09:12 / 20-04-2024
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
09:06 / 20-04-2024
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
15:24 / 19-04-2024
Rəsmi Berlindən İsrail və İrana çağırış olub
15:11 / 19-04-2024
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
14:54 / 19-04-2024
Sabiq rektora hansı cəza veriləcək? - Prorektorun qətl işi
14:22 / 19-04-2024
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
10:00 / 15-04-2024
Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
12:27 / 15-04-2024
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
23:14 / 16-04-2024
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
Amerikalı şərhçi: “Putini diz çökdürəcəyik”
Tarix: 19-01-2021 21:15 | Bölmə: Siyasət
ABŞ-ın “The Berkshire Eagle” qəzetində ölkənin Rusiya ilə münasibətlərinə dair məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi qəzetin şərhçisi və redaksiyanın məsləhət şurasının həmsədri Donald Morrisondur. Reyting.az Novator.az-ın ingilscədən çevirdiyi məqaləni təqdim edir.
Yazıq Co Bayden. On illər boyu ictimai-siyasi arenada külüng döyəndən sonra, nəhayət, ABŞ-ın prezidenti postuna gəlir, amma prezidentliyi son onilliklərin ən ciddi problemlərlə qarşılaşdığı zamana – pandemiya, qiyam və iqlim dəyişkənliyi dövrünə təsadüf edir.
İldən-ilə ABŞ-da və dünyada qlobal istiləşmə, daşqınlar, fırtınalar, meşə yanğınları artır. Aramsız quraqlıq və daşqınlar üzündən münbit torpaqlar məhv olur, yararsız hala düşür.
Artıq iqlim dəyişkənliyi milli təhlükəsizlik məsələsinə çevrilib. Müdafiə Nazirliyi bəyan edib ki, daşqınlar, dənizlərdə suyun səviyyəsinin artması ABŞ-ın 79 hərbi bazasının fəaliyyətinə mənfi təsir göstərəcək, hətta o bazaların bəzisi bağlanacaq. Pentaqon qlobal istiləşmə səbəbindən milyonlarla insanın qaçqın düşəcəyini, siyasi və iqtisadi durumun qeyri-sabit olacağını proqnozlaşdırır.
Təhlükəsizlik ekspertləri isə iqlim dəyişkənliyi fonunda Rusiyanın daha şanslı olmasına diqqət çəkirlər. Mütəxəssilər hesab edirlər ki, Rusiya ərazilərinin çoxu şimalda yerləşdiyinə görə onun torpaqlarının korlanması təhlükəsi yoxdur. Ona görə də Rusiya dünyanın kənd təsərrüfatı və iqtisadi güc mərkəzinə çevrilə bilər.
Dünya istiləşdikcə Rusiyanın böyük neft və meşə (ağac) ehtiyatları daha çox əhəmiyyət daşımağa başlayacaq. Rusiya indidən Şimal Buzlu okeanında buzların əridilməsi işinə xərc qoymaq və orada həm iqtisadi, həm hərbi varlığını gücləndirmək niyyətindədir.
Bəs Rusiyanın bu planları niyə problem sayılsın? Çünki bu ölkə illərdir dünyada mənfi imic formalaşdırıb. Hazırda Rusiyada korrupsiyaya uğramış diktator rejimi hökm sürür. Bu rejim ABŞ və Avropaya qarşı kiber müharibə aparır, seçkilərə müdaxilə edir, xarici ölkələrə sığınan dissidentləri zəhərləyir, jurnalistləri evində öldürür, qonşu dövlətlərin ərazisinə göz dikir, onların torpağını zəbt edir, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım bölgəsini ilhaq etdiyi kimi.
Son dövrlərdə isə Rusiya ABŞ-ı avropalı müttəfiqlərindən ayırmaq üçün avropalılara rus neftinin və qazının asan yollarını göstərir.
Rusiyanın bu qədər narahatlığa səbəb ola bilməsinin bir günahı da ABŞ-ın özündədir. 1991-ci ildə Sovet İttifaqı dağılanda Rusiyada xaos hökm sürürdü. O vaxt ABŞ Rusiyaya yardım əlini uzada bilərdi. Bunu etməkdənsə ABŞ bir sıra keçmiş Sosialist bloku (Şərq bloku) ölkələrini NATO-ya üzv olmağa dəvət etdi və anti-sovet alyansını Rusiyanın sərhədlərinə qədər genişləndirdi. ABŞ hətta orada ballistik raketlər də yerləşdirdi.
Bu gərəksiz, qıcıqlandırıcı addımlar Rusiyada Qərbin mühasirəsinə düşmək qorxusunu artırdı. Ona görə ABŞ-la münasibətlər pisləşməyə başladı.
2009-cu ildə Barak Obama ABŞ prezidenti kimi Rusiya ilə yenidən münasibət qurmağa çalışdı və bir müddət bunun üzərində işlədi. Obama və Rusiyanın o dövrdəki prezidenti Dmitri Medvedev yeni strateji silahlara dair müqavilə imzaladılar. Ancaq Vladimir Putin 2012-ci ildə prezident postuna qayıdan kimi ABŞ-dan xeyli dərəcədə üz döndərdi. Çünki onun ayrı planları vardı: əvvəlcə sönmüş Rusiyaya sovet dövründəki təhlükəsizliyi və əzəməti qaytarmaq, sonra isə köhnə haqq-hesabları çürütmək.
Putin Rusiyanın qonşularını əldən saldı, onların ərazilərini ilhaq etdi və daxildə öz populyarlığını artırmaq üçün ABŞ-ı mənəvi cəhətdən sarsıtmaq yolunu tutdu. O, Donald Trampla dostluğundan yararlanıb NATO ilə münasibətləri pozdu və ABŞ-ın Krımla bağlı Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaları zəiflətdi. Nəticədə hakerlikdə və seçkilərə müdaxilədə ittiham olunan Rusiya bu qınaqlardan yaxasını kənara çəkə bildi.
Putin Rusiyanı dədə-baba mülkü kimi idarə edir. Onun ciddi rəqibləri yoxdur və bu yaxınlarda hakimiyyətini daha 16 il uzatmaq üçün qanunu da dəyişdirib. Putin ABŞ-ın yeni prezidenti Baydenə və bütün dünyaya indən belə də bir müddət problem olaraq qalacaq.
Donald Tramp Moskva ilə daha sıx əlaqələr qurmağa çalışsa da, ABŞ-da Rusiyadan narazılıq artmaqdadır. “Pyu” (Pew) Araşdırma Mərkəzinin sorğusu göstərir ki, son illərdə amerikalılar arasında Rusiyanın hörməti çox aşağı düşüb.
Rusiya ilə necə davranmaq lazımdır? ABŞ bu ölkənin son haker hücumlarına cavab verməli və avropalı müttəfiqləri ilə dağılmış birliyini bərpa etməlidir. Eyni zamanda Rusiya ilə mövcud əlaqələr dərinləşdirilməli və ortaq maraq nöqtələri tapılmalıdır.
İqlim dəyişkənliyi, qlobal istiləşmə gələcəkdə Rusiyanın dadına çata bilər, ancaq Putin o vaxta qalası deyil. Ona görə də o, indiki mərhələdə Rusiyanın uğradığı ziyanı minimuma endirmək fikrinə düşə bilər.
ABŞ-ın etməli olduğu daha bir iş var: soyuq müharibəni canlandırmaq və cilovlama siyasəti yürütmək. Söhbət vaxtilə Kubada yaranmış raket böhranından – “Karib dənizi böhranı”ndan getmir, söhbət yumşaq güc elementlərinin tətbiqindən, qarşlıqlı mədəni əlaqələr və təhsil mübadiləsi proqramından gedir. 1958-ci ildə ABŞ belə bir planı işə salmışdı, indi o plan ölü vəziyyətdədir.
Sovetlər bizə – Amerikaya şair Yevgeni Yevtuşenkonu, bəstəkar Dmitri Kabalevskini, “Bolşoy Teatr”ın balet truppasını göndərirdi. Biz isə onlara Benni Qudmanı, Boston Simfonik Orkestri və “Motley Cre” qrupu kimi sənət nümunələrini təqdim edirdik.
Bu, ədalətli bir mübarizə idi. Sonda biz qalib gəldik, Sovet İttifaqı isə dağıldı.
Mən “Bolşoy Teatr”ın, Moskva Simfonik Orkestrinin, çağdaş rus fantastik filmlərinin, Andrey Tarkovskinin filmlərinin vurğunuyam. Ona görə də durmayın, onları gətirin Amerikaya! Yeni şeylər öyrənə bilərik. Biz də ruslara Ceyms Teylor, Billi Ayliş, Kolson Uaythed, Kənde Vayli və “Hamilton”u göndərək.
Biz Putini diz çökdürəcəyik. Əvvəl də belə olmuşdu.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-01-2021 21:15 | Bölmə: Siyasət
ABŞ-ın “The Berkshire Eagle” qəzetində ölkənin Rusiya ilə münasibətlərinə dair məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi qəzetin şərhçisi və redaksiyanın məsləhət şurasının həmsədri Donald Morrisondur. Reyting.az Novator.az-ın ingilscədən çevirdiyi məqaləni təqdim edir.
Yazıq Co Bayden. On illər boyu ictimai-siyasi arenada külüng döyəndən sonra, nəhayət, ABŞ-ın prezidenti postuna gəlir, amma prezidentliyi son onilliklərin ən ciddi problemlərlə qarşılaşdığı zamana – pandemiya, qiyam və iqlim dəyişkənliyi dövrünə təsadüf edir.
İldən-ilə ABŞ-da və dünyada qlobal istiləşmə, daşqınlar, fırtınalar, meşə yanğınları artır. Aramsız quraqlıq və daşqınlar üzündən münbit torpaqlar məhv olur, yararsız hala düşür.
Artıq iqlim dəyişkənliyi milli təhlükəsizlik məsələsinə çevrilib. Müdafiə Nazirliyi bəyan edib ki, daşqınlar, dənizlərdə suyun səviyyəsinin artması ABŞ-ın 79 hərbi bazasının fəaliyyətinə mənfi təsir göstərəcək, hətta o bazaların bəzisi bağlanacaq. Pentaqon qlobal istiləşmə səbəbindən milyonlarla insanın qaçqın düşəcəyini, siyasi və iqtisadi durumun qeyri-sabit olacağını proqnozlaşdırır.
Təhlükəsizlik ekspertləri isə iqlim dəyişkənliyi fonunda Rusiyanın daha şanslı olmasına diqqət çəkirlər. Mütəxəssilər hesab edirlər ki, Rusiya ərazilərinin çoxu şimalda yerləşdiyinə görə onun torpaqlarının korlanması təhlükəsi yoxdur. Ona görə də Rusiya dünyanın kənd təsərrüfatı və iqtisadi güc mərkəzinə çevrilə bilər.
Dünya istiləşdikcə Rusiyanın böyük neft və meşə (ağac) ehtiyatları daha çox əhəmiyyət daşımağa başlayacaq. Rusiya indidən Şimal Buzlu okeanında buzların əridilməsi işinə xərc qoymaq və orada həm iqtisadi, həm hərbi varlığını gücləndirmək niyyətindədir.
Bəs Rusiyanın bu planları niyə problem sayılsın? Çünki bu ölkə illərdir dünyada mənfi imic formalaşdırıb. Hazırda Rusiyada korrupsiyaya uğramış diktator rejimi hökm sürür. Bu rejim ABŞ və Avropaya qarşı kiber müharibə aparır, seçkilərə müdaxilə edir, xarici ölkələrə sığınan dissidentləri zəhərləyir, jurnalistləri evində öldürür, qonşu dövlətlərin ərazisinə göz dikir, onların torpağını zəbt edir, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım bölgəsini ilhaq etdiyi kimi.
Son dövrlərdə isə Rusiya ABŞ-ı avropalı müttəfiqlərindən ayırmaq üçün avropalılara rus neftinin və qazının asan yollarını göstərir.
Rusiyanın bu qədər narahatlığa səbəb ola bilməsinin bir günahı da ABŞ-ın özündədir. 1991-ci ildə Sovet İttifaqı dağılanda Rusiyada xaos hökm sürürdü. O vaxt ABŞ Rusiyaya yardım əlini uzada bilərdi. Bunu etməkdənsə ABŞ bir sıra keçmiş Sosialist bloku (Şərq bloku) ölkələrini NATO-ya üzv olmağa dəvət etdi və anti-sovet alyansını Rusiyanın sərhədlərinə qədər genişləndirdi. ABŞ hətta orada ballistik raketlər də yerləşdirdi.
Bu gərəksiz, qıcıqlandırıcı addımlar Rusiyada Qərbin mühasirəsinə düşmək qorxusunu artırdı. Ona görə ABŞ-la münasibətlər pisləşməyə başladı.
2009-cu ildə Barak Obama ABŞ prezidenti kimi Rusiya ilə yenidən münasibət qurmağa çalışdı və bir müddət bunun üzərində işlədi. Obama və Rusiyanın o dövrdəki prezidenti Dmitri Medvedev yeni strateji silahlara dair müqavilə imzaladılar. Ancaq Vladimir Putin 2012-ci ildə prezident postuna qayıdan kimi ABŞ-dan xeyli dərəcədə üz döndərdi. Çünki onun ayrı planları vardı: əvvəlcə sönmüş Rusiyaya sovet dövründəki təhlükəsizliyi və əzəməti qaytarmaq, sonra isə köhnə haqq-hesabları çürütmək.
Putin Rusiyanın qonşularını əldən saldı, onların ərazilərini ilhaq etdi və daxildə öz populyarlığını artırmaq üçün ABŞ-ı mənəvi cəhətdən sarsıtmaq yolunu tutdu. O, Donald Trampla dostluğundan yararlanıb NATO ilə münasibətləri pozdu və ABŞ-ın Krımla bağlı Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaları zəiflətdi. Nəticədə hakerlikdə və seçkilərə müdaxilədə ittiham olunan Rusiya bu qınaqlardan yaxasını kənara çəkə bildi.
Putin Rusiyanı dədə-baba mülkü kimi idarə edir. Onun ciddi rəqibləri yoxdur və bu yaxınlarda hakimiyyətini daha 16 il uzatmaq üçün qanunu da dəyişdirib. Putin ABŞ-ın yeni prezidenti Baydenə və bütün dünyaya indən belə də bir müddət problem olaraq qalacaq.
Donald Tramp Moskva ilə daha sıx əlaqələr qurmağa çalışsa da, ABŞ-da Rusiyadan narazılıq artmaqdadır. “Pyu” (Pew) Araşdırma Mərkəzinin sorğusu göstərir ki, son illərdə amerikalılar arasında Rusiyanın hörməti çox aşağı düşüb.
Rusiya ilə necə davranmaq lazımdır? ABŞ bu ölkənin son haker hücumlarına cavab verməli və avropalı müttəfiqləri ilə dağılmış birliyini bərpa etməlidir. Eyni zamanda Rusiya ilə mövcud əlaqələr dərinləşdirilməli və ortaq maraq nöqtələri tapılmalıdır.
İqlim dəyişkənliyi, qlobal istiləşmə gələcəkdə Rusiyanın dadına çata bilər, ancaq Putin o vaxta qalası deyil. Ona görə də o, indiki mərhələdə Rusiyanın uğradığı ziyanı minimuma endirmək fikrinə düşə bilər.
ABŞ-ın etməli olduğu daha bir iş var: soyuq müharibəni canlandırmaq və cilovlama siyasəti yürütmək. Söhbət vaxtilə Kubada yaranmış raket böhranından – “Karib dənizi böhranı”ndan getmir, söhbət yumşaq güc elementlərinin tətbiqindən, qarşlıqlı mədəni əlaqələr və təhsil mübadiləsi proqramından gedir. 1958-ci ildə ABŞ belə bir planı işə salmışdı, indi o plan ölü vəziyyətdədir.
Sovetlər bizə – Amerikaya şair Yevgeni Yevtuşenkonu, bəstəkar Dmitri Kabalevskini, “Bolşoy Teatr”ın balet truppasını göndərirdi. Biz isə onlara Benni Qudmanı, Boston Simfonik Orkestri və “Motley Cre” qrupu kimi sənət nümunələrini təqdim edirdik.
Bu, ədalətli bir mübarizə idi. Sonda biz qalib gəldik, Sovet İttifaqı isə dağıldı.
Mən “Bolşoy Teatr”ın, Moskva Simfonik Orkestrinin, çağdaş rus fantastik filmlərinin, Andrey Tarkovskinin filmlərinin vurğunuyam. Ona görə də durmayın, onları gətirin Amerikaya! Yeni şeylər öyrənə bilərik. Biz də ruslara Ceyms Teylor, Billi Ayliş, Kolson Uaythed, Kənde Vayli və “Hamilton”u göndərək.
Biz Putini diz çökdürəcəyik. Əvvəl də belə olmuşdu.
Bölməyə aid digər xəbərlər
18-04-2024, 16:15
Prezident Nyu-Yorkda keçmiş prezidentlə görüşüb
18-04-2024, 15:46
Qubad İbadoğluya yekun ittiham aktı elan edilib
18-04-2024, 14:29
Zaxarova: "Moskva Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin nizamlanması üçün hər şeyi edib"
18-04-2024, 08:57
Donald Tramp sülh vasitəçisi ola bilər
17-04-2024, 22:49
CHP sədri AŞPA-da Azərbaycana dəstəyini ifadə edib
17-04-2024, 16:40
Milli Şuranın mitinqinə icazə verilməyib
17-04-2024, 16:31
ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri Azərbaycana səfər edəcək
17-04-2024, 16:14
Daha bir prezident COP29-a dəvət olunub
17-04-2024, 09:27
Orban Avropa İttifaqı rəhbərliyini istefaya çağırıb
16-04-2024, 23:14
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
16-04-2024, 17:05
Kreml Makronun ideyasını rədd edib
16-04-2024, 12:37
Etibar Məmmədovun oğluna yeni vəzifə verilib? - Açıqlama
15-04-2024, 20:41
Ceyhun Bayramov Özbəkistan prezidenti ilə görüşüb
15-04-2024, 14:00
Tofiq Yaqublunun daha bir şikayəti təmin olunmayıb
15-04-2024, 11:18
Blinken dörd ölkənin naziri ilə İranın İsrailə zərbəsini müzakirə edib
15-04-2024, 10:28
Ədalət Məhkəməsində Ermənistana qarşı dinləmələr keçiriləcək
15-04-2024, 08:54
Moskva Tel-Əvivi Tehran kimi davranmağa çağırıb
15-04-2024, 00:02
Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib
12-04-2024, 19:12
Fransa donanması yüksək intensivlikli müharibəyə hazırlaşır
10-04-2024, 18:01
Paşinyan: “Ermənistan-Türkiyə sərhədinin açılması region üçün əlamətdar hadisə olacaq”
9-04-2024, 14:40
Ceyhun Bayramov Sadır Japarov ilə müzakirə aparıb
9-04-2024, 14:14
Ermənilər Kəlbəcəri atəşə tutub
9-04-2024, 10:58
London Ukraynanın qələbəsini mümkünsüz sayır
8-04-2024, 18:13
Hikmət Hacıyev Ukraynanın Azərbaycandakı səfiri ilə görüşüb
8-04-2024, 14:42
AMİP: "Etibar Məmmədov heç vaxt sədr kimi geri dönməyəcək"
8-04-2024, 13:30
Köçəryan: “Ermənistan daxilində də sülh prosesinə mane olanlar var”
8-04-2024, 09:10
Ağ ev “Makron planı”na yox deyib
6-04-2024, 15:54
Ermənistan məsuliyyətdən yayınmağa çalışır