00:07 / 12-12-2024
Bu gün Heydər Əliyevin anım günüdür
23:56 / 11-12-2024
Rəsmi Bakı Blinkenin Azərbaycanla bağlı bəyanatını pisləyib
23:33 / 11-12-2024
Baş nazir qaçqınları Suriyaya çağırır
23:23 / 11-12-2024
Ukrayna Taqanroqa raket zərbələri endirib
22:46 / 11-12-2024
Qurban Qurbanov: "Elfsborq"la oyunda çox güc sərf etməli olacağıq"
20:01 / 11-12-2024
Əli Əsədov Rusiyaya işgüzar səfər edib
18:48 / 11-12-2024
Almaniya Ukraynaya “IRIS-T” və “Patriot” sistemləri göndərəcək
18:36 / 11-12-2024
Müxalifət Hafiz Əsədin məzarını yandırıb - Fotolar
18:23 / 11-12-2024
Rusiya Qərbdən minlərlə snayper tüfəngi alır
18:21 / 11-12-2024
Bakıya sulu qar yağacaq - Proqnoz
18:17 / 11-12-2024
Müğənni Musa Musayev: "Bunlar pula görə işləyən adamlardır"
18:04 / 11-12-2024
Bu gün İrəvandan Bakıya təyyarə reysi olub
17:58 / 11-12-2024
Həbsxanada daha bir məhkum ölüb
17:51 / 11-12-2024
Kreml Əsədi Suriyadan qaçmağa inandırıb
17:38 / 11-12-2024
ABŞ Ukraynaya yardımı dayandırsa...
17:20 / 11-12-2024
Estoniyada hərbi xidmətlə bağlı islahatlar aparacaqlar
17:05 / 11-12-2024
"Kapital Bank"da kadr dəyişikliyi olub
16:59 / 11-12-2024
Ölkədə hansı məhsullar bahalaşıb? - Siyahı
16:43 / 11-12-2024
Bakıda qadının ölümü: həkim cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib
16:37 / 11-12-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı xəbərdarlıq verilib
16:34 / 11-12-2024
İcra başçısının həbsdəki sabiq müavini azadlığa buraxılıb
16:28 / 11-12-2024
Nazirliyin qəzeti və jurnalı bağlanır
16:25 / 11-12-2024
Bir milyonluq cinayət işi: "Mərkəzi Gömrük Hospitalına 245 min 265 manat borc qalıb"
16:11 / 11-12-2024
Daha bir şirkət rəhbəri cərimələnib
16:00 / 11-12-2024
Ceyhun Bayramov ilə Türkiyənin XİN başçısı arasında telefon danışığı olub
15:54 / 11-12-2024
Antoni Blinken Türkiyəyə gəlir
15:32 / 11-12-2024
Ruslar Kurskda iki yaşayış məntəqəsini azad edib
15:08 / 11-12-2024
Messi Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib - Fotolar
14:56 / 11-12-2024
Prezident AÇG ilə bağlı qanunu təsdiqləyib
15:39 / 07-12-2024
Tikinti şirkəti qanunlara tabe olmur
00:12 / 07-12-2024
Lerikdə ərazi icra nümayəndəsinin meyiti tapılıb
10:35 / 07-12-2024
Bakıda altı jurnalist saxlanılıb - (Yenilənib)
20:37 / 07-12-2024
Tramp ABŞ-ı Suriyadakı vəziyyətə qarışmamağa çağırıb
00:11 / 08-12-2024
Trampın komandası Kiyevin işğaldakı torpaqları qaytarmaq təklifinə mənfi cavab verib
12:54 / 08-12-2024
İnstitut direktoru Azər Qasımlı saxlanılıb - Yenilənib
10:24 / 07-12-2024
Nazirlikdə 143 milyonluq mənimsəmə: ittiham olunanlara hökm oxunub
15:51 / 07-12-2024
Əsgərlərlə görüşlərə məhdudiyyət qoyulub
11:24 / 08-12-2024
Dünyasını dəyişmiş şəxslərlə danışmaq mümkün olacaq - Foto
00:18 / 09-12-2024
İki planet toqquşa bilər
00:04 / 09-12-2024
Yeni araşdırma sənətin mənşəyi haqqında fikirləri alt-üst edib - Fotolar
11:07 / 07-12-2024
Ən yaxşı təbiət fotoları...
Yeni araşdırma sənətin mənşəyi haqqında fikirləri alt-üst edib - Fotolar
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 07:00
Dünyanın ən qədim məbədi tapılıb - Fotolar
10-12-2024, 15:55
İsa Məmmədovun “Bakı mənzərələri” - Fotolar
10-12-2024, 10:54
Ağadadaş Ağayev mülki iddia qaldırıb
8-12-2024, 08:56
Ağ kətan 1,4 milyon avroya satışa çıxarılıb
6-12-2024, 17:19
Gəncə Regional İdarəsinə rəis təyin olunub
6-12-2024, 14:02
Əkrəm Əylisli: “İnana bilmirəm ki, insan 87 il yaşaya bilərmiş”
6-12-2024, 10:55
"Xaç atası"-nın rejissoru yeni filmin çəkilişinə hazırlaşır
5-12-2024, 17:45
ISESCO Şuşa irsinin qiymətləndirməsi işlərinə başlayıb
5-12-2024, 15:13
Xalq artistinin səhhətində problem yaranıb
4-12-2024, 16:47
DSX “Vətəndaş A”nın dronunu vurub? - Açıqlama
4-12-2024, 10:33
Azərbaycanın təndir sənətkarlığı və çörəkbişirmə üsulu UNESCO-nun qeyri-maddi irs siyahısına salınıb
3-12-2024, 18:14
Tom Kruz qorxulu filmə çəkiləcək
3-12-2024, 17:33
Naxçıvan Şəhər Mədəniyyət İdarəsinə müdir təyin olunub
3-12-2024, 15:45
Ağadadaş Ağayev məhkəmədə: "Bunu özümə yaraşdırmıram"
2-12-2024, 21:51
Daha bir idarə rəisi vəzifədən çıxarılıb
1-12-2024, 10:13
Məşhur aktyor pis vərdişindən əl çəkib
29-11-2024, 09:00
Məşhur aktrisanın səhhətində problemlər yaranıb
28-11-2024, 15:34
Ağadadaş Ağayevin cinayət işi üzrə növbəti məhkəmə prosesi keçirilib
28-11-2024, 13:32
Hollivud Ukrayna müharibəsindən film çəkir - Fotolar
27-11-2024, 14:31
Üçüncü Kəlağayı Festivalı keçirilib
27-11-2024, 14:12
Məşhur aktyorun daha bir ideyası reallaşıb
26-11-2024, 13:39
Yeni roman böyük mükafata layiq görülüb - Foto
26-11-2024, 08:45
Xalq artisti dünyasını dəyişib - Foto
25-11-2024, 11:17
Kəlbəcər Şəhər Gününə həsr olunmuş kütləvi qaçış keçirilib
23-11-2024, 11:05
Ceyms Bondun ifaçısı bu dəfə "Serjant Rok"-da oynayacaq
23-11-2024, 08:31
Üç məşhur eyni filmdə çəkiləcək
23-11-2024, 00:03
Hollivud ulduzu seçim qarşısında qalıb
22-11-2024, 22:31
Güney Azərbaycanla bağlı yeni toplu hazırlanıb - Foto
22-11-2024, 17:17
Füzuli Hüseynov: "Dedim, özünüzü yormayın, filmlərə dəvət edilirəm, amma çəkilmirəm"
22-11-2024, 11:09
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva sərgiləri ziyarət ediblər - Fotolar
22-11-2024, 10:21
“Vətəndaş A” serialının rejissoru: "Həmin qeyri-etik ifadə montajda gözdən yayınıb"
22-11-2024, 10:01
Xanəndə Ramiz Bəşirov vəfat edib
22-11-2024, 00:55
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
22-11-2024, 00:45
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
21-11-2024, 17:18
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
21-11-2024, 15:45
Dünya şöhrətli rejissorun 10 ən yaxşı filmi... - Siyahı
21-11-2024, 13:12
Elza Seyidcahanın şeirləri dərsliyə salınıb? - DİM-dən açıqlama
20-11-2024, 17:19
Türkiyəli məşhur aktyor Bakıya gəlib - Foto
19-11-2024, 19:25
"Apple" film yayımı hüquqlarını satacaq
19-11-2024, 13:23
Müğənni Ledi Qaqa filmə çəkilir
19-11-2024, 00:03
Heydər Əliyev Mərkəzində “Yer kürəsi uşaqların gözü ilə” fotosərgisi açılıb - Fotolar
18-11-2024, 09:52
Türk dövlətlərinin ortaq marşı olacaq
17-11-2024, 18:38
Hollivudun "Qaya"-sı Dueyn Consonun filmi uğursuz alınıb
15-11-2024, 22:24
Leyla Əliyeva “Seaspiracy” sənədli filminin nümayişində iştirak edib
15-11-2024, 18:59
Ordubada dair monoqrafiya nəşr olunub - Foto
14-11-2024, 09:54
Aygün Bəylərin məzarı üstündə abidəsi ucaldılıb - Foto
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
