14:18 / 09-05-2025
İlham Əliyev və birinci xanım Şuşada - (Yenilənib)
09:59 / 09-05-2025
Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
09:32 / 09-05-2025
SOCAR-da yeni təyinat olub
09:05 / 09-05-2025
Anqola prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
08:55 / 09-05-2025
Putin qədəhini “Qələbə və Sülhün şərəfinə!” qaldırıb
08:50 / 09-05-2025
Bayden: Trampın hakimiyyətə gəlməsində məsuliyyətim var
08:45 / 09-05-2025
Rumiyna göndərdiyi yardıma görə Kiyevdən təzminat umur
08:29 / 09-05-2025
Tramp “Dünya gözəli”nin təkilatçısı kimi danışır
08:15 / 09-05-2025
Si Cinpin: “Böhranın səbəbləri aradan qaldırılmalıdır”
00:03 / 09-05-2025
Prezident Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
23:44 / 08-05-2025
Pakistan Hindistana raketlərlə cavab verib
22:40 / 08-05-2025
BƏƏ prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
21:05 / 08-05-2025
Məhkəmə: Kəlbəcərin işğalını əks etdirən videomaterial nümayiş olunub - (Yenilənib)
20:33 / 08-05-2025
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
20:17 / 08-05-2025
Məşhur rejissor böyük faciəni ekranlaşdıracaq
19:31 / 08-05-2025
Putin və Si Cinpinin danışıqları 7 saatdan çox davam edib
18:40 / 08-05-2025
Pakistan Hindistanın 25 PUA-sını vurub
18:28 / 08-05-2025
95 milyard avroluq məhsula rüsum tətbiqinə hazırlaşırlar
18:15 / 08-05-2025
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
18:05 / 08-05-2025
AFFA klublara Premyer Liqada iştirak üçün lisenziya verib
17:59 / 08-05-2025
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
17:46 / 08-05-2025
DTX və DSX-dən birgə əməliyyat: bir nəfər saxlanılıb
17:30 / 08-05-2025
Tofiq Yaqublu ilə bağlı Azərbaycan prezidentinə müraciət ediblər
17:27 / 08-05-2025
Putinin “parad atəşkəsi” 734 dəfə pozulub
17:08 / 08-05-2025
Prezident mədəniyyət və elm xadimləri ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:07 / 08-05-2025
Nazirliyə 5 milyon manat ayrılıb
16:58 / 08-05-2025
İncəsənət xadimlərinə Prezident mükafatı verilib - (Siyahı)
16:51 / 08-05-2025
Tramp Ərdoğanı Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçilik etməyə çağırır
16:37 / 08-05-2025
Hindistan-Pakistan döyüşündə 125 qırıcı iştirak edib
16:31 / 08-05-2025
Fikrət Qocanın 90 illik yubileyi qeyd olunacaq
16:55 / 04-05-2025

10:50 / 05-05-2025

00:06 / 05-05-2025

19:52 / 04-05-2025

23:43 / 05-05-2025

07:53 / 05-05-2025

21:00 / 05-05-2025

21:33 / 05-05-2025

10:43 / 05-05-2025

13:21 / 07-05-2025

20:35 / 06-05-2025

08:40 / 05-05-2025

Narkomanlığa qarşı necə mübarizə aparmalı?
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:33
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
Dünən, 18:15
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
Dünən, 17:59
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
Dünən, 14:26
Rasim Məmmədov əmlaklarını geri istəyir
Dünən, 12:29
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 10:40
Şəhər prokurorluğunun yeni korpusu açılıb
Dünən, 10:15
Bank kartlarından daha 30 min manat oğurlanıb
Dünən, 10:00
Qızıl balıqlarla bağlı xəbərdarlıq ediblər
7-05-2025, 17:40
Şagirdlərin yerdəyişməsi müvəqqəti dayandırılacaq
7-05-2025, 17:19
DTX-nin dövlətə xəyanətdə ittiham etdiyi şəxsə hökm oxunub
7-05-2025, 16:31
Hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq
7-05-2025, 15:09
Türkiyə gözəlinin müəmmalı şəkildə öldüyü villa 15 milyona satılıb
7-05-2025, 14:14
Tiktoker Mahirə insan alverində ittiham olunur
7-05-2025, 13:21
Məhkəmə Şərurlu İsfəndiyarın əleyhinə qərar verib
7-05-2025, 12:08
Sabah yağış yağacaq
7-05-2025, 10:10
Ağdaşda musiqiçilər arasında dava düşüb, saxlanılan var
7-05-2025, 08:21
Teleaparıcı MRT-dən keçərkən ürəyi dayanıb...
7-05-2025, 00:10
Bakıda 20 gün əvvəl təmir olunan yol yenidən çöküb - Video
6-05-2025, 23:13
Hacıqabulun üç kəndində evləri sel suları basıb
6-05-2025, 17:59
Oleq Bakinski ev dustaqlığına buraxılıb
6-05-2025, 16:29
Naxçıvanda ər arvadını bıçaqlayıb
6-05-2025, 13:01
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
6-05-2025, 12:27
Media subyektlərinə dəstək müsabiqəsi başlayıb
6-05-2025, 11:14
Sabiq məhkəmə hakimi barədə qərar verilib
6-05-2025, 09:50
Yağıntılı havaya görə bəzi əraziləri su basıb - Video
6-05-2025, 09:35
Sumqayıtda top mərmisi tapılıb
6-05-2025, 09:16
Samirə Allahverdiyeva İdman TV-nin direktor müavini təyin olunub
5-05-2025, 17:45
Tapança ilə tutulan cərrah: "Özümə gəlməyə çalışıram"
5-05-2025, 17:20
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
5-05-2025, 16:33
Rezidenturaya qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
5-05-2025, 16:13
Kəlbəcər sakini meşədə itkin düşüb - Yenilənib
5-05-2025, 15:29
"Talassemiya işi" üzrə təqsirləndirilən şəxslərə hökm oxunub
5-05-2025, 14:28
Rusiyada internet problemi yaranıb
5-05-2025, 13:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
5-05-2025, 13:00
Bakı və Sumqayıtda əməliyyat: saxlanılanlar var
5-05-2025, 11:10
Azərbaycana narkotik maddə keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-05-2025, 11:02
“Yüksəliş” müsabiqəsinin kadr bankının təqdimatı keçirilib
5-05-2025, 10:08
Məktəb və müəllim seçimi başlayır
5-05-2025, 09:23
Abşeronda qəzaya uğrayan maşın yanıb
4-05-2025, 14:14
Sabah Bakıya leysan, rayonlara sulu qar yağacaq
4-05-2025, 11:11
Milli Müdafiə Universiteti Bakı marafonuna qoşulub - Fotolar
4-05-2025, 08:00
Bu gün şagird və abituriyentlər üçün növbəti imtahandır
3-05-2025, 09:58
Bakının bəzi küçə və prospektlərində hərəkət tam məhdudlaşdırılacaq
2-05-2025, 17:22
Nazirlik hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib
2-05-2025, 14:29
Sumqayıtda hasar "KamAZ"ın üzərinə aşıb, sürücü ölüb