09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
09:56 / 07-06-2025
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
09:00 / 07-06-2025
Azaraq Azərbaycan ərazisinə keçən iki yeniyetmə erməni geri verilib
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
09:32 / 06-06-2025
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
09:27 / 06-06-2025
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
09:12 / 06-06-2025
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
18:49 / 05-06-2025
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:41 / 05-06-2025
Rusiyada təyyarə qəzası olub
18:32 / 05-06-2025
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
18:02 / 05-06-2025
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
17:47 / 05-06-2025
Prokuror Oleq Bakinski və sabiq nazir müavininə cəza istəyib
17:35 / 05-06-2025
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
17:33 / 05-06-2025
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
15:02 / 04-06-2025
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
21:59 / 04-06-2025
Azərbaycan və İran prezidentləri telefonla danışıblar
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
13:29 / 05-06-2025
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
11:27 / 04-06-2025
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
19:20 / 04-06-2025
Rusiya Dnestryanıya qoşun göndərmək istəyir
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
Buzlaqlarda 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib
Tarix: 28-08-2024 19:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Tibet buzlaqlarında 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib. Bu barədə "Nature Geoscience" elmi jurnalı yazıb.
Reyting.az jurnala istinadla bildirir ki, beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu Tibet yaylasından nümunə götürülən buz parçasından rekord sayda donmuş virus genomu tapıb.
Alimlərin fikrincə, bu, keçmişin, həmçinin də gələcəyin iqlimini, eləcə də ekosistem dəyişikliklərini daha yaxından, daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Elm adamları Quliya buzlaqında on minlərlə ildir ki, qalan 1705 növ virus aşkar etdiklərini təsdiqləyiblər.
Alimlər deyirlər ki, çox qədim tarixi olan bu kəşfin təxminən 41.000 illik yaşı var və yerin iqlim tarixini öyrənmək üçün böyük imkanlar açır: “Aşkar edilmiş viruslar çox qədim dövrlərdə böyük önəm daşıyıb və yerli ekosistemlərdə mühüm rol oynayıblar. Onlar seçmə təzyiqlər, həmçinin virus vasitəçiliyi ilə inkişaf edərək gen transferi prosesləri vasitəsilə müxtəlifliyə və təkamülə təsir göstəriblər”.
Elm adamları xüsusi olaraq qeyd ediblər ki, bu viruslar hətta maneəsiz şəkildə mövcud ekosistemin də ekoloji metabolizmini formalaşdıra bilər. Üstəlik, ətraf mühitdəki birləşmələrin qəbuluna və istehsalına təsir göstərməyə qadirdir.
Tədqiqatçıların araşdırmaları nəticəsində o da məlum olub ki, iqlim şəraiti ilə viral icmalar arasında aydın görünən bir əlaqə var. Alimlərin fikrincə, əslində soyuq dövrlərdə Quliya buzlaqının viral icması eyni olmasa da, oxşar tərkibə qayıtmağa daim meylli olub. Lakin istisna halların da olduğunu qeyd edən alimlərin sözlərinə görə, bütün bunlara baxmayaraq, ancaq hər isti dövr özünəməxsus viral növlərin dəsti ilə xarakterizə olunub.
Daha sonra elmi jurnal qısaca olaraq mikrob qarışığından da bəhs edir: "Elm adamları aşkar ediblər ki, bu mikrobların ən müxtəlif qarışığı olanları çox qədimdir və təqribən 11500 il əvvələ təsadüf edir. Bu dövr isə son buz dövründən sabit və mülayim Holosen dövrünə, yaxud hələ də davam edən müasir geoloji dövrə qədəm qoyan böyük tarixi keçidin reallığı dövrü deməkdir. Məlum olduğu kimi beynəlxalq tədqiqatçılar qrupunun yeni aşkar etdiyi bu qədim virusların 70 faizdən çoxu unikal olub və yalnız Quliya buzlaqından tapılıb. Ümumi virusların yalnız 12 faizi Asiyadan kənarda da tanınır, cəmi 1 faizdən az olanı isə buzlaq olmayan mühitlərdə təsadüfən qeydə alınıb".
Alimlərin bu tədqiqatları gələcək iqlimin proqnozlaşdırılması üçün yeni və böyük elmi perspektivlər açır.
Alimlər qeyd edirlər ki, viruslar, bakterial maddələr mübadiləsi və iqlim arasındakı əlaqəni aydın başa düşmək, həmçinin də karbon qazının udulmasında və yaxud da buraxılmasında bataqlıq ərazilərin, eləcə də meşələrin rolu kimi mürəkkəb suallara cavab verməyə bu tapıntı çox kömək edə bilər. Lakin alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, əriyən buzlaqlar iqlim tarixi ilə bağlı belə bir əvəzsiz məlumatı itirmək təhlükəsini yaradır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-08-2024 19:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Tibet buzlaqlarında 1700-dən çox qədim virus aşkar edilib. Bu barədə "Nature Geoscience" elmi jurnalı yazıb.
Reyting.az jurnala istinadla bildirir ki, beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu Tibet yaylasından nümunə götürülən buz parçasından rekord sayda donmuş virus genomu tapıb.
Alimlərin fikrincə, bu, keçmişin, həmçinin də gələcəyin iqlimini, eləcə də ekosistem dəyişikliklərini daha yaxından, daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Elm adamları Quliya buzlaqında on minlərlə ildir ki, qalan 1705 növ virus aşkar etdiklərini təsdiqləyiblər.
Alimlər deyirlər ki, çox qədim tarixi olan bu kəşfin təxminən 41.000 illik yaşı var və yerin iqlim tarixini öyrənmək üçün böyük imkanlar açır: “Aşkar edilmiş viruslar çox qədim dövrlərdə böyük önəm daşıyıb və yerli ekosistemlərdə mühüm rol oynayıblar. Onlar seçmə təzyiqlər, həmçinin virus vasitəçiliyi ilə inkişaf edərək gen transferi prosesləri vasitəsilə müxtəlifliyə və təkamülə təsir göstəriblər”.
Elm adamları xüsusi olaraq qeyd ediblər ki, bu viruslar hətta maneəsiz şəkildə mövcud ekosistemin də ekoloji metabolizmini formalaşdıra bilər. Üstəlik, ətraf mühitdəki birləşmələrin qəbuluna və istehsalına təsir göstərməyə qadirdir.
Tədqiqatçıların araşdırmaları nəticəsində o da məlum olub ki, iqlim şəraiti ilə viral icmalar arasında aydın görünən bir əlaqə var. Alimlərin fikrincə, əslində soyuq dövrlərdə Quliya buzlaqının viral icması eyni olmasa da, oxşar tərkibə qayıtmağa daim meylli olub. Lakin istisna halların da olduğunu qeyd edən alimlərin sözlərinə görə, bütün bunlara baxmayaraq, ancaq hər isti dövr özünəməxsus viral növlərin dəsti ilə xarakterizə olunub.
Daha sonra elmi jurnal qısaca olaraq mikrob qarışığından da bəhs edir: "Elm adamları aşkar ediblər ki, bu mikrobların ən müxtəlif qarışığı olanları çox qədimdir və təqribən 11500 il əvvələ təsadüf edir. Bu dövr isə son buz dövründən sabit və mülayim Holosen dövrünə, yaxud hələ də davam edən müasir geoloji dövrə qədəm qoyan böyük tarixi keçidin reallığı dövrü deməkdir. Məlum olduğu kimi beynəlxalq tədqiqatçılar qrupunun yeni aşkar etdiyi bu qədim virusların 70 faizdən çoxu unikal olub və yalnız Quliya buzlaqından tapılıb. Ümumi virusların yalnız 12 faizi Asiyadan kənarda da tanınır, cəmi 1 faizdən az olanı isə buzlaq olmayan mühitlərdə təsadüfən qeydə alınıb".
Alimlərin bu tədqiqatları gələcək iqlimin proqnozlaşdırılması üçün yeni və böyük elmi perspektivlər açır.
Alimlər qeyd edirlər ki, viruslar, bakterial maddələr mübadiləsi və iqlim arasındakı əlaqəni aydın başa düşmək, həmçinin də karbon qazının udulmasında və yaxud da buraxılmasında bataqlıq ərazilərin, eləcə də meşələrin rolu kimi mürəkkəb suallara cavab verməyə bu tapıntı çox kömək edə bilər. Lakin alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, əriyən buzlaqlar iqlim tarixi ilə bağlı belə bir əvəzsiz məlumatı itirmək təhlükəsini yaradır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
7-06-2025, 12:09
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
7-06-2025, 11:43
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
5-06-2025, 20:08
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
5-06-2025, 18:02
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
5-06-2025, 17:35
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
5-06-2025, 16:02
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
5-06-2025, 14:57
Xəstənin çılpaq videosunu paylaşan həkim barədə araşdırma başlayıb
5-06-2025, 14:33
"Şərurlu İsfəndiyar" barəsində 40-a yaxın məhkəmə işi var
5-06-2025, 13:22
Nizami Alışanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib
5-06-2025, 13:04
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
5-06-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
5-06-2025, 11:42
Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-06-2025, 10:55
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
5-06-2025, 10:08
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
5-06-2025, 09:20
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
5-06-2025, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
5-06-2025, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
5-06-2025, 08:29
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
4-06-2025, 23:41
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
4-06-2025, 17:57
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
4-06-2025, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
4-06-2025, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
4-06-2025, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
4-06-2025, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
4-06-2025, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
4-06-2025, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
4-06-2025, 12:30
Sabah yağış yağacaq
4-06-2025, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
4-06-2025, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
4-06-2025, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
2-06-2025, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
