18:13 / 22-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib - Fotolar
18:06 / 22-11-2024
Avropada nüvə təhlükəsi artır
17:39 / 22-11-2024
Türkiyə ordusu İraqda uğurlu əməliyyat keçirib
17:17 / 22-11-2024
Füzuli Hüseynov: "Dedim, özünüzü yormayın, filmlərə dəvət edilirəm, amma çəkilmirəm"
17:09 / 22-11-2024
COP29 Sədrliyi bəyanat yayıb
17:03 / 22-11-2024
Türkiyədə baş məşqçi öldürülüb
16:50 / 22-11-2024
İlham Əliyev: "ICAPP özünü nüfuzlu və perspektivli əməkdaşlıq platforması kimi təsdiqləyib"
16:25 / 22-11-2024
Ceyhun Bayramov Almaniyanın XİN başçısı ilə danışıqlar aparıb
16:14 / 22-11-2024
Prezident İlham Əliyev daha bir qanunu təsdiqləyib
16:09 / 22-11-2024
Fərid Əhmədova ali xüsusi rütbə verilib - Sərəncam
16:02 / 22-11-2024
Azərbaycan və Macarıstan İşçi Qrupunun növbəti iclası keçiriləcək
15:43 / 22-11-2024
Millətlər Liqası: pley-off mərhələsinin püşkü atılıb
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
15:25 / 22-11-2024
Qazaxın azad olunmuş kəndlərində yeni zastavalar tikiləcək
15:13 / 22-11-2024
AFFA-nın sabiq vitse-prezidenti: "Artıq olanımızı da itirməyə başlamışıq"
14:59 / 22-11-2024
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
14:50 / 22-11-2024
Həlak olan azərbaycanlı hərbçinin nəşi 2 ay sonra tapılıb
14:47 / 22-11-2024
Pentaqon: ABŞ Rusiya ilə müharibə istəmir, amma...
14:43 / 22-11-2024
Nizami Rayon Məhkəməsində yoxlama başlayıb
14:40 / 22-11-2024
Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Qlobal Cənub QHT Platforması yaradılır
14:13 / 22-11-2024
İran ABŞ-la danışıqlara gedəcək, yoxsa...
14:06 / 22-11-2024
Pərviz Şahbazov türkiyəli nazirlə müzakirə aparıb
13:54 / 22-11-2024
Ana və qızı xuliqanlığa görə həbs edilib
13:47 / 22-11-2024
Ruslar şəhərin 25 faizini ələ keçirib, döyüşlər davam edir - Foto
13:36 / 22-11-2024
ABŞ Polşadakı hərbi bazasını yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirib
13:27 / 22-11-2024
Türk ordusu daha beş terrorçunu zərərsizləşdirib
13:23 / 22-11-2024
Dövlət Xidməti daha 12 maşını satışa çıxarıb - Siyahı
13:21 / 22-11-2024
Putin Rusiyasını ifşa edən "Pis ruslar" kitabı nəşr olunub
13:09 / 22-11-2024
Putin nüvə silahından istifadə edə bilər - Xəbərdarlıq
13:02 / 22-11-2024
Keçmiş mərkəz direktoru vəzifəyə təyin olunub
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
Buzlaqlarda 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib
Tarix: 28-08-2024 19:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Tibet buzlaqlarında 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib. Bu barədə "Nature Geoscience" elmi jurnalı yazıb.
Reyting.az jurnala istinadla bildirir ki, beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu Tibet yaylasından nümunə götürülən buz parçasından rekord sayda donmuş virus genomu tapıb.
Alimlərin fikrincə, bu, keçmişin, həmçinin də gələcəyin iqlimini, eləcə də ekosistem dəyişikliklərini daha yaxından, daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Elm adamları Quliya buzlaqında on minlərlə ildir ki, qalan 1705 növ virus aşkar etdiklərini təsdiqləyiblər.
Alimlər deyirlər ki, çox qədim tarixi olan bu kəşfin təxminən 41.000 illik yaşı var və yerin iqlim tarixini öyrənmək üçün böyük imkanlar açır: “Aşkar edilmiş viruslar çox qədim dövrlərdə böyük önəm daşıyıb və yerli ekosistemlərdə mühüm rol oynayıblar. Onlar seçmə təzyiqlər, həmçinin virus vasitəçiliyi ilə inkişaf edərək gen transferi prosesləri vasitəsilə müxtəlifliyə və təkamülə təsir göstəriblər”.
Elm adamları xüsusi olaraq qeyd ediblər ki, bu viruslar hətta maneəsiz şəkildə mövcud ekosistemin də ekoloji metabolizmini formalaşdıra bilər. Üstəlik, ətraf mühitdəki birləşmələrin qəbuluna və istehsalına təsir göstərməyə qadirdir.
Tədqiqatçıların araşdırmaları nəticəsində o da məlum olub ki, iqlim şəraiti ilə viral icmalar arasında aydın görünən bir əlaqə var. Alimlərin fikrincə, əslində soyuq dövrlərdə Quliya buzlaqının viral icması eyni olmasa da, oxşar tərkibə qayıtmağa daim meylli olub. Lakin istisna halların da olduğunu qeyd edən alimlərin sözlərinə görə, bütün bunlara baxmayaraq, ancaq hər isti dövr özünəməxsus viral növlərin dəsti ilə xarakterizə olunub.
Daha sonra elmi jurnal qısaca olaraq mikrob qarışığından da bəhs edir: "Elm adamları aşkar ediblər ki, bu mikrobların ən müxtəlif qarışığı olanları çox qədimdir və təqribən 11500 il əvvələ təsadüf edir. Bu dövr isə son buz dövründən sabit və mülayim Holosen dövrünə, yaxud hələ də davam edən müasir geoloji dövrə qədəm qoyan böyük tarixi keçidin reallığı dövrü deməkdir. Məlum olduğu kimi beynəlxalq tədqiqatçılar qrupunun yeni aşkar etdiyi bu qədim virusların 70 faizdən çoxu unikal olub və yalnız Quliya buzlaqından tapılıb. Ümumi virusların yalnız 12 faizi Asiyadan kənarda da tanınır, cəmi 1 faizdən az olanı isə buzlaq olmayan mühitlərdə təsadüfən qeydə alınıb".
Alimlərin bu tədqiqatları gələcək iqlimin proqnozlaşdırılması üçün yeni və böyük elmi perspektivlər açır.
Alimlər qeyd edirlər ki, viruslar, bakterial maddələr mübadiləsi və iqlim arasındakı əlaqəni aydın başa düşmək, həmçinin də karbon qazının udulmasında və yaxud da buraxılmasında bataqlıq ərazilərin, eləcə də meşələrin rolu kimi mürəkkəb suallara cavab verməyə bu tapıntı çox kömək edə bilər. Lakin alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, əriyən buzlaqlar iqlim tarixi ilə bağlı belə bir əvəzsiz məlumatı itirmək təhlükəsini yaradır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-08-2024 19:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Tibet buzlaqlarında 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib. Bu barədə "Nature Geoscience" elmi jurnalı yazıb.
Reyting.az jurnala istinadla bildirir ki, beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu Tibet yaylasından nümunə götürülən buz parçasından rekord sayda donmuş virus genomu tapıb.
Alimlərin fikrincə, bu, keçmişin, həmçinin də gələcəyin iqlimini, eləcə də ekosistem dəyişikliklərini daha yaxından, daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Elm adamları Quliya buzlaqında on minlərlə ildir ki, qalan 1705 növ virus aşkar etdiklərini təsdiqləyiblər.
Alimlər deyirlər ki, çox qədim tarixi olan bu kəşfin təxminən 41.000 illik yaşı var və yerin iqlim tarixini öyrənmək üçün böyük imkanlar açır: “Aşkar edilmiş viruslar çox qədim dövrlərdə böyük önəm daşıyıb və yerli ekosistemlərdə mühüm rol oynayıblar. Onlar seçmə təzyiqlər, həmçinin virus vasitəçiliyi ilə inkişaf edərək gen transferi prosesləri vasitəsilə müxtəlifliyə və təkamülə təsir göstəriblər”.
Elm adamları xüsusi olaraq qeyd ediblər ki, bu viruslar hətta maneəsiz şəkildə mövcud ekosistemin də ekoloji metabolizmini formalaşdıra bilər. Üstəlik, ətraf mühitdəki birləşmələrin qəbuluna və istehsalına təsir göstərməyə qadirdir.
Tədqiqatçıların araşdırmaları nəticəsində o da məlum olub ki, iqlim şəraiti ilə viral icmalar arasında aydın görünən bir əlaqə var. Alimlərin fikrincə, əslində soyuq dövrlərdə Quliya buzlaqının viral icması eyni olmasa da, oxşar tərkibə qayıtmağa daim meylli olub. Lakin istisna halların da olduğunu qeyd edən alimlərin sözlərinə görə, bütün bunlara baxmayaraq, ancaq hər isti dövr özünəməxsus viral növlərin dəsti ilə xarakterizə olunub.
Daha sonra elmi jurnal qısaca olaraq mikrob qarışığından da bəhs edir: "Elm adamları aşkar ediblər ki, bu mikrobların ən müxtəlif qarışığı olanları çox qədimdir və təqribən 11500 il əvvələ təsadüf edir. Bu dövr isə son buz dövründən sabit və mülayim Holosen dövrünə, yaxud hələ də davam edən müasir geoloji dövrə qədəm qoyan böyük tarixi keçidin reallığı dövrü deməkdir. Məlum olduğu kimi beynəlxalq tədqiqatçılar qrupunun yeni aşkar etdiyi bu qədim virusların 70 faizdən çoxu unikal olub və yalnız Quliya buzlaqından tapılıb. Ümumi virusların yalnız 12 faizi Asiyadan kənarda da tanınır, cəmi 1 faizdən az olanı isə buzlaq olmayan mühitlərdə təsadüfən qeydə alınıb".
Alimlərin bu tədqiqatları gələcək iqlimin proqnozlaşdırılması üçün yeni və böyük elmi perspektivlər açır.
Alimlər qeyd edirlər ki, viruslar, bakterial maddələr mübadiləsi və iqlim arasındakı əlaqəni aydın başa düşmək, həmçinin də karbon qazının udulmasında və yaxud da buraxılmasında bataqlıq ərazilərin, eləcə də meşələrin rolu kimi mürəkkəb suallara cavab verməyə bu tapıntı çox kömək edə bilər. Lakin alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, əriyən buzlaqlar iqlim tarixi ilə bağlı belə bir əvəzsiz məlumatı itirmək təhlükəsini yaradır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
Bu gün, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
Bu gün, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
Dünən, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
Dünən, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
Dünən, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb
19-11-2024, 13:28
Norveç şahzadəsinin oğlu zorlamaya görə həbs edilib
19-11-2024, 12:53
Sabah yağış yağacaq
19-11-2024, 11:09
Ağcabədidə qanunsuz ov edən şəxslər saxlanılıb
19-11-2024, 10:42
Milli Məclisin baş məsləhətçisi qəfil ölüb
19-11-2024, 10:19
Azərbaycanda İran vətəndaşı itkin düşüb
19-11-2024, 09:50
67 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
19-11-2024, 09:02
Mask Sorosun yeni pandemiya ilə bağlı qorxulu proqnozunu ələ salıb
18-11-2024, 23:44
Bakıdan Neftçalaya qonaq gələn uşaq suda boğulub
18-11-2024, 15:06
Qarajda gizlətdiyi raketi çıxararaq insanlara tuşlayıb - Video
18-11-2024, 12:54
Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 11:35
Qarabağda daha 972.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
18-11-2024, 10:21
Daha altı marşrut xəttinin fəaliyyəti bərpa olunub
18-11-2024, 09:32
KTMT qeyri-leqal miqrasiyaya qarşı mübarizə aparacaq
16-11-2024, 15:34
Qubadlıda fəhlə iş başında yıxılaraq ölüb
16-11-2024, 12:41
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
16-11-2024, 12:39
Kolleclərə yeni təyinatlar olub
16-11-2024, 12:11
Gənc şairlə birgə daha iki nəfər zəhərlənib
16-11-2024, 11:22
Dövlət Xidmətinin 9 əməkdaşı məsuliyyətə cəlb edilib
16-11-2024, 11:00
Mərkəzi Xəstəxanada 20 yaşlı qadın doğuş zamanı ölüb
15-11-2024, 16:53
Hakim oğlu öldürülən anaya verilişə çıxdığına görə xəbərdarlıq edib - "Məni öldürsəniz də..."
15-11-2024, 16:40
Bananların arasından 720 kq kokain tapılıb
15-11-2024, 12:59
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
15-11-2024, 12:23
Ər-arvadı öldürüb evlərini yandıran şəxslə bağlı qərar verilib
15-11-2024, 11:22
AYNA: "Taksi operatorlarının əlavə vəsait tutması qanunsuzdur"
15-11-2024, 10:09
Sahibsiz itlər professoru parçalayıb
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
