Yoxa çıxmış okeanın izləri tapılıb

Xəbər lenti

13:28 / 23-11-2024

COP29 zolaqlarında yol nişanlarının sökülür

12:30 / 23-11-2024

Azərbaycanda zəlzələ olub

12:10 / 23-11-2024

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

12:01 / 23-11-2024

"Sektorlar üzrə strateji planların hazırlanması Qaydası” təsdiqlənib

11:56 / 23-11-2024

Azərbaycanda saxlanılan rəis müavini həbsdən buraxılıb - 200 milyon ödəyib

11:29 / 23-11-2024

Milli Məclisin bəzi deputatlarına mənzil verilib

11:05 / 23-11-2024

Ceyms Bondun ifaçısı bu dəfə "Serjant Rok"-da oynayacaq

11:03 / 23-11-2024

Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)

10:37 / 23-11-2024

Ukrayna cəbhəsi: ruslar əlavə ehtiyat toplayır

10:27 / 23-11-2024

İqtisadi fəaliyyət növləri üzrə vergi münasibətlərinin vahid standartları təsdiqlənib

10:27 / 23-11-2024

Məhkəmə Donald Trampla bağlı qərar verib

10:15 / 23-11-2024

Sanksiyalar “Qazprombank”ı çökdürə bilər

10:02 / 23-11-2024

AFFA rəsmisi UEFA-dan təyinat alıb

09:45 / 23-11-2024

Koreyalı əsgərlər Ukraynaya hücuma hazırlaşır

09:38 / 23-11-2024

Müxalifət liderinə cinayət işi açılıb

09:30 / 23-11-2024

Rusiya ilə mümkün müharibə hazırlıqları davam edir - Foto

09:11 / 23-11-2024

Ukrayna ilə kəşfiyyatçı məşğul olacaq

09:06 / 23-11-2024

Məşhur müğənni: “Küçədən gələnlər efirə çıxır, əsl sənətkarlar isə...”

09:00 / 23-11-2024

“Hizbullah” İsraili bombalayıb

08:56 / 23-11-2024

Baş nazirlə bağlı hökmü əngəlləməyə çalışırlar

08:45 / 23-11-2024

Ukrayna Ali Radası Zelenskiyə qarşıdır?

08:40 / 23-11-2024

Ağ evin qorxduğu qlobal amil...

08:31 / 23-11-2024

Üç məşhur eyni filmdə çəkiləcək

00:05 / 23-11-2024

Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları

00:03 / 23-11-2024

Hollivud ulduzu seçim qarşısında qalıb

22:49 / 22-11-2024

Rusiya ilə Britaniya ordularının döyüşü başlaya bilər

22:31 / 22-11-2024

Güney Azərbaycanla bağlı yeni toplu hazırlanıb - Foto

21:48 / 22-11-2024

NATO-nun Baş katibi Türkiyəyə gedir

19:37 / 22-11-2024

Quterreş: "İqlim ədaləti üçün beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir"

18:58 / 22-11-2024

"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

12:05 / 19-11-2024

MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar

13:32 / 21-11-2024

Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?

19:50 / 19-11-2024

Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib

16:45 / 20-11-2024

Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"

16:22 / 20-11-2024

“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto

15:29 / 18-11-2024

Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı

16:45 / 21-11-2024

Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam

09:37 / 21-11-2024

Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb

00:07 / 22-11-2024

Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”

10:03 / 20-11-2024

Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar

17:09 / 18-11-2024

Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub

00:45 / 22-11-2024

Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto

Yoxa çıxmış okeanın izləri tapılıb
Tarix: 28-06-2024 12:05 | Bölmə: Cəmiyyət

Şirift ölçüsü:

Monqolustan Respublikasının ərazisində 115 milyon il öncə okean olub. Alimlər belə nəhəng su hövzəsinin yaranmasının elmi səbəblərini açıqlayıblar.

Reyting.az bildirir ki, elm adamlarının fikrincə, qədim zamanlarda Monqolustanda okeanın mövcud olmasının tək səbəbi 400 milyon ildən çox əvvəl bu ərazilərdə baş verən kəskin təbiət dəyişikliyi və yer mantiyasından qaynar süxurların qalxmasıdır.

Tədqiqatların nəticəsinə görə, bu okean təqribən 115 milyon il əvvəl olub.

Nüfuzlu "Geophysical Research Letters" elmi jurnalı yazır ki, alimlər super qitələrin necə parçalandığını və bir araya gəldiyini göstərən, həmçinin təsvir edən qədim "Vilson" dövrlərini müəyyən mərhələlərlə daha yaxşı tədqiq edib tam başa düşmək üçün bu qədim okeanı dərindən araşdırmağa başlayıblar.

Tədqiqatçılar Monqolustanın şimal-qərbindəki Devon dövrünə (419-359 milyon il əvvəl) aid vulkanik süxurları da tədqiq ediblər.

Xatırladaq ki, 2019-cu ildə çöl tədqiqatları göstərib ki, Monqol-Oxotsk okeanı 410-415 milyon il əvvəl mantiya şleyfinin - xüsusilə qaynar süxurların axını ilə müşayiət olunub. Elm adamları deyiblər ki, məhz bu proseslərin axarında şleyf mikrokontinentlərin, yəni qaynar suxurların güclü axınının tədricən yığılması nəticəsində əmələ gələn qabıq parçalanaraq ərazidə okeanın yaranması ilə nəticələnib.

Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilmiş yeni elmi nəticələr göstərir ki, yer qabığındakı belə mantiya şleyfləri "Vilson" dövrünün ilkin mərhələsində əsas rol oynadığından qitələrin parçalanmasına, eləcə də o dövr üçün böyük, həmçinin də sulu okeanların yaranmasına səbəb olub.

Alimlər qeyd ediblər ki, zamanında yaranmış Monqol-Oxotsk okeanı elə ilkin dolduğu ərazidəki çökəklikdə, həmin sulu hövzədə itib. Mütəxəssislərin fikrincə, zamanla baş vermiş bu proseslər əslində qədim okeanların mövcud olduğu dövrlər üçün xarakterik hadisədir.

"Artıq müasir dünya elminə məlumdur ki, yerin mantiyasından üzə çıxan çox sayda qaynar suxurların qısa zaman ərzində qalxması nəticəsində yaranmış okean hövzələrinin hamısı mövcud olduqları yerdə milyon illər sonra çəkilib. Zaman-zaman bu okeanlar yoxa çıxdıqda isə öz arxasınca demək olar ki, kiçik bir iz buraxmadan yüz milyon illərlə tarixi yaşı olan keçmişə qovuşaraq itiblər",- deyə bir araşdırmaçı alim söyləyib.

Tədqiqatçılar və alimlər Monqolustanda izləri tapılmış okean barədə dəyərli məlumatlardan istifadə etməklə qədim Devon okeanının tektonik proseslərini daha yaxşı, daha da ətraflı araşdırmaq istəyirlər. Bu məqsədlə alimlər baş verən prosesləri tam aydınlığı ilə başa düşmək üçün yeni informasiyalardan yetərincə yararlanmaq və toplanmış faktların tamamilə incələnməsi naminə kompüter modelləri yaratmaq, həmin elmi materiallardan bu sistemdə istifadə etməyi planlaşdırırlar.

Oqtay QORÇU

Ana səhifəyə dön