19:24 / 15-09-2025
Xalq artistinin nəşi Azərbaycana gətiriləcək
18:04 / 15-09-2025
İlham Əliyev Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisini qəbul edib
18:00 / 15-09-2025
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
17:51 / 15-09-2025
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:49 / 15-09-2025
"Benfika"nın baş məşqçisi: "Qarabağ"la matçda 3 xal qazanmağı hədəfləyirik"
17:37 / 15-09-2025
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
17:30 / 15-09-2025
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
17:20 / 15-09-2025
"Qarabağ" və "Neftçi"nin oyunlarını FIFA referiləri idarə edəcək
16:57 / 15-09-2025
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
16:52 / 15-09-2025
İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur
16:39 / 15-09-2025
Mərkəzi Bank üç kredit ittifaqına icrası məcburi göstəriş verib
16:09 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu təltif edib - (Yenilənib)
15:58 / 15-09-2025
Əli Əsədov sərəncam imzalayıb
15:55 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu qəbul edib - Yenilənib
15:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb - Yenilənib
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15:07 / 15-09-2025
Ruslar daha bir yaşayış məntəqəsini işğal edib
15:00 / 15-09-2025
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
14:54 / 15-09-2025
70 yaşlı müğənni: "Xalq artisti adı istəyirəm"
14:44 / 15-09-2025
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
14:36 / 15-09-2025
Rusiyanın NATO sərhədlərini pozmasına səbəb nədir?
14:18 / 15-09-2025
Zeynəb Xanlarovanın nəvəsinin toyu olacaq
13:58 / 15-09-2025
Keyt Kelloq: Rusiya müharibəni uduzur
13:49 / 15-09-2025
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
13:48 / 15-09-2025
Rusiya sərgi tankını cəbhə xəttinə göndərir
13:38 / 15-09-2025
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
13:13 / 15-09-2025
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
13:03 / 15-09-2025
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
12:58 / 15-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
21:32 / 10-09-2025
"Neftçi" Ramil Şeydayevlə yollarını ayırıb
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
09:46 / 11-09-2025
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
10:33 / 11-09-2025
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
Qarışqa və çəyirtkələr xərçəng xəstəliyinə qarşı istifadə olunacaq
Tarix: 06-02-2023 10:19 | Bölmə: Cəmiyyət
Qarışqalar - həssas qoxu sistemi sayəsində insanlar üzərində xərçəng xəstəliyi diaqnozu üçün istifadə edilə bilər. Elm adamları qarışqaların siçanlarda xərçəng diaqnozu qoya biləcəyini müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, tədqiqatın aparıcı müəllifi Baptiste Piqueret deyib ki, qarışqalar on dəqiqə ərzində siçanların sidiyində xərçəngi aşkar etmək üçün öyrədilə bilər.
Piqueret 2017-ci ildə çöl tədqiqatlarına başlayaraq, qarışqalara sağlam hüceyrələrlə xərçəng hüceyrələrini ayırd etməyi öyrədib. İndi Piqueret və komandası bir qədər də irəli gedib. Artıq onlar qarışqa və siçanlarda şişləri aşkar edə biliblər.
Piqueret və komandası insanın döş xərçəngi toxumasını siçanlara implantasiya etmək və şişin böyüməsini təmin etmək üçün ksenoqraft (xarici toxuma grefti) adlı texnikadan istifadə edib. Daha sonra həm xərçəngli, həm də xəstə siçanlardan sidik nümunələrini toplanıb.
Piqueret deyir: “Təlim zamanı qarışqaları yuvarlaq bir ərazidə topladıq və xərçəngli siçanlardan aldığımız sidiyin yanına mükafat olaraq yemək qoyduq”.
Qarışqalar mükafatlandırılan yeməyi tapdıqda, mükafatı xərçəng hüceyrələri ilə əlaqələndirib və onu tanımağa öyrəniblər. Hüceyrələr fabrik kimidir, yaşamaq və tullantı istehsal etmək üçün qidaya ehtiyacı var. Xərçəng xəstəliyi hüceyrələri də qoxuda aşkar edilə bilən bir tullantı əmələ gətirir.
Başqa sözlə, araşdırmada xərçəng hüceyrələrinin sidikdə və ya nəfəsdə təsbit edilə bilən müəyyən orqanik quruluşa malik olduğu müəyyənləşib.
Bəs, qarışqalar vasitəsi ilə insanlara xərçəng diaqnozu qoyula bilərmi?
Alimin fikrincə, daha irəli getməzdən əvvəl insan sidiyi test olunmalıdır və bu, siçan sidiyini yoxlamaqdan daha mürəkkəb ola bilər. Çünki qarışqaların insanlarda xərçəngli hüceyrə qoxusunu təsbit edə bilməsi üçün yaş, cins, yemək vərdişləri və hər insana xas qoxu kimi bir çox fərqli dəyişən tərəfi var.
Bununla belə, alim bu mövzuda daha çox araşdırma aparmaq əzmindədir və qarışqaların çox məşq tələb etməyən son dərəcə faydalı diaqnostika vasitəsi ola biləcəyinə inanır.
Başqa bir üstünlük qarışqaların koloniyalarda yaşamaları və bir-birləri ilə məlumat paylaşmalarıdır. Koloniyanın 10 faizinin öyrədildiyi təqdirdə bu məlumatı başqalarına yaya biləcəklər.
Miçiqan Dövlət Universitetinin doktoru Debajit Saha isə 10 ildir ki, çəyirtkələrin xərçəng hüceyrələrini aşkar edib-etməməsi üzərində işləyir. Onun komandası çəyirtkələrin xərçəngli və sağlam hüceyrələrin qoxusunu ayırd edə bildiyini müəyyənləşdirib. Ancaq çəyirtkələri öyrətməyə deyil, beyninlərindəki bir qabiliyyəti işə salmağa çalışırlar.
ELÇİN
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-02-2023 10:19 | Bölmə: Cəmiyyət
Qarışqalar - həssas qoxu sistemi sayəsində insanlar üzərində xərçəng xəstəliyi diaqnozu üçün istifadə edilə bilər. Elm adamları qarışqaların siçanlarda xərçəng diaqnozu qoya biləcəyini müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, tədqiqatın aparıcı müəllifi Baptiste Piqueret deyib ki, qarışqalar on dəqiqə ərzində siçanların sidiyində xərçəngi aşkar etmək üçün öyrədilə bilər.
Piqueret 2017-ci ildə çöl tədqiqatlarına başlayaraq, qarışqalara sağlam hüceyrələrlə xərçəng hüceyrələrini ayırd etməyi öyrədib. İndi Piqueret və komandası bir qədər də irəli gedib. Artıq onlar qarışqa və siçanlarda şişləri aşkar edə biliblər.
Piqueret və komandası insanın döş xərçəngi toxumasını siçanlara implantasiya etmək və şişin böyüməsini təmin etmək üçün ksenoqraft (xarici toxuma grefti) adlı texnikadan istifadə edib. Daha sonra həm xərçəngli, həm də xəstə siçanlardan sidik nümunələrini toplanıb.
Piqueret deyir: “Təlim zamanı qarışqaları yuvarlaq bir ərazidə topladıq və xərçəngli siçanlardan aldığımız sidiyin yanına mükafat olaraq yemək qoyduq”.
Qarışqalar mükafatlandırılan yeməyi tapdıqda, mükafatı xərçəng hüceyrələri ilə əlaqələndirib və onu tanımağa öyrəniblər. Hüceyrələr fabrik kimidir, yaşamaq və tullantı istehsal etmək üçün qidaya ehtiyacı var. Xərçəng xəstəliyi hüceyrələri də qoxuda aşkar edilə bilən bir tullantı əmələ gətirir.
Başqa sözlə, araşdırmada xərçəng hüceyrələrinin sidikdə və ya nəfəsdə təsbit edilə bilən müəyyən orqanik quruluşa malik olduğu müəyyənləşib.
Bəs, qarışqalar vasitəsi ilə insanlara xərçəng diaqnozu qoyula bilərmi?
Alimin fikrincə, daha irəli getməzdən əvvəl insan sidiyi test olunmalıdır və bu, siçan sidiyini yoxlamaqdan daha mürəkkəb ola bilər. Çünki qarışqaların insanlarda xərçəngli hüceyrə qoxusunu təsbit edə bilməsi üçün yaş, cins, yemək vərdişləri və hər insana xas qoxu kimi bir çox fərqli dəyişən tərəfi var.
Bununla belə, alim bu mövzuda daha çox araşdırma aparmaq əzmindədir və qarışqaların çox məşq tələb etməyən son dərəcə faydalı diaqnostika vasitəsi ola biləcəyinə inanır.
Başqa bir üstünlük qarışqaların koloniyalarda yaşamaları və bir-birləri ilə məlumat paylaşmalarıdır. Koloniyanın 10 faizinin öyrədildiyi təqdirdə bu məlumatı başqalarına yaya biləcəklər.
Miçiqan Dövlət Universitetinin doktoru Debajit Saha isə 10 ildir ki, çəyirtkələrin xərçəng hüceyrələrini aşkar edib-etməməsi üzərində işləyir. Onun komandası çəyirtkələrin xərçəngli və sağlam hüceyrələrin qoxusunu ayırd edə bildiyini müəyyənləşdirib. Ancaq çəyirtkələri öyrətməyə deyil, beyninlərindəki bir qabiliyyəti işə salmağa çalışırlar.
ELÇİN
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:00
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
Bu gün, 13:13
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
Bu gün, 12:58
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
Bu gün, 10:28
Sabirabadda 42 yaşlı şəxs qətlə yetirilib
Bu gün, 09:14
Məşhur media şirkəti "Google"-ni məhkəməyə verib
Bu gün, 08:13
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
Dünən, 13:22
Sabah yağış yağacaq
13-09-2025, 15:48
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
12-09-2025, 18:29
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
12-09-2025, 17:23
Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır
12-09-2025, 16:15
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
12-09-2025, 14:35
Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
12-09-2025, 14:18
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
12-09-2025, 12:53
Sabah yağış yağacaq
12-09-2025, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
12-09-2025, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
12-09-2025, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
12-09-2025, 00:55
Çimərlikdə qadınları videoya çəkən şəxs həbs edilib - Foto
11-09-2025, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
11-09-2025, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
11-09-2025, 17:06
Onlayn bilet satışı adı altında kiberdələduzluq halları artır
11-09-2025, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
11-09-2025, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
11-09-2025, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
