21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
19:57 / 12-06-2025
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
19:22 / 12-06-2025
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
18:33 / 12-06-2025
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
18:19 / 12-06-2025
Uşaqların sosial şəbəkələrə girişi qadağan ediləcək
18:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Baş nazirə başsağlığı məktubu göndərib
17:51 / 12-06-2025
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
17:38 / 12-06-2025
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"
17:33 / 12-06-2025
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:09 / 12-06-2025
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
17:08 / 12-06-2025
Paşinyan Türkiyəyə gedir
16:53 / 12-06-2025
Astara sakini 23 kq narkotiklə tutulub
16:09 / 12-06-2025
Təyyarə qəzasında çoxsaylı sərnişin ölüb - Yenilənib
15:50 / 12-06-2025
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
15:44 / 12-06-2025
Keçmiş rəisə 8 il 6 ay həbs cəzası verilib
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
14:57 / 12-06-2025
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
14:45 / 12-06-2025
Qubada tapılan meyitlə bağlı dəhşətli xəbər yayılıb
14:07 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev zavodun açılışında iştirak edib - Fotolar
14:01 / 12-06-2025
Ramil Həsən TÜRKPA-nın baş katibi seçilib
13:32 / 12-06-2025
Prezident Şahin Mustafayevlə bağlı sərəncam verib
13:28 / 12-06-2025
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
13:21 / 12-06-2025
Tramp: Putin Ukraynadakı itkilərə əhəmiyyət vermir
13:18 / 12-06-2025
Siyavuş Novruzov: “Vətəndaşlar dövlətin, bələdiyyənin üzərinə gəlir ki..."
13:07 / 12-06-2025
İranı vurmağa hazırlaşırlar
12:27 / 12-06-2025
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12:22 / 12-06-2025
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
12:00 / 12-06-2025
Qış fırtınası: 49 nəfər ölüb, məktəblilərin avtobusu su altında qalıb
11:49 / 12-06-2025
Baş Qərargah: İndiyə qədər bir milyon rus hərbçisi zərərsizləşdirilib
10:50 / 08-06-2025

18:34 / 08-06-2025

22:58 / 08-06-2025

09:10 / 08-06-2025

10:05 / 08-06-2025

13:07 / 10-06-2025

09:31 / 09-06-2025

08:48 / 09-06-2025

22:32 / 09-06-2025

16:32 / 10-06-2025

21:10 / 09-06-2025

18:45 / 10-06-2025

Britaniyalı ekspert: İran İsraili viran qoya bilər - Təhlil
Tarix: 03-01-2018 14:09 | Bölmə: Dünya / Xəbərlər

(Saymon Tisdall
The Guardian (Böyük Britaniya), 02.01.2018)
Çoxsaylı düşmən və rəqiblər səhra üzərindəki uca səmada dövrə vuran yırtıcı quşlar kimi Tehran və başqa şəhərlərdəki küçə etirazlarını diqqətlə və xəyali ləzzətlə müşahidə edirlər. Deyəsən, iğtişaşların rejimin süqutuna səbəb ola biləcəyi haqda ABŞ və İsraildə ifadə olunan ümidlər vaxtsızdır. Lakin İran hökumətinin gerçək və yaxud təsəvvür edilən zəifləməsi bölgədə təhlükəli eskalasiyanın müjdəçisi ola bilər.
Əsasən şiə əhalili İran Yaxın Şərqdə öz nüfuzunu yaymaq səyləri üzündən özünə xeyli düşmən qazanıb. Onun ekspansiyaçı siyasəti soyuq müharibənin bitməsi və strateji məhdudiyyətlərin zəifləməsiylə qüvvə toplayıb və Britaniya-Amerika qüvvələrinin 2003-cü ildən sonra İraqdan qəflətən çıxması fonunda fəallaşıb.
İran hazırda Səddamsonrası İraqda, Suriyada və Livanda aparıcı mövqeləri tutub. Bu aşkar qəsdlər İraqın təkcə Bağdaddan şimali-qərbdə yerləşən sünni ərazilərində deyil, həm də xüsusən sünni islamın mərkəzində – Səudiyyə Ərəbistanında ümumi hiddət doğurur.
İran hökuməti artıq Səudiyyə Ərəbistanını etirazları qızışdırmaqda ittiham edib. Loristan qubernatorunun müavini “təkfirçilər qrupu” (sünni ekstremistləri) və “xarici xüsusi xidmətləri” ittiham edəndə ər-Riyadı nəzərdə tutub.
Səudiyyə Ərəbistanının İrandakı rejimi dəyişmək niyyətində olduğu haqda düşüncələr bu yaxınlara qədər cəfəng görünə bilərdi. Lakin iki ölkə arası münasibətlərdəki gərginlik heç vaxt olmadığı qədər yüksəkdir. Səudiyyəlilər bu yaxınlarda ər-Riyadda kral sarayına raket atəşində birbaşa əli olmaqda İranı ittiham ediblər. Raket Səudiyyə Ərəbistanının başçılıq etdiyi koalisiyanın Tehran dəstəkli üsyançı husilərə qarşı mübarizə apardığı Yəməndən buraxılıb. Bu rəqabət varis şahzadə Məhəmməd bin Salmanın noyabrda durumu sabitsizləşdirdiyi Livana da yayılıb və əksər müşahidəçilərin fikrincə, Tehranın dəstəklədiyi, Livanın hərbiləşdirilmiş təşkilatı və siyasi partiyası “Hizbullah”ın nüfuzunun düşməsi qəsdilə planlaşdırılan uğursuz dövlət çevrilişi cəhdiydi.
İrana şiddətli cavab verməyə, Qətəri və Fars körfəzinin başqa dövlətlərini tabe etməyə, ölkə daxilində nəzarəti təmin etməyə can atan gənc Salman ötkəm və düşüncəsiz adam nüfuzu qazanıb. Salmanın nə qədər uzağa getməyə hazır olduğunu kimsə bilmir, amma keçmişdə “İrana müqavimət göstərməyə” and içib və İran ali rəhbəri, ayətullah Əli Xameneini “Yaxın Şərqin yeni Hitleri” adlandırıb.
Salman qeyri-formal qızğın tərəfdarlarının dəstəyini təmin edib, bu yaxınlarda isə İranın Səudiyyə Ərəbistanı tərəfindən işğalını uydurma şəkildə təsvir edən videoçarx inanlmaz bir sürətlə yayılıb.
Salman öz dostu, Donald Trampın kürəkəni və Yaxın Şərqdə danışıqçısı Cerad Kuşnerin ciddi dəstəyindən faydalanır. Trampın “didərgin rejim” adlandırdığı İran hökumətinə münasibətdə ədavəti və bu rejimi devirmək istəyi heç kim üçün sirr deyil. Ölkə daxilində aşkar bəhanələrin olmadığı etirazların qəflətən alovlanması təəccüb doğurur. Tramp və vitse-prezidenti Mayk Pens Həsən Ruhaninin bir il əvvəl demokratik seçkilərin gedişində prezident postuna seçilməsi faktına məhəl qoymayaraq ümid ifadə ediblər ki, İranın “repressiv rejimi” çökəcək. İranda rejimin dəyişilməsi ideyası İsrail siyasətçilərini də ruhlandırıb. Bölgəsəl əməkdaşlıq naziri Tsaxi Hanegbi bildirib ki, İran etirazçıları “azadlığa can atmaq cəhdində öz həyatları ilə cəsarətlə risk edirlər” və “mədəni dünya”nı onlara dəstək verməyə çağırıb. Lakin karyerasını İranı ekzistensial təhlükə kimi iblisləşdirməklə quran İsrail baş naziri Benyamin Netanyahu şərhlərdən çəkinməyə çağırıb – görünür, İran liderlərinin öz qəzəblərini İsrailə yönəldə biləcəyindən qorxduğu üçün. Netanyahu mənfi reaksiyadan ehtiyat edirsə, onda, ehtimal ki, ağıllı hərəkət edir. Durum nəzarətdən çıxarsa, atəş xəttində Tramp və Pens deyil, İsrail görünəcək.
İsrail bildirib ki, İran Livanda “Hizbullah”a və Qəzada Fələstin döyüşçülərinə raket və silah tədarükünü fəallaşdırıb. Onu Holan təpələrində Suriya ilə faktiki sərhədin təhlükəsizliyi getdikcə daha çox narahat edir. Zəifləmiş və dişbatar olmuş İran qəfil zərbə endirə bilər. O habelə İraqla Suriyanın nizampozucu və gözlənilməz tərəfdaşı ola bilər. Həmçinin hazırda hesablama üzrə Tehranın müttəfiqləri olan Türkiyə və Rusiyanın.
Səmada dövrə vuran Amerika, Səudiyyə və İsrail qırğılarına gəlincə, onların öz istəklərində ehtiyatlı olması gərəkdir.(Tərcümə Strateq.az-ındır)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-01-2018 14:09 | Bölmə: Dünya / Xəbərlər

(Saymon Tisdall
The Guardian (Böyük Britaniya), 02.01.2018)
Çoxsaylı düşmən və rəqiblər səhra üzərindəki uca səmada dövrə vuran yırtıcı quşlar kimi Tehran və başqa şəhərlərdəki küçə etirazlarını diqqətlə və xəyali ləzzətlə müşahidə edirlər. Deyəsən, iğtişaşların rejimin süqutuna səbəb ola biləcəyi haqda ABŞ və İsraildə ifadə olunan ümidlər vaxtsızdır. Lakin İran hökumətinin gerçək və yaxud təsəvvür edilən zəifləməsi bölgədə təhlükəli eskalasiyanın müjdəçisi ola bilər.
Əsasən şiə əhalili İran Yaxın Şərqdə öz nüfuzunu yaymaq səyləri üzündən özünə xeyli düşmən qazanıb. Onun ekspansiyaçı siyasəti soyuq müharibənin bitməsi və strateji məhdudiyyətlərin zəifləməsiylə qüvvə toplayıb və Britaniya-Amerika qüvvələrinin 2003-cü ildən sonra İraqdan qəflətən çıxması fonunda fəallaşıb.
İran hazırda Səddamsonrası İraqda, Suriyada və Livanda aparıcı mövqeləri tutub. Bu aşkar qəsdlər İraqın təkcə Bağdaddan şimali-qərbdə yerləşən sünni ərazilərində deyil, həm də xüsusən sünni islamın mərkəzində – Səudiyyə Ərəbistanında ümumi hiddət doğurur.
İran hökuməti artıq Səudiyyə Ərəbistanını etirazları qızışdırmaqda ittiham edib. Loristan qubernatorunun müavini “təkfirçilər qrupu” (sünni ekstremistləri) və “xarici xüsusi xidmətləri” ittiham edəndə ər-Riyadı nəzərdə tutub.
Səudiyyə Ərəbistanının İrandakı rejimi dəyişmək niyyətində olduğu haqda düşüncələr bu yaxınlara qədər cəfəng görünə bilərdi. Lakin iki ölkə arası münasibətlərdəki gərginlik heç vaxt olmadığı qədər yüksəkdir. Səudiyyəlilər bu yaxınlarda ər-Riyadda kral sarayına raket atəşində birbaşa əli olmaqda İranı ittiham ediblər. Raket Səudiyyə Ərəbistanının başçılıq etdiyi koalisiyanın Tehran dəstəkli üsyançı husilərə qarşı mübarizə apardığı Yəməndən buraxılıb. Bu rəqabət varis şahzadə Məhəmməd bin Salmanın noyabrda durumu sabitsizləşdirdiyi Livana da yayılıb və əksər müşahidəçilərin fikrincə, Tehranın dəstəklədiyi, Livanın hərbiləşdirilmiş təşkilatı və siyasi partiyası “Hizbullah”ın nüfuzunun düşməsi qəsdilə planlaşdırılan uğursuz dövlət çevrilişi cəhdiydi.
İrana şiddətli cavab verməyə, Qətəri və Fars körfəzinin başqa dövlətlərini tabe etməyə, ölkə daxilində nəzarəti təmin etməyə can atan gənc Salman ötkəm və düşüncəsiz adam nüfuzu qazanıb. Salmanın nə qədər uzağa getməyə hazır olduğunu kimsə bilmir, amma keçmişdə “İrana müqavimət göstərməyə” and içib və İran ali rəhbəri, ayətullah Əli Xameneini “Yaxın Şərqin yeni Hitleri” adlandırıb.
Salman qeyri-formal qızğın tərəfdarlarının dəstəyini təmin edib, bu yaxınlarda isə İranın Səudiyyə Ərəbistanı tərəfindən işğalını uydurma şəkildə təsvir edən videoçarx inanlmaz bir sürətlə yayılıb.
Salman öz dostu, Donald Trampın kürəkəni və Yaxın Şərqdə danışıqçısı Cerad Kuşnerin ciddi dəstəyindən faydalanır. Trampın “didərgin rejim” adlandırdığı İran hökumətinə münasibətdə ədavəti və bu rejimi devirmək istəyi heç kim üçün sirr deyil. Ölkə daxilində aşkar bəhanələrin olmadığı etirazların qəflətən alovlanması təəccüb doğurur. Tramp və vitse-prezidenti Mayk Pens Həsən Ruhaninin bir il əvvəl demokratik seçkilərin gedişində prezident postuna seçilməsi faktına məhəl qoymayaraq ümid ifadə ediblər ki, İranın “repressiv rejimi” çökəcək. İranda rejimin dəyişilməsi ideyası İsrail siyasətçilərini də ruhlandırıb. Bölgəsəl əməkdaşlıq naziri Tsaxi Hanegbi bildirib ki, İran etirazçıları “azadlığa can atmaq cəhdində öz həyatları ilə cəsarətlə risk edirlər” və “mədəni dünya”nı onlara dəstək verməyə çağırıb. Lakin karyerasını İranı ekzistensial təhlükə kimi iblisləşdirməklə quran İsrail baş naziri Benyamin Netanyahu şərhlərdən çəkinməyə çağırıb – görünür, İran liderlərinin öz qəzəblərini İsrailə yönəldə biləcəyindən qorxduğu üçün. Netanyahu mənfi reaksiyadan ehtiyat edirsə, onda, ehtimal ki, ağıllı hərəkət edir. Durum nəzarətdən çıxarsa, atəş xəttində Tramp və Pens deyil, İsrail görünəcək.
İsrail bildirib ki, İran Livanda “Hizbullah”a və Qəzada Fələstin döyüşçülərinə raket və silah tədarükünü fəallaşdırıb. Onu Holan təpələrində Suriya ilə faktiki sərhədin təhlükəsizliyi getdikcə daha çox narahat edir. Zəifləmiş və dişbatar olmuş İran qəfil zərbə endirə bilər. O habelə İraqla Suriyanın nizampozucu və gözlənilməz tərəfdaşı ola bilər. Həmçinin hazırda hesablama üzrə Tehranın müttəfiqləri olan Türkiyə və Rusiyanın.
Səmada dövrə vuran Amerika, Səudiyyə və İsrail qırğılarına gəlincə, onların öz istəklərində ehtiyatlı olması gərəkdir.(Tərcümə Strateq.az-ındır)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 19:22
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
Bu gün, 18:33
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
Bu gün, 15:50
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
Bu gün, 14:57
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
Bu gün, 13:28
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
Bu gün, 07:47
Prezident: “Latın Amerikasında demokratiya təhlükədədir”
Bu gün, 07:37
Sabiq prezident sui-qəsddə şübhəli bilinir
Bu gün, 07:31
Kim Çen In: “Həmişə Rusiyanın yanındayıq!”
Dünən, 18:01
Latviyalı nazir istefa verib
Dünən, 15:31
Serbiya prezidenti Ukraynaya gəlir
Dünən, 15:24
Məşhur “TikTok” ulduzu saxlanılıb
Dünən, 07:48
Los-Ancelesdə komendant saatı tətbiq edilib
10-06-2025, 18:33
Kennedi 17 nəfəri işdən çıxarıb
10-06-2025, 17:18
Erməniləri dini liderin müdafiəsinə çağırırlar
10-06-2025, 12:09
Çin dron hissələrini əldə etməyi çətinləşdirir
10-06-2025, 11:47
Qayçuk solçuları ətrafına toplayır
10-06-2025, 11:00
Odessa bombalanıb: ölənlər və çoxsaylı yaralı var
10-06-2025, 10:51
Silahlı hücuma məruz qalan prezidentliyə namizədin vəziyyəti ağırdır
10-06-2025, 09:22
Qəzzada daha 69 mülki şəxs həlak olub
10-06-2025, 08:52
Rusiya üzərində daha 102 PUA vurulub
10-06-2025, 07:35
Kiyev raket və PUA hücumuna məruz qalıb
5-06-2025, 18:41
Rusiyada təyyarə qəzası olub
5-06-2025, 18:32
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
5-06-2025, 15:29
Rusiyanı “ən böyük təhlükə” elan ediblər
5-06-2025, 12:15
Rus ordusu Xersonu bombalayıb
5-06-2025, 11:41
Ukraynanın hücumları ABŞ-da narahatlığı artırıb
5-06-2025, 08:53
Budapeşt QHT-lərlə yumşaq davranıb
4-06-2025, 12:04
Rusiya Arktikada nüvə gücünü artırır
4-06-2025, 10:33
İsrail Qəzzada daha bir əsgərini itirib
4-06-2025, 07:52
Pentaqon rəhbəri “diplomatik jest” edib
4-06-2025, 00:07
Kanak lideri və fəalları azadlığa buraxılıb
3-06-2025, 18:26
Baş nazir istefa verib
3-06-2025, 15:05
Peskov: "Putin bu ideyanı dəstəkləyir, lakin..."
3-06-2025, 13:27
ABŞ Suriyadakı üç hərbi bazasını tərk edib
3-06-2025, 12:23
Hollandiyada koalisiya dağılıb, hökumət çöküb
3-06-2025, 11:48
Ukraynaya qisas zərbəsi endirməyə hazırlaşırlar
3-06-2025, 11:30
Qəzzada daha 23 fələstinli öldürülüb
3-06-2025, 08:50
Daşqınlar Saxada kritik vəziyyət yaradıb
2-06-2025, 16:23
Vaşinqtona tank və zirehli texnika yeridiləcək
2-06-2025, 16:03
Cənubi Koreya ABŞ-dan kömək istəyir
2-06-2025, 09:13
Pxenyan hesabatı təxribat adlandırıb
31-05-2025, 11:39
Kurska hücumdan zərərçəkənlərin sayı artıb
Bu gün, 21:38
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
Bu gün, 19:57
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
Bu gün, 17:33
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
Bu gün, 17:08
Paşinyan Türkiyəyə gedir
Bu gün, 16:09
Təyyarə qəzasında çoxsaylı sərnişin ölüb - Yenilənib
Bu gün, 12:27
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
Bu gün, 12:22
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
Bu gün, 11:01
İlham Əliyev Putini təbrik edib
Bu gün, 09:24
Klinika rəhbərinin ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
Bu gün, 08:52
30 yaşlı kişi "Niasitol"dan zəhərlənərək ölüb
Bu gün, 07:37
Sabiq prezident sui-qəsddə şübhəli bilinir
Bu gün, 07:22
Zelenski Luiz Silva ilə görüşmək istəyir
Bu gün, 00:23
TV rəhbəri həbs olunub
Dünən, 19:03
Mayora hücum edən idmançıların məhkəməsi başlayıb
Dünən, 18:04
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
Dünən, 17:16
TDT-nin Zirvə görüşünün tarixi müəyyənləşib
Dünən, 17:09
Müxalifətçiyə 18 il həbs cəzası verilib
Dünən, 11:52
Keçmiş konsul İlqar İbrahimov evində ölü tapılıb
10-06-2025, 18:45
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
10-06-2025, 18:02
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişiklik edəcək
10-06-2025, 17:48
"Sity Net" "Jurnalistlərin binası"nda narazlıq yaradıb
10-06-2025, 17:32
Misir Mərdanov xəstəxanaya yerləşdirilib
10-06-2025, 15:56
Prezident hərbçilərlə bağlı qanunu təsdiqləyib
10-06-2025, 15:02
Qaz təchizatı sahəsində qanun dəyişir - Detallar
10-06-2025, 15:01
Yazıçı və kəşfiyyatçı vəfat edib
10-06-2025, 13:30
İsrail ABŞ silahlarını Ukraynaya göndərib
10-06-2025, 12:49
Keçmiş icra başçısının əmlakları ilə bağlı qərar verilib
10-06-2025, 12:41
Kral III Çarlz sağalmaz xəstəliyə düçar olub
10-06-2025, 10:33
Bakıda tələbə zəhərlənmədən vəfat edib
10-06-2025, 08:36
Rusiya ordusu Xarkov vilayətində irəliləyib
9-06-2025, 17:50
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
9-06-2025, 09:22
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
8-06-2025, 10:05
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
8-06-2025, 09:10
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
7-06-2025, 11:12
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
6-06-2025, 18:07
Tovuzda oğul anasını öldürüb
6-06-2025, 13:11
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
6-06-2025, 09:32
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
6-06-2025, 09:27
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
6-06-2025, 09:12
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
5-06-2025, 17:47
Prokuror Oleq Bakinski və sabiq nazir müavininə cəza istəyib
5-06-2025, 15:04
Yeni təyin olunan hakimlər and içiblər
5-06-2025, 13:59
Çin dron müharibəsində Rusiyaya kömək edir
5-06-2025, 11:51
Milana uçan təyyarə hava burulğanına düşüb
5-06-2025, 11:16
Dünyanın ən güclü əl lazeri ixtira edilib - Foto
5-06-2025, 09:55
Naxçıvanda oğul anasını öldürüb
5-06-2025, 08:49
Qanunsuz saxlanılan silahlar polisə təhvil verilib
5-06-2025, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır