16:58 / 20-06-2019
"Müəyyən qüvvələr var ki..." - Oqtay Əsədovla gürcü spikerdən "Keşikçidağ"la bağlı mühüm açıqlamalar
16:53 / 20-06-2019
QAT sədri MTRŞ-nın rəhbəri ilə görüşüb - Foto
16:36 / 20-06-2019
“Əmi” ləqəbli narkotacir tutuldu
16:30 / 20-06-2019
Bakıda külli miqdarda narkotik dövriyyədən çıxarılıb
16:10 / 20-06-2019
İntihar edən məktəblinin qəbri təhqir edilib - Yeni cinayət işi başlanıb
16:01 / 20-06-2019
Nazirlik bədii, sənədli və animasiya film ssenarilərinin qaliblərini açıqladı - Siyahı
15:50 / 20-06-2019
Xüsusi qabiliyyət tələb edən ixtisaslar üzrə qeydiyyata start verildi
15:46 / 20-06-2019
Rəsədxana maqnit qasırğası ilə bağlı açıqlama yaydı
15:33 / 20-06-2019
Ərdoğan: "Türkiyə Qafqazdakı münaqişələrə biganə qala bilməz"
15:11 / 20-06-2019
General yeni rəis təyin etdi - Dövlət Xidmətində dəyişiklik
15:10 / 20-06-2019
FIFA Afrika futbolunun idarəçiliyini tam şəkildə üzərinə götürəcək
14:53 / 20-06-2019
Prezident İlham Əliyevə “Dostluq” medalı verildi
14:40 / 20-06-2019
Bilgəhdə Rusiya vətəndaşı avtomobillə piyadanı vurdu
14:29 / 20-06-2019
Rusiyadan Azərbaycana gələn avtomobildə qanunsuz yolla keçirilən siqaretlər aşkarlandı
14:14 / 20-06-2019
PA-nın şöbə müdiri: “Hazırda ölkədə dövlət qulluqçularının sayı 29 min 127 nəfərdir"
14:14 / 20-06-2019
Putin “qanuni oğru”ları tacqoymadan məhrum edib - Foto
14:06 / 20-06-2019
Gələn ilin yanvarın 1-dən bütün pensiyalar artacaq - 15 faiz
13:49 / 20-06-2019
Ağsuda qadını ölümlə hədələyən şəxs tərksilah edildi
13:41 / 20-06-2019
Deputat yenidən baş katib seçildi - QDİƏT PA-da
13:16 / 20-06-2019
Parlament sədri Azərbaycana gəlib
13:12 / 20-06-2019
726 şagird və abituriyentin qiymətinə dəyişiklik olundu
13:06 / 20-06-2019
Bakıda isti olacaq, bölgələrə yağacaq
13:03 / 20-06-2019
I və IV qruplar üzrə imtahan başlayır - Bu tarixdə
13:02 / 20-06-2019
Uşaq pulları bərpa oluna bilər - Deputat
12:47 / 20-06-2019
2,1 milyondan çox insanın maaş və pensiyasında artım olacaq - Nazirlik açıqlama yaydı
12:31 / 20-06-2019
ABŞ və Çin liderlərinin görüşünə hazırlıq görülür
12:25 / 20-06-2019
Murad Dadaşovun tədbirə dəvət olunması etirazla qarşılanıb
12:11 / 20-06-2019
Azərbaycanla Rusiya arasında sərhəd... - Dağlıq ərazilər sərhəd nişanları ilə işarələnəcək
11:59 / 20-06-2019
Dövlət büdcəsində dəyişikliklər ediləcək - Layihə
19:45 / 18-06-2019
Müəllimlərin və hərbçilərin maaşı artırıldı - Sərəncam
10:05 / 16-06-2019
Məktəblərdə yeni layihənin icrasına başlanacaq - Nazir
20:05 / 18-06-2019
DİN, DTX, DSX, MSK, AMEA, FHN... - Prezident onların da maaşını qaldırdı - SİYAHI
13:14 / 19-06-2019
Nazir 1775 müəllimin iş yeri ilə bağlı əmr verdi
01:16 / 16-06-2019
Dəhşətli qəzada 7 nəfər öldü
20:40 / 15-06-2019
Sabirabadda məktəbli özünü öldürdü
13:39 / 18-06-2019
Eks-prezident ailəsi ilə ABŞ-a qaçdı: “Daha bacarmıram...”
21:49 / 19-06-2019
Qənirə Paşayeva: “Bütün xəstəxanalarda klinik tibbi protokol olmalıdır”
17:04 / 17-06-2019
Azərbaycanlı müğənni Moskvada saxlanıldı
18:25 / 15-06-2019
İlk qadın prezidentin andiçmə mərasimi keçirildi
00:22 / 17-06-2019
Məşhur müğənni gənc sevgilisi ilə evləndi
01:31 / 17-06-2019
PSJ-nin prezidenti klubda “ulduz” futbolçu görmək istəmir
Narkomanlığa qarşı necə mübarizə aparmalı?
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:30
Bakıda külli miqdarda narkotik dövriyyədən çıxarılıb
Bu gün, 14:40
Bilgəhdə Rusiya vətəndaşı avtomobillə piyadanı vurdu
Bu gün, 14:29
Rusiyadan Azərbaycana gələn avtomobildə qanunsuz yolla keçirilən siqaretlər aşkarlandı
Bu gün, 13:12
726 şagird və abituriyentin qiymətinə dəyişiklik olundu
Bu gün, 11:40
Dövlət qulluğuna qəbul üçün test imtahanı keçiriləcək
Bu gün, 09:59
Cəbhədə atəşkəs yenə pozulub
Dünən, 16:49
Nazir olimpiada qaliblərini mükafatlandırıb
Dünən, 11:49
Bakıda mənzildən pul və qızıl dolu seyf oğurlandı
Dünən, 10:41
Zaqatala sakini külli miqdarda narkotiklə tutuldu
Dünən, 10:03
Cəbhədə atəşkəs yenə pozulub
18-06-2019, 18:47
CASCFEN sonuncu seminarını Sabunçuda keçirib - Fotolar
18-06-2019, 16:39
Valideyn müəllimlərdən polisə şikayət etdi: "Oğlumdan pul istəyirlər"
18-06-2019, 16:33
İrandan Avropaya aparılan heroin Azərbaycanda tutuldu - Əməliyyat
18-06-2019, 15:52
Fədayə Laçının məhkəməsi yenə baş tutmadı
18-06-2019, 13:52
Kollegiya sədrindən vəkilin döyülməsinə reaksiya: "Araşdırmanın gedişindən razıyıq"
18-06-2019, 13:28
Sabiq deputat elm adamlarını qəzəbləndirib - Müraciət
18-06-2019, 13:21
Azərbaycan təhsil və səhiyyə ilə bağlı BMT-yə hesabat verəcək
18-06-2019, 12:52
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
18-06-2019, 12:38
Xaçmazdan Bakıya satmaq üçün narkotik gətirən şəxs postda saxlanılıb
18-06-2019, 11:08
Balakən sakininin evindən külli miqdarda narkotik çıxdı
18-06-2019, 10:38
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 18 nəfər saxlanılıb
18-06-2019, 10:12
Azərbaycanda ölümün əsas səbəbləri açıqlanıb
17-06-2019, 22:29
Şeyxülislamın yubileyi ilə bağlı keçirilən müsabiqənin qalibləri mükafatlandırıldı - FOTO
17-06-2019, 19:26
"Dəstəyiniz mənə böyük kömək oldu" - Telejurnalistdən ATV-nin açıqlamasına reaksiya
17-06-2019, 17:46
Sabirin büstü baxımsız vəziyyətdə qalıb: "Ya o büstü götürün, ya da..."
17-06-2019, 16:54
Azərbaycanda rektorun evi yağmalanıb
17-06-2019, 16:17
Satışa aparılan leş əti tutuldu
16-06-2019, 19:32
Çində 60-dan çox adam selin qurbanı oldu
16-06-2019, 16:45
Sumqayıtda ər arvadını bıçaqlayıb
16-06-2019, 15:51
ATV-də hazırladığı süjetə görə təqib olunan jurnalist: "Sabah dəqiqləşəcək ki, mən işdə qalıram, yoxsa yox"
16-06-2019, 15:22
9-cu sinif şagirdləri buraxılış imtahanı verdi
16-06-2019, 15:11
Baş nazirin xanımı cərimələndi
16-06-2019, 12:30
Bakıda isti olacaq, bölgələrdə yağış yağacaq - Proqnoz
16-06-2019, 10:30
Ermənistan silahlıları mövqelərimizi atəşə tutub
16-06-2019, 01:16
Dəhşətli qəzada 7 nəfər öldü
Sabiq baş nazir deyir ki, iqtidar əleyhdarları ilə nəinki parlament seçilərini, ümumilikdə seçki islahatını gündəmə gətirəcəklər
Sinan Oğan: “Qars bələdiyyəsinin Ermənistanla əlaqələr qurması və İrəvan-Van hava yolu səfərlərinin başlamasına ilk etiraz edən adam olduğum üçün ermənipərəstlərin hücumuna məruz qalıram”
Tanınmış iqtisadçı deyir ki, Beynəlxalq Bankla bağlı məsələlər dərindən araşdırılsaydı, yüksək vəzifəli məmurlar da məsuliyyətə cəlb olunardı
Fazil Mustafa deyir ki, ölkədə islahatın qarşısını almaq üçün müxtəlif problemlər yaradılır
Fərid Şəfiyev: “Rusiyada bəzi qüvvələr münaqişənin həllini istəsələr də, müəyyən qüvvələr münaqişənin uzanmasında maraqlıdırlar”
