12:31 / 21-04-2025
Rusiya “Pasxa atəşkəsi”nin sona çatdığını bəyan edib
12:29 / 21-04-2025
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
12:22 / 21-04-2025
Tərtərdə bir ailənin 4 üzvü dəm qazından ölüb
12:16 / 21-04-2025
Bakının mərkəzində anbar yanır
12:16 / 21-04-2025
DEM Partiyasının heyəti Öcalanla görüşə gedib
12:11 / 21-04-2025
Ukrayna əhalisi 8 milyon azalıb
12:05 / 21-04-2025
Roma Papası Fransisk dünyasını dəyişib
11:53 / 21-04-2025
Leyla Əliyeva Vyetnama səfər edib - Fotolar
11:46 / 21-04-2025
Rusiya 96 PUA və 3 raketlə zərbə endirib
11:31 / 21-04-2025
İlhamə Elşadqızının həbs müddəti uzadılıb
11:30 / 21-04-2025
Ticarət savaşı: qızıl bahalaşır, dollar dəyər itirir
11:27 / 21-04-2025
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
11:16 / 21-04-2025
Məmməd Abbasbəyli müşavir təyin olunub
11:10 / 21-04-2025
İlham Əliyev sabah Çinə rəsmi səfərə gedir
11:00 / 21-04-2025
Bank kartlarından 18 min manata yaxın pul oğurlanıb
10:46 / 21-04-2025
Təhsil idarələrinə müdirlər təyin olunub - Siyahı
10:43 / 21-04-2025
Dörd fənn üzrə proqram təkmilləşdirilib
10:39 / 21-04-2025
Xarici işlər nazirinin müavini İraqa səfər edib
10:37 / 21-04-2025
Nazirin müşaviri vəzifədən azad edilib
10:30 / 21-04-2025
Ukrayna yenidən hücuma məruz qalıb
10:11 / 21-04-2025
TƏBİB: Xəstəlik vərəqi e-sənəd kimi tərtib ediləcək
09:52 / 21-04-2025
Geomaqnit qasırğası gözlənilir
09:32 / 21-04-2025
Həştərxan vilayətində qeyri-adi balıq tutublar - Foto
09:17 / 21-04-2025
Azərbaycan ərazisində zəlzələ baş verib
09:11 / 21-04-2025
Terrorçuluqda şübhəli bilinən şəxs Azərbaycana gətirilib
09:03 / 21-04-2025
Məşhur müğənni və aktrisa yeni filmdə baş rolu oynayacaq
08:08 / 21-04-2025
Avropa su altında qala bilər
07:56 / 21-04-2025
Qaqauziyanın muxtariyyətini məhdudlaşdırırlar
07:51 / 21-04-2025
ABŞ Ukraynada hərtərəfli atəşkəsə sadiqdir
17:56 / 16-04-2025
Deputat: Vəziyyət ağırdır, hökumət ciddi bir iş görmür
17:45 / 18-04-2025
Aktyor teatr direktorunu korrupsiyada ittiham edir
13:41 / 16-04-2025
Mərkəzi Asiya respublikalarının xəyanəti: Kipr dilemması
14:08 / 17-04-2025
Qeyri-adi planet sistemi kəşf olunub
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
01:00 / 18-04-2025
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
14:01 / 16-04-2025
"Turan Tovuz"un baş məşqçisinə 5 oyunluq cəza verilib
20:35 / 18-04-2025
Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək istəyirlər
11:27 / 17-04-2025
Məşhur aktyor kino karyerasını bitirmək istəyir
10:28 / 17-04-2025
Azərbaycan boksçusu 48 aylıq diskvalifkasiya olunub
00:45 / 18-04-2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
Yerlə bağlı yeni kəşfə imza atılıb
Tarix: 26-08-2024 00:18 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerin təkində əvvəllər düşünüldüyündən daha çox su ola bilər. Reyting.az xəbər verir ki, İsveçrənin Sürix şəhərindəki Ali Texniki Məktəblə sıx əməkdaşlıq edən elm adamları bu qənaətə gəliblər.
"Nature Astronomy" jurnalının yazdığına görə, alimlər, okeanların tədricən Yerin super nüvələri tərəfindən udulması ilə bağlı çox mühüm kəşfə imza atıblar.
Xatırladaq ki, əvvəllər astronomlar belə bir nəzəriyyə irəli sürürdülər ki, ümumiyyətlə, alimlərə və elmə məlum olan bütün ekzoplanetlər ərimiş maqma okeanlarından, yaxud da geosferin yuxarı təbəqələrində yerləşən silikat süxurların bərk mantiyalarından ibarətdir. Bununla belə, yeni araşdırmalar göstərir ki, bu planetlərin dəmir nüvələri əhəmiyyətli miqdarda suları udaraq onu molekulyar formada tərk etmək əvəzinə, əksinə, hidrogen və oksigenə çevirə bilir.
Tədqiqatçılar prosesləri tam dəqiqliklə və aydın öyrənmək məqsədilə suyun ərimiş maqmatik süxurlarla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu anlamaq üçün fiziki qanunlara əsaslanan modellər yaradıblar. Təcrübə zamanı məlum olub ki, okeanda dəmir damcıları lift kimi işləyir, suyu tutur və sonra planetin nüvəsinə yönəldir.
Alimlərin fikrincə, indiyə qədər aparılmış araşdırmalardan və elmi tədqiqatlardan son olaraq belə nəticə çıxır ki, nəhəng planetlərin nüvəsindəki suların miqdarı təsəvvür ediləndən xeyli artıqdır. Bəzi hallarda isə hətta planetin nüvəsi dəmir silikat süxurlarından daha hərəkətli olub, 70 dəfə çox maye qəbul edə bilir. Bu kəşf həm də Yer kürəsindəki suların böyük hissəsinin okeanların səthində deyil, oksigen və hidrogen şəklində planetin daxili hissəsində ola biləcəyi barədə yeni nəzəriyyəni dəstəkləyir. Beləliklə, bəzi alimlərin təxmin etdiyi kimi, Yerin nüvəsi dünya okeanının 80-nə bərabərini saxlaya bilər.
Nəşr yazır: "Uzun müddətdir ki, bu sahədə elmi tədqiqatlar, araşdırma aparan alimlərin əksəriyyəti ortaya çıxan yeni nəzəriyyəni dəstəkləyirlər. Buna görə də, bir çox alimlər inanırlar ki, ümdə olan Yerdir və dərin okeanları olan super yerlərin bol sulu nüvəsi tamamilə həyatı dəstəkləyən əsas amildir. Onların nizamı və baş verən digər proseslər isə heyrətamizdir. Tədqiqatlar bir daha təsdiq edib ki, hətta böyük dərinliklərdə yüksək təzyiq altında xüsusi buz layları da əmələ gələ bilər ki, bu da mantiya ilə okean arasında həyati vacib maddələrin mübadiləsinə mane olur. Yeni məlumatlar dərin okeanları olan planetlərin nadir ola biləcəyini göstərir, çünki elmi fenomenə çevrilən "Super Yer"-dəki suyun nəhəng hissəsi də nüvədə yerləşir".
Bundan əvvəl amerikalı alimlər də mövzu ilə bağlı açıqlamalar verməklə yeni kəşflə və bu müasir elmi nəzəriyyə ilə tamamilə razılaşdıqlarını bildiriblər. Onların fikrincə, ortaya çıxmış yeni elmi məntiqə görə, okeanları istehlak edən Yer nüvələri həm də Yer planetinin təhlükəsizliyi anlamına gəlir. Amerikalı alimlərinin sözlərinə görə, ortaya çıxan yeni elmi nəzəriyyə daha çox həqiqətləri əks etdirir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-08-2024 00:18 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerin təkində əvvəllər düşünüldüyündən daha çox su ola bilər. Reyting.az xəbər verir ki, İsveçrənin Sürix şəhərindəki Ali Texniki Məktəblə sıx əməkdaşlıq edən elm adamları bu qənaətə gəliblər.
"Nature Astronomy" jurnalının yazdığına görə, alimlər, okeanların tədricən Yerin super nüvələri tərəfindən udulması ilə bağlı çox mühüm kəşfə imza atıblar.
Xatırladaq ki, əvvəllər astronomlar belə bir nəzəriyyə irəli sürürdülər ki, ümumiyyətlə, alimlərə və elmə məlum olan bütün ekzoplanetlər ərimiş maqma okeanlarından, yaxud da geosferin yuxarı təbəqələrində yerləşən silikat süxurların bərk mantiyalarından ibarətdir. Bununla belə, yeni araşdırmalar göstərir ki, bu planetlərin dəmir nüvələri əhəmiyyətli miqdarda suları udaraq onu molekulyar formada tərk etmək əvəzinə, əksinə, hidrogen və oksigenə çevirə bilir.
Tədqiqatçılar prosesləri tam dəqiqliklə və aydın öyrənmək məqsədilə suyun ərimiş maqmatik süxurlarla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu anlamaq üçün fiziki qanunlara əsaslanan modellər yaradıblar. Təcrübə zamanı məlum olub ki, okeanda dəmir damcıları lift kimi işləyir, suyu tutur və sonra planetin nüvəsinə yönəldir.
Alimlərin fikrincə, indiyə qədər aparılmış araşdırmalardan və elmi tədqiqatlardan son olaraq belə nəticə çıxır ki, nəhəng planetlərin nüvəsindəki suların miqdarı təsəvvür ediləndən xeyli artıqdır. Bəzi hallarda isə hətta planetin nüvəsi dəmir silikat süxurlarından daha hərəkətli olub, 70 dəfə çox maye qəbul edə bilir. Bu kəşf həm də Yer kürəsindəki suların böyük hissəsinin okeanların səthində deyil, oksigen və hidrogen şəklində planetin daxili hissəsində ola biləcəyi barədə yeni nəzəriyyəni dəstəkləyir. Beləliklə, bəzi alimlərin təxmin etdiyi kimi, Yerin nüvəsi dünya okeanının 80-nə bərabərini saxlaya bilər.
Nəşr yazır: "Uzun müddətdir ki, bu sahədə elmi tədqiqatlar, araşdırma aparan alimlərin əksəriyyəti ortaya çıxan yeni nəzəriyyəni dəstəkləyirlər. Buna görə də, bir çox alimlər inanırlar ki, ümdə olan Yerdir və dərin okeanları olan super yerlərin bol sulu nüvəsi tamamilə həyatı dəstəkləyən əsas amildir. Onların nizamı və baş verən digər proseslər isə heyrətamizdir. Tədqiqatlar bir daha təsdiq edib ki, hətta böyük dərinliklərdə yüksək təzyiq altında xüsusi buz layları da əmələ gələ bilər ki, bu da mantiya ilə okean arasında həyati vacib maddələrin mübadiləsinə mane olur. Yeni məlumatlar dərin okeanları olan planetlərin nadir ola biləcəyini göstərir, çünki elmi fenomenə çevrilən "Super Yer"-dəki suyun nəhəng hissəsi də nüvədə yerləşir".
Bundan əvvəl amerikalı alimlər də mövzu ilə bağlı açıqlamalar verməklə yeni kəşflə və bu müasir elmi nəzəriyyə ilə tamamilə razılaşdıqlarını bildiriblər. Onların fikrincə, ortaya çıxmış yeni elmi məntiqə görə, okeanları istehlak edən Yer nüvələri həm də Yer planetinin təhlükəsizliyi anlamına gəlir. Amerikalı alimlərinin sözlərinə görə, ortaya çıxan yeni elmi nəzəriyyə daha çox həqiqətləri əks etdirir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:29
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
Bu gün, 12:16
Bakının mərkəzində anbar yanır
Bu gün, 11:00
Bank kartlarından 18 min manata yaxın pul oğurlanıb
Bu gün, 10:11
TƏBİB: Xəstəlik vərəqi e-sənəd kimi tərtib ediləcək
Bu gün, 09:32
Həştərxan vilayətində qeyri-adi balıq tutublar - Foto
Bu gün, 00:11
Salyan rayonunda kranın qırılan trosu ölümə səbəb olub
Dünən, 08:58
Tikinti maqnatının oğlu həbs edilib
19-04-2025, 17:45
Milli Müdafiə Universiteti əsgərlərə təhsil imkanı yaradıb - Foto
19-04-2025, 14:08
Dövlət sərhədində əməliyyat: saxlanılanlar var
19-04-2025, 11:17
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin"
18-04-2025, 18:00
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: barışıq üçün danışıqlar aparılır
18-04-2025, 17:03
Qanunsuz ağac kəsimi ilə bağlı prokurorluğa müraciət olunacaq
18-04-2025, 16:31
Üzeyir Cəfərov: "Tanınmış şəxslərin çoxu hərbi xidmətdə olmayıblar
18-04-2025, 15:41
Sabahdan bu yollar bağlancaq
18-04-2025, 14:21
Nazirlik adı siyahıda olmayan plastik cərrahlarla bağlı izahat yayıb
18-04-2025, 12:53
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-04-2025, 11:49
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
18-04-2025, 11:03
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
18-04-2025, 09:18
Haker: "İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
18-04-2025, 07:52
Antarktikanın möcüzəsi 100 ildən sonra yenidən görünüb - Foto
18-04-2025, 00:48
Leyla Əliyeva Uşaq Onkologiya Klinikasında olub
18-04-2025, 00:08
General rütbəsini alıb, 7 il həbs cəzası veriblər
17-04-2025, 17:50
Taksi sürücüləri imtahan verib
17-04-2025, 15:48
Cahangir Atakişiyev şöbə müdiri təyin olunub
17-04-2025, 14:35
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
17-04-2025, 14:27
Əvəz Zeynallının məhkəməsinin vaxtı bəlli olub
17-04-2025, 12:52
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
17-04-2025, 12:16
Şantajla 170 min manatı ələ keçirən şəxs tutulub
17-04-2025, 12:01
Plastik cərrahiyyə: icazə verilən əməliyyatların siyahısı təsdiqlənib
17-04-2025, 11:22
Birinci sinifə şagird qəbulu barədə əmr imzalanıb
17-04-2025, 10:24
İnsanlar delfinlərlə danışa biləcək
17-04-2025, 09:56
Kartlardan daha 40 min manat oğurlanıb
17-04-2025, 09:27
Stalinin milli mənşəyi ilə bağlı araşdırma yekunlaşıb
16-04-2025, 15:38
Ağsuda sel ekskavatoru aşırıb: 3 nəfər xəsarət alıb, sahə rəisi isə ölüb
16-04-2025, 14:45
Emin Əmrullayevin vətəndaş qəbulunun vaxtı dəyişdirilib
16-04-2025, 13:01
Sabah yağış yağacaq
16-04-2025, 12:20
Naxçıvan əhalisinin sayı açıqlanıb
16-04-2025, 11:14
Güclü külək Bakıda 55 ağacı sındırıb
16-04-2025, 10:57
"Talassemiya işi" üzrə məhkəmə təxirə salınıb
16-04-2025, 10:52
Yevlaxda avtobus aşıb, xəsarət alanlar var
16-04-2025, 10:52
Qatarların hərəkətində gecikmələr müşahidə olunur - Yenilənib
16-04-2025, 10:28
Möcüzəli termal gölü tədqiq edirlər
16-04-2025, 10:22
Bakıda körpələr evi-uşaq bağçasında yanğın olub
16-04-2025, 10:04
Su basmış yerlərdən 20 nəfər təxliyə olunub - Video
16-04-2025, 09:21
Ticarət mərkəzindəki yanğın söndürülüb - Yenilənib
15-04-2025, 18:00
Emil Pənahov AZCON-da yüksək vəzifəyə təyin olunub
15-04-2025, 17:55
36 məktəb direktoru işdən çıxarılıb
15-04-2025, 15:23
Avtomobildən 29 kiloqram narkotik götürülüb - Video
15-04-2025, 14:19
“TikTok”lərin həbs müddəti uzadılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
