23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025

20:48 / 13-09-2025

18:40 / 14-09-2025

23:44 / 12-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

13:02 / 15-09-2025

13:17 / 14-09-2025

15:11 / 15-09-2025

13:27 / 13-09-2025

00:04 / 16-09-2025

Türkiyənin razılığını almaq neçəyə başa gələcək?
Tarix: 20-05-2022 15:17 | Bölmə: Slayd

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın sərt bəyanatlarına baxmayaraq, Türkiyə böyük ehtimalla Finlandiya və İsveçin NATO-ya üzv olmasına “yaşıl işıq” yandıracaq. Sadəcə olaraq, alyans ilk olaraq bunun bədəlini ödəməlidir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Politico” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Ankara iki Skandinaviya ölkəsinin NATO-ya üzv olmaq istəyinə etiraz edərək, üzvlük prosesini əngəlləyib. Türkiyə rəsmiləri Finlandiya və İsveçi kürd terrorçularını" dəstəkləməkdə ittiham edib və silah ixracına qoyulan məhdudiyyətlərdən narahat olduqlarını bildiriblər.
Bununla belə, indiki və keçmiş rəsmilər və diplomatlar Türkiyənin motivlərinin Stokholm və Helsinkinin öz siyasətlərini dəyişmək istəyindən kənara çıxa biləcəyini deyirlər. Ərdoğan ABŞ-la qırıcı təyyarələrin alınması üçün uzun sürən danışıqlar aparır. O, çox güman ki, "terrorizmə" qarşı beynəlxalq yumruqları ilə ölkə daxilində siyasi xallar toplamaq şansını da görür.
İndi diplomatlar Ərdoğanı nəyin tərpədəcəyini anlamaq üçün yarışır.
NATO-nun keçmiş rəhbəri Yaap de Hoop Sxeffer deyib: "Qiymət hələ məlum deyil, amma olacağı aydındır".
Türkiyənin NATO-nun genişlənməsini dəstəkləmək təcrübəsi olduğu halda, Ərdoğan güzəştləri təmin etmək üçün əsas müttəfiq qərarlarından istifadə etmək təcrübəsi var.
2009-cu ildə Türkiyə Anders Foq Rasmussenin NATO-nun yüksək səviyyəli rəsmisi təyin edilməsinə etiraz etdi, lakin yalnız yüksək səviyyəli danışıqlardan sonra razılaşdı. Həmin vaxt baş katib vəzifəsini tərk edən De Hoop Sxeffer ABŞ prezidenti Barak Obamanın iştirakı ilə gecə saatlarında baş tutan danışıqları xatırladıb.
Alyansının keçmiş rəhbərinin dediyi kimi, sonda Türkiyə təslim oldu və “mükafat olaraq NATO baş katibinin köməkçisi vəzifəsini aldı”.
Finlandiya və İsveçin təklifləri indi Ərdoğana NATO-nun konsensusa əsaslanan modelindən faydalanmaq və həmçinin gələn il üçün nəzərdə tutulan seçkilər ərəfəsində bazasını toplamaq üçün daha bir fürsət verir.
De Hoop Sxeffer Türkiyənin manevrlərinin arxasında amillərin birləşməsinin ola biləcəyini deyib.
Birincisi, onun fikrincə, bu, daxili siyasətdir. Ərdoğan çağırışlarını həmişə terrorla bağlı sərt dil üzərində qurub və Kürdüstan Fəhlə Partiyası (PKK) bu kampaniyada uzun müddətdir rəqibdir. Türkiyə, ABŞ və Aİ PKK-nı terror təşkilatı hesab etsə də, ABŞ və AB-də bəziləri bu tərifi köhnəlmiş hesab edir. Ərdoğan isə PKK-dan tez-tez döyüş nidası kimi istifadə edir.
Keçmiş baş katib deyib: “Terrorla PKK-nı birləşdirərək hər zaman əhalinin geniş təbəqələrini toplaya bilərsiniz”.
İkincisi, de Hoop Sxefferə görə, Finlandiya və İsveçin daxil olması "NATO daxilində daxili siyasi çəki balansını dəyişəcək, çünki alyansa iki tam hüquqlu və yaxşı silahlanmış" demokratiya qoşulur.
Finlandiya və İsveçin NATO-nun müdafiə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıracağı gözlənilir. Finlandiya Baltik dənizində donanma gücünü və Rusiyanın təsirini genişləndirməkdə maraqlı olduğu Arktikanın şimalında mövcudluğu təklif edə bilər. İsveç inkişaf etmiş hava qüvvələrinə malikdir.
Digər mühüm element isə Türkiyə ilə ABŞ arasında qırıcı təyyarə alışı ilə bağlı davam edən gərginlikdir.
Ankara illərdir onlarla “F-16” döyüş təyyarəsi alaraq ABŞ müdafiə şirkətləri üçün etibarlı müştəri olub. Türkiyə daha sonra daha təkmil “F-35”-lərə keçdi. Lakin 2019-cu ildə Türkiyə Rusiya istehsalı olan “S-400” raket sistemini aldıqdan sonra münasibətlər pisləşdi. Buna cavab olaraq ABŞ Ankaranı “F-35” proqramından çıxarıb və Türkiyənin müdafiə sənayesinə qarşı sanksiyalar tətbiq edib.
Bu mübahisədən sonra Türkiyə rus qırıcılarını almaq və hətta öz proqramını hazırlamaq ideyasını nəzərdən keçirməyə başladı. Bununla belə, o, həm “F-16” donanmasını modernləşdirməyə, həm də yeni “F-16”-lar almağa çalışır. Tələb bir neçə aydır ki, Bayden administrasiyası və ABŞ Konqresi tərəfindən nəzərdən keçirilir.
Hoop Scheffer bildirib: "Bu qiymət çox yaxşı ola bilər ki, amerikalılar “F-16” satmağa razı olsunlar".
ABŞ bu qiyməti ödəməyə hazır görünür. ABŞ Dövlət Departamenti hazırda Ağ Ev və Konqresdə baxılan Türkiyənin tələbini şərti olaraq dəstəkləyib.
Helsinki də hesab edir ki, Türkiyənin mövqeyi ABŞ-la indiki mübarizəsi ilə bağlı ola bilər.
Adının açıqlanmasını istəməyən Finlandiyanın yüksək rütbəli rəsmisi deyib:
“Finlandiyanın Türkiyə ilə yaxşı münasibətləri var və biz terrorla mübarizə məqsədini paylaşırıq. İkitərəfli münasibətlərimizdə hər hansı problemin olduğunu düşünmürəm. Ola bilsin ki, bu, Türkiyənin ABŞ-la problemləri ilə bağlıdır”.
Bununla belə, bəzi analitiklər israr edirlər ki, Finlandiya və İsveçin PKK-ya yanaşması Türkiyə hökuməti üçün əsas olaraq qalır. Keçmiş türk diplomatı Sinan Ülgen deyib:
“Biz bu problemi sadəcə Vaşinqton və Ankara arasındakı münasibətləri hamarlaşdırmaqla həll edə bilmərik”.
O əlavə edib ki, bu, prosesi sürətləndirməyə kömək edə bilər, lakin İsveçin qərarından və Finlandiyanın kürd qruplarına qarşı siyasətindən “qaçmaq üçün heç bir yol yoxdur”.
S. Ülgenin sözlərinə görə, bu, prosesi sürətləndirməyə kömək edə bilər, lakin İsveçin qərarından və Finlandiyanın kürd qruplarına qarşı siyasətindən “qaçmaq üçün heç bir yol yoxdur”.
S. Ülgen qeyd edib ki, İsveçlə danışıqların Finlandiya ilə müqayisədə daha sərt olacağı gözlənilir. “İsveçdən daha çox şey gözlənilir. Stokholmun PKK fəaliyyətlərinə daha yumşaq yanaşması var”.
Onun sözlərinə görə, İsveç hökuməti buna münasibətini dəyişdiyini nümayiş etdirməli olacaq.
İsveç və Finlandiya rəsmiləri Türkiyə ilə dialoqa açıq olduqlarını bildiriblər. Alyansın yüksək rütbəli şəxsləri isə Helsinki və Stokholmun qoşulması ilə bağlı konsensusun tapılacağını təkid edirlər.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2022 15:17 | Bölmə: Slayd

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın sərt bəyanatlarına baxmayaraq, Türkiyə böyük ehtimalla Finlandiya və İsveçin NATO-ya üzv olmasına “yaşıl işıq” yandıracaq. Sadəcə olaraq, alyans ilk olaraq bunun bədəlini ödəməlidir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Politico” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Ankara iki Skandinaviya ölkəsinin NATO-ya üzv olmaq istəyinə etiraz edərək, üzvlük prosesini əngəlləyib. Türkiyə rəsmiləri Finlandiya və İsveçi kürd terrorçularını" dəstəkləməkdə ittiham edib və silah ixracına qoyulan məhdudiyyətlərdən narahat olduqlarını bildiriblər.
Bununla belə, indiki və keçmiş rəsmilər və diplomatlar Türkiyənin motivlərinin Stokholm və Helsinkinin öz siyasətlərini dəyişmək istəyindən kənara çıxa biləcəyini deyirlər. Ərdoğan ABŞ-la qırıcı təyyarələrin alınması üçün uzun sürən danışıqlar aparır. O, çox güman ki, "terrorizmə" qarşı beynəlxalq yumruqları ilə ölkə daxilində siyasi xallar toplamaq şansını da görür.
İndi diplomatlar Ərdoğanı nəyin tərpədəcəyini anlamaq üçün yarışır.
NATO-nun keçmiş rəhbəri Yaap de Hoop Sxeffer deyib: "Qiymət hələ məlum deyil, amma olacağı aydındır".
Türkiyənin NATO-nun genişlənməsini dəstəkləmək təcrübəsi olduğu halda, Ərdoğan güzəştləri təmin etmək üçün əsas müttəfiq qərarlarından istifadə etmək təcrübəsi var.
2009-cu ildə Türkiyə Anders Foq Rasmussenin NATO-nun yüksək səviyyəli rəsmisi təyin edilməsinə etiraz etdi, lakin yalnız yüksək səviyyəli danışıqlardan sonra razılaşdı. Həmin vaxt baş katib vəzifəsini tərk edən De Hoop Sxeffer ABŞ prezidenti Barak Obamanın iştirakı ilə gecə saatlarında baş tutan danışıqları xatırladıb.
Alyansının keçmiş rəhbərinin dediyi kimi, sonda Türkiyə təslim oldu və “mükafat olaraq NATO baş katibinin köməkçisi vəzifəsini aldı”.
Finlandiya və İsveçin təklifləri indi Ərdoğana NATO-nun konsensusa əsaslanan modelindən faydalanmaq və həmçinin gələn il üçün nəzərdə tutulan seçkilər ərəfəsində bazasını toplamaq üçün daha bir fürsət verir.
De Hoop Sxeffer Türkiyənin manevrlərinin arxasında amillərin birləşməsinin ola biləcəyini deyib.
Birincisi, onun fikrincə, bu, daxili siyasətdir. Ərdoğan çağırışlarını həmişə terrorla bağlı sərt dil üzərində qurub və Kürdüstan Fəhlə Partiyası (PKK) bu kampaniyada uzun müddətdir rəqibdir. Türkiyə, ABŞ və Aİ PKK-nı terror təşkilatı hesab etsə də, ABŞ və AB-də bəziləri bu tərifi köhnəlmiş hesab edir. Ərdoğan isə PKK-dan tez-tez döyüş nidası kimi istifadə edir.
Keçmiş baş katib deyib: “Terrorla PKK-nı birləşdirərək hər zaman əhalinin geniş təbəqələrini toplaya bilərsiniz”.
İkincisi, de Hoop Sxefferə görə, Finlandiya və İsveçin daxil olması "NATO daxilində daxili siyasi çəki balansını dəyişəcək, çünki alyansa iki tam hüquqlu və yaxşı silahlanmış" demokratiya qoşulur.
Finlandiya və İsveçin NATO-nun müdafiə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıracağı gözlənilir. Finlandiya Baltik dənizində donanma gücünü və Rusiyanın təsirini genişləndirməkdə maraqlı olduğu Arktikanın şimalında mövcudluğu təklif edə bilər. İsveç inkişaf etmiş hava qüvvələrinə malikdir.
Digər mühüm element isə Türkiyə ilə ABŞ arasında qırıcı təyyarə alışı ilə bağlı davam edən gərginlikdir.
Ankara illərdir onlarla “F-16” döyüş təyyarəsi alaraq ABŞ müdafiə şirkətləri üçün etibarlı müştəri olub. Türkiyə daha sonra daha təkmil “F-35”-lərə keçdi. Lakin 2019-cu ildə Türkiyə Rusiya istehsalı olan “S-400” raket sistemini aldıqdan sonra münasibətlər pisləşdi. Buna cavab olaraq ABŞ Ankaranı “F-35” proqramından çıxarıb və Türkiyənin müdafiə sənayesinə qarşı sanksiyalar tətbiq edib.
Bu mübahisədən sonra Türkiyə rus qırıcılarını almaq və hətta öz proqramını hazırlamaq ideyasını nəzərdən keçirməyə başladı. Bununla belə, o, həm “F-16” donanmasını modernləşdirməyə, həm də yeni “F-16”-lar almağa çalışır. Tələb bir neçə aydır ki, Bayden administrasiyası və ABŞ Konqresi tərəfindən nəzərdən keçirilir.
Hoop Scheffer bildirib: "Bu qiymət çox yaxşı ola bilər ki, amerikalılar “F-16” satmağa razı olsunlar".
ABŞ bu qiyməti ödəməyə hazır görünür. ABŞ Dövlət Departamenti hazırda Ağ Ev və Konqresdə baxılan Türkiyənin tələbini şərti olaraq dəstəkləyib.
Helsinki də hesab edir ki, Türkiyənin mövqeyi ABŞ-la indiki mübarizəsi ilə bağlı ola bilər.
Adının açıqlanmasını istəməyən Finlandiyanın yüksək rütbəli rəsmisi deyib:
“Finlandiyanın Türkiyə ilə yaxşı münasibətləri var və biz terrorla mübarizə məqsədini paylaşırıq. İkitərəfli münasibətlərimizdə hər hansı problemin olduğunu düşünmürəm. Ola bilsin ki, bu, Türkiyənin ABŞ-la problemləri ilə bağlıdır”.
Bununla belə, bəzi analitiklər israr edirlər ki, Finlandiya və İsveçin PKK-ya yanaşması Türkiyə hökuməti üçün əsas olaraq qalır. Keçmiş türk diplomatı Sinan Ülgen deyib:
“Biz bu problemi sadəcə Vaşinqton və Ankara arasındakı münasibətləri hamarlaşdırmaqla həll edə bilmərik”.
O əlavə edib ki, bu, prosesi sürətləndirməyə kömək edə bilər, lakin İsveçin qərarından və Finlandiyanın kürd qruplarına qarşı siyasətindən “qaçmaq üçün heç bir yol yoxdur”.
S. Ülgenin sözlərinə görə, bu, prosesi sürətləndirməyə kömək edə bilər, lakin İsveçin qərarından və Finlandiyanın kürd qruplarına qarşı siyasətindən “qaçmaq üçün heç bir yol yoxdur”.
S. Ülgen qeyd edib ki, İsveçlə danışıqların Finlandiya ilə müqayisədə daha sərt olacağı gözlənilir. “İsveçdən daha çox şey gözlənilir. Stokholmun PKK fəaliyyətlərinə daha yumşaq yanaşması var”.
Onun sözlərinə görə, İsveç hökuməti buna münasibətini dəyişdiyini nümayiş etdirməli olacaq.
İsveç və Finlandiya rəsmiləri Türkiyə ilə dialoqa açıq olduqlarını bildiriblər. Alyansın yüksək rütbəli şəxsləri isə Helsinki və Stokholmun qoşulması ilə bağlı konsensusun tapılacağını təkid edirlər.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:54
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
Bu gün, 13:54
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
Dünən, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Dünən, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Dünən, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
15-09-2025, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15-09-2025, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
15-09-2025, 09:39
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir