00:04 / 21-05-2025
Aİ “Azadlıq Radiosu”na 5,5 milyon avro ayırıb
22:36 / 20-05-2025
Sabirabaddakı qətl hadisəsi araşdırılır
19:07 / 20-05-2025
Milli Məclis daha 13 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq
18:45 / 20-05-2025
Yanacaqsız işləyən mühərrik kəşf ediblər
18:23 / 20-05-2025
Tramp Avropa liderlərini çıxılmaz vəziyyətlə üzləşdirir
18:14 / 20-05-2025
Tofiq Yaqublunun şikayəti rədd olunub
18:12 / 20-05-2025
Ukrayna nümayəndələri İstanbul görüşündə rus dilində danışıblar
18:02 / 20-05-2025
İlham Əliyevlə Viktor Orban görüşüb - Birgə bəyanat - (Yenilənib) - Fotolar+Video
17:54 / 20-05-2025
Bələdiyyələrin vahid informasiya sistemi yaradılacaq
17:48 / 20-05-2025
Polis 75 kq narkotik maddəni dövriyyədən çıxarıb - 10 nəfər saxlanılıb
17:24 / 20-05-2025
10 kiloqram qızılı talayan dəstə tutulub - Video
17:12 / 20-05-2025
Prokuror "Abzas işi" ilə bağlı cəza istəyib
16:34 / 20-05-2025
Tanınmış musiqiçi xeyriyyəçilik edib - Fotolar
16:01 / 20-05-2025
Ər arvadını öldürərək Kür çayına atıb
15:55 / 20-05-2025
Tramp sülh danışıqlarından çıxa bilər: “Bu, mənim müharibəm deyil”
15:43 / 20-05-2025
Xamnəi ABŞ-la danışıqlardan müsbət nəticə gözləmir
14:50 / 20-05-2025
III Çarlz Azərbaycan prezidentinə məktub göndərib - Mətn
14:47 / 20-05-2025
Kral Salman İlham Əliyevə məktub ünvanlayıb
14:30 / 20-05-2025
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
14:29 / 20-05-2025
Rusiyaya qarşı 17-ci sanksiya paketi təsdiqlənib
14:20 / 20-05-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:04 / 20-05-2025
İlham Əliyev Macarıstanda işgüzar səfərdədir - Fotolar
14:00 / 20-05-2025
İcra başçısı onları vəzifədən azad edib
13:33 / 20-05-2025
Hindistan Ermənistanın silah bazarında Rusiyanı əvəz edir
13:08 / 20-05-2025
Sumqayıtdakı zavodda partlayış olub - (Yenilənib)
13:02 / 20-05-2025
Limana və gəmilərə hücum ola bilər
12:59 / 20-05-2025
İki direktora şiddətli töhmət veriblər
12:51 / 20-05-2025
“Son zəng” iyunun 14-də çalınacaq
12:34 / 20-05-2025
Pakistan və Hindistan razılaşıb
12:22 / 20-05-2025
Ərdoğan vasitəçilikdən nə qazanır?
15:02 / 16-05-2025
15 gün sovetlərsiz yaşayan Lənkəran...
08:45 / 16-05-2025
Çindən Qazaxıstana turist axını var
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
09:51 / 16-05-2025
Professor: Əsas şüar “Vahid vətən, vahid dövlət, vahid bayraq!” ola bilər
01:38 / 16-05-2025
“Avroviziya-2025”-in finalçıları bəlli olub - Siyahı
14:21 / 16-05-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqı rəhbərləri ilə görüşüb - Fotolar
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
16:30 / 19-05-2025
Zülfüqarov: Şərtlər Avropadan Azərbaycanla sağlam münasibətlər qurmağı tələb edir
12:20 / 16-05-2025
“Əmək pensiyaları haqqında” qanun dəyişib
11:12 / 16-05-2025
Kirayə mənzillər layihəsində dələduzluq: kreditlər necə "fırladılır"? - Açıqlamalar
08:33 / 16-05-2025
Məşhur müğənni hücuma görə həbs edilib
09:20 / 16-05-2025
Tədris Cərrahiyyə Klinikası deputatın şirkətindən 1.2 milyonluq dərman alır
Yeni araşdırma sənətin mənşəyi haqqında fikirləri alt-üst edib - Fotolar
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-12-2024 00:04 | Bölmə: Mədəniyyət
Yeni bir araşdırma sənətin mənşəyi haqqında mövcud fikirləri tarixi faktlara söykənən öz qədim və potensial mənbəyi ilə alt-üst edib. Beynəlxalq alimlər qrupunun araşdırması zamanı məlum olub ki, ilk rəssamların çəkdikləri "rəsmlər" bundan öncəki nəzəriyyələrin elmi yanaşma baxımından yanlış olduğunu sübuta yetirir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, bu tapıntı ilk rəssamların bizim birbaşa əcdadlarımız - Homo sapiens olduğunu inkar edir və bu rəsm müəlliflərinin neandertallar ola biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.
Alimlər İspaniya ərazisindəki Maltravieso mağarasını geniş tədqiq etdikdən sonra belə qənaətə gəliblər ki, burada daş üzərində həkk olunmuş rəsm əsəri Homo sapiens insanlarının əl işi deyil. Bu qədim mağarada xurmanın divara qoyulması və üzərinə boya üfürülməsi vasitəsilə yaradılmış onlarla kustar üsulla işlənən belə əl trafaretləri aşkar olunub.
Qədim rəsmlərin yaşı, təhlillə göstərildiyi kimi, 66.000 ildən çoxdur və bu, bir daha onu sübut edir ki, təsvirlərin yaradıcıları yalnız yerlilər hesab edilən neandertallar ola bilərdi. Alimlərin fikrincə, onlar bu ərazilərdə ilk sakinlər olub və müasir insanlar onlardan çox sonralar Avropaya ayaq basıblar.
Ümumiyyətlə, qədim incəsənət növü kimi qəbul edilmiş bu cür əl trafaretləri dünya mədəniyyəti tarixində birmənalı şəkildə simvolik sənətin ən erkən formalarından biri sayılır və bütün alimlər tərəfindən məhz belə qəbul olunur. Bu rəsmlər təkcə insanın fiziki imkanlarının deyil, həm də onun mücərrəd düşüncəsini və dünyasını anlamaqdan ötrü fərdi simvolik qavrayış qabiliyyətini əks etdirir.
İspaniya ərazisində tapılmış Maltravieson adlı bu qədim mağaranın kəşfi elm aləmi üçün böyük yenilik olub. Bu, bir daha göstərir ki, neandertallar tədqiqatçıların düşündüyündən daha çox formalaşıblar.
Alimlərin ehtimalına görə, onlar orta səviyyə həddindən də yuxarı inkişaf etmiş idrak qabiliyyətlərinə malik olublar. Bu, neandertalların həyat tərzində, ətraf mühitə, hadisələrə münasibətdə və sənətkarlıq düşüncəsində qavramada da özünü göstərir.
Uzun müddət neandertallar vəhşi, kobud və ibtidai canlılar kimi təsvir edilib. Bununla belə, son araşdırmalar getdikcə onların daha mürəkkəb canlı olduqlarını sübuta yetirir.
Müxtəlif dövrlərdə bir çox elm adamları tərəfindən irəli sürülən elmi fərziyyələrə, eləcə də elmi-nəzəri iddialara görə, hətta icma quruluşunu belə formalaşdırmayan, nizamsız halda yaşayan neandertallar haqqında artıq təsəvvürlər dəyişib. Onlar az qala, anlaqsız vəhşi kimi təqdim edilsə də, yeni tapıntı nəticəsində yanaşma dəyişməyə başlayıb. Hazırda elm adamlarını maraqlandıran əsas məsələ, həmçinin ən maraqlı sual neandertalların bu bacarığa necə sahiblənmələri, yaradıcılıqla məşğul olmaları vərdişinin haradan və kimlərdən mənimsəmələridir. Sapiens ilə müqayisədə daha bəsit düşüncəyə malik olduğu qeyd edilən Neandertal növünün belə yaradıcı təfəkkür nümayiş etdirməsi çoxlarının təəccübünə səbəb olub.
Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, neandertalların hamısı ustalıq bacarığını kollektiv halda çalışmalarla mənimsəyiblər və elə bunun nəticəsində də əmək alətləri yaradıblar. Daha sonra onlar özlərini, sığınacaqlarını bəzəməyi öyrəniblər.
Neandertal canlılar ölülərini xüsusi rituallarla dəfn etmək ənənəsi də yaradıblar. Qədim dünyanın sakinləri olan bu növ canlılar növbəti mərhələdə sənətkarlığın inkişafına çox böyük üstünlük veriblər.
Beynəlxalq mütəxəssislər qrupunun son hesabatında deyilir ki, məhz bu təkamül dövründə tədricən qayaüstü rəsmlər, yəni dünyanın ən qədim və ilk ibtidai rəngkarlıq sənəti yaranıb.
Maltravieso mağarasındakı yeni kəşf elm aləmində neandertallar barədə indiyədək mövcud olan ideyaları yenidən nəzərdən keçirməyə və bəşər tarixinin ayrılmaz bir hissəsi kimi bu qədim canlıların yaşadığı dövrləri daha da çox yaxından tanımağa imkan verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 16:34
Tanınmış musiqiçi xeyriyyəçilik edib - Fotolar
19-05-2025, 12:31
Görkəmli sənətkarın oğlu: "Anamdan mənə bircə evi yadigar qalıb"
19-05-2025, 10:25
Rasim Balayev: "Onun qaranlıq taleyi dərhal araşdırılmalıdır”
17-05-2025, 09:18
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
15-05-2025, 16:59
Mükafat alan məşhur aktyor prezidentə etiraz edir
15-05-2025, 14:05
Arif Babayevə Heydər Əliyev Mükafatı təqdim olunub - Foto
15-05-2025, 13:50
Mehriban Xanlarova Mehriban Ələkbərzadəyə vaxt verib: "Üzr istə!”
15-05-2025, 10:51
Mozalan Studiyasına direktor təyin olunub
14-05-2025, 19:34
Xəstəlik məşhur aktyoru taqətdən salıb - Fotolar
14-05-2025, 17:49
Cavanşir Quliyev özünə məzar hazırlatdırıb
14-05-2025, 09:58
Leyla Muradzadə direktor müavini təyin olunub
14-05-2025, 09:17
Dövlət Kamera Orkestrinə direktor təyin edilib - Foto
13-05-2025, 18:10
Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
13-05-2025, 13:04
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
13-05-2025, 09:25
Hollivud ulduzu ABŞ-dan Trampa görə köçüb?
12-05-2025, 16:36
İcra başçısı özü haqqında sənədli film çəkdirib? - Qalmaqal
12-05-2025, 08:43
Tom Kruz: “Kubrikə Nikolu mən təklif etdim...”
8-05-2025, 20:17
Məşhur rejissor böyük faciəni ekranlaşdıracaq
8-05-2025, 16:31
Fikrət Qocanın 90 illik yubileyi qeyd olunacaq
8-05-2025, 13:01
Arif Babayevə Heydər Əliyev mükafatı verilib - Sərəncam
8-05-2025, 09:22
Müəllimlərin attestasiyasının növbəti mərhələsi başlayır
7-05-2025, 19:35
Məşhur aktyor qoca fırıldaqçı rolunu oynayacaq - Foto
7-05-2025, 10:07
Hollivud ulduzunun bənzəri müsabiqənin qalibi olub - Fotolar
6-05-2025, 20:35
"007"-nin yeni siması Teylor-Conson olacaq
6-05-2025, 08:17
Kino ulduzu "Atlılar" filmində çəkiləcək
5-05-2025, 14:48
Belarusda Azərbaycan Mədəniyyət Günləri keçiriləcək
5-05-2025, 13:29
Tramp xarici filmlərə 100 faiz rüsum tətbiq edir
5-05-2025, 08:40
İki məşhur eyni filmdə baş rola çəkiləcək
4-05-2025, 09:59
Ulduz aktyorun xanımına qadağa tətbiq oluna bilər
3-05-2025, 15:10
Yeni filmdən rekord gəlir əldə edə bilərlər
2-05-2025, 15:05
Xalq artisti Fəxrəddin Manafov şura üzvü təyin edilib
2-05-2025, 14:42
Agentliyin Müşahidə Şurasına sədr təyinatı olub
2-05-2025, 11:18
Üzeyir Hacıbəyliyə həsr olunmuş konsert təşkil ediblər - Fotolar
1-05-2025, 18:05
Aktyor müşavir təyin edilib
1-05-2025, 17:26
Teatrın direktor müavini vəzifədən azad edilib
1-05-2025, 15:17
Tələbələr şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - Fotolar
1-05-2025, 10:41
Nazirlikdə yeni təyinat olub
1-05-2025, 09:16
Məşhur aktyor "Günahkarlar"-ı dəstəkləyir
1-05-2025, 00:02
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva tələbələrin konsertini izləyiblər
30-04-2025, 22:34
Xalq rəssamı Rafiz İsmayılov vəfat edib
30-04-2025, 18:04
Şəfiqə Məmmədovaya Fəxri fərman təqdim edilib
30-04-2025, 16:30
İntiqam Soltan direktor vəzifəsindən ayrılıb
30-04-2025, 14:38
Uşaq Filarmoniyasına direktor təyin olunub
30-04-2025, 13:17
Kino Agentliyinə baş direktor təyin edilib
30-04-2025, 10:14
"Xaç atası" Amerika tarixinin ən böyük filmi adlandırılıb - Fotolar
29-04-2025, 21:45
Bakıda ICESCO-nun regional ofisinin rəsmi açılış mərasimi olub - Fotolar
28-04-2025, 12:53
Aktyor Möylə Mirzəliyev vəfat edib
28-04-2025, 11:32
Baba Vəziroğlu "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
25-04-2025, 10:21
“Uzaq sahillərdə” filmi Berlində nümayiş olunub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
