Bir il ərzində 4 nazirin müəmmalı ölümü: bəziləri bunu MKİ-nin “səssiz qətli” hesab edir
Tarix: 02-12-2019 01:14 | Bölmə: Slayd
Bir il ərzində 4 nazirin müəmmalı ölümü: bəziləri bunu MKİ-nin “səssiz qətli” hesab edir

1984-cü ilin dekabr ayında, hələ SSRİ-yə Brejnev rəhbərlik etdiyi vaxtlarda Müdafiə naziri Dmitri Ustinov sirli bir xəstəlikdən dünyasını dəyişib. Onun ölümündən sonra bir il ərzində Varşava Müqaviləsi Təşkilatı ölkələrinin daha 3 müdafiə naziri də həyatı ilə vidalaşıb.

Çoxlarının fikrincə, generallar Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (MKİ) agentləri tərəfindən məhv ediliblər.

1984-cü il SSRİ-nin 76 yaşlı Müdafiə naziri Dmitri Ustinov üçün çətin olub. Hakimiyyətə gələn Konstantin Çernenko çoxdankı müttəfiqinin dəstəyinə çox ehtiyac duyurdu. Səhhəti marşala yaşlı vaxtında ağır yükə tab gətirməsinə imkan verirdi.

Müasirləri xatirələrində bildirirlər ki, Ustinov gündə 4-4,5 saat yatırdı. 1984-cü il sentyabrın 5-dən 14-dək nazir Varşava Müqaviləsi Təşkilatının Çexoslavakiyada keçirilən “Qalxan-84” təlimlərində iştirak etmişdi.

Kremlin həkimi Yevgeni Çazovun yazdığına görə, qardaş ölkədən qayıdan Ustinov özünü pis hiss edib, onun “yüngül temperaturu və ağciyərində dəyişiklik" olub. Ancaq tibbi rəyə görə, xəstəlik oktyabrda başlayıb.

General-polkovnik Leonid İvaşov xatirələrində bildirir ki, hələ sentyabr ayının axırında Soçidə məzuniyyətdə olarkən, marşal xəstəlik əlamətlərini hiss etməyib və hətta dənizdə çimib. Lakin sonra Müdafiə nazirində qan zəhərlənməsi ilə müşayiət olunan pnevmoniya inkişaf edib.

Sonradan aorta anevrizmasının yırtılması əlamətləri də özünü biruzə verib və yüksək vəzifəli xəstə əməliyyat edilib. Lakin Ustinovun vəziyyəti yalnız pisləşib, qan laxtalanması dayanıb, qaraciyəri və böyrəkləri fəaliyyətini dayandırıb. Nəticədə 1984-cü il dekabrın 20-də Dmitri Ustinov kəskin ürək çatışmazlığından vəfat edib (yatılı olarkən).

Bir ay sonra, 1985-ci il yanvarın 15-də “Qalxan-84”ün iştirakçısı olan Çexoslovakiyanın Milli müdafiə naziri Martin Dzur ölüb. “New York Times”in xəbərinə görə, onun ölümünün səbəbi “uzun və ağır xəstəliyi” olub.

Daha iki müəmmalı ölüm 11 aydan sonra baş verib. 1985-ci il dekabrın 2-də Almaniya Demokratik Respublikasının Milli müdafiə naziri, 75 yaşlı Haynts Qofman, 2 həftə sonra Macarıstanın Müdafiə naziri, general İştvan Olax ölüblər.

Bəzi məlumatlara görə, hər iki halda Dzura və Ustinovla baş verdiyi kimi, oxşar əlamətlər müşahidə olunub. Varşava Müqaviləsi Təşkilatına üzv ölkələrin hərbi rəhbərlərinin ölümlərinin sinxronikası Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin “əlinin uzunluğu”ndan xəbər verib. Bu, texniki cəhətdən laboratoriyada hazırlanan bəzi odadavamlı virus ilə nazirlərin yoluxdurulma prosesi nəticəsində həyata keçirilə bilərdi.

Qərb və sosialist düşərgəsi o zaman Polşa Xalq Respublikasındakı vəziyyətə görə kəskin qarşıdurmada idilər. 1980-cı illərin əvvəllərində “Həmrəylik” hərəkatı sosialist hakimiyyətini istənilən an süpürüb-silməklə hədələyidi. Ardınca Şərqi Avropadakı digər rejimlər də domino prinsipi ilə “səpilə” bilərdi.

Polşaya qarşı sərt tədbirlərin tərəfdarı “Stalinin öz naziri” şöhrətinə sahib olan Ustinov hesab edilirdi. Pravoslav kommunist baxışları da üç rəhbərin qəflətən ölümü ilə bağlı şübhələrdə üst-üstə düşürdü.

Akademik Aleksandr Yakovlevin fikrincə, Varşava Müqaviləsi Təşkilatının ordu generalları sosialist düşərgəsində hərbi çevriliş edib hər yerdə hərbi vəziyyət qurmaq haqda düşünüblər. Əlbəttə, belə perspektiv ABŞ-ın niyyətinə uyğun gəlmirdi və strateji düşmənin güclənməsindən qorxurdular.

Sui-qəsd nəzəriyyəsindən fərqli olaraq, daha praqmatik düşüncəli tədqiqatçılar nazirlərin ölümünü təbii səbəblərlə əlaqələndirirlər. Onların fikrincə, Şərqi Avropanın kommunist elitası öz yerlərini ölənə qədər qoruyan "gerontokratlar"dan ("yaşlı hökmdarlar") ibarət idi. Hələ 1980-ci ildə SSRİ-də "beş illik möhtəşəm cənazə" adlanan mərhələ başlamışdı. Nazirlər Sovetinin sədri, 76 yaşlı Aleksey Kosıgin Siyasi Büronun ilk ölən üzvü idi. Onun ardınca Brejnev, Andropov, Suslov öldülər. Beləliklə, Ustinovun və onun həmkarlarının dəfni yalnız siyahıya əlavə olunurdu.

Ancaq bu ehtimalın tərəfdarları faktı qulaqardına vururdular ki, Dzur və Olax o qədər də yaşlı (birincinin 65, ikincinin 58 yaşı vardı) deyildilər.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}