18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025

13:01 / 01-07-2025

13:16 / 02-07-2025

14:40 / 03-07-2025

07:52 / 01-07-2025

12:16 / 02-07-2025

19:48 / 04-07-2025

10:26 / 02-07-2025

15:33 / 02-07-2025

14:53 / 01-07-2025

16:55 / 02-07-2025

Yeni araşdırma sənətin mənşəyi haqqında fikirləri alt-üst edib - Fotolar
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət

Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.

Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.

Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət

Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.

Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.

Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 08:52
Bred Pitt xoşladığı qadınlardan danışıb
Dünən, 07:37
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
30-06-2025, 14:52
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
29-06-2025, 12:56
Rusiyanın Azərbaycanda keçiriləcək mədəniyyət tədbirləri ləğv edilib
28-06-2025, 09:57
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
25-06-2025, 14:55
Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə
25-06-2025, 10:34
Xalq artistləri Şuşada - Fotolar
24-06-2025, 19:40
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
24-06-2025, 12:28
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb
23-06-2025, 15:49
Erməni müğənnini “Qal, sənə qurban” mahnısını mənimsəmək istəyib
21-06-2025, 09:14
Muğam müsabiqəsinin qalibləri məlum olub - Siyahı
20-06-2025, 14:17
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Mətanət Vahid olub - Fotolar
19-06-2025, 14:16
İyunun şeirli “Ulduz”u işıq üzü görüb - Foto
19-06-2025, 09:51
Yeni parkda gənc rəssamların sərgisi keçirilib - Fotolar
19-06-2025, 07:28
Məşhur aktyor Papa XIV Leo ilə görüşüb
18-06-2025, 17:35
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
18-06-2025, 09:41
Bakıda rəssam emalatxanasında ölü tapılıb
18-06-2025, 09:11
"Muğam aləmi” VII Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı olub
17-06-2025, 10:32
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
13-06-2025, 16:50
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
11-06-2025, 16:55
"Əməkdar artist" fəxri adı almaq istəyən musiqiçinin pulunu "atıblar"
11-06-2025, 10:50
Rəşid Behbudovun xatirə otağının açılışı olub - Fotolar
10-06-2025, 14:35
Lukaşenko “Belarusfilm”i kəskin tənqid edib
7-06-2025, 09:56
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
4-06-2025, 20:41
Aqil Abbas "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
4-06-2025, 16:36
Muzey Mərkəzinə direktor təyin olunub - Foto
3-06-2025, 12:57
Xurşudbanu Natəvanın şərəfinə mükafat təsis olunub
2-06-2025, 13:27
Baş redaktor Qulu Ağsəslə görüş keçirilib - Fotolar
31-05-2025, 17:10
Füzuli Hüseynov: "Mən belə aktyor tanımıram"
30-05-2025, 19:22
Aktyoru Bədii Şura üzvlüyündən azad edib, töhmət veriblər
30-05-2025, 11:00
Hollivudun ulduz aktyoru ilk filmini çəkib - Foto
29-05-2025, 17:54
Zorlama səhnəsinə görə aktyoru məhkəməyə veriblər
29-05-2025, 17:36
Prezident kinematoqrafiya sahəsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb
29-05-2025, 16:09
Xalq artisti əməkdar artistdən polisə şikayət edib
27-05-2025, 16:59
Xalq artistlərinə qarşı qarayaxma kampaniyası aparırlar
27-05-2025, 08:19
Hollivud ulduzuna təyyarədaşıyan gəmi ayırıblar - Fotolar
26-05-2025, 11:11
“Xarıbülbül” Beynəlxalq Musiqi Festivalı başa çatıb
26-05-2025, 08:52
SSRİ estradasının əfsanəsi “kölgəyə çəkilib”
24-05-2025, 20:26
Şuşada musiqi festivalının açılışı olub
23-05-2025, 17:34
Regional idarəyə direktor təyin olunub
23-05-2025, 16:30
Tanınmış aktyorlar həbs olunub
23-05-2025, 09:06
Aktyor beynəlxalq festivalda sürprizlə qarşılaşıb - Foto
22-05-2025, 15:17
“Ulduz”un may sayı çapdan çıxıb - Foto
22-05-2025, 00:11
Aktrisa Mehriban Ələkbərzadənin ünvanına yeni ittihamlar səsləndirib
20-05-2025, 16:34
Tanınmış musiqiçi xeyriyyəçilik edib - Fotolar
19-05-2025, 12:31
Görkəmli sənətkarın oğlu: "Anamdan mənə bircə evi yadigar qalıb"
19-05-2025, 10:25
Rasim Balayev: "Onun qaranlıq taleyi dərhal araşdırılmalıdır”
17-05-2025, 09:18
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub