23:58 / 01-05-2025
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Polad Həşimovun evində olublar - Foto
22:58 / 01-05-2025
Ermənilər məhkəmədə: Qaradağlının işğalı ilə bağlı sənədlər tədqiq olunub
22:53 / 01-05-2025
Azər Qasımovun xanımı "Azərtac"dan ayrılıb
20:57 / 01-05-2025
Oğurlanan azərbaycanlı iş adamı buraxılıb - Yenilənib
18:14 / 01-05-2025
XİN: "İsrail və onun xalqını Müstəqillik Günü münasibətilə təbrik edirik"
18:12 / 01-05-2025
Füzuli istiqamətində aviabiletlərin alışı qaydaları dəyişib
18:05 / 01-05-2025
Aktyor müşavir təyin edilib
17:53 / 01-05-2025
“Porsche” ilə avtoxuliqanlıq edən sərxoş qadın həbs olunub - Video
17:44 / 01-05-2025
XİN: "Ukraynanın 1991-ci il sərhədlərinə qayıtmasına yol verməyəcəyik"
17:26 / 01-05-2025
Teatrın direktor müavini vəzifədən azad edilib
17:16 / 01-05-2025
Bakıda özünü qəsdən maşının qarşısına atan şəxs saxlanılıb
16:49 / 01-05-2025
Növbəti üç gün güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:43 / 01-05-2025
“Azəristiliktəchizat” ASC-yə yeni sədr təyin edilib
16:35 / 01-05-2025
Prezident baş prokuror təyin edib - Sərəncam
16:24 / 01-05-2025
Dövlət qulluqçularının aylıq vəzifə maaşları artırılıb
16:21 / 01-05-2025
Kommunistlər Bakıda 1 May gəzintisinə çıxıblar - Fotolar
16:18 / 01-05-2025
FHN Kəmaləddin Heydərovun oğluna məxsus obyektin istismarına icazə verib
16:10 / 01-05-2025
BDU-da qruplar üzrə yüksək keçid balları açıqlanıb
16:00 / 01-05-2025
Naxçıvanda məktəb və bağçalara direktor təyinatı olub
15:49 / 01-05-2025
Dövlət Komitəsi və Fondda vəsaitlər mənimsənilib
15:33 / 01-05-2025
Nazirlik Aparatının gəlir və xərcləri azalıb
15:17 / 01-05-2025
Tələbələr şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - Fotolar
14:57 / 01-05-2025
Davit İşxanyanın Şuşanın işğalına dəstəyini əks etdirən video nümayiş olunub
14:50 / 01-05-2025
Ukrayna ruslara qarşı dron hücumlarını artırıb
14:42 / 01-05-2025
Tramp Ukraynaya silah satışını təsdiqləyib
14:40 / 01-05-2025
Koordinasiya Şurasının növbəti iclası keçirilib
14:25 / 01-05-2025
Prezidentin Mətbuat Xidmətinin sektor müdiri vəzifədən çıxarılıb
14:20 / 01-05-2025
Cüdoçularımız Tacikistanda yarışacaq
14:15 / 01-05-2025
BMT-nin sülhməramlısı olan azərbaycanlı zabit təltif edilib
14:12 / 01-05-2025
Prezident yol tikintisinə 1,5 milyon manat ayırıb
14:33 / 29-04-2025
Qarabağa qayıdış: daha iki kəndə köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
19:56 / 29-04-2025
İcra başçısı eyni ərazini iki şirkətə satıb - Məhkəmənin qərarına əhəmiyyət verilmir - Fotolar
09:44 / 27-04-2025
Tramp: Putinin davranışı müharibəni bitirmək istəmədiyini göstərir
10:25 / 27-04-2025
İranda partlayış: 25 nəfər həlak olub, 1139 yaralı var - Yenilənib
14:11 / 27-04-2025
Azərbaycan-İran sərhəddində atışma: ölən və saxlanılanlar var
10:50 / 27-04-2025
Tofiq Yaqublu xəstəxanaya köçürülüb
12:52 / 28-04-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
09:52 / 27-04-2025
Azərbaycan XİN İrana başsağlığı verib
11:12 / 01-05-2025
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin edilir
13:23 / 28-04-2025
ANAMA əməkdaşı Qazaxda minaya düşüb
Qarışqa və çəyirtkələr xərçəng xəstəliyinə qarşı istifadə olunacaq
Tarix: 06-02-2023 10:19 | Bölmə: Cəmiyyət
Qarışqalar - həssas qoxu sistemi sayəsində insanlar üzərində xərçəng xəstəliyi diaqnozu üçün istifadə edilə bilər. Elm adamları qarışqaların siçanlarda xərçəng diaqnozu qoya biləcəyini müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, tədqiqatın aparıcı müəllifi Baptiste Piqueret deyib ki, qarışqalar on dəqiqə ərzində siçanların sidiyində xərçəngi aşkar etmək üçün öyrədilə bilər.
Piqueret 2017-ci ildə çöl tədqiqatlarına başlayaraq, qarışqalara sağlam hüceyrələrlə xərçəng hüceyrələrini ayırd etməyi öyrədib. İndi Piqueret və komandası bir qədər də irəli gedib. Artıq onlar qarışqa və siçanlarda şişləri aşkar edə biliblər.
Piqueret və komandası insanın döş xərçəngi toxumasını siçanlara implantasiya etmək və şişin böyüməsini təmin etmək üçün ksenoqraft (xarici toxuma grefti) adlı texnikadan istifadə edib. Daha sonra həm xərçəngli, həm də xəstə siçanlardan sidik nümunələrini toplanıb.
Piqueret deyir: “Təlim zamanı qarışqaları yuvarlaq bir ərazidə topladıq və xərçəngli siçanlardan aldığımız sidiyin yanına mükafat olaraq yemək qoyduq”.
Qarışqalar mükafatlandırılan yeməyi tapdıqda, mükafatı xərçəng hüceyrələri ilə əlaqələndirib və onu tanımağa öyrəniblər. Hüceyrələr fabrik kimidir, yaşamaq və tullantı istehsal etmək üçün qidaya ehtiyacı var. Xərçəng xəstəliyi hüceyrələri də qoxuda aşkar edilə bilən bir tullantı əmələ gətirir.
Başqa sözlə, araşdırmada xərçəng hüceyrələrinin sidikdə və ya nəfəsdə təsbit edilə bilən müəyyən orqanik quruluşa malik olduğu müəyyənləşib.
Bəs, qarışqalar vasitəsi ilə insanlara xərçəng diaqnozu qoyula bilərmi?
Alimin fikrincə, daha irəli getməzdən əvvəl insan sidiyi test olunmalıdır və bu, siçan sidiyini yoxlamaqdan daha mürəkkəb ola bilər. Çünki qarışqaların insanlarda xərçəngli hüceyrə qoxusunu təsbit edə bilməsi üçün yaş, cins, yemək vərdişləri və hər insana xas qoxu kimi bir çox fərqli dəyişən tərəfi var.
Bununla belə, alim bu mövzuda daha çox araşdırma aparmaq əzmindədir və qarışqaların çox məşq tələb etməyən son dərəcə faydalı diaqnostika vasitəsi ola biləcəyinə inanır.
Başqa bir üstünlük qarışqaların koloniyalarda yaşamaları və bir-birləri ilə məlumat paylaşmalarıdır. Koloniyanın 10 faizinin öyrədildiyi təqdirdə bu məlumatı başqalarına yaya biləcəklər.
Miçiqan Dövlət Universitetinin doktoru Debajit Saha isə 10 ildir ki, çəyirtkələrin xərçəng hüceyrələrini aşkar edib-etməməsi üzərində işləyir. Onun komandası çəyirtkələrin xərçəngli və sağlam hüceyrələrin qoxusunu ayırd edə bildiyini müəyyənləşdirib. Ancaq çəyirtkələri öyrətməyə deyil, beyninlərindəki bir qabiliyyəti işə salmağa çalışırlar.
ELÇİN
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-02-2023 10:19 | Bölmə: Cəmiyyət
Qarışqalar - həssas qoxu sistemi sayəsində insanlar üzərində xərçəng xəstəliyi diaqnozu üçün istifadə edilə bilər. Elm adamları qarışqaların siçanlarda xərçəng diaqnozu qoya biləcəyini müəyyən ediblər.
Reyting.az-ın məlumatına görə, tədqiqatın aparıcı müəllifi Baptiste Piqueret deyib ki, qarışqalar on dəqiqə ərzində siçanların sidiyində xərçəngi aşkar etmək üçün öyrədilə bilər.
Piqueret 2017-ci ildə çöl tədqiqatlarına başlayaraq, qarışqalara sağlam hüceyrələrlə xərçəng hüceyrələrini ayırd etməyi öyrədib. İndi Piqueret və komandası bir qədər də irəli gedib. Artıq onlar qarışqa və siçanlarda şişləri aşkar edə biliblər.
Piqueret və komandası insanın döş xərçəngi toxumasını siçanlara implantasiya etmək və şişin böyüməsini təmin etmək üçün ksenoqraft (xarici toxuma grefti) adlı texnikadan istifadə edib. Daha sonra həm xərçəngli, həm də xəstə siçanlardan sidik nümunələrini toplanıb.
Piqueret deyir: “Təlim zamanı qarışqaları yuvarlaq bir ərazidə topladıq və xərçəngli siçanlardan aldığımız sidiyin yanına mükafat olaraq yemək qoyduq”.
Qarışqalar mükafatlandırılan yeməyi tapdıqda, mükafatı xərçəng hüceyrələri ilə əlaqələndirib və onu tanımağa öyrəniblər. Hüceyrələr fabrik kimidir, yaşamaq və tullantı istehsal etmək üçün qidaya ehtiyacı var. Xərçəng xəstəliyi hüceyrələri də qoxuda aşkar edilə bilən bir tullantı əmələ gətirir.
Başqa sözlə, araşdırmada xərçəng hüceyrələrinin sidikdə və ya nəfəsdə təsbit edilə bilən müəyyən orqanik quruluşa malik olduğu müəyyənləşib.
Bəs, qarışqalar vasitəsi ilə insanlara xərçəng diaqnozu qoyula bilərmi?
Alimin fikrincə, daha irəli getməzdən əvvəl insan sidiyi test olunmalıdır və bu, siçan sidiyini yoxlamaqdan daha mürəkkəb ola bilər. Çünki qarışqaların insanlarda xərçəngli hüceyrə qoxusunu təsbit edə bilməsi üçün yaş, cins, yemək vərdişləri və hər insana xas qoxu kimi bir çox fərqli dəyişən tərəfi var.
Bununla belə, alim bu mövzuda daha çox araşdırma aparmaq əzmindədir və qarışqaların çox məşq tələb etməyən son dərəcə faydalı diaqnostika vasitəsi ola biləcəyinə inanır.
Başqa bir üstünlük qarışqaların koloniyalarda yaşamaları və bir-birləri ilə məlumat paylaşmalarıdır. Koloniyanın 10 faizinin öyrədildiyi təqdirdə bu məlumatı başqalarına yaya biləcəklər.
Miçiqan Dövlət Universitetinin doktoru Debajit Saha isə 10 ildir ki, çəyirtkələrin xərçəng hüceyrələrini aşkar edib-etməməsi üzərində işləyir. Onun komandası çəyirtkələrin xərçəngli və sağlam hüceyrələrin qoxusunu ayırd edə bildiyini müəyyənləşdirib. Ancaq çəyirtkələri öyrətməyə deyil, beyninlərindəki bir qabiliyyəti işə salmağa çalışırlar.
ELÇİN
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:49
Növbəti üç gün güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Bu gün, 16:21
Kommunistlər Bakıda 1 May gəzintisinə çıxıblar - Fotolar
Bu gün, 16:00
Naxçıvanda məktəb və bağçalara direktor təyinatı olub
Bu gün, 13:23
Astroloq Ukrayna ilə bağlı yenə qorxulu proqnoz verir
Bu gün, 12:49
Sabah hava isti olacaq - Proqnoz
Bu gün, 11:55
Türkiyənin 15 məhəlləsində karantin tətbiq edilib
Bu gün, 10:27
“Tərtər işi” ilə bağlı yeni qərar verilib
Bu gün, 10:19
Bakıdan Şəkiyə heyvan oğurlamağa gedən şəxslər tutulub
Bu gün, 09:49
Bu gündən xəstəlik vərəqələri elektron formada veriləcək
Bu gün, 09:24
Bakıda daha bir nəfər dəm qazından boğularaq ölüb
Bu gün, 09:08
İstintaq Komitəsi rusiyalı yazıçıya cinayət işi açıb
Dünən, 20:58
Bakıda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
Dünən, 16:03
Mayora hücum edən idmançının həbs müddəti uzadılıb
Dünən, 15:10
21 milyon qeyri-qanuni immiqrant ABŞ-dan çıxarılır
Dünən, 14:46
Bu şəxslərə birdəfəlik maddi yardım ödənilib
Dünən, 14:18
DİM bəzi imtahanların başlama saatını dəyişib
Dünən, 12:42
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 09:55
Şirvanda xuliqanlıq edən qazi saxlanılıb
Dünən, 09:30
AHİK sədri köməkçisini vəzifədən azad edib
Dünən, 00:12
Qara qarğalar həndəsi tapşırığı yerinə yetiriblər
29-04-2025, 17:57
Ceyhun Bayramov Birləşmiş Krallığın dövlət naziri ilə müzakirə aparıb
29-04-2025, 15:53
Qadın keçmiş ərinin ailə üzvlərini zəhərləyərək öldürüb - Fotolar
29-04-2025, 12:55
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
29-04-2025, 12:41
Fransadakı yanğında türk ailənin üç uşağı həyatını itirib
29-04-2025, 12:00
Avropanın qaranlığa qərq olmasının səbəbi tapılmır - Fotolar
29-04-2025, 11:40
"887 - Məhkəmə Çağrı Mərkəzi"nin funksiyaları genişləndirilib
29-04-2025, 11:09
Kəmaləddin Heydərov polkovnik-leytenantı vəzifədən azad edib
29-04-2025, 10:34
Vəkillərə dövlət hesabına ödənilən hüquqi yardımın məbləği artırılıb
29-04-2025, 10:29
Keçmiş müdir məhkəmə zalında həbs olunub
28-04-2025, 17:57
Sualtı vulkanda minlərlə nəhəng yumurta tapılıb
28-04-2025, 16:03
Polkovnik xidmət rəisi təyin edilib
28-04-2025, 13:34
Birinci siniflərə şagird qəbulu başlayır
28-04-2025, 12:18
Sabah yağış yağacaq
28-04-2025, 10:24
SOCAR-ın idarə rəisi vəzifədən azad olunub
28-04-2025, 09:42
Oyun daşlarından blok yığan şəxs rekord qazanıb
27-04-2025, 12:35
Sabah yağış yağacaq
27-04-2025, 10:25
İranda partlayış: 25 nəfər həlak olub, 1139 yaralı var - Yenilənib
26-04-2025, 10:54
Dəniz kənarındakı qanunsuz tikili sökülüb - Video
26-04-2025, 10:06
Fransa Rusiyanın qeyri-biometrik pasportlarını tanımayacaq
25-04-2025, 17:47
Zəlzələ proqnozu verən astroloq həbs edilib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
