00:01 / 25-11-2024
Bu gün Kəlbəcər Şəhəri Günüdür
18:07 / 24-11-2024
İlham Əliyev: “COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir!”
10:57 / 24-11-2024
Hikmət Hacıyev: “COP29 uğurla başa çatdı”
10:42 / 24-11-2024
Kursk vilayətinin 40 faizdən çoxuna ruslar nəzarət edir
08:40 / 24-11-2024
Bakıda COP29-un bağlanış plenar sessiyası keçirilib - (Yenilənib+Video)
00:03 / 24-11-2024
Qurban Qurbanov: "Mənə bir də bu barədə sual verməyin"
22:18 / 23-11-2024
Daşkəsəndə 4 nəfər qazdan zəhərlənib
20:11 / 23-11-2024
Kiyevə nüvə silahının verilməsi müzakirə olunur
20:08 / 23-11-2024
"Qarabağ" qalib gəlib
19:22 / 23-11-2024
Məşhur idmançı 250 min avro cərimələnib - Foto
18:55 / 23-11-2024
Qəzzaya son hücumlarda 120 fələstinli öldürülüb
18:48 / 23-11-2024
NATO-nun baş katibi Trampla danışıqlar aparıb
18:40 / 23-11-2024
Avropa yeni enerji böhranı ilə üz-üzədir
18:08 / 23-11-2024
Novella Cəfəroğlu: "İndi normal pensiya alıram, məbləği açıqlamaq istəmirəm"
17:57 / 23-11-2024
Prezident Su Təchizatı Xidmətinin fəaliyyət sahəsini genişləndirib
17:50 / 23-11-2024
“Azərenerji” və “Azərişıq”a yeni səlahiyyət verilib - Fərman
17:25 / 23-11-2024
Müğənni Nadir Qafarzadə: "Torpaq alıb neyləyəcəm ki?!"
17:04 / 23-11-2024
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
16:47 / 23-11-2024
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
16:39 / 23-11-2024
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
16:11 / 23-11-2024
Prezident hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalayıb
16:05 / 23-11-2024
Prezident bir qrup şəxsi təltif edib - Siyahı
16:02 / 23-11-2024
Milli Müdafiə Universiteti ilə bağlı daha bir qərar imzalanıb
15:57 / 23-11-2024
Türkiyədə 3 ton saxta spirtli içki ələ keçirilib
15:45 / 23-11-2024
Nazirlər Kabineti daha bir qərar verib
15:28 / 23-11-2024
Agentlik sədrinə yeni müavinlər təyin olunub - Sərəncam
15:08 / 23-11-2024
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
14:31 / 23-11-2024
Müdafiə Nazirliyində xidməti müşavirə keçirilib
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
11:03 / 23-11-2024
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
13:04 / 21-11-2024
Kino şirkəti Batmobil avtomobili istehsal edir
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Narkomanlığa qarşı necə mübarizə aparmalı?
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
23-11-2024, 17:04
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
23-11-2024, 16:47
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
23-11-2024, 16:39
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
23-11-2024, 15:08
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
23-11-2024, 13:28
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
23-11-2024, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 18:58
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
22-11-2024, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
22-11-2024, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
22-11-2024, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-11-2024, 11:01
Dünyanın ən hündür və ən balaca qadını bir araya gəlib - Foto
22-11-2024, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
22-11-2024, 08:01
Hindistandan Almaniyaya uçan təyyarə Bakıya təcili eniş edib
21-11-2024, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
21-11-2024, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
21-11-2024, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
21-11-2024, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb
19-11-2024, 13:28
Norveç şahzadəsinin oğlu zorlamaya görə həbs edilib
19-11-2024, 12:53
Sabah yağış yağacaq
19-11-2024, 11:09
Ağcabədidə qanunsuz ov edən şəxslər saxlanılıb
19-11-2024, 10:42
Milli Məclisin baş məsləhətçisi qəfil ölüb
19-11-2024, 10:19
Azərbaycanda İran vətəndaşı itkin düşüb
19-11-2024, 09:50
67 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
19-11-2024, 09:02
Mask Sorosun yeni pandemiya ilə bağlı qorxulu proqnozunu ələ salıb
18-11-2024, 23:44
Bakıdan Neftçalaya qonaq gələn uşaq suda boğulub
18-11-2024, 15:06
Qarajda gizlətdiyi raketi çıxararaq insanlara tuşlayıb - Video
18-11-2024, 12:54
Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 11:35
Qarabağda daha 972.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
18-11-2024, 10:21
Daha altı marşrut xəttinin fəaliyyəti bərpa olunub
18-11-2024, 09:32
KTMT qeyri-leqal miqrasiyaya qarşı mübarizə aparacaq
16-11-2024, 15:34
Qubadlıda fəhlə iş başında yıxılaraq ölüb
16-11-2024, 12:41
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
16-11-2024, 12:39
Kolleclərə yeni təyinatlar olub