19:14 / 01-07-2025
Zelenski Əliyevə zəng edib
18:34 / 01-07-2025
Baş naziri vəzifədən uzaqlaşdırıblar
18:26 / 01-07-2025
Nəhəng ekzoplanetin görüntüsünü əldə ediblər - Fotolar
18:10 / 01-07-2025
İsrailin gizli planı üzə çıxıb - Foto
18:04 / 01-07-2025
“Sputnik Azərbaycan” işi üzrə 7 nəfər saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:45 / 01-07-2025
İşğal Azərbaycana 150 milyard dollar zərər vurub
17:39 / 01-07-2025
XİN Rusiyanı Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağa çağırır
17:31 / 01-07-2025
Moskva ilə münasibətlər niyə pisləşir?
17:23 / 01-07-2025
Vəzifəli şəxslərin cinayət işini məhkəməyə göndəriblər
17:04 / 01-07-2025
Rusiya Azərbaycana nota verib
16:50 / 01-07-2025
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
16:26 / 01-07-2025
Beş şagirdimiz Azərbaycanı Yunanıstanda təmsil edəcək - Fotolar
16:16 / 01-07-2025
Rusiya NATO ölkələrinə təhdidlərini davam etdirir
15:47 / 01-07-2025
Professor zəlzələ ilə bağlı xəbərdarlıq edir - Foto
15:26 / 01-07-2025
Rusiyanın müdafiə sistemləri istehsal edən zavodu vurulub
15:10 / 01-07-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
14:08 / 01-07-2025
Fransada istilər səbəbindən məktəblər bağlanıb
13:59 / 01-07-2025
Rusiya iqtisadiyyatı tənəzzül həddinə çatır, sənaye böyük itki ilə üzləşir
13:34 / 01-07-2025
Baş prokuror Səfərovların öldürülməsi faktı ilə bağlı cinayət işi başladıb
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
12:39 / 01-07-2025
Azərbaycan Dünya Bankı ilə 173,5 milyon dollarlıq kredit sazişi imzalayıb
12:33 / 01-07-2025
Almaniya Rusiyaya qarşı hərbi gəmilər göndərəcək
12:16 / 01-07-2025
Avropa İttifaqına sədrlik Danimarkaya keçib
12:10 / 01-07-2025
İran nüvə danışıqları üçün şərtlər irəli sürür
11:56 / 01-07-2025
Deputat azərbaycanlılara qarşı törədilmiş cinayəti pisləyir
11:44 / 01-07-2025
Yekaterinburqda öldürülən qadaşlarla bağlı ekspertiza rəyi açıqlanıb
11:39 / 01-07-2025
Slovakiya Elçin Qasımovu Azərbaycana səfir təyin edib
11:35 / 01-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlir
10:45 / 01-07-2025
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
11:12 / 28-06-2025
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
00:25 / 27-06-2025
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb - (Yenilənib)
13:20 / 29-06-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
11:32 / 27-06-2025
Nazirlik və dövlət komitəsi vətəndaşlara müraciət edib
İranın sonuncu şahı; Bioqraflar Rza Pəhləvinin romantik obrazını canlandırır, məşuqələrindən yazırlar
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:45
İşğal Azərbaycana 150 milyard dollar zərər vurub
Bu gün, 17:31
Moskva ilə münasibətlər niyə pisləşir?
Bu gün, 16:16
Rusiya NATO ölkələrinə təhdidlərini davam etdirir
Bu gün, 09:39
DTX dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxsi saxlayıb
Bu gün, 08:05
KTMT-çilər artan təhlükədən ciddi narahatdırlar
Bu gün, 07:52
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
Bu gün, 07:39
İlon Mask “Amerika” Partiyası yaradacaq?
Dünən, 23:24
Rus İcmasının Mədəniyyət Mərkəzi bağlanıb?
Dünən, 13:13
Mirzoyan Lavrova xəbərdarlıq edib
Dünən, 09:24
Fransa Ermənistanın Azərbaycanla şərti sərhədinə yaxın ərazilərə nüvə tullantıları daşıyır
Dünən, 08:02
Putinin Çinə səfəri planlaşdırılıb
29-06-2025, 16:18
Deputatlarımızın Moskvaya səfəri ləğv olunub
28-06-2025, 18:01
Səbinə Əliyeva Rusiya Ombudsmanına məktub ünvanlayıb
28-06-2025, 13:41
Hacızadə: İran səfirinin Qərbi Azərbaycan İcması ilə bağlı təhrifəri qəzəb doğurur
25-06-2025, 19:56
Ceyhun Bayramov İranın yeni səfirini qəbul edib
25-06-2025, 17:27
Ceyhun Bayramov Sudanın yeni səfiri ilə görüşüb
25-06-2025, 15:35
Tramp Haaqada Zelenski ilə görüşəcək
25-06-2025, 12:06
Tramp “B-2” və “İranı bombala” mahınısı ilə şok yaradıb
25-06-2025, 11:39
Rusiya hərbi gəmisi Manş kanalından gizli keçir
25-06-2025, 08:38
NATO bu gün tarixi qərarlar verə bilər
25-06-2025, 00:29
Orban: Dörd ölkə Zelenskini NATO sammitində görmək istəmir
25-06-2025, 00:17
İranın nüvə proqramını məhv edə bilməyiblər
24-06-2025, 16:59
Rəsmi Bakı: "İsrail və İran arasında atəşkəsi alqışlayırıq"
24-06-2025, 16:26
Tramp İran və İsrail arasında vasitəçiliyi necə edib?
24-06-2025, 14:56
Azərbaycan ilk dəfə BMT-nin Bürosuna sədr seçilib
24-06-2025, 11:08
İsrail İranla atəşkəs razılaşmasını rəsmən təsdiqləyib
24-06-2025, 07:50
Zaxarova: Qərb İranda hakimiyyəti dəyişməyə cəhd edir
24-06-2025, 07:44
Polkovnik İran XİN-nin bəyanatını dəyərləndirib
24-06-2025, 07:09
İran və İsrail atəşkəsə razılaşıblar?
23-06-2025, 15:15
Azərbaycan Suriyaya başsağlığı verib
23-06-2025, 15:01
Zelenski: Rusiya, İran və KXDR qatillər koalisiyasıdır
23-06-2025, 13:10
Prokuror "Toplum TV" işi üzrə ittiham aktını elan edib
23-06-2025, 11:41
Ermənilər Bakıda hakim qarşısına çıxarılıb
23-06-2025, 07:39
İsrail planının son mərhələsindədir?
23-06-2025, 00:17
ABŞ vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
22-06-2025, 20:20
Rəsmi Bakı ABŞ-ın İranı bombalaması barədə bəyanat yayıb
22-06-2025, 08:01
Tramp: “İrana zərbələrimiz İsrailin təhlükəsizliyini gücləndirib”
22-06-2025, 06:26
BMT: “Dünya üçün fəlakətli nəticələr ola bilər”
21-06-2025, 21:23
Ceyhun Bayramov Suriya XİN başçısı ilə görüşüb
21-06-2025, 19:27
Deputat: “Muxtariyyətin ləğvi barədə düşünmək lazımdır”
21-06-2025, 17:15
Trampın xüsusi nümayəndəsi vədlərinə əməl etmir
21-06-2025, 17:02
Deputatlar daha 12 qanunu müzakirəyə çıxarır
21-06-2025, 15:10
ABŞ Yaxın Şərqdəki mühüm aviabazadan onlarla təyyarəni çıxarıb - Foto
21-06-2025, 09:32
“SalamNews” və “İnteraz”ın rəhbərinin şikayətinə "yox" deyilib
21-06-2025, 08:46
İstanbulda Paşinyana dialoqu xatırladıblar
21-06-2025, 08:26
ABŞ İranda rəhbərliyi dəyişmək istəyir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
