18:04 / 15-09-2025
İlham Əliyev Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisini qəbul edib
18:00 / 15-09-2025
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
17:51 / 15-09-2025
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:49 / 15-09-2025
"Benfika"nın baş məşqçisi: "Qarabağ"la matçda 3 xal qazanmağı hədəfləyirik"
17:37 / 15-09-2025
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
17:30 / 15-09-2025
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
17:20 / 15-09-2025
"Qarabağ" və "Neftçi"nin oyunlarını FIFA referiləri idarə edəcək
16:57 / 15-09-2025
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
16:52 / 15-09-2025
İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur
16:39 / 15-09-2025
Mərkəzi Bank üç kredit ittifaqına icrası məcburi göstəriş verib
16:09 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu təltif edib - (Yenilənib)
15:58 / 15-09-2025
Əli Əsədov sərəncam imzalayıb
15:55 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu qəbul edib - Yenilənib
15:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb - Yenilənib
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15:07 / 15-09-2025
Ruslar daha bir yaşayış məntəqəsini işğal edib
15:00 / 15-09-2025
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
14:54 / 15-09-2025
70 yaşlı müğənni: "Xalq artisti adı istəyirəm"
14:44 / 15-09-2025
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
14:36 / 15-09-2025
Rusiyanın NATO sərhədlərini pozmasına səbəb nədir?
14:18 / 15-09-2025
Zeynəb Xanlarovanın nəvəsinin toyu olacaq
13:58 / 15-09-2025
Keyt Kelloq: Rusiya müharibəni uduzur
13:49 / 15-09-2025
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
13:48 / 15-09-2025
Rusiya sərgi tankını cəbhə xəttinə göndərir
13:38 / 15-09-2025
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
13:13 / 15-09-2025
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
13:03 / 15-09-2025
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
12:58 / 15-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:45 / 15-09-2025
Türk Almaniyada yüksək vəzifəyə təyin edilib
06:10 / 11-09-2025

13:31 / 11-09-2025

21:32 / 10-09-2025

20:48 / 13-09-2025

15:14 / 12-09-2025

18:29 / 12-09-2025

09:46 / 11-09-2025

10:50 / 12-09-2025

23:44 / 12-09-2025

18:40 / 14-09-2025

10:33 / 11-09-2025

Amerikalı şərhçi: “Putini diz çökdürəcəyik”
Tarix: 19-01-2021 21:15 | Bölmə: Siyasət

ABŞ-ın “The Berkshire Eagle” qəzetində ölkənin Rusiya ilə münasibətlərinə dair məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi qəzetin şərhçisi və redaksiyanın məsləhət şurasının həmsədri Donald Morrisondur. Reyting.az Novator.az-ın ingilscədən çevirdiyi məqaləni təqdim edir.
Yazıq Co Bayden. On illər boyu ictimai-siyasi arenada külüng döyəndən sonra, nəhayət, ABŞ-ın prezidenti postuna gəlir, amma prezidentliyi son onilliklərin ən ciddi problemlərlə qarşılaşdığı zamana – pandemiya, qiyam və iqlim dəyişkənliyi dövrünə təsadüf edir.
İldən-ilə ABŞ-da və dünyada qlobal istiləşmə, daşqınlar, fırtınalar, meşə yanğınları artır. Aramsız quraqlıq və daşqınlar üzündən münbit torpaqlar məhv olur, yararsız hala düşür.
Artıq iqlim dəyişkənliyi milli təhlükəsizlik məsələsinə çevrilib. Müdafiə Nazirliyi bəyan edib ki, daşqınlar, dənizlərdə suyun səviyyəsinin artması ABŞ-ın 79 hərbi bazasının fəaliyyətinə mənfi təsir göstərəcək, hətta o bazaların bəzisi bağlanacaq. Pentaqon qlobal istiləşmə səbəbindən milyonlarla insanın qaçqın düşəcəyini, siyasi və iqtisadi durumun qeyri-sabit olacağını proqnozlaşdırır.
Təhlükəsizlik ekspertləri isə iqlim dəyişkənliyi fonunda Rusiyanın daha şanslı olmasına diqqət çəkirlər. Mütəxəssilər hesab edirlər ki, Rusiya ərazilərinin çoxu şimalda yerləşdiyinə görə onun torpaqlarının korlanması təhlükəsi yoxdur. Ona görə də Rusiya dünyanın kənd təsərrüfatı və iqtisadi güc mərkəzinə çevrilə bilər.
Dünya istiləşdikcə Rusiyanın böyük neft və meşə (ağac) ehtiyatları daha çox əhəmiyyət daşımağa başlayacaq. Rusiya indidən Şimal Buzlu okeanında buzların əridilməsi işinə xərc qoymaq və orada həm iqtisadi, həm hərbi varlığını gücləndirmək niyyətindədir.
Bəs Rusiyanın bu planları niyə problem sayılsın? Çünki bu ölkə illərdir dünyada mənfi imic formalaşdırıb. Hazırda Rusiyada korrupsiyaya uğramış diktator rejimi hökm sürür. Bu rejim ABŞ və Avropaya qarşı kiber müharibə aparır, seçkilərə müdaxilə edir, xarici ölkələrə sığınan dissidentləri zəhərləyir, jurnalistləri evində öldürür, qonşu dövlətlərin ərazisinə göz dikir, onların torpağını zəbt edir, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım bölgəsini ilhaq etdiyi kimi.
Son dövrlərdə isə Rusiya ABŞ-ı avropalı müttəfiqlərindən ayırmaq üçün avropalılara rus neftinin və qazının asan yollarını göstərir.
Rusiyanın bu qədər narahatlığa səbəb ola bilməsinin bir günahı da ABŞ-ın özündədir. 1991-ci ildə Sovet İttifaqı dağılanda Rusiyada xaos hökm sürürdü. O vaxt ABŞ Rusiyaya yardım əlini uzada bilərdi. Bunu etməkdənsə ABŞ bir sıra keçmiş Sosialist bloku (Şərq bloku) ölkələrini NATO-ya üzv olmağa dəvət etdi və anti-sovet alyansını Rusiyanın sərhədlərinə qədər genişləndirdi. ABŞ hətta orada ballistik raketlər də yerləşdirdi.
Bu gərəksiz, qıcıqlandırıcı addımlar Rusiyada Qərbin mühasirəsinə düşmək qorxusunu artırdı. Ona görə ABŞ-la münasibətlər pisləşməyə başladı.
2009-cu ildə Barak Obama ABŞ prezidenti kimi Rusiya ilə yenidən münasibət qurmağa çalışdı və bir müddət bunun üzərində işlədi. Obama və Rusiyanın o dövrdəki prezidenti Dmitri Medvedev yeni strateji silahlara dair müqavilə imzaladılar. Ancaq Vladimir Putin 2012-ci ildə prezident postuna qayıdan kimi ABŞ-dan xeyli dərəcədə üz döndərdi. Çünki onun ayrı planları vardı: əvvəlcə sönmüş Rusiyaya sovet dövründəki təhlükəsizliyi və əzəməti qaytarmaq, sonra isə köhnə haqq-hesabları çürütmək.
Putin Rusiyanın qonşularını əldən saldı, onların ərazilərini ilhaq etdi və daxildə öz populyarlığını artırmaq üçün ABŞ-ı mənəvi cəhətdən sarsıtmaq yolunu tutdu. O, Donald Trampla dostluğundan yararlanıb NATO ilə münasibətləri pozdu və ABŞ-ın Krımla bağlı Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaları zəiflətdi. Nəticədə hakerlikdə və seçkilərə müdaxilədə ittiham olunan Rusiya bu qınaqlardan yaxasını kənara çəkə bildi.
Putin Rusiyanı dədə-baba mülkü kimi idarə edir. Onun ciddi rəqibləri yoxdur və bu yaxınlarda hakimiyyətini daha 16 il uzatmaq üçün qanunu da dəyişdirib. Putin ABŞ-ın yeni prezidenti Baydenə və bütün dünyaya indən belə də bir müddət problem olaraq qalacaq.
Donald Tramp Moskva ilə daha sıx əlaqələr qurmağa çalışsa da, ABŞ-da Rusiyadan narazılıq artmaqdadır. “Pyu” (Pew) Araşdırma Mərkəzinin sorğusu göstərir ki, son illərdə amerikalılar arasında Rusiyanın hörməti çox aşağı düşüb.
Rusiya ilə necə davranmaq lazımdır? ABŞ bu ölkənin son haker hücumlarına cavab verməli və avropalı müttəfiqləri ilə dağılmış birliyini bərpa etməlidir. Eyni zamanda Rusiya ilə mövcud əlaqələr dərinləşdirilməli və ortaq maraq nöqtələri tapılmalıdır.
İqlim dəyişkənliyi, qlobal istiləşmə gələcəkdə Rusiyanın dadına çata bilər, ancaq Putin o vaxta qalası deyil. Ona görə də o, indiki mərhələdə Rusiyanın uğradığı ziyanı minimuma endirmək fikrinə düşə bilər.
ABŞ-ın etməli olduğu daha bir iş var: soyuq müharibəni canlandırmaq və cilovlama siyasəti yürütmək. Söhbət vaxtilə Kubada yaranmış raket böhranından – “Karib dənizi böhranı”ndan getmir, söhbət yumşaq güc elementlərinin tətbiqindən, qarşlıqlı mədəni əlaqələr və təhsil mübadiləsi proqramından gedir. 1958-ci ildə ABŞ belə bir planı işə salmışdı, indi o plan ölü vəziyyətdədir.
Sovetlər bizə – Amerikaya şair Yevgeni Yevtuşenkonu, bəstəkar Dmitri Kabalevskini, “Bolşoy Teatr”ın balet truppasını göndərirdi. Biz isə onlara Benni Qudmanı, Boston Simfonik Orkestri və “Motley Cre” qrupu kimi sənət nümunələrini təqdim edirdik.
Bu, ədalətli bir mübarizə idi. Sonda biz qalib gəldik, Sovet İttifaqı isə dağıldı.
Mən “Bolşoy Teatr”ın, Moskva Simfonik Orkestrinin, çağdaş rus fantastik filmlərinin, Andrey Tarkovskinin filmlərinin vurğunuyam. Ona görə də durmayın, onları gətirin Amerikaya! Yeni şeylər öyrənə bilərik. Biz də ruslara Ceyms Teylor, Billi Ayliş, Kolson Uaythed, Kənde Vayli və “Hamilton”u göndərək.
Biz Putini diz çökdürəcəyik. Əvvəl də belə olmuşdu.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-01-2021 21:15 | Bölmə: Siyasət

ABŞ-ın “The Berkshire Eagle” qəzetində ölkənin Rusiya ilə münasibətlərinə dair məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi qəzetin şərhçisi və redaksiyanın məsləhət şurasının həmsədri Donald Morrisondur. Reyting.az Novator.az-ın ingilscədən çevirdiyi məqaləni təqdim edir.
Yazıq Co Bayden. On illər boyu ictimai-siyasi arenada külüng döyəndən sonra, nəhayət, ABŞ-ın prezidenti postuna gəlir, amma prezidentliyi son onilliklərin ən ciddi problemlərlə qarşılaşdığı zamana – pandemiya, qiyam və iqlim dəyişkənliyi dövrünə təsadüf edir.
İldən-ilə ABŞ-da və dünyada qlobal istiləşmə, daşqınlar, fırtınalar, meşə yanğınları artır. Aramsız quraqlıq və daşqınlar üzündən münbit torpaqlar məhv olur, yararsız hala düşür.
Artıq iqlim dəyişkənliyi milli təhlükəsizlik məsələsinə çevrilib. Müdafiə Nazirliyi bəyan edib ki, daşqınlar, dənizlərdə suyun səviyyəsinin artması ABŞ-ın 79 hərbi bazasının fəaliyyətinə mənfi təsir göstərəcək, hətta o bazaların bəzisi bağlanacaq. Pentaqon qlobal istiləşmə səbəbindən milyonlarla insanın qaçqın düşəcəyini, siyasi və iqtisadi durumun qeyri-sabit olacağını proqnozlaşdırır.
Təhlükəsizlik ekspertləri isə iqlim dəyişkənliyi fonunda Rusiyanın daha şanslı olmasına diqqət çəkirlər. Mütəxəssilər hesab edirlər ki, Rusiya ərazilərinin çoxu şimalda yerləşdiyinə görə onun torpaqlarının korlanması təhlükəsi yoxdur. Ona görə də Rusiya dünyanın kənd təsərrüfatı və iqtisadi güc mərkəzinə çevrilə bilər.
Dünya istiləşdikcə Rusiyanın böyük neft və meşə (ağac) ehtiyatları daha çox əhəmiyyət daşımağa başlayacaq. Rusiya indidən Şimal Buzlu okeanında buzların əridilməsi işinə xərc qoymaq və orada həm iqtisadi, həm hərbi varlığını gücləndirmək niyyətindədir.
Bəs Rusiyanın bu planları niyə problem sayılsın? Çünki bu ölkə illərdir dünyada mənfi imic formalaşdırıb. Hazırda Rusiyada korrupsiyaya uğramış diktator rejimi hökm sürür. Bu rejim ABŞ və Avropaya qarşı kiber müharibə aparır, seçkilərə müdaxilə edir, xarici ölkələrə sığınan dissidentləri zəhərləyir, jurnalistləri evində öldürür, qonşu dövlətlərin ərazisinə göz dikir, onların torpağını zəbt edir, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım bölgəsini ilhaq etdiyi kimi.
Son dövrlərdə isə Rusiya ABŞ-ı avropalı müttəfiqlərindən ayırmaq üçün avropalılara rus neftinin və qazının asan yollarını göstərir.
Rusiyanın bu qədər narahatlığa səbəb ola bilməsinin bir günahı da ABŞ-ın özündədir. 1991-ci ildə Sovet İttifaqı dağılanda Rusiyada xaos hökm sürürdü. O vaxt ABŞ Rusiyaya yardım əlini uzada bilərdi. Bunu etməkdənsə ABŞ bir sıra keçmiş Sosialist bloku (Şərq bloku) ölkələrini NATO-ya üzv olmağa dəvət etdi və anti-sovet alyansını Rusiyanın sərhədlərinə qədər genişləndirdi. ABŞ hətta orada ballistik raketlər də yerləşdirdi.
Bu gərəksiz, qıcıqlandırıcı addımlar Rusiyada Qərbin mühasirəsinə düşmək qorxusunu artırdı. Ona görə ABŞ-la münasibətlər pisləşməyə başladı.
2009-cu ildə Barak Obama ABŞ prezidenti kimi Rusiya ilə yenidən münasibət qurmağa çalışdı və bir müddət bunun üzərində işlədi. Obama və Rusiyanın o dövrdəki prezidenti Dmitri Medvedev yeni strateji silahlara dair müqavilə imzaladılar. Ancaq Vladimir Putin 2012-ci ildə prezident postuna qayıdan kimi ABŞ-dan xeyli dərəcədə üz döndərdi. Çünki onun ayrı planları vardı: əvvəlcə sönmüş Rusiyaya sovet dövründəki təhlükəsizliyi və əzəməti qaytarmaq, sonra isə köhnə haqq-hesabları çürütmək.
Putin Rusiyanın qonşularını əldən saldı, onların ərazilərini ilhaq etdi və daxildə öz populyarlığını artırmaq üçün ABŞ-ı mənəvi cəhətdən sarsıtmaq yolunu tutdu. O, Donald Trampla dostluğundan yararlanıb NATO ilə münasibətləri pozdu və ABŞ-ın Krımla bağlı Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaları zəiflətdi. Nəticədə hakerlikdə və seçkilərə müdaxilədə ittiham olunan Rusiya bu qınaqlardan yaxasını kənara çəkə bildi.
Putin Rusiyanı dədə-baba mülkü kimi idarə edir. Onun ciddi rəqibləri yoxdur və bu yaxınlarda hakimiyyətini daha 16 il uzatmaq üçün qanunu da dəyişdirib. Putin ABŞ-ın yeni prezidenti Baydenə və bütün dünyaya indən belə də bir müddət problem olaraq qalacaq.
Donald Tramp Moskva ilə daha sıx əlaqələr qurmağa çalışsa da, ABŞ-da Rusiyadan narazılıq artmaqdadır. “Pyu” (Pew) Araşdırma Mərkəzinin sorğusu göstərir ki, son illərdə amerikalılar arasında Rusiyanın hörməti çox aşağı düşüb.
Rusiya ilə necə davranmaq lazımdır? ABŞ bu ölkənin son haker hücumlarına cavab verməli və avropalı müttəfiqləri ilə dağılmış birliyini bərpa etməlidir. Eyni zamanda Rusiya ilə mövcud əlaqələr dərinləşdirilməli və ortaq maraq nöqtələri tapılmalıdır.
İqlim dəyişkənliyi, qlobal istiləşmə gələcəkdə Rusiyanın dadına çata bilər, ancaq Putin o vaxta qalası deyil. Ona görə də o, indiki mərhələdə Rusiyanın uğradığı ziyanı minimuma endirmək fikrinə düşə bilər.
ABŞ-ın etməli olduğu daha bir iş var: soyuq müharibəni canlandırmaq və cilovlama siyasəti yürütmək. Söhbət vaxtilə Kubada yaranmış raket böhranından – “Karib dənizi böhranı”ndan getmir, söhbət yumşaq güc elementlərinin tətbiqindən, qarşlıqlı mədəni əlaqələr və təhsil mübadiləsi proqramından gedir. 1958-ci ildə ABŞ belə bir planı işə salmışdı, indi o plan ölü vəziyyətdədir.
Sovetlər bizə – Amerikaya şair Yevgeni Yevtuşenkonu, bəstəkar Dmitri Kabalevskini, “Bolşoy Teatr”ın balet truppasını göndərirdi. Biz isə onlara Benni Qudmanı, Boston Simfonik Orkestri və “Motley Cre” qrupu kimi sənət nümunələrini təqdim edirdik.
Bu, ədalətli bir mübarizə idi. Sonda biz qalib gəldik, Sovet İttifaqı isə dağıldı.
Mən “Bolşoy Teatr”ın, Moskva Simfonik Orkestrinin, çağdaş rus fantastik filmlərinin, Andrey Tarkovskinin filmlərinin vurğunuyam. Ona görə də durmayın, onları gətirin Amerikaya! Yeni şeylər öyrənə bilərik. Biz də ruslara Ceyms Teylor, Billi Ayliş, Kolson Uaythed, Kənde Vayli və “Hamilton”u göndərək.
Biz Putini diz çökdürəcəyik. Əvvəl də belə olmuşdu.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:35
Milli Məclisdə vərəmlə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək
Bu gün, 12:22
Fransanın yeni səfiri Bakıya gəlir
Bu gün, 09:05
NATO qoşunları Polşaya gələcək
12-09-2025, 15:54
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
12-09-2025, 15:43
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
12-09-2025, 11:40
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
12-09-2025, 08:08
Türkiyə Aİ və BMT-ni İsraili dayandırmağa çağırır
12-09-2025, 00:21
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
11-09-2025, 23:47
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
11-09-2025, 08:08
USAID Ukraynanın kibertəhlükəsizliyinə 2 milyon dollar ayırıb
10-09-2025, 16:30
Milli Məclisin komitələri haqqında qanun dəyişir
10-09-2025, 14:52
Ceyhun Bayramov ABŞ rəsmisi ilə müzakirə aparıb
10-09-2025, 13:18
Elman Nəsirov ABŞ-la İşçi Qrupuna salınmamasından narazılıq edib
10-09-2025, 11:07
Konqresmen: Rusiya NATO-ya hücum edib
10-09-2025, 10:33
Polşa üzərində Rusiya dronlarının məhvində Niderland və NATO qüvvələri iştirak edib
10-09-2025, 08:33
Tokayev: İsrailin hərəkəti qəbuledilməzdir!
9-09-2025, 18:57
Ceyhun Bayramov Aİ-nin yeni nümayəndəsini qəbul edib
9-09-2025, 15:48
Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı qərar verib
9-09-2025, 12:45
Əli Əhmədov: "Zəngəzur dəhlizi İlham Əliyevin adını daşımalıdır"
9-09-2025, 11:42
Ermənistan ABŞ-la “Tramp yolu”nu müzakirə edəcək
9-09-2025, 08:02
BRIKS ölkələri sanksiyalara qarşı tədbirlər görəcək
8-09-2025, 23:10
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
8-09-2025, 18:54
Zakir Həsənov Türkiyənin yeni hərbi attaşesini qəbul edib
8-09-2025, 17:38
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
8-09-2025, 15:31
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
8-09-2025, 13:46
Kamala Harris mühafizəsiz qalıb
8-09-2025, 11:29
Saxta soyqırımla bağlı qanun dəyişir
6-09-2025, 15:29
Azərbaycanın ŞƏT-ə üzvlüyünə Rusiya da mane olub
6-09-2025, 09:52
Aleksey Overçuk “Tramp marşrutu”na müsbət yanaşır
5-09-2025, 12:34
Putin: Zelenskiyə təhlükəsizlik zəmanəti verməyə hazırıq
5-09-2025, 12:16
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası çağırılıb
5-09-2025, 11:05
Putin Qərb qoşunlarını vurmaqla hədələyir
5-09-2025, 10:24
Elnur Məmmədov Peru XİN başçısı ilə görüşüb - Fotolar
5-09-2025, 08:03
Tramp Pentaqonla bağlı bəyanat verəcək
4-09-2025, 16:51
Geri çağırılan səfir Leyla Abdullayevanın yoldaşı imiş
4-09-2025, 15:51
XİN Sudan hökumətinə başsağlığı verib
4-09-2025, 12:15
Tramp: Putin və Zelenski sülhə hazır deyillər
4-09-2025, 10:19
Məhkəmə deputatın şikayətini rədd edib