20:08 / 23-11-2024
"Qarabağ" qalib gəlib
12:30 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ olub
Məşhur həkim və İŞİD əsiri. Dünya Nobel sülh mükafatını kimə verdilər
Tarix: 06-10-2018 13:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Məşhur həkim və İŞİD əsiri. Dünya Nobel sülh mükafatını kimə verdilər

Oktyabrın 5-də Stokholmda Nobel sülh mükafatının laureatları elan edilib.

Reyting.az bildirir ki, onlar Konqoda xəstəxana təşkil edən Denis Mukveqe və İraq-Şam İslam Dövləti (İŞİD) terror qruplaşmasının oğurladığı fəal qız Nadya Muraddır.

Laureatlar nə ilə tanınıblar və hansı xidmətlərinə görə dekabrın 10-da yüksək mükafat onlara təqdim ediləcək.

Həyat – tibbdə səcdəgahdır

Denis Mukveqe – Konqo Demokratik Respublikasında Panzi Hospitalının qurucusu və direktorudur.

Mukveqe 1955-ci ildə Bukavada anadan olub, atası İsveç missiyasında pastor çalışıb. Gənc konqolu atasına yardım edib, uşaqlıqdan xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlara baxıb və həyatını tibbə həsr etmək qərarına gəlib. Denis təhsilini Burundidə alandan sonra vətəninə qayıdaraq Lemeradakı xristian hospitalında çalışıb.

Məşhur həkim və İŞİD əsiri. Dünya Nobel sülh mükafatını kimə verdilər

Əvvəlcə pediatriya üzrə ixtisaslaşan Mukveqe ginekologiya ilə məşğul olmağa başlayıb. Onu yerli tibdəki problemlər ciddi sarsıdırdı, qadınlara doğuşdan sonra lazım olan dəstək verilmirdi. Gənc həkim ginekologiya üzrə oxumaq üçün Fransadakı Anje Universitetinə daxil olur. Mukveqe qadınların doğuşdan sonrakı ölüm hallarını aşağı salmağı və konqoluların doğuş prosesinin normal keçməsini təmin etməyi qarşısına məqsəd qoyur.

1996-cı ildə Denisin işlədiyi Lemera xəstəxanası hərbi əməliyyatlar nəticəsində tamamilə məhv edilir. Söyləyirlər ki, hospitala hücum edən üsyançılar tibb müəssisəsini talan edib yandırırlar, xəstəxananı tərk etməyən macal tapmayan pasiyentlərin çoxu öldürülür. Möcüzə nəticəsində sağ qalanlar arasında Mukveqeq də olur, o, avtomobilin yük yerində Lemeradan Bukavuya qaçır.

1998-ci ildə beynəlxalq təşkilatların köməyi ilə o, Bukavuda Panzi xəstəxanasının əsasını qoyur, buranın baş cərrahı və müdiri olur. Mukveqenin həmkarları söyləyirlər ki, cərrah gündə 20 pasiyenti qəbul edirdi. Onların yarısı bir qayda olaraq seksual zorakılıqdan əziyyət çəkib. Denis tibbi yardımdan əlavə pasiyentlərinə psixoloji dəstək verməyə də cəhd göstərib: onun sözlərinə görə, onun klinikasına ikinci-üçüncü dəfə düşən zorlanmış qadınlara bundan sonra yaşamağın mənasını sübut etmək çox çətin olub.

Bəzi hesablamalara görə, Mukveqe 40 mindən çox qadına kömək edib. 2013-cü ildə Panzi xəstəxanasının artıq təxminən 400 əməkdaşı olub, klinikanın sərəncamında 450 xəstə çarpayısı vardı və illik bücəsi 3,2 milyon dollara çatırdı.

2012-ci il sentyabrın 25-də Denis Mukveqe BMT-dəki çıxışında dünya ictimaiyyətini Demokratik Konqo Respublikasında seksual zorakılığa cavabdehliyə görə üsyançı qruplaşmanın hərəkətlərini pisləməyə çağırıb.

“Daha bizə sübut lazım deyil, insanlıq əleyhinə cinayətlərin günahkarlarını həbsi üçün təcili tədbirlər lazımdır”, - Mukveqe bəyan edib.

Üstündən bir ay keçəndən sonra o, az qalsın ki, beş silahlı adamın avtomobilinə hücum etməsi ilə sözlərinə görə qanla cavab verəcəkdi.

O, 2013-cü ilə qədər ailəsi ilə Avropada gizlənib, sonra növbəti dəfə vətəninə qayıdıb. Onun müalicə etdiyi pasiyentləri və fəallar həkimin ailəsinə təyyarə bileti almaq üçün pul toplayıblar və onun mühafizəsini təmin ediblər. O, Bukavuya 20 nəfərlik qadın qrupu ilə qayıdıb və növbə ilə onun evinin yaxınlığında keşik çəkiblər.

Denis Mukveqenin fəaliyyətinə görə çoxsaylı mükafatları var. Məsələn, 2009-cu ildə “İlin afrikalısı”, Human Rights First mükafatları, Harvard universitetinin fəxri doktoru dərəcəsi.

İŞİD-in əsiri

Nadya Murad – BMT-nin sülhməramlı səfiridir. O, köləliyə düşən insanların problemləri ilə məşğul olur. Murad 1993-cü ilə İraqın Kodjo kəndində anadan olub. 2014-cü ilin avqust ayında onun həyatı əvvəl və sonra üçün həmişəlik bölünüb – Nadyanın kəndinə cihadçılar hücum edib. İŞİD yaraqlıları bütün kişiləri güllələyiblər, uşaqları təlim düşərgələrinə aparıblar, qadınları əmək və cinsi köləliyə. “Onlar bizim qürurumuzu almaq götürmək istəyirdilər, lakin hər şeylərini itirdilər”, - qız o vaxtları belə xatırlayır.

Muradın söylədiklərinə görə, qadınları daim döyürdülər, işgəncə verirdilər və zorlayırdılar. Onların bir hissəsi bazarda satılıb, digərləri kəndlərdə yaraqlılara işləyir və kəniz vəzifəsini yerinə yetirirdilər. Cihadçılar yezidlərə (İraqın şimalında yaşayan millətdir) kafirlər kimi yanaşır, onlara buna görə də sərt divan tuturdular. Məsələn, inanclarından imtinanı və İslam dinini qəbul etmələrini istəyirdilər. Nadya Murad özü də zorakılıq və işgəncələrlə üzləşib, ölüm qorxusu altında yeni dini qəbul edib və cihadçıların arvadı olub.

Məşhur həkim və İŞİD əsiri. Dünya Nobel sülh mükafatını kimə verdilər

Murad ələ keçəndən 3 ay sonra zalımların əlindən qaça bilib. O, saxta sənədlər əldə edib və İŞİD-in digər qurbanları ilə Kürdistana qədər on kilometrlərlə yol gəlib. Orada dəhşətli xəbər alıb – onun ansası və 6 qardaşını yaraqlılar öldürüblər. Qız Almaniyaya bacısının yanına gedib və indiyədək orada yaşayır.

2016-cı ildə, Muradın 23 yaşı olanda onu BMT-nin xoşməramlı səfiri təyin ediblər. Bir il sonra Roma papası Fransisklə görüşəndə əsirlikdəki yezidlərə yardım göstərməsini və azlıqlara dəstək verməsini xahiş edib. 2017-ci ilin noyabr ayında onun The Last Girl: My Story of Captivity, and My Fight Against the Islamic State xatirələri çap olunub.

O bu ilin avqust ayında fəal, eləcə də milliyətcə yezid Abid Şamdinlə nişanlanıb.

“Mübarizə bizim insanları birləşdirib, bu yolu mənim bir gəncimlə davam etdirirəm”, - Murad söyləyib.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
19-11-2024, 12:53 Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 12:54 Sabah yağış yağacaq

bütün xəbərlər