17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ olub
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
16:03 / 28-03-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dondurulmasına çağırış edirlər
15:57 / 28-03-2024
Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib
15:14 / 28-03-2024
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
14:54 / 28-03-2024
Prezident İlham Əliyev “Avtomobil yolları haqqında” qanuna dəyişiklik edib
14:25 / 28-03-2024
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13 / 28-03-2024
Kəşfiyyat rəhbəri: “Terrorla bağlı Rusiyada əvvəlcədən dəqiq məlumat olub”
13:47 / 28-03-2024
Qazaxda 25 yaşlı gənc bacısının gözləri qarşısında öldürülüb
13:34 / 28-03-2024
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
13:10 / 28-03-2024
İstehsalat birliyində yoxlamalar başlayıb, vəzifədən kənarlaşdırılanlar var
12:56 / 28-03-2024
Daha bir bankın əmlakları təkrar hərraca çıxarılır
12:55 / 28-03-2024
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
12:43 / 28-03-2024
Köçəryan: “Sülh üçün bir yoldan keçmək lazımdır”
12:41 / 28-03-2024
Gimnastlarımız Qran-pri turnirinə qatılacaq
12:21 / 28-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:13 / 28-03-2024
Paşinyan: Ermənistan mühacirətdə olan “Dağlıq Qarabağ hökuməti"ni tanımır
12:07 / 28-03-2024
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
12:04 / 28-03-2024
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
11:59 / 28-03-2024
Səbinə Əliyeva Xankəndidə erməni əsilli sakinlərlə görüşüb
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:29 / 24-03-2024
Rusiya və daha bir neçə ölkədə milli matəm başlayıb
01:09 / 24-03-2024
Bağanis-Ayrım soyqırımından 34 il ötür
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:38 / 23-03-2024
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23:46 / 23-03-2024
Blinkendən Netanyahuya Rəfahla bağlı xəbərdarlıq
23:28 / 23-03-2024
Xavyer Miley İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərib
00:07 / 24-03-2024
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
Bayden bölgədə öz maraqlarını Türkiyə vasitəsilə həyata keçirmək istəyir - Siyasi şərhçi
Tarix: 21-06-2021 13:50 | Bölmə: Siyasət
"NATO sammitindən, Cenevrə görüşməsindən sonra siyasi arena bir xeyli dəyişəcək. Üç böyük dünya liderinin (Ərdoğan, Putin, Bayden) görüşləri siyasi müstəvidə yeni izlər qoyacaq".
Bunu Reyting.az-a Prezident yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Politoloqlar Klubunun sədri, siyasi ekspert Elman Vəliyev deyib. O bildirib ki, Baydenlə Ərdoğanın görüşü Putinə nisbətən daha yumşaq formada keçib:
"ABŞ Əfqanıstandan qoşunlarını geri çəkdikdən sonra paytaxt Kabil hava limanının müdafiəsini Türkiyə təmin edəcək.
Bildiyimiz kimi, Türkiyə NATO-da aparıcı qüvvədir. Sammitdə Baydenlə görüşdə bu mövzu da müzakirə predmetinə çevrildi. Bayden bölgədə bir tərəfdaş kimi Türkiyəni görür, yəni öz maraqlarını Türkiyə vasitəsilə həyata keçirmək istəyir. 1950-ci illərdəki Koreya müharibəsində də Türkiyədən istifadə olundu. Türkiyəni NATO-ya daxil etmək üçün müharibəyə qoşun göndərməsini təmin etmişdi. Halbuki bu müharibənin Türkiyəyə heç bir aidiyyəti yox idi. ABŞ bu gün qoşununu Əfqanıstandan geri çəkməsinə baxmayaraq buraları başqalarına, xüsusilə də Rusiyanın nəzarətinə buraxmaq niyyətində deyil. Ən alternativ kimi Türkiyəni bilir. Türkiyənin, İranın, Əfqanıstanın xarici işlər nazirlərinin 20 iyunda Antalya Diplomatiya Formunda Kabil hava limanı ilə bağlı məsələ ortaya qoyuldu.
Türkiyə bölgədə lazımlı bir gücdür. Baydenlə “S-400”-lər məsələsi də müzakirə edilmişdi".
E. Vəliyev
E. Vəliyev güman edir ki, sentyabrda Nyu-Yorkda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının iclası keçiriləcək:
"Bayden burada bəzi dövlət başçılarını Ağ Evdə görüşə dəvət edəcək. Cenevrədə Putinlə görüşdə Bayden Putini dəvət etmədi. Amma ola bilsin ki, Ərdoğanı sentyabrdan sonra sonra dəvət etsin. Dediyim kimi, NATO-da Ərdoğan-Bayden görüşü müsbət keçdi. Əgər Bayden Ərdoğanı dəvət edərsə, maraqlarını təmin etməli, Türkiyə tərəfi bəzi kompromislərə getməlidir. Türkiyə yumşaq siyasət yeritməklə bölgədə gücünü artıra bilər.
Digər bir məsələ isə Baydenin səfəri zamanı Böyük Britaniya Baş naziri Boris Consonla görüşü idi. Bu görüşdə hər iki tərəf yeni bir “Atlantika xartiyası” imzaladılar. Britaniya Avropa Birliyindən ayrıldıqdan sonra bir müddət siyasətdən kənar durmuş kimi görünsə də, indi aşkar formada öz maraqlarını təmin etməyə çalışacaq.
ABŞ Əfqanıstandan geri çəkilməyə başlarkən Suriya və İraqın bəzi hissələrindən də geri çəkilməsi haqqında məlumat var. Bayden yaxşı bilir ki, illərdi dünyanın bir çox yerində mübarizə Amerikaya baha başa gəlir. Ən çox xarici borcu olan dövlət də məhz Amerikadır. Bayden çalışır ki, maraqları başqalarının əli ilə az xərclə təmin etsin".
E. Vəliyev qeyd edib ki, xartiya imzaladıqdan sonra ingilis döyüş təyyarələrinin Suriyada, İraqda İŞİD-ə qarşı mübarizədə daha aktiv olacağı bildirilir: "Bu göstərir ki, Britaniyanı artıq meydanlarda daha tez-tez görəcəyik. Eyni zamanda Bayden Consonu da Ağ Evə dəvət edə bilər.
Ən mühüm məsələlərdən ilklərdə dayanan Cenevrədə Bayden-Putin görüşüdür. Baydenin inaqurasiyasından sonra Putinlə münasibətlər kəskinləşdi. Ancaq sonra anladı ki, bu gərginliyin daha da artması öz əleyhinə işləyir. Rusiya Çinlə yaxınlaşmağa başladı ki, bu da ABŞ üçün yaxşı hal olmadı. Ancaq buna baxmayaraq Bayden Rusiyanın güclənməsini istəmir. Görüş zamanı da bunu biruzə verirdi.
Ukrayna məsələsi də müzakirə olundu. Qərb və ABŞ Ukraynanı NATO-ya üzv etmək istəyirlər. Daha əvvəl Belarusa niyyətlənmişdilərsə, Rusiya Lukaşenkoya dəstək verməklə planları puç etdi. Rusiya yaxşı bilir ki, Ukrayna ilə aranı buzlaşdırsa, bundan istifadə edəcəklər. Məhz bu səbəbdən Donbasda baş verən müharibə vəziyyətində güzəştə getdi. Bayden Putinə Donbass məsələsini “Minsk razılığı” əsasında həll etməyin tərəfdarı olduğunu bildirdi".
Onun sözlərinə görə, bu razılaşma 2014-cü il Krım münaqişəsindən sonra prosesləri razılıq əsasında həll etmək üçün imzalanıb:
"Razılaşmaya görə bölgədə atəşkəs olacaq, məhbus mübadiləsi aparılacaq, Kiyev rəhbərliyi mərkəzi gücünü azaldacaq, yerli hökumətlərin səlahiyyətlərini artıracaq və Donbasa xüsusi status verəcək konstitusiya dəyişikliyi ediləcək. Digər tərəfdən, rusiyapərəst separatçılar Ukrayna-Rusiya sərhədindəki nəzarəti dövlətə qaytaracaq və silahlarını bölgədən çıxardacaqlar. Lakin razılaşmaların həyata keçirilməsinə bu günə qədər iki tərəfin atəşkəsi pozduğuna dair ittihamlar maneə olub. Ukrayna kartından Rusiyaya qarşı daima istifadə edirlər. Qərb və ABŞ səy göstərir ki, Rusiyanın caynaqları altında olanları özlərinə yaxınlaşdıraraq asılılıqdan çıxarsınlar. Ukrayna tərəfi də Qərbə meyillidir, sadəcə, ehtiyat edir. Meydanda tək qalmasından (necə ki 2014-cü ildə tək qoyduqları kimi) ehtiyatlanır.
Zənn edirəm ki, Amerika bundan sonra əsas Çin təhlükəsini hiss edəcək və buna uyğun addımlar atmağa çalışacaq".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-06-2021 13:50 | Bölmə: Siyasət
"NATO sammitindən, Cenevrə görüşməsindən sonra siyasi arena bir xeyli dəyişəcək. Üç böyük dünya liderinin (Ərdoğan, Putin, Bayden) görüşləri siyasi müstəvidə yeni izlər qoyacaq".
Bunu Reyting.az-a Prezident yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Politoloqlar Klubunun sədri, siyasi ekspert Elman Vəliyev deyib. O bildirib ki, Baydenlə Ərdoğanın görüşü Putinə nisbətən daha yumşaq formada keçib:
"ABŞ Əfqanıstandan qoşunlarını geri çəkdikdən sonra paytaxt Kabil hava limanının müdafiəsini Türkiyə təmin edəcək.
Bildiyimiz kimi, Türkiyə NATO-da aparıcı qüvvədir. Sammitdə Baydenlə görüşdə bu mövzu da müzakirə predmetinə çevrildi. Bayden bölgədə bir tərəfdaş kimi Türkiyəni görür, yəni öz maraqlarını Türkiyə vasitəsilə həyata keçirmək istəyir. 1950-ci illərdəki Koreya müharibəsində də Türkiyədən istifadə olundu. Türkiyəni NATO-ya daxil etmək üçün müharibəyə qoşun göndərməsini təmin etmişdi. Halbuki bu müharibənin Türkiyəyə heç bir aidiyyəti yox idi. ABŞ bu gün qoşununu Əfqanıstandan geri çəkməsinə baxmayaraq buraları başqalarına, xüsusilə də Rusiyanın nəzarətinə buraxmaq niyyətində deyil. Ən alternativ kimi Türkiyəni bilir. Türkiyənin, İranın, Əfqanıstanın xarici işlər nazirlərinin 20 iyunda Antalya Diplomatiya Formunda Kabil hava limanı ilə bağlı məsələ ortaya qoyuldu.
Türkiyə bölgədə lazımlı bir gücdür. Baydenlə “S-400”-lər məsələsi də müzakirə edilmişdi".
E. Vəliyev
E. Vəliyev güman edir ki, sentyabrda Nyu-Yorkda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının iclası keçiriləcək:
"Bayden burada bəzi dövlət başçılarını Ağ Evdə görüşə dəvət edəcək. Cenevrədə Putinlə görüşdə Bayden Putini dəvət etmədi. Amma ola bilsin ki, Ərdoğanı sentyabrdan sonra sonra dəvət etsin. Dediyim kimi, NATO-da Ərdoğan-Bayden görüşü müsbət keçdi. Əgər Bayden Ərdoğanı dəvət edərsə, maraqlarını təmin etməli, Türkiyə tərəfi bəzi kompromislərə getməlidir. Türkiyə yumşaq siyasət yeritməklə bölgədə gücünü artıra bilər.
Digər bir məsələ isə Baydenin səfəri zamanı Böyük Britaniya Baş naziri Boris Consonla görüşü idi. Bu görüşdə hər iki tərəf yeni bir “Atlantika xartiyası” imzaladılar. Britaniya Avropa Birliyindən ayrıldıqdan sonra bir müddət siyasətdən kənar durmuş kimi görünsə də, indi aşkar formada öz maraqlarını təmin etməyə çalışacaq.
ABŞ Əfqanıstandan geri çəkilməyə başlarkən Suriya və İraqın bəzi hissələrindən də geri çəkilməsi haqqında məlumat var. Bayden yaxşı bilir ki, illərdi dünyanın bir çox yerində mübarizə Amerikaya baha başa gəlir. Ən çox xarici borcu olan dövlət də məhz Amerikadır. Bayden çalışır ki, maraqları başqalarının əli ilə az xərclə təmin etsin".
E. Vəliyev qeyd edib ki, xartiya imzaladıqdan sonra ingilis döyüş təyyarələrinin Suriyada, İraqda İŞİD-ə qarşı mübarizədə daha aktiv olacağı bildirilir: "Bu göstərir ki, Britaniyanı artıq meydanlarda daha tez-tez görəcəyik. Eyni zamanda Bayden Consonu da Ağ Evə dəvət edə bilər.
Ən mühüm məsələlərdən ilklərdə dayanan Cenevrədə Bayden-Putin görüşüdür. Baydenin inaqurasiyasından sonra Putinlə münasibətlər kəskinləşdi. Ancaq sonra anladı ki, bu gərginliyin daha da artması öz əleyhinə işləyir. Rusiya Çinlə yaxınlaşmağa başladı ki, bu da ABŞ üçün yaxşı hal olmadı. Ancaq buna baxmayaraq Bayden Rusiyanın güclənməsini istəmir. Görüş zamanı da bunu biruzə verirdi.
Ukrayna məsələsi də müzakirə olundu. Qərb və ABŞ Ukraynanı NATO-ya üzv etmək istəyirlər. Daha əvvəl Belarusa niyyətlənmişdilərsə, Rusiya Lukaşenkoya dəstək verməklə planları puç etdi. Rusiya yaxşı bilir ki, Ukrayna ilə aranı buzlaşdırsa, bundan istifadə edəcəklər. Məhz bu səbəbdən Donbasda baş verən müharibə vəziyyətində güzəştə getdi. Bayden Putinə Donbass məsələsini “Minsk razılığı” əsasında həll etməyin tərəfdarı olduğunu bildirdi".
Onun sözlərinə görə, bu razılaşma 2014-cü il Krım münaqişəsindən sonra prosesləri razılıq əsasında həll etmək üçün imzalanıb:
"Razılaşmaya görə bölgədə atəşkəs olacaq, məhbus mübadiləsi aparılacaq, Kiyev rəhbərliyi mərkəzi gücünü azaldacaq, yerli hökumətlərin səlahiyyətlərini artıracaq və Donbasa xüsusi status verəcək konstitusiya dəyişikliyi ediləcək. Digər tərəfdən, rusiyapərəst separatçılar Ukrayna-Rusiya sərhədindəki nəzarəti dövlətə qaytaracaq və silahlarını bölgədən çıxardacaqlar. Lakin razılaşmaların həyata keçirilməsinə bu günə qədər iki tərəfin atəşkəsi pozduğuna dair ittihamlar maneə olub. Ukrayna kartından Rusiyaya qarşı daima istifadə edirlər. Qərb və ABŞ səy göstərir ki, Rusiyanın caynaqları altında olanları özlərinə yaxınlaşdıraraq asılılıqdan çıxarsınlar. Ukrayna tərəfi də Qərbə meyillidir, sadəcə, ehtiyat edir. Meydanda tək qalmasından (necə ki 2014-cü ildə tək qoyduqları kimi) ehtiyatlanır.
Zənn edirəm ki, Amerika bundan sonra əsas Çin təhlükəsini hiss edəcək və buna uyğun addımlar atmağa çalışacaq".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:25
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
Bu gün, 12:43
Köçəryan: “Sülh üçün bir yoldan keçmək lazımdır”
Dünən, 18:01
XİN: "Ermənistan və erməni lobbi qrupları əsl sülh gündəminin təşviqinə diqqət yetirməlidir"
26-03-2024, 20:39
Putin Xarkovu ələ keçirdikdən sonra müharibəni dayandıra bilər
26-03-2024, 11:12
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan vahid Çin siyasətini dəstəkləyir"
25-03-2024, 15:07
İki prezident Avropanı müharibəyə hazırlaşmağa çağırır
25-03-2024, 14:45
Mətbuat Şurası: "Rusiyalı teleaparıcının əməllərinə layiqli hüquqi qiymət verilməlidir"
24-03-2024, 01:29
Rusiya və daha bir neçə ölkədə milli matəm başlayıb
23-03-2024, 17:35
Rusiya neftayırma zavodlarını Ukraynadan qoruya bilməyəcək - Kəşfiyyat
23-03-2024, 15:33
Ceyhun Bayramov Lavrovla telefonda danışıb
23-03-2024, 00:10
Hakan Fidan Sergey Lavrova başsağlığı verib
22-03-2024, 21:00
Navalnıya görə Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq edilib
22-03-2024, 09:36
BMT süni intellektlə bağlı qətnamə layihəsi qəbul edib
21-03-2024, 18:05
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Çinlə bütün sahələrdə əməkdaşlığa qətiyyətlə sadiqdir"
21-03-2024, 17:41
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla görüşüb
20-03-2024, 12:14
Ceyhun Bayramov Belçikaya işgüzar səfərə gedib
19-03-2024, 17:51
Rusiya İstintaq Komitəsinin sədri Azərbaycana gəlib
19-03-2024, 17:38
Ceyhun Bayramov Çin səfirini qəbul edib
19-03-2024, 15:05
Peskov: "Kreml NATO-nun Cənubi Qafqazdakı fəaliyyətini izləyir"
19-03-2024, 12:56
Qazaxıstan və Türkiyə Xəzər dənizi ilə bağlı mühüm müzakirə aparıb
19-03-2024, 12:24
İsrail və HƏMAS Dohada atəşkəsi müzakirə edir
19-03-2024, 10:59
Hakan Fidan: “Lavrovla dialoq alınır”
18-03-2024, 16:56
YAP İdarə Heyəti iclas keçirib
18-03-2024, 14:29
Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi ilə görüşüb - Fotolar
18-03-2024, 13:34
Rusiyada seçki: 87,1 milyondan çox vətəndaş səsvermədə iştirak edib
18-03-2024, 13:33
Azərbaycanla Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı arasında əməkdaşlığın inkişafına dair fikir mübadiləsi aparılıb
18-03-2024, 11:22
Hikmət Hacıyev Pekində Pakistanın Çindəki səfiri ilə müzakirə aparıb
18-03-2024, 09:00
Putin prezident seçkilərinin liderdir
17-03-2024, 12:16
“Kompas” səmtini azıb
16-03-2024, 23:03
Rusiyadakı prezident seçkilərində seçici fəallığı açıqlanıb
16-03-2024, 16:47
Xocalıda kütləvi məzarlıq: 8-nin şəxsiyyəti müəyyən edilib (Fotolar)
16-03-2024, 13:33
Partiyanın adı dəyişdirilib
15-03-2024, 23:57
Berbok Şoltsu Ukraynaya raket verməyə razı salmaq istəyir
15-03-2024, 16:59
Ceyhun Bayramov Hakan Fidan ilə görüşüb
15-03-2024, 16:20
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın xarici işlər naziri ilə görüşüb
15-03-2024, 16:16
Məhkəmə “Toplum TV”-nin həbsdəki əməkdaşları ilə bağlı qərar verib
15-03-2024, 12:33
Deputatlar Avronest PA-nın sessiyasına qatılacaq