23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
00:04 / 16-09-2025
Qurban Qurbanov: “Benfika” ilə oyuna yaxşı hazırlaşa bilmədik”
Yeni araşdırma sənətin mənşəyi haqqında fikirləri alt-üst edib - Fotolar
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:59
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
Bu gün, 13:03
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
Bu gün, 08:36
Hollivud ulduzu dünyasını dəyişib
Dünən, 15:20
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
Dünən, 12:53
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
Dünən, 08:18
“Emmi” mükafatı 77-ci dəfə təqdim olunub
15-09-2025, 20:02
Payız “Ulduz”u görüşünüzə gəlib - Foto
12-09-2025, 12:30
Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb
12-09-2025, 10:35
Yazıçı Anar: "Hər şey qaydasındadır, özümü yaxşı hiss edirəm”
12-09-2025, 10:18
AMXM-da “Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” sərgisi açılıb - Fotolar
11-09-2025, 16:20
ICESCO Nəsimi Festivalının tərəfdaşı olub
10-09-2025, 16:38
Heydər Əliyev Fondu ilə Vatikan arasında memorandum imzalanıb
10-09-2025, 15:53
Süni intellektin filmi Kann festivalında nümayiş olunacaq
9-09-2025, 17:24
“İblis” yeni təqdimatda nümayiş olunacaq
9-09-2025, 14:18
İftixar Piriyev İrəvan Teatrının direktoru vəzifəsindən azad olunub
8-09-2025, 10:35
Bakıda bəylə gəlin toya at belində getdi - Video
8-09-2025, 00:04
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
5-09-2025, 10:28
“Ölüm yuxusu” gürcü dilində nəşr olunub - Foto
5-09-2025, 08:57
Yeni film reytinq cədvəlində yüksək səs toplayıb - Foto
4-09-2025, 17:18
Muzeydən 9,5 milyon avroluq eksponat oğurlanıb
4-09-2025, 16:38
Əməkdar artist aparıcılıq edəcək
4-09-2025, 15:38
"Tağıyev: Neft" filmi "Oskar" mükafatına namizəd kimi təqdim olunub
4-09-2025, 13:32
Nazir Afaq Bəşirqızına ordenini təqdim edib - Foto
4-09-2025, 13:15
Yusif Səmədoğlunun 90 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
4-09-2025, 12:22
Nasistlərin oğurladığı rəsm əsəri tapılıb - Foto
3-09-2025, 17:30
"Canavarlarla rəqs edən" aktyor vəfat edib
3-09-2025, 11:58
Üzeyir Hacıbəyli XVII Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır
2-09-2025, 19:51
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
2-09-2025, 15:11
"Kreml sehrbazı" filmi böyük maraq doğurub - Fotolar
2-09-2025, 13:15
Bakıda İƏT Mədəniyyət Festivalı keçiriləcək
2-09-2025, 12:11
Emin Rusiyada konsert verəcək
2-09-2025, 08:21
Vudi Allen Donald Trampı yeni filmə çəkmək istəyir
1-09-2025, 16:09
Bu şəxslərə 4 min manat maaş veriləcək - Siyahı
29-08-2025, 15:13
Məmmədəli Ağayev 20 milyon mənimsəmədə ittiham olunub
29-08-2025, 14:05
"Rokki" və Silvester Stallone haqqında film çəkilir
28-08-2025, 15:53
Səkinə İsmayılova: “Mən olsaydım, var-gücümlə ədaləti bərpa edərdim”
28-08-2025, 15:21
Rejissor yeni filmə görə studiyaları tənqid edib
28-08-2025, 12:01
“Muğam” müsabiqəsinin daha bir iştirakçısı narazılıq edib
27-08-2025, 18:00
Musiqi və incəsənət məktəblərinə yeni rəhbərlər təyin olunub
26-08-2025, 17:00
Ramiz Rövşənin səhhətində problem yaranıb
26-08-2025, 11:30
Nəsiminin məzarı Azərbaycana gətirilə bilər - Fotolar
25-08-2025, 18:03
IX “Muğam” Televiziya Müsabiqəsinin qalibləri müəyyənləşib
25-08-2025, 14:37
2025-ci ilin ən gözəl aktrisalarını seçiblər - Siyahı
22-08-2025, 08:10
Amerikalı kinorejissor Vudi Allen Moskva Film Həftəsinə gələcək
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
