23:37 / 23-01-2020
Təhlükəli virus digər ölkələrə də yayılır
23:21 / 23-01-2020
ABŞ 3 ölkəyə qarşı sanksiyalar siyahısını genişləndirib
22:42 / 23-01-2020
Bakıda iki dairə seçki komissiyasının tərkibi dəyişdirilib
22:34 / 23-01-2020
Qənirə Paşayeva seçicilərlə fərdi görüşlərə başlayıb - Foto
21:48 / 23-01-2020
Qarabağ veteranı düşmənlə üzbəüzdə qazsız qalıb
21:39 / 23-01-2020
Çində yeni növ koronovirusa yoluxanların sayı 644-ə çatıb
21:27 / 23-01-2020
İqbal Məmmədov seçicilərlə fərdi qaydada görüşüb - Foto
21:11 / 23-01-2020
Keçmiş partiya sədri "Donuz qripi"nə yoluxub
21:11 / 23-01-2020
Azərbaycana dənli və paxlalı bitkilərin ixracı artıb
21:06 / 23-01-2020
Vitse-prezident dünyanı İrana qarşı birləşməyə səsləyib
20:47 / 23-01-2020
Böyük Bəhmənlidə Vüqar Bayramova tam etimad nümayiş etdirdilər - Fotolar
20:31 / 23-01-2020
İqbal Ağazadə ilə görüşdə izdiham müşahidə olunub - Foto
20:27 / 23-01-2020
"Mançester Siti" klubu Çempionlar Liqasından kənarlaşdırıla bilər.
19:04 / 23-01-2020
Azərbaycan XİN rəsmi Yerevanın yanvar hadisələri ilə bağlı şərhlərinə cavab verib
18:22 / 23-01-2020
Vilayət Eyvazov Həmidovu rəis təyin etdi
18:08 / 23-01-2020
MSK siyasi partiyalara müraciət edib - Namizədlərin siyasi mənsubiyyəti ilə bağlı
18:06 / 23-01-2020
42257 yerli müşahidəçi qeydiyyatdan keçib
17:53 / 23-01-2020
Məzahir Pənahov: “İstəmirik ki, kimsə namizədliyini geri götürsün”
17:53 / 23-01-2020
Azərbaycanlı model “Oskar” alan aktyorla gizli münasibətini etiraf edib - Fotolar
17:48 / 23-01-2020
Prezident İlham Əliyev Vaqif Şadlinskiyə "Şöhrət” ordeni verdi
17:32 / 23-01-2020
1447 nəfərin deputatlığa namizədliyi qeydə alınıb
17:19 / 23-01-2020
Məzahir Pənahovdan sosial şəbəkələrlə bağlı namizədlərə - Xəbərdarlıq
17:18 / 23-01-2020
Hacı Salayev namizədliyini geri götürdü: “Deputat olduğuma peşmanam”
17:12 / 23-01-2020
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
17:05 / 23-01-2020
Seçicilərə ərzaq paylayan namizədlə bağlı araşdırma aparılır
17:04 / 23-01-2020
216 adda kitabın ölkəyə gətirilməsinin qarşısı alınıb
16:52 / 23-01-2020
DSX sərhəddə biri qadın olmaqla 3 nəfəri saxladı
16:30 / 23-01-2020
Magistraturaya qəbul qaydaları ilə bağlı jurnal çap olundu
16:26 / 23-01-2020
Vüqar Bayramov Füzulidə möhtəşəm kampaniyaya başladı - Fotolar
16:24 / 23-01-2020
Dövlət Neft Fondu investisiya portfelinin tərkibində dəyişikliklər edib
20:57 / 19-01-2020
“Qiyamət günü” təyyarəsinin içərisi göstərildi - Video + Fotolar
17:28 / 20-01-2020
İqbal Ağazadə: “Qarabağın işğalına dözsək, növbəti əraziləri itirəcəyik” - Fotolar
18:22 / 23-01-2020
Vilayət Eyvazov Həmidovu rəis təyin etdi
10:33 / 21-01-2020
Vüqar Bayramov daha bir qlobal elmi uğura imza atıb
20:31 / 23-01-2020
İqbal Ağazadə ilə görüşdə izdiham müşahidə olunub - Foto
17:28 / 22-01-2020
Nazirlik şagirdlərin geyim formalarının təsvirlərini müzakirəyə çıxarıb
21:54 / 22-01-2020
İki icra başçısı seçki oyunbazlığına başlayıb
16:26 / 23-01-2020
Vüqar Bayramov Füzulidə möhtəşəm kampaniyaya başladı - Fotolar
18:53 / 21-01-2020
İqbal Məmmədov daha bir görüş keçirdi - Fotolar
22:23 / 22-01-2020
Qənirə Paşayeva Qovlardakı seçicilərinə təşəkkür edib
00:57 / 22-01-2020
İcra hakimiyyəti seçicilərə təzyiqlərə başladı - Foto
18:20 / 19-01-2020
Deputatlığa namizədlə bağlı qərar ləğv olunub
Əlil şəxslərlə bağlı yeni standartlar müəyyənləşib - Tələblər
Tarix: 09-09-2019 09:12 | Bölmə: Gündəm
Nazirlər Kabineti “Əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin standartları”nı təsdiqləyib.
Reyting.az xəbər verir ki, yeni standartlarda əlillərin işləməsi qadağan olunan yerlərin siyahısı da müəyyən edilib.
Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən və əlil şəxslərin həyat fəaliyyəti kateqoriyalarının hər hansı birinin və ya bir neçəsinin məhdudlaşmasından asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin aşağıdakı işlərə cəlb edilməsinə yalnız əlilliyi təyin edən müvafiq tibbi-sosial ekspert komissiyasının razılığı ilə yol verilir:
- partlayış xarakterli işlər;
- sualtı işlər;
- şaxtalarda və mədənlərdə yeraltı işlər;
- qaynar sexlərdə görülən işlər;
- nəqliyyat vasitələrinin idarə edilməsi;
- hündürlükdə aparılan tikinti işləri və özül işləri;
- yüksək səs-küylü istehsalat işləri;
- zərərli maddələrin (qurğuşun, civə və s.) istehsalı ilə bağlı işlər;
- əlverişsiz meteoroloji şəraitlə (temperaturun kəskin və tez-tez dəyişməsi, rütubətin artması, havanın soyuması) bağlı işlər;
- böyük fiziki gərginliklə (yükdaşıyanlar, yerqazanlar və s.) bağlı işlər;
- hərəkət edən mexanizmlərə (vestibülyar aparatı
pozulmuş şəxslər üçün) bağlı işlər;
- qışda isidilməyən binalarda, küləkçəkən yerlərdə yerinə yetirilən, ayaqqabının və paltarın islanması, əllərin soyuq suya salınması ilə bağlı işlər;
- elektrik və maqnit sahələrinin statik təsiri ilə bağlı işlər;
- radioaktiv maddələrlə və digər şüa ionlaşdıran mənbələrlə bağlı işlər;
- ultrasəsin təsiri ilə bağlı işlər;
- səsin intensivliyi 80 desibeldən artıq olan (optimal norma isə 55-60 desibel və aşağı ola bilər) işlər;
- zəhərli kimyəvi maddələrlə bağlı işlər;
- əsəb-emosional gərginlikli işlər.
Qeyd edək ki, Nazirlər Kabinetinin “Əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin standartları”nda iş sahibləri üçün bir sıra tələblər də nəzərdə tutulur.
Sənəddə bildirilir ki, bu standartlar “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” Qanunun 23.2-ci maddəsinə uyğun olaraq və tabeliyindən, mülkiyyət növündən, təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün müəssisə, idarə və təşkilatlara şamil edilir.
Əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair ümumi tələblər aşağıdakılardır:
- Oturaq vəziyyətdə işlərin görülməsi üçün iş səthinin hündürlüyü (masa üstü və s.) 700-750 mm hüdudunda tənzimlənməlidir. İş stolunun üzərindəki aparat, cihaz və digər ləvazimatdan istifadə zamanı qolların çiyin səviyyəsindən qaldırılması zərurəti yaranan iş yerlərində iş səthinin hündürlüyü 630-680 mm hüdudlarında tənzimlənməlidir.
- Əlilliyi olan şəxs üçün iş stulunun oturacağının ön tərəfi dəyirmi olmalıdır. Stulun oturacağı və söykənəcəyi yarıyumşaq olmaqla sürüşkən olmayan, elektrik keçirməyən, havakeçirmə qabiliyyətli materiallarla örtülməli, çirkdən asan təmizlənməli və texniki-estetik tələblərə cavab verməlidir.
- Əllə qaldırılan və başqa yerə daşınan yükün və ya tətbiq edilən qüvvənin həddi 10 kq-dan və iş növbəsi müddətində bir yerdən digər yerə daşınan yükün ümumi çəkisi 500 kq-dan artıq olmamalıdır.
- İş zamanı əmək şəraitinin gərginliyi və fasiləsiz müşahidə növbə müddətinin 25%-dən artıq olmamalıdır.
- İş yerində hava (temperaturu, rütubəti, hava cərəyanının sürəti, zərərli maddələrin olması) mütənasib əmək şəraitinə uyğun olmalıdır.
- Avadanlığın səthinin temperaturu 35 dərəcədən yuxarı olmamalıdır.
Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin yerləşdiyi binalar aşağıda göstərilən xüsusi rabitə və informasiya vasitələri ilə təchiz edilməlidir:
1. səsin işıq indikatoru;
2. işıq-çağırış siqnalları.
- Binalarda dəhlizlərin eni 1,8 m-dən, qapıların girişinin eni 0,9 m-dən az olmamalıdır.
- Əlilliyi olan şəxs üçün xüsusi iş yerinin təşkil edilməsi digər işçilərin əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsinə maneçilik yaratmamalıdır.
- Əlilliyi olan şəxslərin iş yerləri yanğın və digər fövqəladə hadisələri bildirmək üçün əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, xüsusi siqnalverici avadanlıqla təchiz edilməlidir.
- Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin aşağıdakı işlərə cəlb edilməsinə yol verilmir:
nərdivandan və digər vasitələrdən istifadə etməklə, hündürlüyə qalxmaqla görülən işlərə;
bədən əzələlərinin statik gərginliyinə səbəb olan əmək prosesi ilə bağlı işlərə;
kəskin vaxt çatışmazlığı ilə bağlı (məsələn, məcburi ritmdə işləyən konveyerdə) işlərə;
narahat halda (çömbələrək, dizi üstə əyilərək və s.) görülən məcburi iş vəziyyəti, qarın və sinə ilə avadanlığa, əmək alətlərinə güc edilməsi, iş görərkən qamətin 15 dərəcədən çox əyilməsi ilə bağlı olan işlərə.
Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslərin iş yeri ilə bağlı tələblər
- Əlilliyi olan şəxslərin iş yerləri onların istifadəsi üçün həyat fəaliyyəti kateqoriyalarının məhdudlaşması nəzərə alınmaqla uyğunlaşdırılmalıdır.
- Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslər üçün oturaq iş yerlərinin yaradılmasına üstünlük verilir. Bu halda sərbəst rejimli, xüsusi tapşırığın yerinə yetirilməsi tələb edilməyən işlər seçilməlidir.
- Oturaq vəziyyətdə işlərdə əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslər üçün iş yeri yaradıldıqda, iş yeri antropometrik və erqonomik tələblərə cavab verən əsas və köməkçi avadanlıqlarla təchiz edilməlidir.
- İş yeri təşkil edilərkən, əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatları, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınmalıdır.
- Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təşkilində istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər aşağıdakılardır:
antropometrik və anatomik-morfoloji məhdudiyyətləri kompensasiya etmək üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi avadanlıq və qurğuların mövcud olması;
antropometrik və anatomik-morfoloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, əsas avadanlıq və qurğuların istifadəsinin səmərəsini artırmaq üçün əlavə olaraq hazırlanmış xüsusi əl alətlərinin mövcud olması;
antropometrik və anatomik-morfoloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, material və detalların işlənməsi üçün istifadə olunan texnoloji avadanlıqların idarə edilməsinin əsas elementlərinin iş yerinin hüdudlarında yerləşdirilməsi;
- əlil arabasının dönməsi üçün əlavə sahənin ayrılması.
Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri erqonomik tələblərə cavab verən əsas və köməkçi avadanlıqlarla təchiz edilməlidir. İş yeri bu avadanlıqlarla təchiz edilərkən, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatı, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınır.
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fizioloji xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla, iş yeri təşkil edilərkən istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər aşağıdakılardır:
görmə qabiliyyətinin tam itirilməsi ilə əlaqədar fizioloji xüsusiyyətləri kompensasiya edən avadanlıq və ləvazimatların quraşdırılması;
xüsusi hazırlanmış relyef şrifti, taktil cığırlarla iş yerinin təmin edilməsi;
materiallardan və ləvazimatlardan istifadə imkanları üçün tiflokompleksin idarə edilməsinin əsas elementlərinin iş zonasının hüdudlarında yerləşdirilməsi;
iş prosesinin səmərəliliyini və əməyin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün iş yerinin ətraf mühitin identifikasiya edilməsinə kömək edən əlavə avadanlıqlarla (akustik, toxunulmaqla duyulan, vizual) təchiz edilməsi.
İş yerində istehsalat avadanlığı və mebel yerləşdirilərkən, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinə maneəsiz giriş-çıxışının təmin olunması nəzərə alınmalıdır.
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerində işıqlandırma və mebel avadanlığının yerləşdirilməsinin rahatlığını və əməyin təhlükəsizliyini təmin etməlidir.
Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təşkil edilməsi üçün sanitariya-gigiyena tələbləri aşağıdakılardır:
- mütənasib mikroiqlim;
- səsin 80 desibeldən artıq olmaması;
- yerli vibrasiyanın olmaması;
- zərərli maddələrin maksimal yol verilən həddən artıq olmaması;
- əllərin üşüməsinə yol verilməməsi.
- Oriyentasiya sisteminin təmin olunması üçün görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri bu məqsədlər üçün nəzərdə tutulan toxunma, eşitmə və görmə oriyentasiyalı tiflokomplekslə təmin edilməlidir.
- Bütün texnoloji qurğular tifloişarələrlə təchiz olunur ki, bu da əlilliyi olan şəxsə onlardan vizual nəzarət olmadan istifadə etməyə imkan verir. Bu tifloişarələr alətlərdən təhlükəsiz istifadəni təmin etməlidir. Zəruri hallarda görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri radio nöqtələrlə təchiz olunur. Otaqda bir neçə görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxs işlədikdə, ümumi radioqovşaq mənbəyi quraşdırılır.
Fizioloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təchizatı üçün aşağıdakı tələblər müəyyən edilir:
- iri relyef-kontrast şriftinin, Brayl şriftinin və akustik naviqasiya vasitələrinin istifadəsinə imkan verən tiflotexniki oriyentasiyalı qurğuların quraşdırılması;
- görmə nəzarəti olmadan işin yerinə yetirilməsini təmin etmək üçün əlavə periferik qurğulardan və funksional məqsədli elektron tiflotexniki vasitələrdən istifadə edilməklə, visual informasiyanın səsləndirilməsi imkanı;
- relyef-nöqtəli və düz çap şriftli yazı vasitələri, o cümlədən relyef-nöqtəli yazı üçün qrifellər, dəftərlər və bloknotlar, Brayl şrifti ilə yazmaq üçün cihazlar, səsyazma və səsləndirmə avadanlıqları ilə iş yerinin təchiz edilməsi;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan iş yerinin xüsusi aparat və proqram vasitələri, o cümlədən adaptasiya olunmuş toxunma vasitəsilə işləyən displey və audio-displey (nitq sintezatoru), iri relyef-kontrastlı şrift və Brayl şrifti (Brayl-displey və Brayl-klaviatura) istifadə edilən və monitorun ekranında visual məlumatların səsləndirilməsi imkanı olan xüsusi kompüter və ofis avadanlığı ilə təchiz edilməsi.
Zəif görmə əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Fizioloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, zəif görmə əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təchizatı üçün aşağıdakı tələblər müəyyən edilir:
- iş yerində maneəsiz hərəkətin təmin edilməsi, əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsini təmin edən ümumi işıqlandırmanın olması, iş yerinin videoböyüdücü və lupalarla təchiz edilməsi;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan iş yerinin uyğunlaşdırılmış videodispleylə, beynəlxalq standartlara uyğun olaraq veb-kontent və veb-servis xidmətlərinin proqram təminatı əsasında yazı şriftinin iriləşdirilməsi və böyük şriftli çap printeri ilə təchiz edilməsi.
Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerindəki istehsalat avadanlığının elementləri erqonomik tələblərə uyğun olmalıdır.
- Hərəkət mexanizmləri ilə yüksək səs-küy və yerli istehsalat vibrasiyası yaranan iş yerlərində, zərərli maddələrin istehsalında eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş şəxslərin işləməsinə icazə verilmir.
- İş yeri təchiz edilərkən eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatları, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınır.
- Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri təşkil edilərkən, istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər onların antropometrik, anatomik və morfoloji məhdudiyyətlərini kompensasiya edən xüsusi avadanlıq və qurğulardan ibarət olur.
Eyni zamanda həm eşitmə, həm də görmə funksiyaları pozulmuş əlilliyi olan şəxslər üçün iş yerinə dair tələblər aşağıdakılardır:
- iş yerinə maneəsiz gəlmə və əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün eşitmə və görmə nəzarəti olmadan işlərin yerinə yetirilməsinə imkan verən funksional məqsədli elektron tiflotexniki vasitələrlə təchiz edilmə;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan xüsusi iş yerinin görmə və eşitmə nəzarəti olmadan işlərin yerinə yetirilməsinə imkan verən tiflotexniki cihazlarla, brayl-displeyə birləşdirilən teletayp əlaqə qurğusu ilə, əlavə periferik qurğular və funksional məqsədli electron tiflotexniki vasitələr istifadə edilən tifloorqanayzerlə təchiz edilmə;
- zəruri hallarda iş yerində tiflosurdo tərcümə xidmətindən istifadə imkanının yaradılması.
- Eşitmə və görmə funksiyası pozulmuş əlilliyi olan şəxslərin əməyindən istifadə olunan ixtisaslaşdırılmış müəssisələrdə onlarla işləmək bacarığına malik mütəxəssisin olması zəruridir.
Zəif eşitmə əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsi şərtləri nəzərə alınmaqla, zəif eşitmə əlilliyi olan şəxslər üçün iş yerləri səsgücləndirici avadanlıqlar və yüksək səsli telefonlarla təchiz edilməlidir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-09-2019 09:12 | Bölmə: Gündəm
Nazirlər Kabineti “Əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin standartları”nı təsdiqləyib.
Reyting.az xəbər verir ki, yeni standartlarda əlillərin işləməsi qadağan olunan yerlərin siyahısı da müəyyən edilib.
Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən və əlil şəxslərin həyat fəaliyyəti kateqoriyalarının hər hansı birinin və ya bir neçəsinin məhdudlaşmasından asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin aşağıdakı işlərə cəlb edilməsinə yalnız əlilliyi təyin edən müvafiq tibbi-sosial ekspert komissiyasının razılığı ilə yol verilir:
- partlayış xarakterli işlər;
- sualtı işlər;
- şaxtalarda və mədənlərdə yeraltı işlər;
- qaynar sexlərdə görülən işlər;
- nəqliyyat vasitələrinin idarə edilməsi;
- hündürlükdə aparılan tikinti işləri və özül işləri;
- yüksək səs-küylü istehsalat işləri;
- zərərli maddələrin (qurğuşun, civə və s.) istehsalı ilə bağlı işlər;
- əlverişsiz meteoroloji şəraitlə (temperaturun kəskin və tez-tez dəyişməsi, rütubətin artması, havanın soyuması) bağlı işlər;
- böyük fiziki gərginliklə (yükdaşıyanlar, yerqazanlar və s.) bağlı işlər;
- hərəkət edən mexanizmlərə (vestibülyar aparatı
pozulmuş şəxslər üçün) bağlı işlər;
- qışda isidilməyən binalarda, küləkçəkən yerlərdə yerinə yetirilən, ayaqqabının və paltarın islanması, əllərin soyuq suya salınması ilə bağlı işlər;
- elektrik və maqnit sahələrinin statik təsiri ilə bağlı işlər;
- radioaktiv maddələrlə və digər şüa ionlaşdıran mənbələrlə bağlı işlər;
- ultrasəsin təsiri ilə bağlı işlər;
- səsin intensivliyi 80 desibeldən artıq olan (optimal norma isə 55-60 desibel və aşağı ola bilər) işlər;
- zəhərli kimyəvi maddələrlə bağlı işlər;
- əsəb-emosional gərginlikli işlər.
Qeyd edək ki, Nazirlər Kabinetinin “Əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin standartları”nda iş sahibləri üçün bir sıra tələblər də nəzərdə tutulur.
Sənəddə bildirilir ki, bu standartlar “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” Qanunun 23.2-ci maddəsinə uyğun olaraq və tabeliyindən, mülkiyyət növündən, təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün müəssisə, idarə və təşkilatlara şamil edilir.
Əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair ümumi tələblər aşağıdakılardır:
- Oturaq vəziyyətdə işlərin görülməsi üçün iş səthinin hündürlüyü (masa üstü və s.) 700-750 mm hüdudunda tənzimlənməlidir. İş stolunun üzərindəki aparat, cihaz və digər ləvazimatdan istifadə zamanı qolların çiyin səviyyəsindən qaldırılması zərurəti yaranan iş yerlərində iş səthinin hündürlüyü 630-680 mm hüdudlarında tənzimlənməlidir.
- Əlilliyi olan şəxs üçün iş stulunun oturacağının ön tərəfi dəyirmi olmalıdır. Stulun oturacağı və söykənəcəyi yarıyumşaq olmaqla sürüşkən olmayan, elektrik keçirməyən, havakeçirmə qabiliyyətli materiallarla örtülməli, çirkdən asan təmizlənməli və texniki-estetik tələblərə cavab verməlidir.
- Əllə qaldırılan və başqa yerə daşınan yükün və ya tətbiq edilən qüvvənin həddi 10 kq-dan və iş növbəsi müddətində bir yerdən digər yerə daşınan yükün ümumi çəkisi 500 kq-dan artıq olmamalıdır.
- İş zamanı əmək şəraitinin gərginliyi və fasiləsiz müşahidə növbə müddətinin 25%-dən artıq olmamalıdır.
- İş yerində hava (temperaturu, rütubəti, hava cərəyanının sürəti, zərərli maddələrin olması) mütənasib əmək şəraitinə uyğun olmalıdır.
- Avadanlığın səthinin temperaturu 35 dərəcədən yuxarı olmamalıdır.
Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin iş yerlərinin yerləşdiyi binalar aşağıda göstərilən xüsusi rabitə və informasiya vasitələri ilə təchiz edilməlidir:
1. səsin işıq indikatoru;
2. işıq-çağırış siqnalları.
- Binalarda dəhlizlərin eni 1,8 m-dən, qapıların girişinin eni 0,9 m-dən az olmamalıdır.
- Əlilliyi olan şəxs üçün xüsusi iş yerinin təşkil edilməsi digər işçilərin əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsinə maneçilik yaratmamalıdır.
- Əlilliyi olan şəxslərin iş yerləri yanğın və digər fövqəladə hadisələri bildirmək üçün əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, xüsusi siqnalverici avadanlıqla təchiz edilməlidir.
- Əlilliyi olan şəxslərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, əlilliyi olan şəxslərin aşağıdakı işlərə cəlb edilməsinə yol verilmir:
nərdivandan və digər vasitələrdən istifadə etməklə, hündürlüyə qalxmaqla görülən işlərə;
bədən əzələlərinin statik gərginliyinə səbəb olan əmək prosesi ilə bağlı işlərə;
kəskin vaxt çatışmazlığı ilə bağlı (məsələn, məcburi ritmdə işləyən konveyerdə) işlərə;
narahat halda (çömbələrək, dizi üstə əyilərək və s.) görülən məcburi iş vəziyyəti, qarın və sinə ilə avadanlığa, əmək alətlərinə güc edilməsi, iş görərkən qamətin 15 dərəcədən çox əyilməsi ilə bağlı olan işlərə.
Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslərin iş yeri ilə bağlı tələblər
- Əlilliyi olan şəxslərin iş yerləri onların istifadəsi üçün həyat fəaliyyəti kateqoriyalarının məhdudlaşması nəzərə alınmaqla uyğunlaşdırılmalıdır.
- Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslər üçün oturaq iş yerlərinin yaradılmasına üstünlük verilir. Bu halda sərbəst rejimli, xüsusi tapşırığın yerinə yetirilməsi tələb edilməyən işlər seçilməlidir.
- Oturaq vəziyyətdə işlərdə əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxslər üçün iş yeri yaradıldıqda, iş yeri antropometrik və erqonomik tələblərə cavab verən əsas və köməkçi avadanlıqlarla təchiz edilməlidir.
- İş yeri təşkil edilərkən, əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatları, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınmalıdır.
- Əlil arabasında hərəkət edən əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təşkilində istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər aşağıdakılardır:
antropometrik və anatomik-morfoloji məhdudiyyətləri kompensasiya etmək üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi avadanlıq və qurğuların mövcud olması;
antropometrik və anatomik-morfoloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, əsas avadanlıq və qurğuların istifadəsinin səmərəsini artırmaq üçün əlavə olaraq hazırlanmış xüsusi əl alətlərinin mövcud olması;
antropometrik və anatomik-morfoloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, material və detalların işlənməsi üçün istifadə olunan texnoloji avadanlıqların idarə edilməsinin əsas elementlərinin iş yerinin hüdudlarında yerləşdirilməsi;
- əlil arabasının dönməsi üçün əlavə sahənin ayrılması.
Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri erqonomik tələblərə cavab verən əsas və köməkçi avadanlıqlarla təchiz edilməlidir. İş yeri bu avadanlıqlarla təchiz edilərkən, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatı, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınır.
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fizioloji xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla, iş yeri təşkil edilərkən istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər aşağıdakılardır:
görmə qabiliyyətinin tam itirilməsi ilə əlaqədar fizioloji xüsusiyyətləri kompensasiya edən avadanlıq və ləvazimatların quraşdırılması;
xüsusi hazırlanmış relyef şrifti, taktil cığırlarla iş yerinin təmin edilməsi;
materiallardan və ləvazimatlardan istifadə imkanları üçün tiflokompleksin idarə edilməsinin əsas elementlərinin iş zonasının hüdudlarında yerləşdirilməsi;
iş prosesinin səmərəliliyini və əməyin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün iş yerinin ətraf mühitin identifikasiya edilməsinə kömək edən əlavə avadanlıqlarla (akustik, toxunulmaqla duyulan, vizual) təchiz edilməsi.
İş yerində istehsalat avadanlığı və mebel yerləşdirilərkən, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinə maneəsiz giriş-çıxışının təmin olunması nəzərə alınmalıdır.
- Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerində işıqlandırma və mebel avadanlığının yerləşdirilməsinin rahatlığını və əməyin təhlükəsizliyini təmin etməlidir.
Görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təşkil edilməsi üçün sanitariya-gigiyena tələbləri aşağıdakılardır:
- mütənasib mikroiqlim;
- səsin 80 desibeldən artıq olmaması;
- yerli vibrasiyanın olmaması;
- zərərli maddələrin maksimal yol verilən həddən artıq olmaması;
- əllərin üşüməsinə yol verilməməsi.
- Oriyentasiya sisteminin təmin olunması üçün görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri bu məqsədlər üçün nəzərdə tutulan toxunma, eşitmə və görmə oriyentasiyalı tiflokomplekslə təmin edilməlidir.
- Bütün texnoloji qurğular tifloişarələrlə təchiz olunur ki, bu da əlilliyi olan şəxsə onlardan vizual nəzarət olmadan istifadə etməyə imkan verir. Bu tifloişarələr alətlərdən təhlükəsiz istifadəni təmin etməlidir. Zəruri hallarda görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri radio nöqtələrlə təchiz olunur. Otaqda bir neçə görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxs işlədikdə, ümumi radioqovşaq mənbəyi quraşdırılır.
Fizioloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, görmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təchizatı üçün aşağıdakı tələblər müəyyən edilir:
- iri relyef-kontrast şriftinin, Brayl şriftinin və akustik naviqasiya vasitələrinin istifadəsinə imkan verən tiflotexniki oriyentasiyalı qurğuların quraşdırılması;
- görmə nəzarəti olmadan işin yerinə yetirilməsini təmin etmək üçün əlavə periferik qurğulardan və funksional məqsədli elektron tiflotexniki vasitələrdən istifadə edilməklə, visual informasiyanın səsləndirilməsi imkanı;
- relyef-nöqtəli və düz çap şriftli yazı vasitələri, o cümlədən relyef-nöqtəli yazı üçün qrifellər, dəftərlər və bloknotlar, Brayl şrifti ilə yazmaq üçün cihazlar, səsyazma və səsləndirmə avadanlıqları ilə iş yerinin təchiz edilməsi;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan iş yerinin xüsusi aparat və proqram vasitələri, o cümlədən adaptasiya olunmuş toxunma vasitəsilə işləyən displey və audio-displey (nitq sintezatoru), iri relyef-kontrastlı şrift və Brayl şrifti (Brayl-displey və Brayl-klaviatura) istifadə edilən və monitorun ekranında visual məlumatların səsləndirilməsi imkanı olan xüsusi kompüter və ofis avadanlığı ilə təchiz edilməsi.
Zəif görmə əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Fizioloji xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, zəif görmə əlilliyi olan şəxsin iş yerinin təchizatı üçün aşağıdakı tələblər müəyyən edilir:
- iş yerində maneəsiz hərəkətin təmin edilməsi, əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsini təmin edən ümumi işıqlandırmanın olması, iş yerinin videoböyüdücü və lupalarla təchiz edilməsi;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan iş yerinin uyğunlaşdırılmış videodispleylə, beynəlxalq standartlara uyğun olaraq veb-kontent və veb-servis xidmətlərinin proqram təminatı əsasında yazı şriftinin iriləşdirilməsi və böyük şriftli çap printeri ilə təchiz edilməsi.
Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxslərin iş yerindəki istehsalat avadanlığının elementləri erqonomik tələblərə uyğun olmalıdır.
- Hərəkət mexanizmləri ilə yüksək səs-küy və yerli istehsalat vibrasiyası yaranan iş yerlərində, zərərli maddələrin istehsalında eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş şəxslərin işləməsinə icazə verilmir.
- İş yeri təchiz edilərkən eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin fərdi tələbatları, məhdudiyyətləri və üzləşdiyi maneələr nəzərə alınır.
- Eşitmə qabiliyyətini tam itirmiş əlilliyi olan şəxsin iş yeri təşkil edilərkən, istifadə olunan və nəzərə alınan əsas elementlər onların antropometrik, anatomik və morfoloji məhdudiyyətlərini kompensasiya edən xüsusi avadanlıq və qurğulardan ibarət olur.
Eyni zamanda həm eşitmə, həm də görmə funksiyaları pozulmuş əlilliyi olan şəxslər üçün iş yerinə dair tələblər aşağıdakılardır:
- iş yerinə maneəsiz gəlmə və əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün eşitmə və görmə nəzarəti olmadan işlərin yerinə yetirilməsinə imkan verən funksional məqsədli elektron tiflotexniki vasitələrlə təchiz edilmə;
- kompüterdə işləməyi nəzərdə tutan xüsusi iş yerinin görmə və eşitmə nəzarəti olmadan işlərin yerinə yetirilməsinə imkan verən tiflotexniki cihazlarla, brayl-displeyə birləşdirilən teletayp əlaqə qurğusu ilə, əlavə periferik qurğular və funksional məqsədli electron tiflotexniki vasitələr istifadə edilən tifloorqanayzerlə təchiz edilmə;
- zəruri hallarda iş yerində tiflosurdo tərcümə xidmətindən istifadə imkanının yaradılması.
- Eşitmə və görmə funksiyası pozulmuş əlilliyi olan şəxslərin əməyindən istifadə olunan ixtisaslaşdırılmış müəssisələrdə onlarla işləmək bacarığına malik mütəxəssisin olması zəruridir.
Zəif eşitmə əlilliyi olan şəxslərin iş yerinə dair tələblər
- Əmək funksiyalarının yerinə yetirilməsi şərtləri nəzərə alınmaqla, zəif eşitmə əlilliyi olan şəxslər üçün iş yerləri səsgücləndirici avadanlıqlar və yüksək səsli telefonlarla təchiz edilməlidir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:32
1447 nəfərin deputatlığa namizədliyi qeydə alınıb
Dünən, 14:28
Prezident İlham Əliyev “Procter and Gamble Europe” şirkətinin rəhbəri ilə görüşüb - Foto
Dünən, 13:10
Dağıstan rəhbəri Azərbaycana səfər edəcək
Dünən, 10:27
Prezident Mixail Qusmana “Şərəf” ordeni verdi
22-01-2020, 20:45
İlham Əliyevin Davosda Gürcüstanın Baş Naziri ilə görüşü olub
22-01-2020, 19:50
Prezident BP-nin baş icraçı direktoru ilə görüşüb - Davosda
22-01-2020, 17:31
Azərbaycan və Polşa prezidentlərinin Davosda görüşü olub
22-01-2020, 15:54
"Biz ən pis vəziyyətin şahidi idik" - Prezident OPEC-ın Baş katibi ilə Davosda görüşüb
21-01-2020, 21:53
İlham Əliyev Dünya İqtisadi Forumunun prezidenti ilə mühüm sənəd imzaladı - Maraqlı dialoq
21-01-2020, 21:04
İlham Əliyev Davosda Mövlud Çavuşoğlu ilə görüşüb
21-01-2020, 18:33
Müdafiə naziri: “Gürcüstan və Azərbaycan arasında qardaşlıq münasibətləri bölgədə sabitliyi təmin edir”
21-01-2020, 16:58
MSK: "Bəzi namizədlər qəsdən sənədləri elə təqdim edirlər ki..."
21-01-2020, 16:50
MSK sədri: “95 nəfər namizədliyini geri götürüb”
21-01-2020, 15:54
Azərbaycan və Gürcüstan Müdafiə nazirlərinin görüşü keçirilib
21-01-2020, 15:10
"Azərbaycanda Sizi sevir və dəyər verirlər" - İlham Əliyev Mixail Qusmanı təbrik etdi
21-01-2020, 12:59
Prezident Davosda “Rossiya 1” telekanalına müsahibə verib - Foto
21-01-2020, 09:11
Əliyev Davosda “CISCO” şirkətinin rəhbəri ilə görüşüb - Foto
20-01-2020, 23:24
İlham Əliyevin İsveçrəyə işgüzar səfəri başlayıb
20-01-2020, 21:19
Prezidentin köməkçisi NATO Baş katibinin müavini ilə görüşüb
20-01-2020, 12:13
Azərbaycan ərazisində bir dəqiqəlik sükut olub
20-01-2020, 10:07
İlham Əliyev və Birinci xanım Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib - Fotolar
20-01-2020, 00:05
Bu gün Azərbaycanda Ümumxalq Hüzn Günüdür
19-01-2020, 19:10
Parlament seçkiləri: 1560 nəfərin deputatlığa namizədliyi qeydə alınıb
19-01-2020, 14:27
Elçin Quliyev iranlı komandanla görüşüb - Fotolar
17-01-2020, 18:08
Əli Əsədov nazir və komitə sədrlərinə tapşırıqlar verdi - Hökumət üzvlərinin ilk müşavirəsi
17-01-2020, 17:56
Prezident Cənnət Səlimovaya “Şərəf” ordeni verdi - Sərəncam
17-01-2020, 12:17
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının görüşü planlaşdırılır
17-01-2020, 11:18
Pakistanla Azərbaycan arasında hərbi əməkdaşlıq: işçi qrupu görüşdü
16-01-2020, 16:55
“ASAN Xidmət” mərkəzinin tikintisinə vəsait ayrıldı - Sərəncam
16-01-2020, 10:42
PA şöbə müdirinin müavini: "Dövlət idarəçilik institutlarının müasir və yenidən qurulması zəruridir"
16-01-2020, 10:35
PA rəsmisi: “Parlament seçkiləri hazırda gündəmin əsas mövzusudur”
15-01-2020, 17:25
Yeni gəmiyə və orta məktəbə Xoşbəxt Yusifzadənin adı veriləcək
15-01-2020, 16:10
Mədət Quliyev Baş direktoru vəzifədən çıxardı - Yeni təyinat
15-01-2020, 15:11
Prezident Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar nazirini qəbul edib
15-01-2020, 10:55
ABŞ Konqresində 20 Yanvar faciəsi ilə bağlı bəyanat verilib
14-01-2020, 20:41
Prezident və birinci xanım Yusifzadənin yubileyində: “Bir çox şeyləri Xoşbəxt müəllimdən öyrəndim…” - Fotolar
14-01-2020, 18:00
Gürcüstan-Azərbaycan sərhədində insident olub, saxlanılan var
14-01-2020, 11:11
Birinci vitse-prezident Xoşbəxt Yusifzadəni təbrik etdi - Foto
14-01-2020, 08:44
İlham Əliyev: “Bizim xarici kreditlərə ehtiyacımız yoxdur”
13-01-2020, 18:34
Yusifzadəyə “Heydər Əliyev” ordeni verilib - Sərəncam
13-01-2020, 18:28
Vasif Talıbov “Şərəf” ordeni ilə təltif edilib
13-01-2020, 18:00
İlham Əliyev Xorvatiyanın yeni seçilən prezidentini təbrik edib
13-01-2020, 15:07
Prezident hökumət üzvlərini topladı: 2019-cu ilin yekunlarına həsr olunmuş müşavirə keçirilib-Video - Fotolar
Zaur Əhməd deyir ki, seçkiyə haram qatılmasa, 120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı dairəsində qalib olacaq
Analitikin fikrincə, bu məhələdə İran rejiminə müxalif olanlar birmənalı şəkildə dəstəklənəcək, təcrid siyasəti güclənəcək, sanksiyalar ağırlaşacaq
BAXCP sədri: “Bunun vacibliyi din xadimlərinin diqqətinə çatdırılmalı və bu “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda imperativ norma kimi öz əksini tapmalıdır”
İcraçı direktor deyir ki, Azərbaycanın bank sektorunun kredit portfeli, aktivləri və əmanətləri, balans kapitalı artıb, xarici borcu isə azalıb
Zərdüşt Əlizadə deyir ki, ABŞ, İsrail, Rusiya və mürtəce ərəb rejimləri terrorizmlə məşğul olur
