09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
09:56 / 07-06-2025
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
09:00 / 07-06-2025
Azaraq Azərbaycan ərazisinə keçən iki yeniyetmə erməni geri verilib
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
09:32 / 06-06-2025
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
09:27 / 06-06-2025
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
09:12 / 06-06-2025
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
18:49 / 05-06-2025
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:41 / 05-06-2025
Rusiyada təyyarə qəzası olub
18:32 / 05-06-2025
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
18:02 / 05-06-2025
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
17:47 / 05-06-2025
Prokuror Oleq Bakinski və sabiq nazir müavininə cəza istəyib
17:35 / 05-06-2025
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
17:33 / 05-06-2025
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
15:02 / 04-06-2025
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
21:59 / 04-06-2025
Azərbaycan və İran prezidentləri telefonla danışıblar
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
13:29 / 05-06-2025
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
11:27 / 04-06-2025
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
19:20 / 04-06-2025
Rusiya Dnestryanıya qoşun göndərmək istəyir
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
Yerlə bağlı yeni kəşfə imza atılıb
Tarix: 26-08-2024 00:18 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerin təkində əvvəllər düşünüldüyündən daha çox su ola bilər. Reyting.az xəbər verir ki, İsveçrənin Sürix şəhərindəki Ali Texniki Məktəblə sıx əməkdaşlıq edən elm adamları bu qənaətə gəliblər.
"Nature Astronomy" jurnalının yazdığına görə, alimlər, okeanların tədricən Yerin super nüvələri tərəfindən udulması ilə bağlı çox mühüm kəşfə imza atıblar.
Xatırladaq ki, əvvəllər astronomlar belə bir nəzəriyyə irəli sürürdülər ki, ümumiyyətlə, alimlərə və elmə məlum olan bütün ekzoplanetlər ərimiş maqma okeanlarından, yaxud da geosferin yuxarı təbəqələrində yerləşən silikat süxurların bərk mantiyalarından ibarətdir. Bununla belə, yeni araşdırmalar göstərir ki, bu planetlərin dəmir nüvələri əhəmiyyətli miqdarda suları udaraq onu molekulyar formada tərk etmək əvəzinə, əksinə, hidrogen və oksigenə çevirə bilir.
Tədqiqatçılar prosesləri tam dəqiqliklə və aydın öyrənmək məqsədilə suyun ərimiş maqmatik süxurlarla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu anlamaq üçün fiziki qanunlara əsaslanan modellər yaradıblar. Təcrübə zamanı məlum olub ki, okeanda dəmir damcıları lift kimi işləyir, suyu tutur və sonra planetin nüvəsinə yönəldir.
Alimlərin fikrincə, indiyə qədər aparılmış araşdırmalardan və elmi tədqiqatlardan son olaraq belə nəticə çıxır ki, nəhəng planetlərin nüvəsindəki suların miqdarı təsəvvür ediləndən xeyli artıqdır. Bəzi hallarda isə hətta planetin nüvəsi dəmir silikat süxurlarından daha hərəkətli olub, 70 dəfə çox maye qəbul edə bilir. Bu kəşf həm də Yer kürəsindəki suların böyük hissəsinin okeanların səthində deyil, oksigen və hidrogen şəklində planetin daxili hissəsində ola biləcəyi barədə yeni nəzəriyyəni dəstəkləyir. Beləliklə, bəzi alimlərin təxmin etdiyi kimi, Yerin nüvəsi dünya okeanının 80-nə bərabərini saxlaya bilər.
Nəşr yazır: "Uzun müddətdir ki, bu sahədə elmi tədqiqatlar, araşdırma aparan alimlərin əksəriyyəti ortaya çıxan yeni nəzəriyyəni dəstəkləyirlər. Buna görə də, bir çox alimlər inanırlar ki, ümdə olan Yerdir və dərin okeanları olan super yerlərin bol sulu nüvəsi tamamilə həyatı dəstəkləyən əsas amildir. Onların nizamı və baş verən digər proseslər isə heyrətamizdir. Tədqiqatlar bir daha təsdiq edib ki, hətta böyük dərinliklərdə yüksək təzyiq altında xüsusi buz layları da əmələ gələ bilər ki, bu da mantiya ilə okean arasında həyati vacib maddələrin mübadiləsinə mane olur. Yeni məlumatlar dərin okeanları olan planetlərin nadir ola biləcəyini göstərir, çünki elmi fenomenə çevrilən "Super Yer"-dəki suyun nəhəng hissəsi də nüvədə yerləşir".
Bundan əvvəl amerikalı alimlər də mövzu ilə bağlı açıqlamalar verməklə yeni kəşflə və bu müasir elmi nəzəriyyə ilə tamamilə razılaşdıqlarını bildiriblər. Onların fikrincə, ortaya çıxmış yeni elmi məntiqə görə, okeanları istehlak edən Yer nüvələri həm də Yer planetinin təhlükəsizliyi anlamına gəlir. Amerikalı alimlərinin sözlərinə görə, ortaya çıxan yeni elmi nəzəriyyə daha çox həqiqətləri əks etdirir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-08-2024 00:18 | Bölmə: Cəmiyyət
Yerin təkində əvvəllər düşünüldüyündən daha çox su ola bilər. Reyting.az xəbər verir ki, İsveçrənin Sürix şəhərindəki Ali Texniki Məktəblə sıx əməkdaşlıq edən elm adamları bu qənaətə gəliblər.
"Nature Astronomy" jurnalının yazdığına görə, alimlər, okeanların tədricən Yerin super nüvələri tərəfindən udulması ilə bağlı çox mühüm kəşfə imza atıblar.
Xatırladaq ki, əvvəllər astronomlar belə bir nəzəriyyə irəli sürürdülər ki, ümumiyyətlə, alimlərə və elmə məlum olan bütün ekzoplanetlər ərimiş maqma okeanlarından, yaxud da geosferin yuxarı təbəqələrində yerləşən silikat süxurların bərk mantiyalarından ibarətdir. Bununla belə, yeni araşdırmalar göstərir ki, bu planetlərin dəmir nüvələri əhəmiyyətli miqdarda suları udaraq onu molekulyar formada tərk etmək əvəzinə, əksinə, hidrogen və oksigenə çevirə bilir.
Tədqiqatçılar prosesləri tam dəqiqliklə və aydın öyrənmək məqsədilə suyun ərimiş maqmatik süxurlarla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu anlamaq üçün fiziki qanunlara əsaslanan modellər yaradıblar. Təcrübə zamanı məlum olub ki, okeanda dəmir damcıları lift kimi işləyir, suyu tutur və sonra planetin nüvəsinə yönəldir.
Alimlərin fikrincə, indiyə qədər aparılmış araşdırmalardan və elmi tədqiqatlardan son olaraq belə nəticə çıxır ki, nəhəng planetlərin nüvəsindəki suların miqdarı təsəvvür ediləndən xeyli artıqdır. Bəzi hallarda isə hətta planetin nüvəsi dəmir silikat süxurlarından daha hərəkətli olub, 70 dəfə çox maye qəbul edə bilir. Bu kəşf həm də Yer kürəsindəki suların böyük hissəsinin okeanların səthində deyil, oksigen və hidrogen şəklində planetin daxili hissəsində ola biləcəyi barədə yeni nəzəriyyəni dəstəkləyir. Beləliklə, bəzi alimlərin təxmin etdiyi kimi, Yerin nüvəsi dünya okeanının 80-nə bərabərini saxlaya bilər.
Nəşr yazır: "Uzun müddətdir ki, bu sahədə elmi tədqiqatlar, araşdırma aparan alimlərin əksəriyyəti ortaya çıxan yeni nəzəriyyəni dəstəkləyirlər. Buna görə də, bir çox alimlər inanırlar ki, ümdə olan Yerdir və dərin okeanları olan super yerlərin bol sulu nüvəsi tamamilə həyatı dəstəkləyən əsas amildir. Onların nizamı və baş verən digər proseslər isə heyrətamizdir. Tədqiqatlar bir daha təsdiq edib ki, hətta böyük dərinliklərdə yüksək təzyiq altında xüsusi buz layları da əmələ gələ bilər ki, bu da mantiya ilə okean arasında həyati vacib maddələrin mübadiləsinə mane olur. Yeni məlumatlar dərin okeanları olan planetlərin nadir ola biləcəyini göstərir, çünki elmi fenomenə çevrilən "Super Yer"-dəki suyun nəhəng hissəsi də nüvədə yerləşir".
Bundan əvvəl amerikalı alimlər də mövzu ilə bağlı açıqlamalar verməklə yeni kəşflə və bu müasir elmi nəzəriyyə ilə tamamilə razılaşdıqlarını bildiriblər. Onların fikrincə, ortaya çıxmış yeni elmi məntiqə görə, okeanları istehlak edən Yer nüvələri həm də Yer planetinin təhlükəsizliyi anlamına gəlir. Amerikalı alimlərinin sözlərinə görə, ortaya çıxan yeni elmi nəzəriyyə daha çox həqiqətləri əks etdirir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
7-06-2025, 12:09
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
7-06-2025, 11:43
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
5-06-2025, 20:08
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
5-06-2025, 18:02
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
5-06-2025, 17:35
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
5-06-2025, 16:02
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
5-06-2025, 14:57
Xəstənin çılpaq videosunu paylaşan həkim barədə araşdırma başlayıb
5-06-2025, 14:33
"Şərurlu İsfəndiyar" barəsində 40-a yaxın məhkəmə işi var
5-06-2025, 13:22
Nizami Alışanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib
5-06-2025, 13:04
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
5-06-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
5-06-2025, 11:42
Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-06-2025, 10:55
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
5-06-2025, 10:08
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
5-06-2025, 09:20
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
5-06-2025, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
5-06-2025, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
5-06-2025, 08:29
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
4-06-2025, 23:41
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
4-06-2025, 17:57
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
4-06-2025, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
4-06-2025, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
4-06-2025, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
4-06-2025, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
4-06-2025, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
4-06-2025, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
4-06-2025, 12:30
Sabah yağış yağacaq
4-06-2025, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
4-06-2025, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
4-06-2025, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
2-06-2025, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
