23:24 / 30-06-2025
Rus İcmasının Mədəniyyət Mərkəzi bağlanıb?
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
18:51 / 30-06-2025
İran liderinin müşavirini öldürmək istəyiblər
18:44 / 30-06-2025
Aİ rəsmisi: "Rusiyada azərbaycanlılara qarşı törədilən zorakılıq..."
18:38 / 30-06-2025
Tramp mütəffiqlərin təklifinə əhəmiyyət vermir
18:03 / 30-06-2025
Daha 17 qanuna dəyişiklik edəcəklər
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:51 / 30-06-2025
Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri XİN-ə çağırılıb
17:45 / 30-06-2025
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
17:34 / 30-06-2025
Şuşada biznes forum keçiriləcək
17:18 / 30-06-2025
Ukraynalı nazir slovakiyalı həmkarının təklifini qəbul etmir
17:11 / 30-06-2025
İşçi qrupun ştat və xidməti maşınlarının sayı artırılıb
17:03 / 30-06-2025
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
16:51 / 30-06-2025
Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
16:46 / 30-06-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
16:27 / 30-06-2025
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
16:10 / 30-06-2025
İyul ayının hava proqnozu açıqlanıb
16:02 / 30-06-2025
Azərbaycan və Bolqarıstan XİN-ləri arasında siyasi məsləhətləşmələr aparılıb
15:20 / 30-06-2025
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
14:52 / 30-06-2025
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
14:26 / 30-06-2025
Sabiq nazir təltif edilib
14:15 / 30-06-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:53 / 30-06-2025
Tramp İranın iddiaları ilə razılaşmır
13:45 / 30-06-2025
Qarabağa səfərlər müvəqqəti dayandırılıb
13:43 / 30-06-2025
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
13:24 / 30-06-2025
"Azərbaycanfilm"dəki partlayışla bağlı cinayət işi açılıb
13:15 / 30-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:13 / 30-06-2025
Mirzoyan Lavrova xəbərdarlıq edib
13:01 / 30-06-2025
Xarici İşlər Nazirliyində yeni idarə yaradılıb
09:25 / 26-06-2025

08:51 / 26-06-2025

16:17 / 26-06-2025

13:16 / 29-06-2025

18:04 / 26-06-2025

00:00 / 26-06-2025

12:57 / 27-06-2025

00:02 / 27-06-2025

08:55 / 28-06-2025

00:01 / 28-06-2025

16:30 / 26-06-2025

12:14 / 26-06-2025

Altaydan köç: alimlər hindlilərin genetik kodunu araşdırıb
Tarix: 02-04-2024 00:11 | Bölmə: Slayd

Dünyada əhalinin ən sıx məskunlaşdığı Hindistan uzun müddət idi ki, genetik tədqiqatlardan kənarda idi. Tədqiqatçı alimlərin bu sahədə ləng hərəkəti bölgədə yaşayanların mənşəyini, genetik müxtəlifliyini aşkar edib anlamaqda elmdə böyük əhəmiyyət kəsb edə biləcək boşluğun yaranmasına səbəb olmuşdu.
Reyting.az xarici KİV-lərə istinadla bildirir ki, minlərlə genomun təhlili əsasında keçirilən, tarixi 50.000 il əvvələ gedib çıxan, bir müddət əvvəl başlanmış və hələ də davam edən elmi araşdırmalarla yenilik etməyə çalışan tədqiqatçılar qrupu tarixin lap qədim, maraqlı dövrlərinə nəzər salmaqla geniş tədqiq edilməyən Hindistanla bağlı elmi boşluğu doldurmağa çalışıb. Uzun müddət aparılan tədqiqatların nəticəsində müasir Hindistanın və burada yaşayanların əcdadlarının mürəkkəb nəsil ağacında bəzi təəccüb doğuran detallar üzə çıxıb.
2762 nəfərin DNT-si araşdırılıb
UC Berkeley populyasiyası üzrə mütəxəssis-genetik Elise Kerdoncuffun başçılıq etdiyi tədqiqat qrupu Hindistanda yaşayanları ziyarət edib, onlardan 2762 nəfərin DNT analizlərini ardıcıllıqla izləyiblər. Tədqiqat qrupu Hindistan ərazisini gəzib, həm kəndlərdən, həm şəhərlərdən, həm də bu ərazidə özünəməxsus bir özəlliklərə malik olub bəzi dillərdə danışan xalqlardan, müxtəlif qəbilələrdən, eləcə də müxtəlifliyi ilə seçilən kasta qruplarından nümunələr götürüblər. Tədqiqatçıların məqsədi Hindistanın müəyyən hissəsini araşdırmaq yox, böyük bir coğrafi bölgəni əhatə edən ərazilərdə yaşayanları öyrənmək olub.
Nəhayət, alimlər uğurlu başlanğıcla indiyədək davam edən tədqiqatla Hindistanın heyrətamiz müxtəlifliyini aşkarlaya biliblər. Tədqiqatın məqsədi - lap çoxdan hədəflənən və həssas sahədə aparılan araşdırmalar nəticəsiz qalmayıb. Tədqiqatçılar mühüm olan sualların hamısına olmasa da, bir qisminə cavab tapa biliblər.
Alimlər əsasən 4 suala cavab axtarıb
Alimləri düşündürən ən vacib və böyük əhəmiyyət kəsb edən bir neçə sual olub. Tədqiqatçılar öz suallarını ümumi şəkildə belə sıralayıblar:
1. Yerli əhaliyə çevrilən hindlilər, indi isə bu ərazidə yaşayan müasir insanlar nə zaman, ilk dəfə nə vaxt və hansı səbəblərdən Afrika qitəsindən Hindistana gəliblər?
2. Həqiqətənmi onlar Afrikadan bu qitəyə yönəlmiş miqrant köçünün əsas hissəsi olub, yoxsa daha əvvəllərdən, lap qədim dövrlərdən bura köçüblər?
3. Bu insanlar bölgədə tədricən su sahilinin meydana çıxdığı qarışıq bir dövrdən sonra, bəlkə də lap əvvəllər indi müasir Hindistan adlanan ərazilərə gəliblər?
4. Altay kökənli və denisovkimilər adlandırılan, fərqli genetik koda sahib qədim insan qrupu olan tayfalarla neandertal toplumu doğrudanmı ilk dəfə Hindistan ərazisində görüşüblər?
Bu suallara, elmi müəmmalara cavab tapıb baş verənlərə aydınlıq gətirmək üçün Hindistanın təkrarolunmaz, həm də qədim bənzərsiz populyasiyalarında denisovalılar və neandertallar kimi arxaik insanların izi araşdırılaraq ətraflı öyrənilib, tədqiq edilib.
Min illər öncənin heyrətamiz məxfiliyi
Kerdoncuffun həmkarları qeyd ediblər ki, təqdim olunan ilk təhlillər görülmüş işlərin uğurundan xəbər verir. Tədqiqat qrupunun fikrincə, Hindistan əhalisinin tarixini ətraflı şəkildə başa düşüb araşdırmaq üçün həm də Avropadan kənardakı müxtəlif qrupları genomik tərəfdən (Molekulyar biologiyada, genetika sahələrində genom orqanizmdəki bütün genetik məlumatların toplusudur. 1 DNT-nin, yaxud RNT viruslarında RNT-nin nukleotid ardıcıllığından ibarətdir) geniş və ətraflı araşdırmaq, müasir elmə mükəmməl şəkildə töhfə verəcək, yeniliklərə səbəb ola biləcək araşdırmalar aparıb dəqiq nəticələr əldə etmək gərəkdir.
Alimlərin fikrincə, bununla yanaşı xeyli müqayisələr aparılmalı və nüvə genomu tədqiqatlarının bir sahə kimi daha çox öyrənilib genişləndirilməsi vacibdir.
Bundan əvvəl aparılmış elmi tədqiqatların əksəriyyətində göstərilirdi ki, hindlilərin əsl mənşəyi üç əsas əcdad qrupuna aiddir. Alimlərin fikrincə, eradan öncə, 4700-cü, yaxud da 3000-ci illər arasında indiki Hindistana, bu yarımadaya gələnlər kök etibarı ilə Pers və ya iranlı fermerlərin nəsilləri olub.
Lakin aparılan digər bir elmi araşdırmada eradan əvvəl, 3000-ci illərdən az sonra Avrasiyanın çöllərindən Hindistana köç etmiş çobanları yerli xalqın uluları, hindlilərin məhz çoban tayfalarından törədiyini sübuta yetirməyə çalışırlar. Mövzuya fərqli prizmadan baxan bəzi alimlər isə tarixi və təkzibedilməz fakt olaraq maraqlı səslənən tək bir versiya irəli sürürlər. Alimlərin qənaətincə, onlar min illər boyu bu bölgədə yaşayan yerlilər olaraq əslində elə Cənubi Asiya sakinlərinin ilk nəsilləri hesab olunmalıdır. Bu fikri daha çox müdafiə edən alimlərin uzun illər boyu apardıqları tədqiqatlara, elmi araşdırmalara görə qədim zamanlarda özlərinə ancaq tək peşə seçən ovçu-yığıcıların, ehtiyat üçün ərzaq toplayanların böyük qismi bu ərazidə əlverişli mühitə uyğunlaşdıqlarına görə heç yerə köçməyiblər. Onların hamısı yerli xalq olaraq Hindistanda yaşayıb və burada nəsil artırıblar.
İranla əlaqəli qruplar
Aparılan son tədqiqatların əsas nəticələri bir daha sübut edir ki, adıçəkilən hər üç qrupun mənşəyi müasir hindlilərin gen yaddaşından itməyib, qəribə səslənsə də, heyrətamiz müxtəlifliklər var. Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq yenə də elmi baxımdan çox əhəmiyyətli nümunələr müəyyən edilib.
Tədqiqatçılar qrupuna daxil olanlar mövzu ilə bağlı deyiblər: "Andaman kökənli sayılanlar ilə, ovçu-toplayıcılarla əlaqəli əcdadların nisbəti ən çox Hindistanın cənubunda, ən az isə şimalda aşkar edildi və müəyyən dil, kasta qrupları arasında bu genom daha yüksək idi. Bu isə qədim qarışıq hadisələr fonunda bölgədə bəzi dillərin yayılmasını, Hindistanda ənənəvi kasta sisteminin tarixi ilə bağlılığının, əlaqəsinin olduğunu sübuta yetirir".
İranla əlaqəli olan qruplardan çıxarılmış ən qədim DNT-nin müasir hindlilərin genomik ardıcıllığına necə töhfə verə biləcəyini təhlil edən tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, ən çox ehtimal olunan variant hazırda müzakirə edilən digər bir mövzudur - Yəni Tacikistan ərazisindəki, tarixi çox qədimlərə gedib çıxan kənd təsərrüfatı mərkəzi kimi tanınan Sarazmlı köçəri maldarlarının axını mövzusu.
Daha bir yenilik: Altaydan böyük köç
Əvvəlki arxeoloji tədqiqatlar da Sarazm və Cənubi Asiya arasındakı ticarət əlaqələrinə işarə edir, lakin tədqiqatçıların apardığı araşdırmalar nəticəsində bunun da birtərəfli əlaqə olmadığı üzə çıxıb. Beləliklə, ilk dəfə qədim İran əcdadları arasında hindli genetikasının izlərinə malik olan oxşar bir fərd tapılıb.
Araşdırmaya davam edənlərin səyi nəticəsində o da aşkar edilib ki, belə bir maraqlı, həm də qədim ərazidə yaşayan müasir hindlilər öz genetik materiallarının 1-2 faizini avropalılar və amerikalılar kimi neandertallardan, denisovalılar təki arxaik hominidlərdən miras alırlar.
Təəccüblü olan daha bir yenilik odur ki, tədqiqatçılar tərəfindən geniş və dəqiq araşdırılıb təhlil edilən genomlar digər bir populyasiyalarla müqayisədə neandertal və denisovalılara məxsus genlərin çox əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlifliyini ehtiva edir. Elm adamlarının fikrincə, bu, bir daha sübut edir ki, Altaydan böyük köç həqiqətən baş verib və qədim Altay köçü tarixinin müxtəlif zaman kəsiyində denisovalılarla neandertallar bir biriləri ilə qarşılıqlı əlaqə qurublar.
Tədqiqatçıların öz dillərindən səslənən fikirlər belədir: "Bizim müasir elmimiz və bu sahədə çalışan tədqiqatçıların əksəriyyəti xüsusi olaraq qeyd edirlər ki, dünya üzrə Neandertal ardıcıllığının təxminən 90,7 faizi Hindistandadır və həmçinin söyləyirlər ki, Denisovan ardıcıllığının təxminən 51 faizi Hindistana xasdır".
Bu suallara da cavab tapmaq mümkün olub. Aparılan uzun tədqiqatlar sübut edib ki, hindlilərin mənşəyi ilə bağlı əsas sualın cavabı budur: müasir hindlilərdəki genetik müxtəlifliyin çox hissəsi ehtimala görə, Afrikadan 50.000 il əvvəl baş vermiş böyük köçlə bağlıdır, halbuki əvvəlki miqrasiya dalğaları bu ölkədə cüzi hiss olunacaq dərəcədə çox az genetik iz buraxıb.
Aparılan elmi araşdırmaların yekunlaşdığını deyən tədqiqatçıların əlavə ediblər ki, müasir dövr Hindistanında yaşayan böyük əhali kütləsi öz əcdadlarının haradan gəldiklərini təsəvvür etməyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-04-2024 00:11 | Bölmə: Slayd

Dünyada əhalinin ən sıx məskunlaşdığı Hindistan uzun müddət idi ki, genetik tədqiqatlardan kənarda idi. Tədqiqatçı alimlərin bu sahədə ləng hərəkəti bölgədə yaşayanların mənşəyini, genetik müxtəlifliyini aşkar edib anlamaqda elmdə böyük əhəmiyyət kəsb edə biləcək boşluğun yaranmasına səbəb olmuşdu.
Reyting.az xarici KİV-lərə istinadla bildirir ki, minlərlə genomun təhlili əsasında keçirilən, tarixi 50.000 il əvvələ gedib çıxan, bir müddət əvvəl başlanmış və hələ də davam edən elmi araşdırmalarla yenilik etməyə çalışan tədqiqatçılar qrupu tarixin lap qədim, maraqlı dövrlərinə nəzər salmaqla geniş tədqiq edilməyən Hindistanla bağlı elmi boşluğu doldurmağa çalışıb. Uzun müddət aparılan tədqiqatların nəticəsində müasir Hindistanın və burada yaşayanların əcdadlarının mürəkkəb nəsil ağacında bəzi təəccüb doğuran detallar üzə çıxıb.
2762 nəfərin DNT-si araşdırılıb
UC Berkeley populyasiyası üzrə mütəxəssis-genetik Elise Kerdoncuffun başçılıq etdiyi tədqiqat qrupu Hindistanda yaşayanları ziyarət edib, onlardan 2762 nəfərin DNT analizlərini ardıcıllıqla izləyiblər. Tədqiqat qrupu Hindistan ərazisini gəzib, həm kəndlərdən, həm şəhərlərdən, həm də bu ərazidə özünəməxsus bir özəlliklərə malik olub bəzi dillərdə danışan xalqlardan, müxtəlif qəbilələrdən, eləcə də müxtəlifliyi ilə seçilən kasta qruplarından nümunələr götürüblər. Tədqiqatçıların məqsədi Hindistanın müəyyən hissəsini araşdırmaq yox, böyük bir coğrafi bölgəni əhatə edən ərazilərdə yaşayanları öyrənmək olub.
Nəhayət, alimlər uğurlu başlanğıcla indiyədək davam edən tədqiqatla Hindistanın heyrətamiz müxtəlifliyini aşkarlaya biliblər. Tədqiqatın məqsədi - lap çoxdan hədəflənən və həssas sahədə aparılan araşdırmalar nəticəsiz qalmayıb. Tədqiqatçılar mühüm olan sualların hamısına olmasa da, bir qisminə cavab tapa biliblər.
Alimlər əsasən 4 suala cavab axtarıb
Alimləri düşündürən ən vacib və böyük əhəmiyyət kəsb edən bir neçə sual olub. Tədqiqatçılar öz suallarını ümumi şəkildə belə sıralayıblar:
1. Yerli əhaliyə çevrilən hindlilər, indi isə bu ərazidə yaşayan müasir insanlar nə zaman, ilk dəfə nə vaxt və hansı səbəblərdən Afrika qitəsindən Hindistana gəliblər?
2. Həqiqətənmi onlar Afrikadan bu qitəyə yönəlmiş miqrant köçünün əsas hissəsi olub, yoxsa daha əvvəllərdən, lap qədim dövrlərdən bura köçüblər?
3. Bu insanlar bölgədə tədricən su sahilinin meydana çıxdığı qarışıq bir dövrdən sonra, bəlkə də lap əvvəllər indi müasir Hindistan adlanan ərazilərə gəliblər?
4. Altay kökənli və denisovkimilər adlandırılan, fərqli genetik koda sahib qədim insan qrupu olan tayfalarla neandertal toplumu doğrudanmı ilk dəfə Hindistan ərazisində görüşüblər?
Bu suallara, elmi müəmmalara cavab tapıb baş verənlərə aydınlıq gətirmək üçün Hindistanın təkrarolunmaz, həm də qədim bənzərsiz populyasiyalarında denisovalılar və neandertallar kimi arxaik insanların izi araşdırılaraq ətraflı öyrənilib, tədqiq edilib.
Min illər öncənin heyrətamiz məxfiliyi
Kerdoncuffun həmkarları qeyd ediblər ki, təqdim olunan ilk təhlillər görülmüş işlərin uğurundan xəbər verir. Tədqiqat qrupunun fikrincə, Hindistan əhalisinin tarixini ətraflı şəkildə başa düşüb araşdırmaq üçün həm də Avropadan kənardakı müxtəlif qrupları genomik tərəfdən (Molekulyar biologiyada, genetika sahələrində genom orqanizmdəki bütün genetik məlumatların toplusudur. 1 DNT-nin, yaxud RNT viruslarında RNT-nin nukleotid ardıcıllığından ibarətdir) geniş və ətraflı araşdırmaq, müasir elmə mükəmməl şəkildə töhfə verəcək, yeniliklərə səbəb ola biləcək araşdırmalar aparıb dəqiq nəticələr əldə etmək gərəkdir.
Alimlərin fikrincə, bununla yanaşı xeyli müqayisələr aparılmalı və nüvə genomu tədqiqatlarının bir sahə kimi daha çox öyrənilib genişləndirilməsi vacibdir.
Bundan əvvəl aparılmış elmi tədqiqatların əksəriyyətində göstərilirdi ki, hindlilərin əsl mənşəyi üç əsas əcdad qrupuna aiddir. Alimlərin fikrincə, eradan öncə, 4700-cü, yaxud da 3000-ci illər arasında indiki Hindistana, bu yarımadaya gələnlər kök etibarı ilə Pers və ya iranlı fermerlərin nəsilləri olub.
Lakin aparılan digər bir elmi araşdırmada eradan əvvəl, 3000-ci illərdən az sonra Avrasiyanın çöllərindən Hindistana köç etmiş çobanları yerli xalqın uluları, hindlilərin məhz çoban tayfalarından törədiyini sübuta yetirməyə çalışırlar. Mövzuya fərqli prizmadan baxan bəzi alimlər isə tarixi və təkzibedilməz fakt olaraq maraqlı səslənən tək bir versiya irəli sürürlər. Alimlərin qənaətincə, onlar min illər boyu bu bölgədə yaşayan yerlilər olaraq əslində elə Cənubi Asiya sakinlərinin ilk nəsilləri hesab olunmalıdır. Bu fikri daha çox müdafiə edən alimlərin uzun illər boyu apardıqları tədqiqatlara, elmi araşdırmalara görə qədim zamanlarda özlərinə ancaq tək peşə seçən ovçu-yığıcıların, ehtiyat üçün ərzaq toplayanların böyük qismi bu ərazidə əlverişli mühitə uyğunlaşdıqlarına görə heç yerə köçməyiblər. Onların hamısı yerli xalq olaraq Hindistanda yaşayıb və burada nəsil artırıblar.
İranla əlaqəli qruplar
Aparılan son tədqiqatların əsas nəticələri bir daha sübut edir ki, adıçəkilən hər üç qrupun mənşəyi müasir hindlilərin gen yaddaşından itməyib, qəribə səslənsə də, heyrətamiz müxtəlifliklər var. Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq yenə də elmi baxımdan çox əhəmiyyətli nümunələr müəyyən edilib.
Tədqiqatçılar qrupuna daxil olanlar mövzu ilə bağlı deyiblər: "Andaman kökənli sayılanlar ilə, ovçu-toplayıcılarla əlaqəli əcdadların nisbəti ən çox Hindistanın cənubunda, ən az isə şimalda aşkar edildi və müəyyən dil, kasta qrupları arasında bu genom daha yüksək idi. Bu isə qədim qarışıq hadisələr fonunda bölgədə bəzi dillərin yayılmasını, Hindistanda ənənəvi kasta sisteminin tarixi ilə bağlılığının, əlaqəsinin olduğunu sübuta yetirir".
İranla əlaqəli olan qruplardan çıxarılmış ən qədim DNT-nin müasir hindlilərin genomik ardıcıllığına necə töhfə verə biləcəyini təhlil edən tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, ən çox ehtimal olunan variant hazırda müzakirə edilən digər bir mövzudur - Yəni Tacikistan ərazisindəki, tarixi çox qədimlərə gedib çıxan kənd təsərrüfatı mərkəzi kimi tanınan Sarazmlı köçəri maldarlarının axını mövzusu.
Daha bir yenilik: Altaydan böyük köç
Əvvəlki arxeoloji tədqiqatlar da Sarazm və Cənubi Asiya arasındakı ticarət əlaqələrinə işarə edir, lakin tədqiqatçıların apardığı araşdırmalar nəticəsində bunun da birtərəfli əlaqə olmadığı üzə çıxıb. Beləliklə, ilk dəfə qədim İran əcdadları arasında hindli genetikasının izlərinə malik olan oxşar bir fərd tapılıb.
Araşdırmaya davam edənlərin səyi nəticəsində o da aşkar edilib ki, belə bir maraqlı, həm də qədim ərazidə yaşayan müasir hindlilər öz genetik materiallarının 1-2 faizini avropalılar və amerikalılar kimi neandertallardan, denisovalılar təki arxaik hominidlərdən miras alırlar.
Təəccüblü olan daha bir yenilik odur ki, tədqiqatçılar tərəfindən geniş və dəqiq araşdırılıb təhlil edilən genomlar digər bir populyasiyalarla müqayisədə neandertal və denisovalılara məxsus genlərin çox əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlifliyini ehtiva edir. Elm adamlarının fikrincə, bu, bir daha sübut edir ki, Altaydan böyük köç həqiqətən baş verib və qədim Altay köçü tarixinin müxtəlif zaman kəsiyində denisovalılarla neandertallar bir biriləri ilə qarşılıqlı əlaqə qurublar.
Tədqiqatçıların öz dillərindən səslənən fikirlər belədir: "Bizim müasir elmimiz və bu sahədə çalışan tədqiqatçıların əksəriyyəti xüsusi olaraq qeyd edirlər ki, dünya üzrə Neandertal ardıcıllığının təxminən 90,7 faizi Hindistandadır və həmçinin söyləyirlər ki, Denisovan ardıcıllığının təxminən 51 faizi Hindistana xasdır".
Bu suallara da cavab tapmaq mümkün olub. Aparılan uzun tədqiqatlar sübut edib ki, hindlilərin mənşəyi ilə bağlı əsas sualın cavabı budur: müasir hindlilərdəki genetik müxtəlifliyin çox hissəsi ehtimala görə, Afrikadan 50.000 il əvvəl baş vermiş böyük köçlə bağlıdır, halbuki əvvəlki miqrasiya dalğaları bu ölkədə cüzi hiss olunacaq dərəcədə çox az genetik iz buraxıb.
Aparılan elmi araşdırmaların yekunlaşdığını deyən tədqiqatçıların əlavə ediblər ki, müasir dövr Hindistanında yaşayan böyük əhali kütləsi öz əcdadlarının haradan gəldiklərini təsəvvür etməyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:45
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
Bu gün, 16:46
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
Bu gün, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
Bu gün, 14:15
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Bu gün, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
Bu gün, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
Bu gün, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
Dünən, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
Dünən, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-06-2025, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir
21-06-2025, 19:32
DTX-nın saxladığı sabiq icra başçısı həbs edilib
21-06-2025, 18:12
“Real Ermənistan” erməniləri niyə qorxudur?
21-06-2025, 16:45
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
21-06-2025, 15:58
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
21-06-2025, 13:08
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
21-06-2025, 12:54
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
21-06-2025, 11:50
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
20-06-2025, 16:26
Professor: İraq ssenarisi İranda təkrar olunur
20-06-2025, 12:30
İsrail-İran davası: Münaqişənin sonu necə görünür?
20-06-2025, 11:08
Paşinyan Türkiyədə sülh sazişini müzakirə edəcək
20-06-2025, 09:12
DTX-nın saxladığı vitse-prezidentin məhkəməsi başlayıb
19-06-2025, 13:36
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq