10:36 / 03-07-2025
Əliyevlə Paşinyanın Dubayda görüşü planlaşdırılır
10:32 / 03-07-2025
“İçərişəhər” Dövlət-Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin tenderi ləğv edilib
10:27 / 03-07-2025
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb
10:19 / 03-07-2025
Hindistanda təbii fəlakət: 50-dən çox insan ölüb
10:00 / 03-07-2025
Avropa İttifaqı Çinə sərt xəbərdarlıq edib
09:59 / 03-07-2025
"Lazurit" nəqliyyat dəhlizinin inkişafı müzakirə olunub
09:44 / 03-07-2025
Bir qrup şəxsin aylıq müavinəti dayandırılıb
09:22 / 03-07-2025
Qırğızıstan prezidenti Azərbaycana işgüzar səfərə gəlir
09:11 / 03-07-2025
İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq
09:07 / 03-07-2025
Rusiya üzərində 69 PUA vurulub
08:22 / 03-07-2025
Meladzenin Yurmala konsertində qalmaqal olub
08:12 / 03-07-2025
Marsın səhraya çevrilməsinə səbəb nədir?
08:08 / 03-07-2025
Bali sahillərində bərə batıb
08:03 / 03-07-2025
Odessada partlayışlar baş verib
07:59 / 03-07-2025
ABŞ-la hərbi ittifaqda, Rusiya ilə praqmatik münasibətdə
07:53 / 03-07-2025
Tramp Ukrayna ilə bağlı hansı addımı atacaq?
22:44 / 02-07-2025
Ayxan Cavadov Avropa çempionu olub
21:18 / 02-07-2025
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri görüşüblər - (Yenilənib) - Fotolar
21:11 / 02-07-2025
Göygöldə təcili tibbi yardım briqadasına hücum olub
20:57 / 02-07-2025
İlham Əliyev və Özbəkistan prezidenti “Sea Breeze”də - Fotolar
20:51 / 02-07-2025
Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlıların sayı səkkizə çatıb - Yenilənib
19:09 / 02-07-2025
Çexiya rusiyalı məmura sanksiya tətbiq edib
18:55 / 02-07-2025
Roma Papası Türkiyəyə səfər etmək niyyətindədir
18:41 / 02-07-2025
Türkiyədə yenidən zəlzələ baş verib
18:32 / 02-07-2025
Bakıda “Özbəkistan” parkının təməli qoyulub
18:01 / 02-07-2025
Kibercinayətkarlıqda təqsirləndirilən dəstə üzvlərinin məhkəməsi başlayıb
17:54 / 02-07-2025
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşüb
17:25 / 02-07-2025
Rusiyanın Bakıdakı səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
17:18 / 02-07-2025
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
13:16 / 29-06-2025

17:57 / 30-06-2025

15:08 / 30-06-2025

11:12 / 28-06-2025

21:03 / 30-06-2025

13:20 / 29-06-2025

13:01 / 01-07-2025

00:40 / 29-06-2025

21:41 / 28-06-2025

13:16 / 02-07-2025

14:15 / 30-06-2025

Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma

2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.

Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.

Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır

Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma

2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.

Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.

Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır

Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:12
Marsın səhraya çevrilməsinə səbəb nədir?
Dünən, 13:27
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 13:23
Polis Akademiyasında Məzun Günü keçirilib - Video
Dünən, 11:45
Nazir şöbə müdirini vəzifədən azad edib
Dünən, 08:10
Üzən qazma platforması batıb
1-07-2025, 17:23
Vəzifəli şəxslərin cinayət işini məhkəməyə göndəriblər
1-07-2025, 16:26
Beş şagirdimiz Azərbaycanı Yunanıstanda təmsil edəcək - Fotolar
1-07-2025, 15:47
Professor zəlzələ ilə bağlı xəbərdarlıq edir - Foto
1-07-2025, 14:08
Fransada istilər səbəbindən məktəblər bağlanıb
1-07-2025, 11:44
Yekaterinburqda öldürülən qadaşlarla bağlı ekspertiza rəyi açıqlanıb
1-07-2025, 08:11
“Trump Victory” ətiri satışdadır
30-06-2025, 16:10
İyul ayının hava proqnozu açıqlanıb
30-06-2025, 13:24
"Azərbaycanfilm"dəki partlayışla bağlı cinayət işi açılıb
30-06-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
30-06-2025, 12:55
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi ilə bağlı qərar verib
30-06-2025, 10:12
Dinozavr skleti 6 milyon dollara hərraca çıxarılacaq
30-06-2025, 09:27
Hacıqabulda qəza: ölən və xəsarət alan var
30-06-2025, 08:23
Yanğınsöndürənləri atəşə tutublar
29-06-2025, 07:26
29 yaşlı şəxs qayınanasını qətlə yetirib, 3 nəfəri yaralayıb
28-06-2025, 08:32
Beş ay əvvəl Kürdə batan şəxsin meyiti tapılıb
27-06-2025, 12:57
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
27-06-2025, 00:25
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb - (Yenilənib)
27-06-2025, 00:02
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
26-06-2025, 18:04
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
26-06-2025, 16:30
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
26-06-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
25-06-2025, 22:36
MÜTDA: "7 müəllimin nəticəsi ləğv ediləcək"
25-06-2025, 18:00
Beynəlxalq axtarışa verilmiş şəxsi Rusiyaya təhvil verilib
25-06-2025, 17:44
“Azəriqaz”ın baş direktoruna müavin təyin olunub
25-06-2025, 16:45
Bakıda əməliyyat: saxlanılanlar var - Video
25-06-2025, 16:39
Toy karvanında "avtoş"luq edən sürücülər saxlanılıb
25-06-2025, 15:29
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
25-06-2025, 12:33
Bakıda minik maşını “KamAZ”la toqquşub - İki qadın xəsarət alıb
25-06-2025, 12:26
Qadınlara qarşı əxlaqsızlıq edən taksi sürücüsü saxlanılıb
25-06-2025, 12:03
İrandan daha 15 əcnəbi Azərbaycana təxliyə olunub
25-06-2025, 11:53
Vətəndaşları aldadan şəxs tutulub
25-06-2025, 11:50
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
25-06-2025, 11:05
İran generalların və nüvə alimlərinin dəfninə hazırlaşır
25-06-2025, 10:29
Qazilərə iki aydır dərmanlar verilmir
25-06-2025, 10:01
Məhkəmələrdə kargüzarlığın aparılması qaydası təsdiqlənib
25-06-2025, 08:27
Üç mindən çox avtomobili daşıyan gəmi üç həftə yandıqdan sonra batıb
25-06-2025, 07:46
ABŞ-da vəzifəli şəxslərə WhatsApp-dan istifadə qadağan edilib
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq