19:18 / 18-07-2025
Ali Məhkəmə “Meydan” TV ilə bağlı qərarı qüvvədə saxlayıb
19:10 / 18-07-2025
Ukraynada daha bir azərbaycanlı hərbçi həlak olub
18:00 / 18-07-2025
Oleq Bakinski: "Mənə bəraət verin"
17:55 / 18-07-2025
Ramiz Məmmədov "Şamaxı"dan ayrılıb
17:51 / 18-07-2025
Alimlər yeni planet kəşf ediblər
17:42 / 18-07-2025
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
17:21 / 18-07-2025
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
17:17 / 18-07-2025
"Qarabağ" hücumçu ilə vidalaşıb
17:08 / 18-07-2025
Britaniya Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirib
16:48 / 18-07-2025
Prezident Xocalıda sakinlərlə görüşüb - Maraqlı dialoq
16:40 / 18-07-2025
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
16:20 / 18-07-2025
XİN: "Azərbaycan Suriyada baş verən prosesləri yaxından izləyir"
16:14 / 18-07-2025
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
16:10 / 18-07-2025
Azad İsazadə: Yaxın Şərqin təhlükəsizliyini yalnız iki qüvvə təmin edə bilər
16:10 / 18-07-2025
Həbsdəki oğluna narkotik gətirən ata tutulub
16:06 / 18-07-2025
“Xəzər TV”-yə xəbərdarlıq edilib
15:57 / 18-07-2025
Premyer Liqa: 2025/2026 mövsümünün püşkatması olub
15:38 / 18-07-2025
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
15:34 / 18-07-2025
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
15:23 / 18-07-2025
“AzSığorta” ASC-yə icrası məcburi sərəncam verilib
14:49 / 18-07-2025
Vaxtilə Ermənistanda işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verib
14:35 / 18-07-2025
Prezident Xocalı kərpic zavodunun açılışını edib - Fotolar
13:41 / 18-07-2025
Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reysləri bərpa olunur
13:33 / 18-07-2025
Əcnəbilərin çimərliyə getməsinə qadağa qoyulub
13:21 / 18-07-2025
İlham Əliyev tarixi məscid binasının bərpadan sonra açılışında iştirak edib - Fotolar
13:18 / 18-07-2025
Dron hücumları dünya bazarında nefti bahalaşdırır
13:07 / 18-07-2025
ABŞ öz vətəndaşlarını Suriyanı tərk etməyə çağırır
12:58 / 18-07-2025
81 cinayətkar xüsusi reyslə Əfqanıstana uçur
12:51 / 18-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14:26 / 14-07-2025

14:30 / 14-07-2025

11:18 / 14-07-2025

07:40 / 16-07-2025

09:15 / 14-07-2025

10:54 / 16-07-2025

17:53 / 14-07-2025

14:56 / 16-07-2025

11:19 / 17-07-2025

12:18 / 16-07-2025

11:57 / 16-07-2025

10:50 / 14-07-2025

Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma

2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.

Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.

Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır

Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma

2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.

Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.

Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır

Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:42
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
Bu gün, 17:21
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
Bu gün, 16:10
Həbsdəki oğluna narkotik gətirən ata tutulub
Bu gün, 15:34
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
Bu gün, 12:58
81 cinayətkar xüsusi reyslə Əfqanıstana uçur
Bu gün, 12:51
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 11:23
Bağçalara uşaq qəbulu başlayıb
Bu gün, 08:43
Tramp “The Wall Street Journal”ı məhkəməyə verir
Dünən, 19:06
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:51
Respublika çempionu kanalda boğulub
Dünən, 12:41
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Video
Dünən, 12:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:43
Marsdan gələn meteorit rekord qiymətə satılıb
16-07-2025, 18:14
17 yaşlı şəxs Yuxarı Şirvan kanalında batıb
16-07-2025, 16:52
Bakıda qadın güllələnib: şübhəli şəxs klinika direktoru olan həyat yoldaşıdır - Yenilənib
16-07-2025, 15:12
Mədəniyyət Nazirliyinin tenderi ləğv olunub
16-07-2025, 14:44
Oğuzda üzərinə ağac düşən 34 yaşlı şəxs ölüb
16-07-2025, 13:01
General vəzifədən azad edilib? - Açıqlama
16-07-2025, 12:42
Sabah 40 dərəcə isti olacaq
16-07-2025, 12:30
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
16-07-2025, 12:04
Rezidentura və magistratura imtahanları elektronlaşdırılacaq
16-07-2025, 11:47
DİM sədri: "Ali məktəblərdə ödənişli əsaslarla olan yerlərin 90% dolacağı gözlənilir"
16-07-2025, 09:05
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb
16-07-2025, 08:44
İtkin düşən helikopterin qalıqları tapılıb
16-07-2025, 08:30
İctimaiyyət İlon Maskın məxfi “açarı”ndan xəbər tutub
15-07-2025, 15:25
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15-07-2025, 14:49
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
15-07-2025, 13:46
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
15-07-2025, 12:35
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
15-07-2025, 11:43
Tələbələrin köçürülməsinə start verilir
15-07-2025, 10:49
Xəstəxanaya yerləşdirilən məktəbli vəfat edib
15-07-2025, 10:27
Kəlbəcərdə 3 tondan artıq çətənə bitkisi məhv edilib
15-07-2025, 08:02
Mask “Starship” prototipinin onuncu uçuşunu elan edib
14-07-2025, 17:53
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
14-07-2025, 17:33
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
14-07-2025, 16:04
"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb
14-07-2025, 15:55
Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto
14-07-2025, 14:11
Tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqə başlayır
14-07-2025, 14:08
Müəllimlərin attestasiyası ilə bağlı daha bir rəsmi - Açıqlama
14-07-2025, 13:51
31 yaşlı şəxsi Ağdərədə elektrik cərəyan vurub öldürüb
14-07-2025, 12:42
DİM: "Yüksək nəticə göstərən abituriyentlərin böyük əksəriyyətinin..."
14-07-2025, 12:37
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
14-07-2025, 12:15
Borclunun üzərinə həbs qoyulmuş əmlakının satış qaydası dəyişib
14-07-2025, 10:24
Bakıda ağır qəza: ölən və yaralılar var
14-07-2025, 08:52
Göydələn Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb - Foto
13-07-2025, 16:39
Yol qəzasında 3 nəfər ölüb
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq