19:42 / 20-09-2019
Məhbuslar həbsxanada qiyama qalxdı - Dağıstanda
19:34 / 20-09-2019
ABŞ İran Milli Bankına sanksiya tətbiq edib
18:49 / 20-09-2019
Gürcüstan prezidenti ABŞ-a səfər edəcək
17:50 / 20-09-2019
Nizami Cəfərovla bağlı sərəncam imzalandı
17:46 / 20-09-2019
İlham Əliyev Elmin İnkişafı Fonduna direktor təyin etdi - Sərəncam
17:25 / 20-09-2019
Prezident Azərbaycanın neft sənayesi işçilərinə təbrik ünvanlayıb
17:15 / 20-09-2019
ABŞ-ın dövlət katibi İlham Əliyevi təbrik edib - Mətn
17:01 / 20-09-2019
Mərkəzi Bank dolların 3 günlük rəsmi məzənnəsini açıqladı
16:55 / 20-09-2019
İki nazirlik “Karvan-L” şirkətini cərimələdi
16:45 / 20-09-2019
“Deputat vəsiqəsi necə girov qoyula bilər axı?" - Hüquqşünas rəyi
16:39 / 20-09-2019
Azərbaycan Ordusunun genişmiqyaslı təlimləri başa çatıb
16:23 / 20-09-2019
Zakir Həsənov generalları topladı - MN-də müşavirə
16:17 / 20-09-2019
Deputatın girov qoyduğu vəsiqələrin görüntüləri yayıldı - Foto
16:05 / 20-09-2019
Arif Babayev təkrar əməliyyat olunacaq
16:01 / 20-09-2019
Əli Kərimli: “AXCP ailə-məişət münasibətlərini tənzimləmək üçün yaranmayıb”
15:54 / 20-09-2019
Şəhriyar Məmmədyarovla Teymur Rəcəbov Dünya Kubokunda qarşılaşıblar
15:30 / 20-09-2019
Hakimiyyətə iddialı partiya rəhbərinin ailəsi
15:23 / 20-09-2019
DİN keçmiş polis rəisinə kələk gələn "general"la bağlı açıqlama yaydı
15:20 / 20-09-2019
Rövnəq Abdullayev: "Əsrin müqaviləsi"ndən sonra ölkəyə 265 milyard dollar investisiya qoyulub"
15:08 / 20-09-2019
“Twitter” səudiyyəli jurnalistin heyfini qatildən aldı
14:51 / 20-09-2019
Şəhid polkovnikin ailəsi dövlət başçısına müraciət etdi - Səbəb
14:21 / 20-09-2019
Xalq yazıçısı: "Söyüşçül sosial şəbəkə istifadəçiləri bloklanmalıdır"
14:16 / 20-09-2019
Sabiq diktator ölümqabağı son mesajını yazıb
14:12 / 20-09-2019
General Həftər ABŞ səfiri ilə görüşdü
14:11 / 20-09-2019
Gürcüstan prezidenti ilə bağlı istintaq başlayıb
14:02 / 20-09-2019
“S-400”lərin Türkiyədə quraşdırılması dekabrda başa çatacaq
13:40 / 20-09-2019
“Sosial şəbəkələrdə söyüş, təhqir və böhtana YOX deyək” - Bəyanat
13:37 / 20-09-2019
Prezident "Əsrin müqaviləsi” ilə bağlı mərasimdə - Pompeo da məktub göndərdi
13:33 / 20-09-2019
Təhsil Nazirliyi: "Sabah müəllimlərin işə qəbulu üzrə ikinci tur başlayacaq"
13:25 / 20-09-2019
Lavrov Xələf Xələfovu təltif edib
00:59 / 18-09-2019
Xalqı Qarabağ üçün səfərbər etmək istəyirlər
15:49 / 19-09-2019
Müəllimləri yenidən sorğu-sual edəcəklər
23:55 / 19-09-2019
Vilayət Eyvazov idarə rəsini vəzifədən kənarlaşdırıb
15:00 / 19-09-2019
Ramil Usubovdan Təhlükəsizlik Şurasında ilk dəyişiklik - Yeni təyinat
18:17 / 17-09-2019
"Xalq artisti”, "Tərəqqi", fərdi təqaüd... - Prezident bir qrup şəxsi təltif etdi + TAM SİYAHI
15:12 / 18-09-2019
Nazirlik peşə məktəblərində işləmək istəyənlərə müraciət edib
12:52 / 16-09-2019
AzTV sədri telekanalın adını dəyişdirib - Foto
13:29 / 17-09-2019
İsa Qəmbərin qardaşı Müsavat başqanlığına namizədlərə müraciət etdi - Foto
13:33 / 16-09-2019
Həlak olan pilotun ailəsi DTX-ya müraciət edib - Foto
13:52 / 17-09-2019
Hərbi qulluqçuların pensiya təminatında dəyişiklik edildi
14:09 / 17-09-2019
Ailə quran müğənni toy gecəsi problemlə üzləşib
16:11 / 17-09-2019
Yadigar Sadıqlı: "Dəyişiklik olmasa, Müsavat çox zəifləyəcək" - Müsahibə
Narkomanlığa qarşı necə mübarizə aparmalı?
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2019 20:46 | Bölmə: Cəmiyyət
Narkomaniya cinayətkarlıq, zorakılıq və digər mənfi halların yaranmasına zəmin yaradan qeyri-qanuni fəaliyyət sahəsidir. Bu fəaliyyətə qarşı ümummilli mübarizə mütləq lazımdır. Zamanla bu kimi müxtəlif maarifləndirmə xarakterli məlumatların yayımlanmasına baxmayaraq, narkomaniya günümüzün bəlası olmaqda davam edir. Xüsusən də artıq məktəblərə yol alan narkotik vasitələrdən uşaqların özü də hiss etmədən asılı olmağa və növbəti illərdə onun aludəçisi olmağa başlayırlar. Bununla da narkotik asılılığın təməli qoyulur.
Psixoloq Aydan Nəzərova bildirir ki, psixologiyada asılılıqlar sırasına narkomaniya da daxildir: “Narkomaniya ilə bağlı psixoloji seanslar aparılır. Sadəcə, bu elə bir seanslardır ki, burada qarşıda oturan pasiyent özü də sağlam həyata qayıtmasını istəməlidir. Əgər o, bunu istəmirsə həmin şəxsə heç bir kənar müdaxilə və ya dəstək ola bilməz. Mütləq şəkildə narkotika aludəçisi olan insan özü bunu istəməlidir”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlar daha çox yeniyetməlik - keçid dövrünü yaxşı keçirə bilməyəndə, bu dönəmdə hər hansı bir travma ilə rastlaşdıqda, müəyyən problemlər olduqda onlar narkomaniyaya doğru yönəlir və bundan zövq alırlar: “Çünki narkotika ilə məşğul olduqda onların emosional durumlarında dəyişiklik olur, sanki özlərini həmin an xoşbəxt hiss edir, müəyyən zaman kəsiyində olsa belə problemlərdən uzaq qalırlar. Amma vaxt ötür və həmin şəxs narkotika aludəçisinə çevrilir, artıq bu zaman mənfi təsirlər yaranmağa başlayır. Onlar narkotikanın vaxtı çatanda aqressiv olurlar, hətta özlərinə zərər vura bilirlər. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, yeniyetməlik dövründə uşaqlara daha çox diqqət ayıraq və nəzarət edək. Bu onun üçündür ki, uşaqlar bu cür pis vərdişlərə yönəlməsinlər. Həmçinin davranış pozuntusu olan və ya hiperaktiv uşaqlar var ki, onların gələcəkdə narkomaniyaya yönəlmə “şansları” yüksək olur. Çünki onların davranışında pozuntu olduğu üçün heç kimə uymur və öz istəklərinə uyğun davranırlar. Ona görə də mənfiyə tərəf tez istiqamət alırlar”.
Psixoloqun fikirlərini nəzərə alsaq o zaman qeyd etmək lazımdır ki, uşaqlara narkomanlığa qarşı mübarizəni elə məktəb dövründən aşılamaq lazımdır. Bunun üçün məktəb girişlərində xüsusi sərlövhələrdə sırf bu istiqamətdə hazırlanmış və şagirdlər üçün əhəmiyyət kəsb edəcək yazılar, fotolar asılması məqsədəuyğun olar. Bu gün əksər məktəblərdə bu cür tablolara rast gəlmək olmur. Düzdür, aidiyyəti qurumlar müəyyən vaxtlarda məktəblərdə bununla bağlı tədbirlər keçirir, onları maarifləndirir və doğru istiqamətə yönləndirirlər. Amma mütəmadi olaraq hər tənəffüs zəngində narkomaniyanın onların həyatları üçün təhlükə yarada biləcəyini əks etdirən lövhələri görmələri etiraf edək ki, daha çox işə yarayar. Çünki daim mütəxəssislərin də səsləndirdiyi kimi insan psixologiyası onun doğum və ölüm arasında qurulan sağlam yaşam tərzindən asılıdır. Ona görə də ekspertlər hesab edir ki, narkomaniyanın qarşısını almağın ən əlverişli yolu onun məktəblərdə profilaktikasını aparmaqdır. Məhz ən çox yeniyetmələr təhlükəli işlərə meylli olduğundan şəxsiyyətin formalaşdığı dövrdə bir sıra xəbərdarlıq yönlü fəaliyyətlərin aparılması vacibdir. Lazımi tərzdə yanaşma və təsirli informasiyalar verdikdə uşaqlar narkomaniya barədə öz fikirlərini formalaşdıra və ondan istifadənin nə kimi fəsadlar verə biləcəyi barədə düzgün biliyə malik olurlar.
Məktəbli azyaşlılar və yeniyetmələr arasında narkomaniyanın profilaktikası mütləq və aydın başa düşüləcək tərzdə olmalıdır. Narkomaniyanın profilaktikası yeniyetmələr tərəfindən çox ciddi qəbul olunmalı və birmənalı olaraq onlarda narkotiklərdən uzaqdurma mövqeyi formalaşdırılmalıdır. Narkomaniyaya qarşı profilaktika sistematik olmalı və kütləvi xarakter daşımalıdır. Buna görə də narkomanlığa qarşı vaxtında aparılmış keyfiyyətli profilaktik tədbir çox vacibdir. Bu profilaktika böyüməkdə olan gənc nəslə aid maarifçilik işinin ayrılmaz hissəsi olmalıdır. Yeniyetmələr arasında aparılan keyfiyyətli profilaktik iş narkotik istifadəçilərinin sayını azaltmaqla müsbət nəticələr verir, onları ailələrinə və cəmiyyətə qazandırır.
Ailədə narkomaniyanın profilaktikasının yalnız söhbət formasında aparılması həmişə müsbət nəticə vermir. Böyüklər tez-tez səhvlər edir, uşağın fikrinə hörmət etmir, ona qulaq asmırlar, amma uşaq səhv edəndə, adətən, onu cəzalandırır və çox vaxt ona niyə səhv etdiyini, bu səhvi aradan qaldırmağın yollarını başa salmırlar. Bu halda uşaq, yeniyetmə öz problemləri barədə yoldaşları ilə bölüşür və çox zaman yanlış məlumat alır. Ona görə də ailədə onların fikirlərinə, düşüncələrinə diqqətlə yanaşılmalı, onlarla nəinki valideyn, hətta dost səviyyəsində münasibət qurulmalıdır. Uşaqlara düzgün yol göstərilməli, dost seçimində məsləhət verilməli, hətta lazım gələrsə, şübhəli məqamlarda özlərindən xəbərsiz izlənmələri də məqsədəuyğun olardı.
Unutmayaq ki, narkomanlığa qarşı mübarizə həyatımızı, gələcəyimizi, sərvətimizi, sağlamlığımızı, eyni zamanda dövlətçiliyimizi qorumağa xidmət edir.
L.Hüseyn
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:39
Azərbaycan Ordusunun genişmiqyaslı təlimləri başa çatıb
Bu gün, 09:26
Kişi deputatın başına kərpiclə vurub
Dünən, 22:07
Təhsil Nazirliyi 11 vəzifəyə işçi axtarır - Müsahibə
Dünən, 18:52
Komitə sədrləri və icra başçıları FHN-də toplandı - Çoxmənzilli binalarla bağlı iclas oldu
Dünən, 16:48
Bakıda ağac maşının üzərinə aşdı
Dünən, 14:50
Bakıda gəlin qaynanasını öldürdü
18-09-2019, 18:42
Məktəb direktorlarının işə qəbulu üzrə müsahibə keçirilir
18-09-2019, 17:00
"Şagirdi hamamdakı şəkli ilə şantaj ediblər" - Məktəb direktorunun məhkəməsində sensasion iddialar
18-09-2019, 16:57
250 icma əsaslı məktəbəqədər təhsil qrupları yaradılıb
18-09-2019, 15:54
7 məhkəmə hakimi cəzalandırıldı, bir neçəsi haqda araşdırma başlandı - MHŞ-dən qərar
18-09-2019, 15:12
Nazirlik peşə məktəblərində işləmək istəyənlərə müraciət edib
18-09-2019, 14:53
"Hər gün 1 200 nəfər müraciət edir” – Deputatdan onkoloji xəstəliklə bağlı şok açıqlamalar
18-09-2019, 14:36
İcra başçısının xanım müavini ifadə verdi - Direktorun işi ilə bağlı
18-09-2019, 13:38
“Pasiyentlərin və tibb işçilərinin hüquqları haqqında” qanun müzakirələrdən çıxarıldı
18-09-2019, 11:16
Bakıda 25 yaşlı qızı vuran sürücü tutuldu - Ramal Məmmədov kimdir?
18-09-2019, 10:53
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 33 nəfər saxlanılıb
18-09-2019, 09:24
Aşura günü qan verən 169 nəfərdə virus aşkarlanıb
18-09-2019, 09:07
Yaşı 16-dək olan qadınlar ötən il 545 körpə dünyaya gətirib
17-09-2019, 19:35
"Azercell" tələbələrə 200 manat təqaüd verəcək
17-09-2019, 18:03
Gömrükçülər 2 milyonluq dərman preparatları saxladı - Təfərrüat
17-09-2019, 16:44
Bərdədə məhkəmə işini uduzan vəkil ölümlə hədələnir
17-09-2019, 16:09
İsa Həbibbəyli: “Ali məktəblərin dərsliklərində problemlər var”
17-09-2019, 15:30
“Təhsil kreditləri haqqında” yeni qanun hazırlanacaq
17-09-2019, 14:59
Bakının 42 məktəbində STEAM layihəsinin tətbiqinə başlanılıb
17-09-2019, 11:46
AMEA-da daha 3 direktorla bağlı qərar verildi
17-09-2019, 11:16
Generaldan ermənilərə xəbərdarlıq: "Torpaqlarımızı azad etməyə hazırıq"
17-09-2019, 10:37
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 14 nəfər saxlanıldı
17-09-2019, 10:25
Birinci sinfə şagird qəbulunun vaxtı uzadılıb
16-09-2019, 18:14
İki qurum Lənkərandakı dəhşətli qətllə bağlı açıqlama yaydı - Biri qadın olmaqla 3 nəfər tutulub
16-09-2019, 17:39
AMEA-da seçki: 4 direktor seçildi - 2-si deputatdır
16-09-2019, 16:53
“Leş Tofiq” tutuldu, restoranlarda qiymətlər qalxdı - Sensasion açıqlama
16-09-2019, 16:11
Fədayə Laçının məhkəməsi növbəti dəfə təxirə salınıb - Səbəb
16-09-2019, 11:57
Əli Əhmədov: “Təhsil, bilik müasir cəmiyyətin ən böyük sərvətidir”
16-09-2019, 10:28
Dövlət qulluğuna qəbul üçün imtahan keçiriləcək
15-09-2019, 17:28
Bakının azad edilməsinin 101-ci ildönümü ilə bağlı birgə yürüş keçirildi
15-09-2019, 15:49
Tanınmış azərbaycanlı “qanuni oğru” titulundan imtina edə bilər - Foto
Musa Musayev: “Siyavuş Novruzov haqlı olaraq öz iradını bildirib. Amma o iradı təkcə vəzifədən çıxıb getmiş, evində oturmuş eks-nazirlərə bildirmək lazım deyil”
YAP-ın sədr müavini: “Bütün keçmiş məmurlara münasibətimiz onların vəzifədə olduğu dövrdəkindən fərqlənmir”
İqtisadçı alim deyir ki, aqrar sahədəki problemlərdə inhisarçılıqla yanaşı səriştəsizliyin də rolu böyükdür
“Neftçi”nin sabiq prezidenti: “Roberto Bordin "Neftçi"nin ruhuna, ənənəsinə, liderliyinə uyğun baş məşqçi deyil”
