10:03 / 18-05-2025
Polşada prezident seçkisi keçirilir
08:36 / 18-05-2025
“Avroviziya-2025” mahnı müsabiqəsinin qalibi müəyyənləşib
19:28 / 17-05-2025
İranın konsorsium ideyası... - Tehran Körfəz qonşularına arxalanmaq istəyir
19:28 / 17-05-2025
General vəzifədən çıxarılıb
18:30 / 17-05-2025
Gəncədə 18 yaşlı gənc bıçaqlanıb
15:54 / 17-05-2025
Ədalət Partiyasına yeni sədr seçiblər - Yenilənib
13:59 / 17-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
13:15 / 17-05-2025
Dövlət qulluqçularının reyestri aparılacaq - Fərman
13:00 / 17-05-2025
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
12:52 / 17-05-2025
Prokurorluq və DİN məktəblinin ölümü ilə bağlı birgə məlumat yayıb
12:06 / 17-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
09:35 / 17-05-2025
Kim Çen In orduya "müharibəyə hazır ol" tapşırığı verib
09:32 / 17-05-2025
Səfir Trampa görə istefa verib
09:18 / 17-05-2025
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
00:07 / 17-05-2025
İlham Əliyev Azərbaycana dönüb
21:39 / 16-05-2025
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
21:31 / 16-05-2025
Ermənistan ordusunun cinayətləri ilə bağlı hesabat məhkəmədə nümayiş olunub - Yenilənib
19:47 / 16-05-2025
Bu generallar üçün yaş məhdudiyyəti ləğv edilir
19:17 / 16-05-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsində mülki iddia qaldırılıb
18:31 / 16-05-2025
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
18:20 / 16-05-2025
MDB-nin təhlükəsizlik orqanlarının növbəti iclası keçirilib - Fotolar
17:38 / 16-05-2025
Bu gün Əfv Komissiyası 100-dən çox müraciətə baxıb - (Yenilənib)
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
16:02 / 16-05-2025
İlham Əliyev Albaniyada Zirvə toplantısında - Yenilənib - Foto
15:57 / 16-05-2025
Qurani-Kərimi yandıran siyasətçini deportasiya ediblər
15:02 / 16-05-2025
15 gün sovetlərsiz yaşayan Lənkəran...
14:52 / 16-05-2025
Makron Azərbaycan prezidenti ilə görüşüb
14:28 / 16-05-2025
Prezident Jelka Tsviyanoviç ilə görüşüb
14:21 / 16-05-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqı rəhbərləri ilə görüşüb - Fotolar
13:04 / 13-05-2025
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
18:10 / 13-05-2025
Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
17:13 / 13-05-2025
Azərbaycanın Hərbi prokuroru təyin edilib - Sərəncam
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
23:22 / 14-05-2025
Qələm fədailərindən biri... - Foto
21:28 / 13-05-2025
Azərbaycanın Su-25 təyyarələri “Anadolu Ankası-2025” təlimində - Video
10:14 / 15-05-2025
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
10:51 / 13-05-2025
Xalq artisti: "Televiziyada “ləçər kişi” obrazı yaranıb"
11:28 / 13-05-2025
İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir
15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
14:17 / 13-05-2025
Sərdar Cəlaloğlu: PKK dəstəyini itirib, bazası sıradan çıxıb
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma
2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.
Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.
Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır
Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-11-2021 16:47 | Bölmə: Cəmiyyət / Araşdırma
2021-ci il avqustun sonunadək COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı dünyada səkkiz milyon tondan artıq plastik tullantı əmələ gəlib.
“Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalı Çin və Amerika tədqiqatçılarının pandemiyanın vurduğu ekoloji ziyanla bağlı məqaləsini dərc edib. Birgə araşdırmanın nəticələrinə əsasən, plastik qabların 25 milyondan çoxu artıq okeanlarda toplanıb.
Kaliforniya və Nankin universitetlərinin alimləri tullantıların həcmini hesablamaqdan ötrü 193 ölkənin su hövzəsində pandemiya nəticəsində əmələ gələn plastik zibilin (maskalar, test dəstləri, xəstəxanaların qab tullantıları) yayılma modelindən istifadə ediblər. Yəni, onun günəş şüalarının və planktonun təsiri altında parçalanaraq okeanların səthi ilə hərəkət etməsini və suyun dibinə çökməsini izləyiblər.
Tədqiqatın gedişində aydın olub ki, COVID-19 pandemiyası planetdə əlavə olaraq 8,6 milyon ton plastik tullantıların əmələ gəlməsinə səbəb olub. Həmin tullantıların 87,4 faizi məhz xəstəxanaların payına düşür. Bu həcmin 7,6 faizi birdəfəlik maskaların, 0,3 faizi testlərin payına düşür. Okeanlarda toplanan plastik zibilin 25,9 min tonunu çaylar axıdır ki, bunun da 73 faizi Asiya çaylarından daxil olur. Üç ən böyük çirkləndirmə mənbəyi - Şatt-əl-Ərəb, Hind və Yantzı çaylarıdır, altıncı sırada Amur çayı gəlir. Okean çirklənməsinin cəmi 11 faizi Avropa çaylarının payına düşür.
Çin və Amerika tədqiqatçılarının qənaətinə görə, hazırda okeanlarda qərar tutmuş plastik zibil üç-beş ildən sonra ya çimərliklərdə peyda olacaq, ya da okeanın dibinə çökəcək. Eyni zamanda, zibilin bir hissəsi hələ uzun müddət okeanların hövzələrində qalacaq. Bu fakt tədqiqatçıları xüsusi olaraq narahat edir, çünki, 2025-ci ildə həmin Şimal buzlu okeanda plastik yığınından yeni qütb dairəsi əmələ gələ bilər.
Plastikdan dizel yanacağı da alınır
Sintetik polimer materialından hazırlanan plastmas qabların istifadə sahələrini sadalamaqla qurtarmaz. Onlardan ən müxtəlif məhsulların - elektrik cihazlarının, mebelin, uşaq oyuncaqlarının, tibbi avadanlığın qablaşdırılmasında istifadə olunur. Fəqət bu materialların böyük qisminin istehsal prosesini ekoloji cəhətdən zərərsiz saymaq çox çətindir. Bu məhsullar, bir qayda olaraq, neftdən, kömürdən və təbii qazdan alınan polimerlərdən hazırlanır. Plastikin xarab olması, çürüməsi isə neçə yüz illər davam edə bilər. Deməli, onları təkrar emala göndərmək lazımdır. Alimlərin qənaətinə görə, ümumiyyətlə, plastik qabların yenidən emalı elə də çətin proses deyil. Sadəcə, məhsulu xırdalamaq, əritmək, sonra da ondan yeni məhsullar, o cümlədən, dizel yanacağı almaq mümkündür.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 12:06
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
16-05-2025, 21:39
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
16-05-2025, 18:31
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
16-05-2025, 12:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
16-05-2025, 11:02
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxsi həbsdə ölüb
16-05-2025, 10:33
Həbsdəki oğluna narkotik keçirmək istəyən qadın saxlanılıb
16-05-2025, 08:19
Rusiya jurnalist və siyasi fəal İlya Azarı axtarır
15-05-2025, 23:13
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
15-05-2025, 18:45
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Elçin Mirzəbəyli olub - Fotolar
15-05-2025, 16:25
Ölən ulduzun səs yazısını mahnıya çeviriblər
15-05-2025, 14:16
Vəzifə arzusu həkimə baha başa gəlib - Məhkəmə prosesi
15-05-2025, 13:41
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
15-05-2025, 11:44
Natiq Məmmədli: "Gənc jurnalistlərə demək istəyirəm ki..."
15-05-2025, 11:30
Məmurların cinayət işində prokurorluq əməkdaşı ifadə verib
15-05-2025, 09:58
Dövlətə xəyanətdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayıb
15-05-2025, 00:12
Azərbaycanlı tələbənin meyiti 40 gün sonra Kür çayından tapılıb
14-05-2025, 23:10
İnsanlar Marsda yaşaya bilərmi?
14-05-2025, 19:38
Rusiya azərbaycanlı blogeri axtarışa verib - Foto
14-05-2025, 17:47
Zəngin qadın bahalı çanta götürməyi utancverici sayır
14-05-2025, 17:44
Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür
14-05-2025, 17:02
Maşın 11-ci sinif şagirdini vuraraq öldürüb
14-05-2025, 16:01
İlhamə Elşadqızı: "Narkoman deyiləm..."
14-05-2025, 15:20
Keçmiş mətbuat katibi İcra Hakimiyyətindəki vəzifəsindən ayrılııb
14-05-2025, 12:42
Nazirliyin sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
14-05-2025, 12:29
Sabah leysan yağacaq
14-05-2025, 09:43
Ay torpağından oksigen hasil edəcəklər - Fotolar
13-05-2025, 23:00
Xəstəxanaya direktor təyinatı olub
13-05-2025, 21:12
Nalayiq hərəkətlər edən vəzifəli şəxs işdən qovulub
13-05-2025, 16:00
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
13-05-2025, 15:02
Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal
13-05-2025, 12:46
Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub
13-05-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
13-05-2025, 10:37
İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib
13-05-2025, 09:48
İcra başçısı Ali Məhkəmənin qərarını icra etmir
13-05-2025, 08:21
Sakit okeanda zəlzələ baş verib
13-05-2025, 00:33
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi qəfil vəfat edib
12-05-2025, 21:24
"Son zəng" üçün pul tələb edən məktəb direktoru vəzifədən çıxarılıb
12-05-2025, 18:26
Bir milyon dollarlıq qarışqa yükü tutulub - Foto
12-05-2025, 17:18
1868 müəllim iş yerini dəyişib
12-05-2025, 15:07
Daha 77 mina, 274 PHS aşkar ediblər - Foto
12-05-2025, 13:41
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Proqnoz
12-05-2025, 12:50
Buraxılış imtahanının cavabları açıqlanıb
12-05-2025, 12:37
GEM qızılca ilə bağlı məlumat yayıb
12-05-2025, 10:02
Rabitə naqilini dirəkdən kəsib oğurlayanlar tutulublar
12-05-2025, 08:12
Yerin nüvəsindən siqnallar gəlir
10-05-2025, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
9-05-2025, 19:20
207 nömrəli məktəbdə 150 manatdan pul yığılması iddiası araşdırılır
8-05-2025, 20:33
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
8-05-2025, 18:15
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
26-05-2018, 21:11
On ikinci imza - Hacı Mirzə Səlim Axundzadə
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
