsi son 5 ildə ən yüksək həddə çatıb"
Tarix: 23-06-2020 10:38 | Bölmə: İqtisadiyyat
"Koronavirus (COVİD-19) pandemiyası şəraitində manatın real effektiv məzənnəsi yüksəlir, hətta son 5 ildə ən yüksək həddə çatıb".
Bu sözləri İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib.
Onun sözlərinə görə, son 5 ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı ikinci dəfədir ki, xarici şokların təsiri altında tarazlıq səviyyəsini dəyişir: "Bu mənada manatın real effektiv məzənnəsinə müsbət və mənfi təsiri olan arqumentlər var. Real effektiv məzənnənin Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) uçot dərəcəsi ilə düz mütənasib əlaqəsi var. Sonuncu dəfə AMB uçot dərəcəsini 7,25%-dən 7%-ə endirib. Bu qərar inflyasiyanın və inflyasiya gözləntilərinin azalması və valyuta bazarında stabilliyin davam etməsi, beynəlxalq konyunkturun qismən yaxşılaşması nəzərə alınmaqla, həmçinin investisiya fəallığının artırılması üçün qəbul edilib. 3,5 milyard manatlıq anti-böhran tədbirlərinin həyata keçirilməsinə başlanması pul bazasının da may ayında 8,5% genişlənməsinə zəmin yaradıb. Növbəti aylarda da pul bazasının fiskal siyasətin tələbinə uyğun olaraq bu ilin aprelində düşdüyü minimum səviyyədən artacağını proqnozlaşdırmaq mümkündür. Uçot dərəcəsinin aşağı salınması və pul bazasının genişlənməsi manatın real effektiv məzənnəsinə azaldıcı təsir göstərir”.
V.Qasımlı hesab edir ki, manatın real effektiv məzənnəsi milli iqtisadiyyatımızda məhsuldarlıqdan asılıdır: “Hazırda ölkədə əhali artımı və pandemiyanın təsiri altında ÜDM-in azalması məhsuldarlığı da azaldır. Bu ilin ilk 5 ayında əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM 2,5% azalıb. Beynəlxalq Valyuta Fondunun panel hesablamalarına görə, nisbi məhsuldarlığın 1% artımı milli valyutanın real məzənnəsini 0,2% bahalaşdırır. Azərbaycanda məhsuldarlığın azalması bu anlamda real effektiv məzənnəyə ucuzlaşdırıcı təsir göstərə bilərdi, sadəcə, ticarət partnyoru olduğumuz ölkələrlə müqayisədə məhsuldarlığın daha az düşməsi bu effekti “zərərsizləşdirir”. “Balassa-Samuelson” effektinə görə inkişaf etmiş və etməkdə olan ölkələrin qiymət fərqini doğuran onların iqtisadiyyatlarındakı fərqli məhsuldarlıq səviyyəsidir. Azərbaycanda alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən onsuz da qiymətlər inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə aşağıdır. “Penn effekti” də bunu sübut edir. İndiki halda inflyasiyanın 2,9% olması da alıcılıq paritetini əhəmiyyətli dərəcədə pozmağa imkan vermir. Üstəlik manatın digər partnyor ölkələrin ucuzlaşan valyutalarından fərqli olaraq ABŞ dolları qarşısında sabitliyini də nəzərə alanda, manatın real effektiv məzənnəsinin yüksəlməsinin səbəbləri aydınlaşır. İqtisadiyyatın məhsuldarlığının artırılması təkcə manatın sabitliyi deyil, bütövlükdə dayanıqlı iqtisadi artım üçün əsas hədəfdir.”
V.Qasımlı həm də qlobal bazarlarda “qorxu indeksi”nin təsirlərinə də toxunub: “Qorxu indeksi” – VIX-in (volatillik indeksi) bu il tarixi rekordlara qədər yüksəlməsi də göstərir ki, dünyada investorlar riskli aktivlərdən qaçırlar və inkişaf etmiş ölkələrdən artıq 100 milyard dollardan çox vəsait çıxıb. Bu hal bütün inkişaf etmiş ölkələrin tədiyyə balansı kəsirini bağlamaq üçün sərmayə cəlbini çətinləşdirir. Bu ilin ilk rübündə Azəraycanın tədiyə balansınında kəsirin yaranmasının səbəbi də daha çox kapital və maliyyənin hərəkəti hesabında 1,4 milyard ABŞ dolları kəsir formalaşması ilə bağlı olmuşdur. Azərbaycan kimi “təhlükəsizlik” yastığı qalın olan ölkələr ehtiyat aktivlərin hesabına tədiyyə balansının kəsirini maliyyələşdirə bilirlər. Lakin belə üstünlüyü olmayan ölkələrdə real effektiv məzənnənin ucuzlaşması tədiyyə balansının kəsirinin qarşısını almaq üçün məhdud mübarizə üsullarından biridir. VIX-in (volatillik indeksi) 10% ucuzlaşması inkişaf edən ölkələrin milli valyutalarının real effektiv məzənnəsini orta hesabla 2,5% aşağı salır. Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatlarının səmərəli istifadəsi də tələb edir ki, cari əməliyyatlar balansında olan gərginlik xaricdən ölkəyə sərmayə cəlbi ilə tarazlaşdırılsın. Bunun üçün anti-böhran tədbirlərinə uyğun olaraq özəlləşdirmə, kapital amnistiyası, infrastrukturun yaxşılaşdırılması, insan kapitalının və institutların inkişafı, islahatların davam etdirilməsi və dövlətin təşviq alətləri həlledici ola bilər”.
“Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, ölkə rezidentlərinin yerli aktivlərə sərmayə yatırması da milli valyutanın real effektiv məzənnəsinə müsbət təsir göstərir” deyən Vüsal Qasımlı həmçinin bildirib ki, məsələn, yaponların yerli aktivlərə sərmayə yatırması iqtisadiyyatın maliyyələşdirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır: “Bakı Fond Birjasında və birjadan kənar bazarda dövr olunan minlərlə şirkətlərin səhm və istiqrazlarına, Azərbaycan hökumətinin və Mərkəzi bankın notları və istiqrazlarına, həmçinin daşınmaz əmlak və digər aktivlərə, hətta yerli startaplara rezidentlərimizin sərmayə yatırması səmərəli olardı. Dövlətin borc strategiyasına əsasən xarici borcun bir hissəsinin daxili borcla əvəzlənməsi, hətta Asiya İnkişaf Bankı (ADB) kimi investorların manatla borc verməsi milli valyutamızın real effektiv məzənnəsinə müsbət təsir edir. Yerli aktivlərə sərmayə yatırılması ölkədə bazar infrastrukturunun inkişafı, xüsusən də vasitəçilik institutlarından çox asılıdır. Məsələn, Azərbaycanda bir tərəfdən “EnterpriseAzerbaijan.com” portalına toplanan kifayət qədər startap, digər tərəfdən isə yığımını səmərəli yerləşdirmək istəyən çoxlu insanlarımız var. Amma inkişaf üçün vəsaitə ehtiyacı olan və bu vəsaitə malik olan tərəfləri bir yerə gətirən vasitəçilər yetərincə deyil. Bu baxımdan ölkədə investisiya fondları, investisiya şirkətləri, brokerlər, kraudfandinq və kraudinvestinq platformalarının inkişaf etdirilməsinə ehtiyac var”.
Onun fikrincə, beynəlxalq təcrübədə ÜDM-in gözlənilən artım proqnozlarının milli valyutanının real effektiv məzənnəsinə müsbət təsiri sübut olunub: “Bu il əksər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da iqtisadi geriləmə olacağı halda, növbəti ildən iqtisadi artımın bərpa olunması proqnozlaşdırılır. Hazırda hökümətdə növbəti il və daha sonrakı üç il üçün ÜDM proqnozları üzərində hesabalamalar gedir. BVF-nin panel hesablamalarına görə, ÜDM-in 1%-lik artımı milli valyutanın real effektiv məzənnəsini 2,5% yüksəldir”.
V.Qasımlı əlavə edib ki, real effektiv məzənnəyə təsir göstərən amillərdən biri də xarici ticarət şərtidir: “Azərbaycanda bu il ixrac qiymətləri (əsasən də neft qiymətləri – red.), idxal qiymətlərinə nisbətən daha çox ucuzlaşıb. Beləliklə, xarici ticarət şərti pisləşib ki, bunun da real effektiv məzənnəyə təsiri mənfidir. Manatın məzənnəsi xarici şokların təsiri qarşısında amortizator rolunu oynayır. İndiki halda məzənnə siyasəti vasitəsilə hökumət və Mərkəzi Bank qlobal zərbənin yerli istehlakçılara təsirini yumşaldır. Tam üzən məzənnə siyasəti tətbiq olunan ölkələrdə xarici ticarət şərti pisləşəndə, dərhal daxili tələb və buna uyğun olaraq da idxal azalır. Azərbaycan kimi tənzimlənən məzənnə rejimi olan ölkələrdə də bu qədər çevik olmasa da, xarici ticarət şərtinin pisləşmə dərəcəsinə uyğun olaraq daxili tələbin və idxalın azalması baş verir. Buna “xərc effekti” deyilir. Bu ilin ilk 4 ayında həm də xarici ticarət şərtinin pisləşməsinə görə Azərbaycana idxal müqayisəli qiymətlərlə 40,5% azalıb. Xarici ticarət şərtinin pisləşməsi “xərclərin yerdəyişməsi effekti”ni də yarada bilər. Belə ki, xarici ticarət şərti pisləşdiyindən, yerli istehlak və investisiyaları məhz yerli məhsulların istehsalına yönəltmək mümkündür. Beləliklə, təklif tərəfində də resursları yerli qeyri-ticari məhsullardan ticari sektora yönəltmək olar. Məsələn, Azərbaycanda tibb sənayesinin inkişafı üçün pandemiya dövründə addımlar atılır. Bunun üçün də real effektiv məzənnənin yumşalması uyğun görünür”.
Onun sözlərinə görə, özəl sektora verilən kreditlərin ÜDM-də xüsusi çəkisinin böyüməsi də milli valyutanın real effektiv məzənnəsini artırır: “Azərbaycanda pandemiya şəraitində kreditlərin restrukturizasiyası üzrə müraciətlərin icrası, faizlərin subsidiyalaşdırılması və zəmanət dəstəyinin genişləndirilməsi kredit portfelinin böyüməsinə imkan verir. Azərbaycanda kredit qoyuluşu ÜDM-in cəmi 20%-ni təşkil edir və orta dünya göstəricisinə - 130%-ə çatması üçün böyük potensialı var. Dünya üzrə hesablamalar göstərir ki, özəl kredit portfelinin ÜDM-ə nisbətinin 10% artması milli valyutanın real effektiv məzənnəsini 1,3% bahalaşdırır”.
V.Qasımlı sonda bildirib ki, manatın real effektiv məzənnəsinin yüksəlişi iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətinə mənfi, əhalinin alıcılıq qabiliyyətinə isə müsbət təsir göstərir: “İndiki halda seçim Azərbaycan vətəndaşının marağıdır”.
Report
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-06-2020 10:38 | Bölmə: İqtisadiyyat
"Koronavirus (COVİD-19) pandemiyası şəraitində manatın real effektiv məzənnəsi yüksəlir, hətta son 5 ildə ən yüksək həddə çatıb".
Bu sözləri İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib.
Onun sözlərinə görə, son 5 ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı ikinci dəfədir ki, xarici şokların təsiri altında tarazlıq səviyyəsini dəyişir: "Bu mənada manatın real effektiv məzənnəsinə müsbət və mənfi təsiri olan arqumentlər var. Real effektiv məzənnənin Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) uçot dərəcəsi ilə düz mütənasib əlaqəsi var. Sonuncu dəfə AMB uçot dərəcəsini 7,25%-dən 7%-ə endirib. Bu qərar inflyasiyanın və inflyasiya gözləntilərinin azalması və valyuta bazarında stabilliyin davam etməsi, beynəlxalq konyunkturun qismən yaxşılaşması nəzərə alınmaqla, həmçinin investisiya fəallığının artırılması üçün qəbul edilib. 3,5 milyard manatlıq anti-böhran tədbirlərinin həyata keçirilməsinə başlanması pul bazasının da may ayında 8,5% genişlənməsinə zəmin yaradıb. Növbəti aylarda da pul bazasının fiskal siyasətin tələbinə uyğun olaraq bu ilin aprelində düşdüyü minimum səviyyədən artacağını proqnozlaşdırmaq mümkündür. Uçot dərəcəsinin aşağı salınması və pul bazasının genişlənməsi manatın real effektiv məzənnəsinə azaldıcı təsir göstərir”.
V.Qasımlı hesab edir ki, manatın real effektiv məzənnəsi milli iqtisadiyyatımızda məhsuldarlıqdan asılıdır: “Hazırda ölkədə əhali artımı və pandemiyanın təsiri altında ÜDM-in azalması məhsuldarlığı da azaldır. Bu ilin ilk 5 ayında əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM 2,5% azalıb. Beynəlxalq Valyuta Fondunun panel hesablamalarına görə, nisbi məhsuldarlığın 1% artımı milli valyutanın real məzənnəsini 0,2% bahalaşdırır. Azərbaycanda məhsuldarlığın azalması bu anlamda real effektiv məzənnəyə ucuzlaşdırıcı təsir göstərə bilərdi, sadəcə, ticarət partnyoru olduğumuz ölkələrlə müqayisədə məhsuldarlığın daha az düşməsi bu effekti “zərərsizləşdirir”. “Balassa-Samuelson” effektinə görə inkişaf etmiş və etməkdə olan ölkələrin qiymət fərqini doğuran onların iqtisadiyyatlarındakı fərqli məhsuldarlıq səviyyəsidir. Azərbaycanda alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən onsuz da qiymətlər inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə aşağıdır. “Penn effekti” də bunu sübut edir. İndiki halda inflyasiyanın 2,9% olması da alıcılıq paritetini əhəmiyyətli dərəcədə pozmağa imkan vermir. Üstəlik manatın digər partnyor ölkələrin ucuzlaşan valyutalarından fərqli olaraq ABŞ dolları qarşısında sabitliyini də nəzərə alanda, manatın real effektiv məzənnəsinin yüksəlməsinin səbəbləri aydınlaşır. İqtisadiyyatın məhsuldarlığının artırılması təkcə manatın sabitliyi deyil, bütövlükdə dayanıqlı iqtisadi artım üçün əsas hədəfdir.”
V.Qasımlı həm də qlobal bazarlarda “qorxu indeksi”nin təsirlərinə də toxunub: “Qorxu indeksi” – VIX-in (volatillik indeksi) bu il tarixi rekordlara qədər yüksəlməsi də göstərir ki, dünyada investorlar riskli aktivlərdən qaçırlar və inkişaf etmiş ölkələrdən artıq 100 milyard dollardan çox vəsait çıxıb. Bu hal bütün inkişaf etmiş ölkələrin tədiyyə balansı kəsirini bağlamaq üçün sərmayə cəlbini çətinləşdirir. Bu ilin ilk rübündə Azəraycanın tədiyə balansınında kəsirin yaranmasının səbəbi də daha çox kapital və maliyyənin hərəkəti hesabında 1,4 milyard ABŞ dolları kəsir formalaşması ilə bağlı olmuşdur. Azərbaycan kimi “təhlükəsizlik” yastığı qalın olan ölkələr ehtiyat aktivlərin hesabına tədiyyə balansının kəsirini maliyyələşdirə bilirlər. Lakin belə üstünlüyü olmayan ölkələrdə real effektiv məzənnənin ucuzlaşması tədiyyə balansının kəsirinin qarşısını almaq üçün məhdud mübarizə üsullarından biridir. VIX-in (volatillik indeksi) 10% ucuzlaşması inkişaf edən ölkələrin milli valyutalarının real effektiv məzənnəsini orta hesabla 2,5% aşağı salır. Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatlarının səmərəli istifadəsi də tələb edir ki, cari əməliyyatlar balansında olan gərginlik xaricdən ölkəyə sərmayə cəlbi ilə tarazlaşdırılsın. Bunun üçün anti-böhran tədbirlərinə uyğun olaraq özəlləşdirmə, kapital amnistiyası, infrastrukturun yaxşılaşdırılması, insan kapitalının və institutların inkişafı, islahatların davam etdirilməsi və dövlətin təşviq alətləri həlledici ola bilər”.
“Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, ölkə rezidentlərinin yerli aktivlərə sərmayə yatırması da milli valyutanın real effektiv məzənnəsinə müsbət təsir göstərir” deyən Vüsal Qasımlı həmçinin bildirib ki, məsələn, yaponların yerli aktivlərə sərmayə yatırması iqtisadiyyatın maliyyələşdirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır: “Bakı Fond Birjasında və birjadan kənar bazarda dövr olunan minlərlə şirkətlərin səhm və istiqrazlarına, Azərbaycan hökumətinin və Mərkəzi bankın notları və istiqrazlarına, həmçinin daşınmaz əmlak və digər aktivlərə, hətta yerli startaplara rezidentlərimizin sərmayə yatırması səmərəli olardı. Dövlətin borc strategiyasına əsasən xarici borcun bir hissəsinin daxili borcla əvəzlənməsi, hətta Asiya İnkişaf Bankı (ADB) kimi investorların manatla borc verməsi milli valyutamızın real effektiv məzənnəsinə müsbət təsir edir. Yerli aktivlərə sərmayə yatırılması ölkədə bazar infrastrukturunun inkişafı, xüsusən də vasitəçilik institutlarından çox asılıdır. Məsələn, Azərbaycanda bir tərəfdən “EnterpriseAzerbaijan.com” portalına toplanan kifayət qədər startap, digər tərəfdən isə yığımını səmərəli yerləşdirmək istəyən çoxlu insanlarımız var. Amma inkişaf üçün vəsaitə ehtiyacı olan və bu vəsaitə malik olan tərəfləri bir yerə gətirən vasitəçilər yetərincə deyil. Bu baxımdan ölkədə investisiya fondları, investisiya şirkətləri, brokerlər, kraudfandinq və kraudinvestinq platformalarının inkişaf etdirilməsinə ehtiyac var”.
Onun fikrincə, beynəlxalq təcrübədə ÜDM-in gözlənilən artım proqnozlarının milli valyutanının real effektiv məzənnəsinə müsbət təsiri sübut olunub: “Bu il əksər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da iqtisadi geriləmə olacağı halda, növbəti ildən iqtisadi artımın bərpa olunması proqnozlaşdırılır. Hazırda hökümətdə növbəti il və daha sonrakı üç il üçün ÜDM proqnozları üzərində hesabalamalar gedir. BVF-nin panel hesablamalarına görə, ÜDM-in 1%-lik artımı milli valyutanın real effektiv məzənnəsini 2,5% yüksəldir”.
V.Qasımlı əlavə edib ki, real effektiv məzənnəyə təsir göstərən amillərdən biri də xarici ticarət şərtidir: “Azərbaycanda bu il ixrac qiymətləri (əsasən də neft qiymətləri – red.), idxal qiymətlərinə nisbətən daha çox ucuzlaşıb. Beləliklə, xarici ticarət şərti pisləşib ki, bunun da real effektiv məzənnəyə təsiri mənfidir. Manatın məzənnəsi xarici şokların təsiri qarşısında amortizator rolunu oynayır. İndiki halda məzənnə siyasəti vasitəsilə hökumət və Mərkəzi Bank qlobal zərbənin yerli istehlakçılara təsirini yumşaldır. Tam üzən məzənnə siyasəti tətbiq olunan ölkələrdə xarici ticarət şərti pisləşəndə, dərhal daxili tələb və buna uyğun olaraq da idxal azalır. Azərbaycan kimi tənzimlənən məzənnə rejimi olan ölkələrdə də bu qədər çevik olmasa da, xarici ticarət şərtinin pisləşmə dərəcəsinə uyğun olaraq daxili tələbin və idxalın azalması baş verir. Buna “xərc effekti” deyilir. Bu ilin ilk 4 ayında həm də xarici ticarət şərtinin pisləşməsinə görə Azərbaycana idxal müqayisəli qiymətlərlə 40,5% azalıb. Xarici ticarət şərtinin pisləşməsi “xərclərin yerdəyişməsi effekti”ni də yarada bilər. Belə ki, xarici ticarət şərti pisləşdiyindən, yerli istehlak və investisiyaları məhz yerli məhsulların istehsalına yönəltmək mümkündür. Beləliklə, təklif tərəfində də resursları yerli qeyri-ticari məhsullardan ticari sektora yönəltmək olar. Məsələn, Azərbaycanda tibb sənayesinin inkişafı üçün pandemiya dövründə addımlar atılır. Bunun üçün də real effektiv məzənnənin yumşalması uyğun görünür”.
Onun sözlərinə görə, özəl sektora verilən kreditlərin ÜDM-də xüsusi çəkisinin böyüməsi də milli valyutanın real effektiv məzənnəsini artırır: “Azərbaycanda pandemiya şəraitində kreditlərin restrukturizasiyası üzrə müraciətlərin icrası, faizlərin subsidiyalaşdırılması və zəmanət dəstəyinin genişləndirilməsi kredit portfelinin böyüməsinə imkan verir. Azərbaycanda kredit qoyuluşu ÜDM-in cəmi 20%-ni təşkil edir və orta dünya göstəricisinə - 130%-ə çatması üçün böyük potensialı var. Dünya üzrə hesablamalar göstərir ki, özəl kredit portfelinin ÜDM-ə nisbətinin 10% artması milli valyutanın real effektiv məzənnəsini 1,3% bahalaşdırır”.
V.Qasımlı sonda bildirib ki, manatın real effektiv məzənnəsinin yüksəlişi iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətinə mənfi, əhalinin alıcılıq qabiliyyətinə isə müsbət təsir göstərir: “İndiki halda seçim Azərbaycan vətəndaşının marağıdır”.
Report
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 12:56
Daha bir bankın əmlakları təkrar hərraca çıxarılır
Dünən, 11:10
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsi barədə qərar verib
Dünən, 09:10
Dünya bazarı: Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
27-03-2024, 14:06
Parkinq sabotajı: Məmurların pul qazanmaq ehtirası, yoxsa…
22-03-2024, 13:46
Azərbaycanda pensiyaçıların sayı niyə azalıb? - Vüqar Bayramov
22-03-2024, 09:01
BVF Ukraynaya 880 milyon dollar ayırıb
19-03-2024, 17:34
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
19-03-2024, 17:13
Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamalarla bağlı qaydalar dəyişib
18-03-2024, 13:12
Rusiya ilə qazın tranziti və alışı müqaviləsi uzadılmayacaq
16-03-2024, 14:33
Təkrar istifadə edilə bilən daşıyıcı raket yaratmaq istəyirlər
15-03-2024, 20:31
Rumıniya Rusiyadan 1,4 min ton qızıl tələb edir
15-03-2024, 16:02
Bəz dərman vasitələrinin qiyməti barədə qərar verilib
15-03-2024, 11:24
Əli Əsədov: "Ərzaq təhlükəsizliyinə ötən il 478 milyon manat ayrılıb"
14-03-2024, 19:32
Baş nazir taksi sürücüləri ilə bağlı qərar verib
14-03-2024, 16:00
Vergi işçilərinin aylıq əməkhaqları nə qədər artırılıb? - Açıqlama
14-03-2024, 15:14
Prezident Aparat rəhbəri barədə fərman imzalayıb
14-03-2024, 13:04
PUA hücumları Rusiyada benzinin bahalaşmasına səbəb olub
14-03-2024, 11:04
İki milyard dollarlıq razılaşmanın icrası dayandırılıb
13-03-2024, 17:20
Nazirlik işçilərinin maaşına əlavələr veriləcək
13-03-2024, 16:26
Heyvanlarda taun xəstəliyi ilə bağlı monitorinq aparılır
13-03-2024, 15:27
"Dəmir Bank" ASC-nin maşını hərracda satılır
13-03-2024, 15:03
“Əmək pensiyaları haqqında” qanun dəyişir
13-03-2024, 13:04
“Naxçıvan” Hava Limanı AZAL-ın tabeliyinə verilib
13-03-2024, 12:04
Sanksiyalara əməl olunmur: Avropadan Rusiyaya tədarük davam edir
13-03-2024, 12:02
Keçmiş icra başçısı şirkətlərindən birini satıb
13-03-2024, 11:27
Zaminə məsuliyyətə dair yeni hal müəyyənləşir
12-03-2024, 17:34
Hərracda daha 65 nəqliyyat vasitəsi satılıb
12-03-2024, 16:21
Vergi işçilərinə verilən mükafatların sayı artırılır
12-03-2024, 14:35
Milli Məclisdə Nazirlər Kabinetinin hesabatı veriləcək
11-03-2024, 17:54
Komitə sədri: “Azəriqaz" SOCAR-ın tərkibindən çıxarılmalıdır"
9-03-2024, 14:44
Avropa ölkələrində zeytun yağı bahalaşıb
7-03-2024, 17:24
Nazirlik 59 vəzifəli şəxsi cərimələyib
7-03-2024, 14:10
Elektromobillərdən istifadənin təşviqi ilə bağlı Sərəncam verilib
7-03-2024, 13:18
Maliyyə Nazirliyinin bəzi vəzifələri ləğv edilib
7-03-2024, 10:37
Dövlətə məxsus daha 6 maşın hərracda satılıb
6-03-2024, 17:56
Əli Əsədova yeni vəzifə tapşırılıb
6-03-2024, 12:43
Azərbaycan və Gürcüstan Kür çayı hövzəsinin mühafizəsi üçün fəaliyyət planı hazırlayıb
6-03-2024, 11:10
BP Cəbrayılda günəş elektrik stansiyası tikəcək - Foto
6-03-2024, 10:08
"Dəmir Bank" ASC-nin Bakıda 529,9 kv.metrlik qeyri-yaşayış sahəsi hərraca çıxarılıb
6-03-2024, 08:42
Riqa Rusiya və Belarus mallarına qadağa qoyur
5-03-2024, 17:55
Səfər Mehdiyev özünə şirkət qurub, polkovniki direktor təyin edib
5-03-2024, 14:19
Vergi məmurları sahibkarı aldadıb, araşdırma başlayıb
5-03-2024, 11:31
Avropa İttifaqı “müharibə iqtisadiyyatı rejiminə” keçə bilər