11:06 / 08-07-2025
İsrailin növbəti hədəfi Türkiyə ola bilər
10:58 / 08-07-2025
Rusiya Cənubi Qafqazda nüfuzunu itirir
10:09 / 08-07-2025
Paytaxt şəhərinin adı rekordlar kitabına düşüb - Fotolar
09:55 / 08-07-2025
Misir piramidalarının daha sirri açılıb
09:42 / 08-07-2025
Biləsuvarda əməliyyat: Vüqar Quluzadə saxlanılıb
09:34 / 08-07-2025
Hikmət Hacıyev: "Sülh var, Ermənistan-Azərbaycan sərhədi sabitdir"
09:15 / 08-07-2025
Makronun Putinə zəng etməsinə səbəb nə olub?
09:10 / 08-07-2025
Avropa Rusiyaya qarşı daha sərt tədbirlər görəcək
09:08 / 08-07-2025
Alla Puqaçovanın səhhətində problemlər yaranıb
09:04 / 08-07-2025
İcra başçısının nümayəndəsi həbs edilib
08:59 / 08-07-2025
Netanyahu Trampla İranda hakimiyyət dəyişikliyindən danışıb
08:55 / 08-07-2025
Polşada Avropanın ən güclü ordusu yarana bilər
08:49 / 08-07-2025
Sərnişin qatarları yay qrafikinə keçir
08:44 / 08-07-2025
Pentaqon Ukraynaya yeni silah tədarükü elan edib
22:43 / 07-07-2025
Böyük Britaniya Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiq edib
20:50 / 07-07-2025
Baş naziri əsgər ölümlərinə görə ittiham edirlər
20:12 / 07-07-2025
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
18:33 / 07-07-2025
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
18:01 / 07-07-2025
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
17:43 / 07-07-2025
Mirzoyan: "Biz Azərbaycanla sazişi imzalamağa hazırıq"
17:43 / 07-07-2025
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
17:22 / 07-07-2025
Zooparkdan qaçan aslan insana hücum edib
17:19 / 07-07-2025
Nazir vəzifəsindən azad edilən şəxs özünü güllələyib
17:16 / 07-07-2025
Rusiyanın neft emalı zavodunu partladıblar
17:08 / 07-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:03 / 07-07-2025
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
17:03 / 07-07-2025
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
16:49 / 07-07-2025
“İşsizlikdən sığorta vəsaitlərinin uçotu" barədə qaydaya dəyişiklik edilib
16:37 / 07-07-2025
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
08:03 / 04-07-2025
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
11:51 / 04-07-2025
Avropada həyəcan təbili çalınır: ölənlər və xəstəxanaya yerləşdirilənlər var
13:08 / 03-07-2025
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
07:37 / 04-07-2025
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
13:08 / 04-07-2025
Professor: Xankəndidə müşahidə etdiklərimiz Azərbaycanın böyük uğurudur
14:34 / 03-07-2025
İki prezident Füzuli rayonuna səfər edib - Foto
23:20 / 03-07-2025
Günay Qurbanova yenidən Avropa çempionu olub
Topçubaşovun doğum günüdür - Məzarlıqdan fotolar
Tarix: 04-05-2021 12:00 | Bölmə: Xəbərlər
Bu gün Azərbaycanın ictimai-siyasi xadimi Əlimərdan bəy Topçubaşovun anadan olmasının 156 ili tamam olur.
Reyting.az Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından olan Topçubaşovun məşhur çıxışlarından birini oxuculara çatdırmaqla yanaşı bu dahi şəxsiyyətin Parisdə olan məzarından fotoları da təqdim edir.
Qeyd edək ki, fotolar sabiq deputat Musa Musayevin Fransa səfəri zamanı Senkuli məzarlığında Əlimərdan bəy Topçubaşov və Ceyhun Hacıbəylinin məzarını ziyarət edərkən çəkilib.
1917-ci il may ayının 1-də Moskva şəhərində, azərbaycanlı milyonçu Şəmsi Əsədullayevin 1913-cü ildə müsəlmanların ehtiyacı üçün inşa etdirdiyi binada Ümumrusiya müsəlmanlarının 1-ci Qurultayında Əlimərdan bəy Topçubaşovun çıxışı:
“Rusyadakı müsəlmanlar, Altay dağlarından ta Qara dənizə, İran və Türküstana qədər yayılan milyonlarla müsəlman müqəddəs duyğuları çar hökuməti tərəfindən təhqir olunduğu və əzildiyi üçün vicdan azadlığı fikrini qəlblərində hörmətlə yaşatdılar. Müsəlmanların vicdan azadlığına bağlı hislərinin əzilmə tarixləri bugünkü hökumət təmsilçisinin idarəsinə verilən yad dinlər idarəsinin işləri arasında qeyd edilib. Bu idarə bizim üçün məşum bir idarə idi. Hürriyyət günlərində gizli polis təşkilatı və jandarm idarələrinin bağlanmasını bildirən teleqraflar arasında yad dinlər idarəsi bölməsinin də bağlanması xəbərini oxuyunca, biz “belə olmalı idi”,- dedik. Bu idarənin aqibəti belə olmalı idi. Siz bu yad dinlər idarəsində milyonlarla müsəlmanın Rusiyadakı altı yüz ildən artıq nə üçün təqib edildiklərini, öz yurdlarında nə üçün göz həbsinə alındıqlarını, nə üçün səslərini çıxarmadan yatdıqlarını və nə üçün bunların səslərini eşitmədiyinizi göstərən qara dəftər əldə edə bilərsiniz. Doğrudur, onlar səslərini çıxarmadılar, amma öz səssizlikləri içlərində hayqırdılar, bunların hamısına dözüm göstərdilər. Hər halda bir gün günəş doğar. O zaman siz də bizim polisin damğaladığı və bu damğaya layiq xalq olmadığımızı görərsiniz dedilər.
Biz ağıllı və böyük Peyğəmbərimizin öyrətdiyi dinimizin mənəvi və əxlaqi tərbiyəsinin işığında, taleyimizin yazısı ilə, bir ölkədə birlikdə yaşadığımız xalqlarla əl-ələ verib getməyə hazırıq ... İndi biz qorxudan və bu qorxuya əsas verən bir şeyimiz varsa, o da sizin məlumatsız olmağınızın bizə zərərvermə ehtimalıdır. Hökumətin işləri bizə inam üzərində qurulmalıdır. O zaman biz də onu məmuniyyətlə qarşılayarıq. Bundan sonra səsimizin eşidiləcəyinə qənaətimiz və inancımız vardır.
Altı yüz ildən bəri Rusiya tabeliyində olan müsəlmanlar bu günə qədər hökumətdən bir xoş söz və xoş rəftar görməmişlər. Bu qədər gözləyən səbrli müsəlmanlar, əlbəttə ki, Məclisi - Müəssisana qədər də gözləyərlər. Fəqət bir şey vardır ki, onu söyləməliyik . Qorxasan ki, rus cəmaəti (Müvəqqəti hökumət nəzərdə tutulur) də əvvəlki səhvi təkrar etsin. Bu vaxta qədər belə təsəvvür edilirdi ki, müsəlmanlara molla və məscid ver, onlar bundan artıq bir şey istəməzlər. Lakin indi belə deyildir. “Müsəlman” ifadəsi din məfhumunu anlatsa da, təcrübə və mənaca millət məfhumuna malik olmuşdur. Müsəlmanlar müsəlman adına tələb etdikləri maddələrdə milli tələblərini istəmiş olurlar. Əlbəttə ki, muxtariyyət məsələsini Müəssislər Məclisi həll edəcəkdir. Lakin hökumət indidən bilməlidir ki, müsəlmanlar din və millət işlərinə aid məsələlərdə muxtar olmalıdırlar, özləri öz müqəddəratlarını həll etməlidirlər. Qoy hökumət əlimizdən alınan vəqf yerlərini qaytarsın. O zaman biz milli məktəb və ehtiyaclarımızı özümüz təmin edə bilərik. Biz, şübhəsiz ki, Müəssislər Məclisini gözləyəcəyik. Fəqət oraya öz muxtariyyətimizi tələb etmək üçün hazırlaşıb gedəcəyik”.
Əlimərdan bəy yekunda “Yaşa və başqasına da yaşamaq imkanı ver”,- sözlərini Moskvada Müvəqqəti hökumətin nümayəndəsi, qeyri-slavyan və başqa dinlərə itaət edən vətəndaşlar üzrə idarənin komissarı professor Sergey Kotlyarevskiyə çatdırıb.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-05-2021 12:00 | Bölmə: Xəbərlər
Bu gün Azərbaycanın ictimai-siyasi xadimi Əlimərdan bəy Topçubaşovun anadan olmasının 156 ili tamam olur.
Reyting.az Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından olan Topçubaşovun məşhur çıxışlarından birini oxuculara çatdırmaqla yanaşı bu dahi şəxsiyyətin Parisdə olan məzarından fotoları da təqdim edir.
Qeyd edək ki, fotolar sabiq deputat Musa Musayevin Fransa səfəri zamanı Senkuli məzarlığında Əlimərdan bəy Topçubaşov və Ceyhun Hacıbəylinin məzarını ziyarət edərkən çəkilib.
1917-ci il may ayının 1-də Moskva şəhərində, azərbaycanlı milyonçu Şəmsi Əsədullayevin 1913-cü ildə müsəlmanların ehtiyacı üçün inşa etdirdiyi binada Ümumrusiya müsəlmanlarının 1-ci Qurultayında Əlimərdan bəy Topçubaşovun çıxışı:
“Rusyadakı müsəlmanlar, Altay dağlarından ta Qara dənizə, İran və Türküstana qədər yayılan milyonlarla müsəlman müqəddəs duyğuları çar hökuməti tərəfindən təhqir olunduğu və əzildiyi üçün vicdan azadlığı fikrini qəlblərində hörmətlə yaşatdılar. Müsəlmanların vicdan azadlığına bağlı hislərinin əzilmə tarixləri bugünkü hökumət təmsilçisinin idarəsinə verilən yad dinlər idarəsinin işləri arasında qeyd edilib. Bu idarə bizim üçün məşum bir idarə idi. Hürriyyət günlərində gizli polis təşkilatı və jandarm idarələrinin bağlanmasını bildirən teleqraflar arasında yad dinlər idarəsi bölməsinin də bağlanması xəbərini oxuyunca, biz “belə olmalı idi”,- dedik. Bu idarənin aqibəti belə olmalı idi. Siz bu yad dinlər idarəsində milyonlarla müsəlmanın Rusiyadakı altı yüz ildən artıq nə üçün təqib edildiklərini, öz yurdlarında nə üçün göz həbsinə alındıqlarını, nə üçün səslərini çıxarmadan yatdıqlarını və nə üçün bunların səslərini eşitmədiyinizi göstərən qara dəftər əldə edə bilərsiniz. Doğrudur, onlar səslərini çıxarmadılar, amma öz səssizlikləri içlərində hayqırdılar, bunların hamısına dözüm göstərdilər. Hər halda bir gün günəş doğar. O zaman siz də bizim polisin damğaladığı və bu damğaya layiq xalq olmadığımızı görərsiniz dedilər.
Biz ağıllı və böyük Peyğəmbərimizin öyrətdiyi dinimizin mənəvi və əxlaqi tərbiyəsinin işığında, taleyimizin yazısı ilə, bir ölkədə birlikdə yaşadığımız xalqlarla əl-ələ verib getməyə hazırıq ... İndi biz qorxudan və bu qorxuya əsas verən bir şeyimiz varsa, o da sizin məlumatsız olmağınızın bizə zərərvermə ehtimalıdır. Hökumətin işləri bizə inam üzərində qurulmalıdır. O zaman biz də onu məmuniyyətlə qarşılayarıq. Bundan sonra səsimizin eşidiləcəyinə qənaətimiz və inancımız vardır.
Altı yüz ildən bəri Rusiya tabeliyində olan müsəlmanlar bu günə qədər hökumətdən bir xoş söz və xoş rəftar görməmişlər. Bu qədər gözləyən səbrli müsəlmanlar, əlbəttə ki, Məclisi - Müəssisana qədər də gözləyərlər. Fəqət bir şey vardır ki, onu söyləməliyik . Qorxasan ki, rus cəmaəti (Müvəqqəti hökumət nəzərdə tutulur) də əvvəlki səhvi təkrar etsin. Bu vaxta qədər belə təsəvvür edilirdi ki, müsəlmanlara molla və məscid ver, onlar bundan artıq bir şey istəməzlər. Lakin indi belə deyildir. “Müsəlman” ifadəsi din məfhumunu anlatsa da, təcrübə və mənaca millət məfhumuna malik olmuşdur. Müsəlmanlar müsəlman adına tələb etdikləri maddələrdə milli tələblərini istəmiş olurlar. Əlbəttə ki, muxtariyyət məsələsini Müəssislər Məclisi həll edəcəkdir. Lakin hökumət indidən bilməlidir ki, müsəlmanlar din və millət işlərinə aid məsələlərdə muxtar olmalıdırlar, özləri öz müqəddəratlarını həll etməlidirlər. Qoy hökumət əlimizdən alınan vəqf yerlərini qaytarsın. O zaman biz milli məktəb və ehtiyaclarımızı özümüz təmin edə bilərik. Biz, şübhəsiz ki, Müəssislər Məclisini gözləyəcəyik. Fəqət oraya öz muxtariyyətimizi tələb etmək üçün hazırlaşıb gedəcəyik”.
Əlimərdan bəy yekunda “Yaşa və başqasına da yaşamaq imkanı ver”,- sözlərini Moskvada Müvəqqəti hökumətin nümayəndəsi, qeyri-slavyan və başqa dinlərə itaət edən vətəndaşlar üzrə idarənin komissarı professor Sergey Kotlyarevskiyə çatdırıb.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:04
İcra başçısının nümayəndəsi həbs edilib
Bu gün, 08:44
Pentaqon Ukraynaya yeni silah tədarükü elan edib
Dünən, 18:01
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
Dünən, 17:19
Nazir vəzifəsindən azad edilən şəxs özünü güllələyib
Dünən, 17:16
Rusiyanın neft emalı zavodunu partladıblar
Dünən, 15:44
"Saakaşvili əfv edilməyəcək"
Dünən, 12:24
Acarıstan hökumətinin keçmiş başçısı özünə qəsd edib
Dünən, 11:36
Asayişimizin qoruyucuları - Mürvət Əliyev yazır
Dünən, 11:04
Magistraturaya ixtisas seçimi başlayıb
Dünən, 10:41
Türkiyədə son 10 gündə 761 yanğın baş verib
Dünən, 10:07
Salahovu Dəniz Limanına baş direktor təyin ediblər
Dünən, 10:02
Ruslar Odessaya hücum edib
Dünən, 08:47
80 il əvvəl oğurlanmış skripka Tokioda tapılıb
Dünən, 08:28
Ukraynalılara “Təslim olun!” vərəqələri göndəriblər
6-07-2025, 22:09
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
6-07-2025, 22:04
Gürcüstanda məşhur iş adamı saxlanılıb
6-07-2025, 08:53
Gəncin qətlində şübhəli şəxs saxlanılıb
5-07-2025, 18:09
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
5-07-2025, 12:09
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
5-07-2025, 10:35
Türkiyəyə güclü qar yağıb
5-07-2025, 10:09
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
4-07-2025, 19:49
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
4-07-2025, 17:21
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
4-07-2025, 16:33
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
4-07-2025, 14:58
Ərdoğan: "Sammitin Xankəndidə keçirilməsi ayrı mənadır"
4-07-2025, 14:16
Şəxsiyyət vəsiqələri yenilənəcək
4-07-2025, 13:18
İlham Əliyev Pakistanın baş naziri ilə görüşüb - Fotolar
4-07-2025, 07:58
Trampın Baydendən fərqi nədir?
4-07-2025, 07:53
Vatikan sülh danışıqlarına hazırdır
4-07-2025, 07:37
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
3-07-2025, 16:31
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb
3-07-2025, 15:04
İlham Əliyev Rəşid Meredovu qəbul edib - Fotolar
3-07-2025, 14:55
ABŞ qoşunlarını Avropadan çıxaracaqlar
3-07-2025, 12:41
Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
3-07-2025, 11:58
İki ölkə nüvə stansiyalarını təcili bağlayıb
3-07-2025, 11:30
Şahbuzda 69 yaşlı yaşlı qadın göldə boğulub
3-07-2025, 09:44
Bir qrup şəxsin aylıq müavinəti dayandırılıb
3-07-2025, 09:11
İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq
3-07-2025, 08:08
Bali sahillərində bərə batıb
3-07-2025, 08:03
Odessada partlayışlar baş verib
2-07-2025, 21:11
Göygöldə təcili tibbi yardım briqadasına hücum olub
2-07-2025, 18:32
Bakıda “Özbəkistan” parkının təməli qoyulub
2-07-2025, 14:10
"City Net" "Jurnalistlərin binası"nda problem yaradıb
2-07-2025, 11:35
Milli Məclis daha bir bəyanat yayıb
2-07-2025, 11:23
İnformasiya agentliklərinə dair yeni tələblər müəyyənləşir
2-07-2025, 10:40
Baş Prokurorluda istintaq qrupu yaradılıb
2-07-2025, 10:30
Reyestrdən keçməyən media subyektləri cərimələnəcək
2-07-2025, 09:38
Erkən nikahların qarşısının alınmasında ailənin rolu
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
