08:33 / 03-05-2024
Günəşdəki partlayış Yerdə maqnit qasırğası yaradıb
08:25 / 03-05-2024
Çində yolun uçması fəlakətə səbəb olub
08:22 / 03-05-2024
Praqa fərari qaçqınlardan məmnun deyil
08:17 / 03-05-2024
Konqresmen: “ABŞ Moskva ilə danışıqlara inad göstərməlidir”
08:08 / 03-05-2024
Qəzzada daha 9 dinc sakin yaralanıb
00:05 / 03-05-2024
Avropa Komissiyasının rəsmisi Bakıda Hikmət Hacıyevlə görüşüb
23:58 / 02-05-2024
İsveç XİN: "Xarici agentlər" haqqında qanunun qəbulu Gürcüstanın Aİ-ə üzv olmasına əngəl törədəcək
22:02 / 02-05-2024
İcra başçısından mikrafonla danışmağı tələb edən şəxs cəzalandırılıb
20:15 / 02-05-2024
Yeni qarşıdurma: Belarusla sərhəddə Polşa əsgərləri hücuma məruz qalır
20:06 / 02-05-2024
Ayda 4G şəbəkəsi yaradacaqlar
18:59 / 02-05-2024
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub
18:22 / 02-05-2024
Ukraynanın 593 təyyarəsi, 270 helikopteri vurulub
18:15 / 02-05-2024
Ukrayna ordusu döyüş aparmadan geri çəkilib
18:01 / 02-05-2024
Taciklərin ardınca özbək və qırğızların da Rusiyaya girişi əngəllənir
17:50 / 02-05-2024
Ceyhun Bayramov Rusiya xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb
17:46 / 02-05-2024
Britaniya özünü hava hücumundan qoruya bilməyəcək
17:27 / 02-05-2024
Qırğızıstanda dondurma maşını 29 uşağı vurub
17:22 / 02-05-2024
Nüvə tədqiqatlarının azərbaycanlı rəhbəri
17:16 / 02-05-2024
Federasiya baş məşqçi ilə bağlı qərar verib
17:12 / 02-05-2024
İkinci şübhəli ölüm: “Boeing” təyyarəsinin qüsurları ilə bağlı ifadə verənlər gözlənilmədən həyatını itirir
17:06 / 02-05-2024
Nazirlik professordan icarəyə yer götürüb
16:57 / 02-05-2024
Əfv Komissiyasının iclası təxirə salınıb - Yenilənib
16:55 / 02-05-2024
Almaniyadan sonra Budapeştdə də ukraynalı öldürülüb
16:49 / 02-05-2024
Hücumdan sonra ilk peyk görüntüləri yayılıb - Fotolar
16:41 / 02-05-2024
Havanın temperatur 4-8 dərəcə aşağı enəcək - Xəbərdarlıq
16:33 / 02-05-2024
Ramin Məmmədovun deputat səlahiyyətlərinə xitam verilib
16:22 / 02-05-2024
İlham Əliyev Azərbaycanın pravoslav xristian icmasına məktub ünvanlayıb
16:15 / 02-05-2024
Parlament seçkiləri vaxtından əvvəl keçirilə bilər
16:07 / 02-05-2024
Prezident birdəfəlik maddi yardımın verilməsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb
14:17 / 29-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
18:00 / 28-04-2024
"Qəbələ" Azərbaycan Premyer Liqasını tərk edib
18:14 / 28-04-2024
"Boinq" kosmosa uçacaq - Fotolar
15:02 / 28-04-2024
Bu gün magistraturalara qəbul imtahanı olub - Yenilənib
15:43 / 30-04-2024
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
14:28 / 29-04-2024
DİM imtahanların vaxtını dəyişib
17:52 / 28-04-2024
Türkiyə səmasında insanabənzər cismlər peyda olub
12:15 / 29-04-2024
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
16:48 / 01-05-2024
Prokurorluq əməliyyat keçirib, vəzifəli şəxslər cinayət başında saxlanılıb - (Yenilənib)
19:27 / 30-04-2024
Şair Elçin Mirzəbəyli ilə görüş keçirilib - Fotolar
09:41 / 29-04-2024
İki gimnastımız beş medal qazanıb
İranın sonuncu şahı; Bioqraflar Rza Pəhləvinin romantik obrazını canlandırır, məşuqələrindən yazırlar
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:16
Dini liderlər Şuşa Bəyannaməsi qəbul edib
1-05-2024, 20:03
Qubad İbadoğlu haqqında daha bir qərar verilib
1-05-2024, 17:39
Səməd Seyidov: "Sözlərində nifrət nə qədər çox olarsa, bir o qədər siyasətçi kimi batacaqsan"
1-05-2024, 16:42
Milli Şuranın mitinq müraciətinə cavab verilib
1-05-2024, 12:47
Ramin Məmmədovun deputat mandatına xitam verilir
1-05-2024, 12:47
Son 9 seçkinin proqnozunu dəqiq verən professor ABŞ-dakı prezidentlik yarışının qalibini açıqlayıb
1-05-2024, 12:36
G7 ölkələri Rusiyanın nüvə enerjisinə qarşı çıxır - Bəyanat
30-04-2024, 16:50
Macarıstan Ermənistana 10 milyon avro ayrılmasına qarşı çıxıb
30-04-2024, 16:40
Ceyhun Bayramov Əlcəzair XİN başçısı ilə görüşüb
30-04-2024, 15:57
Rəsmi Bakıdan Fransaya mesaj: "Daxili işlərimizə qarışmayın"
30-04-2024, 15:43
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
30-04-2024, 15:41
ATV telekanalının sabiq prezidentinin həbs müddəti uzadılıb
30-04-2024, 11:03
Mərkəz rəhbəri Anar Məmmədli hakim qarşısına çıxarılacaq
30-04-2024, 10:03
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi baş nazirin həbsinə order verə bilər
29-04-2024, 19:09
Ukrayna Azərbaycana yeni səfir göndərib
29-04-2024, 18:09
Sabiq rəis generalı ittiham edir: "800 min manatı ona verdim"
29-04-2024, 16:20
Paşinyan Putinin andiçmə mərasiminə getməyəcək
29-04-2024, 15:47
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
29-04-2024, 15:43
Rusiya cəbhədəki böyük itkilərini kompensasiya edə bilmir
29-04-2024, 15:33
Qazaxıstan: Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin görüşündə vasitəçi kimi çıxış etmirik
29-04-2024, 15:05
Hərbçimiz Qazaxda minaya düşüb - Yenilənib
29-04-2024, 14:17
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
29-04-2024, 12:15
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
29-04-2024, 09:46
Gürcüstanda etiraz: keçmiş nazir də aksiyada saxlanılıb
26-04-2024, 18:43
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
26-04-2024, 17:58
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
26-04-2024, 16:11
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
26-04-2024, 12:43
Əliyevin tarixi gedişi: Berlinə aparılan “qovluq”da nələr var?
26-04-2024, 12:34
XİN: "Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı qətnaməsi əsassızdır"
26-04-2024, 10:02
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib - İki şikayət üzrə
26-04-2024, 08:56
Moskva Avropa Parlamentinə seçkilərə müdaxilə edir?
25-04-2024, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
25-04-2024, 15:50
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
25-04-2024, 15:08
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
25-04-2024, 12:40
Nüşabə Sadıxlı: "İsa Qəmbər hələ qərarını açıqlamayıb"
24-04-2024, 15:12
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
24-04-2024, 12:18
YAP-çı deputat Rəsul Quliyevin müdafiəsinə qalxıb
24-04-2024, 11:42
Müsavat Partiyası növbəti qurultaya hazırlaşır
24-04-2024, 09:45
Yarım milyonluq mənimsəmədə ittiham olunan politoloqla bağlı daha bir qərar çıxarılıb