12:00 / 12-09-2025
Ekspert naziri debata çağırıb
11:40 / 12-09-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
11:19 / 12-09-2025
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
11:16 / 12-09-2025
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
11:13 / 12-09-2025
İsrailin müdafiə nazirinə Türkiyədən şok videozəng gəlib
11:06 / 12-09-2025
NATO Polşaya soxulan rus PUA-larını vura bilməyib
10:53 / 12-09-2025
Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlanıb
10:51 / 12-09-2025
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
10:35 / 12-09-2025
Yazıçı Anar: "Hər şey qaydasındadır, özümü yaxşı hiss edirəm”
10:24 / 12-09-2025
Ukrayna ordusu rusların komanda məntəqəsini dağıdıb: 17 zabit öldürülüb
10:18 / 12-09-2025
AMXM-da “Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” sərgisi açılıb - Fotolar
10:10 / 12-09-2025
Mədəniyyət Nazirliyi AzTV-yə 28 min ödəyəcək
10:01 / 12-09-2025
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
09:54 / 12-09-2025
ABŞ-da Rusiyanın “Su-34”-lərini tərifləyirlər
09:42 / 12-09-2025
Makronun Mühafizə Xidmətinin sabiq rəhbərinin Bakıda məhkəməsi davam edir
09:28 / 12-09-2025
Günəş panelləri Çini milyardlarla dollar zərərlə üzləşdirib
09:21 / 12-09-2025
Tramp Starmerin hərəkətini bəyənməyib
09:16 / 12-09-2025
"Qarabağ"ın rəqibi yeni transferini açıqlayıb
09:10 / 12-09-2025
Yerdə güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
08:58 / 12-09-2025
Almaniya Litvada hərbi hazırlıqlar görür
08:54 / 12-09-2025
Odessa və Sumidə partlayışlar baş verib
08:51 / 12-09-2025
Tramp gülləkeçirməz şüşə arxasında əyləşib
08:25 / 12-09-2025
Braziliya lideri: “Qərarlarımıza heç kim qarışa bilməz”
08:19 / 12-09-2025
Almatı Moskva ilə “dəmir bağlantı”nı bərpa edir
08:14 / 12-09-2025
Ermənistan iki cəbhədə işləyir
08:08 / 12-09-2025
Türkiyə Aİ və BMT-ni İsraili dayandırmağa çağırır
08:02 / 12-09-2025
Belçika Rusiya diplomatlarını xəbərdar edib
07:56 / 12-09-2025
Culfadakı yol qəzasında 4 nəfər ölüb
07:47 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı yola salınıb
09:10 / 09-09-2025

18:05 / 07-09-2025

13:20 / 07-09-2025

06:10 / 11-09-2025

23:31 / 08-09-2025

23:10 / 08-09-2025

15:20 / 08-09-2025

00:57 / 08-09-2025

11:56 / 08-09-2025

16:29 / 08-09-2025

23:20 / 08-09-2025

00:04 / 08-09-2025

Yoxa çıxmış okeanın izləri tapılıb
Tarix: 28-06-2024 12:05 | Bölmə: Cəmiyyət

Monqolustan Respublikasının ərazisində 115 milyon il öncə okean olub. Alimlər belə nəhəng su hövzəsinin yaranmasının elmi səbəblərini açıqlayıblar.
Reyting.az bildirir ki, elm adamlarının fikrincə, qədim zamanlarda Monqolustanda okeanın mövcud olmasının tək səbəbi 400 milyon ildən çox əvvəl bu ərazilərdə baş verən kəskin təbiət dəyişikliyi və yer mantiyasından qaynar süxurların qalxmasıdır.
Tədqiqatların nəticəsinə görə, bu okean təqribən 115 milyon il əvvəl olub.
Nüfuzlu "Geophysical Research Letters" elmi jurnalı yazır ki, alimlər super qitələrin necə parçalandığını və bir araya gəldiyini göstərən, həmçinin təsvir edən qədim "Vilson" dövrlərini müəyyən mərhələlərlə daha yaxşı tədqiq edib tam başa düşmək üçün bu qədim okeanı dərindən araşdırmağa başlayıblar.
Tədqiqatçılar Monqolustanın şimal-qərbindəki Devon dövrünə (419-359 milyon il əvvəl) aid vulkanik süxurları da tədqiq ediblər.
Xatırladaq ki, 2019-cu ildə çöl tədqiqatları göstərib ki, Monqol-Oxotsk okeanı 410-415 milyon il əvvəl mantiya şleyfinin - xüsusilə qaynar süxurların axını ilə müşayiət olunub. Elm adamları deyiblər ki, məhz bu proseslərin axarında şleyf mikrokontinentlərin, yəni qaynar suxurların güclü axınının tədricən yığılması nəticəsində əmələ gələn qabıq parçalanaraq ərazidə okeanın yaranması ilə nəticələnib.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilmiş yeni elmi nəticələr göstərir ki, yer qabığındakı belə mantiya şleyfləri "Vilson" dövrünün ilkin mərhələsində əsas rol oynadığından qitələrin parçalanmasına, eləcə də o dövr üçün böyük, həmçinin də sulu okeanların yaranmasına səbəb olub.
Alimlər qeyd ediblər ki, zamanında yaranmış Monqol-Oxotsk okeanı elə ilkin dolduğu ərazidəki çökəklikdə, həmin sulu hövzədə itib. Mütəxəssislərin fikrincə, zamanla baş vermiş bu proseslər əslində qədim okeanların mövcud olduğu dövrlər üçün xarakterik hadisədir.
"Artıq müasir dünya elminə məlumdur ki, yerin mantiyasından üzə çıxan çox sayda qaynar suxurların qısa zaman ərzində qalxması nəticəsində yaranmış okean hövzələrinin hamısı mövcud olduqları yerdə milyon illər sonra çəkilib. Zaman-zaman bu okeanlar yoxa çıxdıqda isə öz arxasınca demək olar ki, kiçik bir iz buraxmadan yüz milyon illərlə tarixi yaşı olan keçmişə qovuşaraq itiblər",- deyə bir araşdırmaçı alim söyləyib.
Tədqiqatçılar və alimlər Monqolustanda izləri tapılmış okean barədə dəyərli məlumatlardan istifadə etməklə qədim Devon okeanının tektonik proseslərini daha yaxşı, daha da ətraflı araşdırmaq istəyirlər. Bu məqsədlə alimlər baş verən prosesləri tam aydınlığı ilə başa düşmək üçün yeni informasiyalardan yetərincə yararlanmaq və toplanmış faktların tamamilə incələnməsi naminə kompüter modelləri yaratmaq, həmin elmi materiallardan bu sistemdə istifadə etməyi planlaşdırırlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-06-2024 12:05 | Bölmə: Cəmiyyət

Monqolustan Respublikasının ərazisində 115 milyon il öncə okean olub. Alimlər belə nəhəng su hövzəsinin yaranmasının elmi səbəblərini açıqlayıblar.
Reyting.az bildirir ki, elm adamlarının fikrincə, qədim zamanlarda Monqolustanda okeanın mövcud olmasının tək səbəbi 400 milyon ildən çox əvvəl bu ərazilərdə baş verən kəskin təbiət dəyişikliyi və yer mantiyasından qaynar süxurların qalxmasıdır.
Tədqiqatların nəticəsinə görə, bu okean təqribən 115 milyon il əvvəl olub.
Nüfuzlu "Geophysical Research Letters" elmi jurnalı yazır ki, alimlər super qitələrin necə parçalandığını və bir araya gəldiyini göstərən, həmçinin təsvir edən qədim "Vilson" dövrlərini müəyyən mərhələlərlə daha yaxşı tədqiq edib tam başa düşmək üçün bu qədim okeanı dərindən araşdırmağa başlayıblar.
Tədqiqatçılar Monqolustanın şimal-qərbindəki Devon dövrünə (419-359 milyon il əvvəl) aid vulkanik süxurları da tədqiq ediblər.
Xatırladaq ki, 2019-cu ildə çöl tədqiqatları göstərib ki, Monqol-Oxotsk okeanı 410-415 milyon il əvvəl mantiya şleyfinin - xüsusilə qaynar süxurların axını ilə müşayiət olunub. Elm adamları deyiblər ki, məhz bu proseslərin axarında şleyf mikrokontinentlərin, yəni qaynar suxurların güclü axınının tədricən yığılması nəticəsində əmələ gələn qabıq parçalanaraq ərazidə okeanın yaranması ilə nəticələnib.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilmiş yeni elmi nəticələr göstərir ki, yer qabığındakı belə mantiya şleyfləri "Vilson" dövrünün ilkin mərhələsində əsas rol oynadığından qitələrin parçalanmasına, eləcə də o dövr üçün böyük, həmçinin də sulu okeanların yaranmasına səbəb olub.
Alimlər qeyd ediblər ki, zamanında yaranmış Monqol-Oxotsk okeanı elə ilkin dolduğu ərazidəki çökəklikdə, həmin sulu hövzədə itib. Mütəxəssislərin fikrincə, zamanla baş vermiş bu proseslər əslində qədim okeanların mövcud olduğu dövrlər üçün xarakterik hadisədir.
"Artıq müasir dünya elminə məlumdur ki, yerin mantiyasından üzə çıxan çox sayda qaynar suxurların qısa zaman ərzində qalxması nəticəsində yaranmış okean hövzələrinin hamısı mövcud olduqları yerdə milyon illər sonra çəkilib. Zaman-zaman bu okeanlar yoxa çıxdıqda isə öz arxasınca demək olar ki, kiçik bir iz buraxmadan yüz milyon illərlə tarixi yaşı olan keçmişə qovuşaraq itiblər",- deyə bir araşdırmaçı alim söyləyib.
Tədqiqatçılar və alimlər Monqolustanda izləri tapılmış okean barədə dəyərli məlumatlardan istifadə etməklə qədim Devon okeanının tektonik proseslərini daha yaxşı, daha da ətraflı araşdırmaq istəyirlər. Bu məqsədlə alimlər baş verən prosesləri tam aydınlığı ilə başa düşmək üçün yeni informasiyalardan yetərincə yararlanmaq və toplanmış faktların tamamilə incələnməsi naminə kompüter modelləri yaratmaq, həmin elmi materiallardan bu sistemdə istifadə etməyi planlaşdırırlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
Bu gün, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
Bu gün, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
5-09-2025, 17:30
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
5-09-2025, 17:07
Əli Əsədov qərar imzalayıb
5-09-2025, 16:58
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
5-09-2025, 16:41
Bakıda evlərə girən qadın saxlanııb - Video
5-09-2025, 13:36
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz