09:14 / 15-01-2025
Gürcüstanın sabiq baş nazirini döyüblər
09:00 / 15-01-2025
XİN: "Bəxtiyar Hacıyevə qarşı məhkəmə qərarı..."
23:59 / 14-01-2025
ABŞ və Ermənistan strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayıb
21:37 / 14-01-2025
Plastik cərrahların efirlərdə çıxışlarına qadağa qoyulub
18:01 / 14-01-2025
Ağciyər Xəstəlikləri Mərkəzinə direktor təyin olunub
17:58 / 14-01-2025
Prezident Maldiv Hökuməti ilə sazişi təsdiqləyib
17:42 / 14-01-2025
Məktəbli qız qızdırmadan ölüb
17:27 / 14-01-2025
Şavkat Mirziyoyev: "Bakı ilə imzalanan saziş..."
17:10 / 14-01-2025
MSK sədri: "Seçkiləri 68869 nəfər müşahidə edəcək"
17:02 / 14-01-2025
“Qərb Avropa ilə müharibə başladığını etiraf etməyə qorxur” - Professor
16:59 / 14-01-2025
Lənkəranda itkin düşən balıqçıların axtarışlarına helikopter cəlb edilib - Yenilənib
16:49 / 14-01-2025
Kikboksinq Federasiyası fəaliyyətini dayandırıb
16:46 / 14-01-2025
16 yaşlı məktəbli bıçaqlanıb
16:26 / 14-01-2025
26 nəfərə qarşı dələduzluq edən "general" hakim qarşısına çıxarılıb
16:15 / 14-01-2025
Dairə seçki komissiyalarının tərkibində dəyişikliklər edilib
16:03 / 14-01-2025
Xırdalanda yarmarkadan oğurluq edən şəxs tutulub
15:55 / 14-01-2025
İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfəri başa çatıb
15:13 / 14-01-2025
Bakıda evə hücum edən şəxs saxlanılıb
15:10 / 14-01-2025
Lavrov: "Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi..."
15:02 / 14-01-2025
İki şəhər mühasirəyə alınır
14:55 / 14-01-2025
Nazir rəisi vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
14:48 / 14-01-2025
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib
14:46 / 14-01-2025
Husilər İsrail Müdafiə Nazirliyini səsdən sürətli raketlə vurub
14:31 / 14-01-2025
Lavrov: "Rusiya-Ermənistan münasibətləri mürəkkəbdir"
14:23 / 14-01-2025
Suallar labirintində gərdiş - Azad Müzəffərli yazır
13:52 / 14-01-2025
Belarus Azərbaycana yeni səfir göndərir
13:43 / 14-01-2025
Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır?
13:29 / 14-01-2025
Valideynlər Səhiyyə Nazirliyinin qarşısına toplanıb - Yeni dərmanlar ölümə səbəb olur?
13:23 / 14-01-2025
Yanğın Los-Ancelesə ən azı 250 milyard dollar ziyan vurub
12:54 / 10-01-2025
Samir Şərifov maliyyə naziri vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
10:24 / 10-01-2025
Dubay 1 milyon dollarından xəbərsiz şəxsi axtarır - Foto
11:27 / 10-01-2025
İrəvana təzyiq artır - Avropa İttifaqı xilasedici kəmər olacaqmı?
09:36 / 10-01-2025
AMEA prezidentinin oğlu dövlətin pulunu necə talayıb?
16:29 / 10-01-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsi başlayıb - Yenilənib
11:07 / 10-01-2025
Tramp Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv edə bilər
10:07 / 10-01-2025
Hollivud ulduzlarının evi yanıb - Foto
16:41 / 10-01-2025
Ancelina Coli başqa ölkəyə köçür
10:47 / 11-01-2025
Zamanın sirri: başqa planetlərdə ilin və günün müddəti nə qədərdir?
11:30 / 10-01-2025
Müğənni: "O saat deyirlər ki, bunun nə xəstəliyi var, görəsən?”
17:28 / 10-01-2025
Müəllif qonorarları ilə bağlı yeni qaydalar təsdiqlənib
QHT Şurasından daha konkret, daha səlahiyyətli - Agentlik hansı üstünlüklər qazandırır?
Tarix: 19-04-2021 19:36 | Bölmə: Siyasət
Elçin Mirzəbəyli
Əməkdar jurnalist, “Xalq cəbhəsi” qəzetinin baş redaktoru
Hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesi müasir dövlətçilik fəlsəfəsinin təməlini, ana xəttini təşkil edir. Bu iki istiqamətin dövlət quruculuğunda paralel şəkildə, vahid bir prosesin ayrılmaz tərkib hissəsi kimi irəliyə doğru aparılması da, şübhəsiz ki, təsadüfi deyil.
Çünki hüquqi dövlət quruculuğunun yolu şəffaf, qanunların aliliyinin təmin olunmasına nəzarəti həyata keçirmək potensialında olan güclü vətəndaş cəmiyyətindən, güclü vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunun yolu isə, ayrı-ayrı fərdlərin təşkil etdiyi toplumun hüquq və azadlıqlarını subyektiv yanaşmalara yol vermədən təmin etmək imkanında olan hüquqi dövlətdən keçir.
Məhz bu baxımdan, dövlət müstəqilliyinin 30-cu ildönümünü yaşayan, vətəndaş cəmiyyəti anlayışının de-fakto mövcud olmadığı, yaxud formal xarakter daşıdığı bir sistemin içərisindən çıxan və hələ də bu sistemin bəzi neqativ təzahürlərindən xilas ola bilməyən Azərbaycan cəmiyyəti üçün vətəndaş cəmiyyətinin müstəqil hüquqi dövlət quruculuğunun tərkib hissəsi kimi, dövlət və milli maraqlar, strateji hədəflər müstəvisindən inkişafı müstəsna əhəmiyyətə malikdir.
Müstəqilliyinin ilk illərində işğal, xaos və hüquqi nihilizmin qaranlıqlarından keçərək, cəmiyyətin dağıntıları üzərindən real hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu mərhələsinə adlayan dövlətimizin qarşında çoxsaylı hədəflər və maneələr dayanırdı: Kənar təsirlərə qarşı iqtisadi-siyasi və hüquqi immunitetin formalaşdırılması, “güclü dövlət-güclü vətəndaş” anlayışının və bu anlayışın çiyin-çiyinə, həmrəylik içərisində olan iki mühüm istiqamətinin vahid platforma üzərindən inkişafı üçün olduqca mürəkkəb, ziddiyyətli, çoxsaylı resurs, vaxt, siyasi iradə, qətiyyət və təcrübə tələb edən prosesi başa çatdırmaq, sərhədlərinin toxunulmazlığı, ərazi bütövlüyü təmin edilmiş Azərbaycan Respublikasını islahatlar yolu ilə yeni strateji hədəflərə doğru daşımaq!
Heç kimə sirr deyil ki, dövlət müstəqilliyimizin ilk illərində buraxılmış çoxsaylı boşluqlar, yüksək dövlət vəzifələrində təmsilçiliklərinə baxmayaraq idarəçiliyin ən bəsit mexanizmləri haqqında təsəvvürləri olmayan insanların cəmiyyətin müqavimət gücünü zəiflədən, ölkəni kənar təsirlər qarşısında gücsüz hala gətirən əməllərinin nəticələri sonrakı dövrdə hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinin intensiv şəkildə irəliyə doğru aparılmasına imkan vermədi. Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyəti QHT adı altında fəaliyyət göstərən, reallıqda isə ayrı-ayrı güc mərkəzlərinin, onların geosiyasi təsir alətlərinin mexanizmləri kimi hərəkət edən institutların işğalına məruz qaldı. “Demokratiya və insan hüquqları” kimi dəyərləri dağıdıcı ideoloji silaha, təxribat alətinə çevirən, reallıqda isə Ermənistan, erməni diasporu və lobbisi ilə işbirliyi içərisində Azərbaycanı təslimçi sülhə sövq etmək istəyən ayrı-ayrı Qərb institutları ölkəmizdə marionet idarəçilik sistemi formalaşdırmaq üçün pozucu fəaliyyəti stimullaşdırır, de-fakto siyasi fəaliyyətlə məşğul olurdular.
Ölkəmizdə və bütün dünyada qanunla qadağan olunmasına baxmayaraq, bədnam Soros kimi fondlar, NDİ kimi institutlar onlarla işbirliyində olan, yaxud ələ alınmış şəxslər tərəfindən yönətilən QHT-lər vasitəsilə dağıdıcı siyasi qrupların maliyyələşməsində iştirak edir, onları təlimatlandırır və onlardan öz maraqları üçün Azərbaycan dövlətinə qarşı yararlanır, ölkədə qütbləşməni dərinləşdirməyə, siyasi qüvvələr arasında nifaq toxumu səpməyə çalışırdılar. Azərbaycanda “beşinci kolon” missiyasını icra edən marionet QHT-lərin təmsilçilərinin sonradan Ermənistanın xüsusi xidmət orqanları, erməni diasporu və ölkəmizə düşmən kəsilən qüvvələrlə eyni səfdə dayandıqlarını, müxtəlif ölkələrdə keçirilən tədbirlərdə milli maraqlarımıza zərbə vurmaq üçün törətdikləri iyrənc əməlləri hər kəs bilir və yaxın tarixdə, cəmiyyətin gözü qarşısında baş verənləri yenidən təkrarlamağa ehtiyac duymuram.
“Beşinci kolon QHT-ləri”nin 44 günlük Vətən Müharibəsi dövründə Azərbaycana qarşı həyata keçirilən çoxsaylı təxribat kampaniyalarının içərisində yer alan “qalıqları”nın həyata keçirdikləri utancverici missiya da daxili katarsis prosesinin başa çatdırılmasının vacibliyini ortaya qoyur.
Bununla yanaşı, ötən dövr ərzində “beşinci kolon QHT-ləri”nin, həmçinin onların ənənəvi himayəçi-idarəçilərinin yaratdığı “qarşıdurma” mühitindən, həmçinin bu vəziyyətdən öz maraqları üçün istifadə edənlərin, prosesi təhlil etmədən “hər şey gözəldir” deyənlərin qeyri-peşəkar davranışlarından sui-istifadə edərək, QHT sektoruna axışan, heç bir iş bacarmayan təsadüfi adamların, “passiv ziyanvericilərin” də vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinə ciddi zərbə vurduqlarını nəzərə almağın vacib olduğunu düşünürəm.
Vətən müharibəsində əldə olunan tarixi qələbədən sonra aparılan təhlillər də vətəndaş cəmiyyəti institutları ilə bağlı dövlət siyasətinin dövrün tələblərinə uyğun təşkili, QHT sektorunun üzləşdiyi problemlərin çevik və effektiv həlli üçün bu sahədə yeni yanaşmaların vacibliyini və müvafiq institusional islahatların aparılmasının zəruriliyini ortaya çıxardı.
Nəticə göz önündədir: Dövlətin ictimai sektorla əməkdaşlıq mexanizmi kimi yaradılan Prezident yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının səlahiyyətləri, funksionallığı, formalaşması, eləcə də hüquqi statusu cəmiyyətin mövcud çağırışlarına və gözləntilərinə tam cavab vermir. Məhz bu səbəbdən, QHT Şurasının bütün müsbət təcrübəsini, əldə etdiyi faydalı nəticələri qoruyub saxlamaqla, mövcud reallıqlara və tələblərə uyğun daha işlək, effektiv bir mexanizmin yaradılması qaçılmazdır. Belə bir mexanizm isə, şübhəsiz ki, digər istiqamətlərdə həyata keçirlən institusional islahatlar müstəvisində özünü doğrultmuş, effektivliyi şübhə doğurmayan publik hüquqi şəxs statuslu Agentlikdir.
Bəs Şuranın Agentliyə çevrilməsinin əsas üstünlükləri nədir?
Əvvəla, Agentliyin hüquqi statusu konkret və aydın, səlahiyyətləri və müstəqilliyi isə Şuradan çoxdur. Bu baxımdan, həyata keçirilən dəyişiklik istisnasız olaraq QHT sektorunun fəaliyyət istiqamətlərini daha da genişləndirəcək, funksionallığını artıracaq və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinin yeni bir mərhələyə qədəm qoymasına zəmin yaradacaq.
Məlum olduğu kimi, QHT Şurası nə mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı, nə qeyri- kommersiya qurumu, nə də publik hüquqi şəxs olmadığından, qeyri-müəyyən hüquqi statusa malik idi. Bu isə öz növbəsində qurumun fəaliyyətində müəyyən problemlər yaradır, QHT Şurasının vətəndaş cəmiyyəti institutlarının iştirakı ilə ölkədə, regionda və dünyada baş verən proseslərə, yeni çağırışlara çevik reaksiya verməsinə mane olurdu. Şuranın yerində Agentliyin yaranması isə, ilk növbədə onun statusunda olan hüquqi boşluğu aradan qaldıracaq ki, bu da QHT sektorunda daha çevik mexanizmlərin tətbiqinə yol açacaq.
Agentliyin, hüquqi statusundan dolayı əlavə funksiya və səlahiyyətlərə sahib olması, həm QHT-lərin gözləntilərini qarşılayacaq, həm də vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı və QHT-lərin maliyyə resurslarının şaxələnməsi üçün yeni mexanizmlərin formalaşdırılmasına imkan verəcək.
Misal üçün, Agentlik publik hüquqi şəxs kimi kənar mənbələrdən əlavə fondlar cəlb etməklə QHT-lərin layihələrinə ayrılan vəsaitlərin həcmini əhəmiyyətli dərəcədə artıra biləcək. Bundan başqa, Korporativ Sosial Məsuliyyət öhdəliyi çərçivəsində QHT-lərlə özəl sektor arasında yeni əməkdaşlıq münasibətlərinin qurulmasına imkan yaranacaq və nəticədə ictimai problemlərin həllində özəl sektor daha fəal rol oynayacaq.
Digər tərəfdən, ictimai nəzarətin təşviqi və İctimai şuraların fəaliyyətinin dəstəklənməsi istiqamətində Agentliyə verilən müvafiq səlahiyyətlər, öz növbəsində idarəetmədə şəffaflıq və hesabatlıq əmsalının artmasına ciddi töhfə verəcək.
İctimai nəzarətin vacibliyi ilə bağlı ölkə başçısının dəfələrlə səsləndirdiyi fikirləri və etdiyi çağırışları hamımız yaxşı xatırlayırıq. Etiraf etməliyik ki, hazırda yaradılan bir çox ictimai şuraların fəaliyyətinin ciddi şəkildə təkmilləşdirilməsinə böyük ehtiyac var. Unutmaq lazım deyil ki, ictimai nəzarət həm də dövlət idarəçiliyinə institusional dəstək mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Agentliyin yaradılmasında daha bir önəmli məqam, təsisatın idarəetmə mexanizmi ilə bağlıdır və bu mexanizm qərar qəbulu prosesinin daha çevik və effektiv olmasına imkan verir. Agentliyin digər bir üstünlüyü isə, onun idarəetmə orqanı və strukturunun Prezident tərəfindən müəyyən olunmasıdır. Və bu da, şübhəsiz ki, onun mötəbərliyini daha da artırır.
Agentliyin tərkibində idarə, filial və nümayəndəliklərin yaradılması üçün açıq mexanizmlər və qaydalar mövcuddur. Bu isə region QHT-lərinin keyfiyyətli xidmətlə təmin olunması üçün yeni imkanlar deməkdir. Digər tərəfdən, Agentliyin daxili audit sistemi üçün konkret mexanizmlər nəzərdə tutulub ki, bu da idarəetmədə səmərəliliyi arıtıran əsas amillərdən hesab olunur. QHT Şurası isə, məlum olduğu kimi belə bir imkana və səlahiyyətə malik deyildi.
Daha bir önəmli məqam: Agentlik ona verilən səlahiyyətlər çərçivəsində qrant verən qurumların QHT-lərə ayırdığı layihələrin səmərəliyini və nəticəliyini ölçə, ildə bir dəfə bu haqda hesabat hazırlayıb Prezident Administrasiyasına, həmçinin həmin qurumların özlərinə təqdim edə biləcək. Bundan başqa, ayrı-ayrı qurumlar tərəfindən qrant müsabiqələrinin keçirilməsi, layihələrin idarəedilməsi üçün vahid qaydaların hazırlanması mümkün olacaq ki, bu da şəffaflığın, əlçatanlığın təmin edilməsi ilə yanaşı, QHT-lərin maliyyə davamlığı üçün önəmli dəstək deməkdir. Qeyd edim ki, QHT Şurasının statusu və Əsasnaməsi bu funksiyaların icrasına imkan vermirdi.
Bütövlükdə, QHT sektorunda baş verən dəyişiklər ölkəmizdə həyata keçirilən institusional islahatların tərkib hissəsi kimi mühüm əhəmiyyətə malikdir. İdarəetmədə çevikliyin, nəticəyə hesablanmış effektiv fəaliyyətin, şəffaflığın təmin edilməsi müasir, qalib Azərbaycanın gələcək inkişafının təməlini təşkil edir. Hakimiyyətin bütün qollarında, eləcə də mediada həyata keçirilən islahatların “beşinci sektor” adlandırdığımız Qeyri-Hökumət Təşkilatlarını da öz təsir dairəsinə alması, prosesin tam və əhatəli şəkildə irəliyə doğru aparılacağına, cəmiyyətin gözləntilərinin özünü doğruldacağına böyük ümidlər yaradır. Məqsəd cəmiyyət üçün faydalı olan nəticələrin əldə edilməsidir. Yeni yaradılan agentlik Qeyri-Hökumət Təşkilatlarının fəaliyyətinə məhz bu kontekstdən yanaşacaq və ölçü vahidi həyata keçirilən layihələrin nəticəliyi, cəmiyyətə, dövlətə verdiyi fayda olacaq!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-04-2021 19:36 | Bölmə: Siyasət
Elçin Mirzəbəyli
Əməkdar jurnalist, “Xalq cəbhəsi” qəzetinin baş redaktoru
Hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesi müasir dövlətçilik fəlsəfəsinin təməlini, ana xəttini təşkil edir. Bu iki istiqamətin dövlət quruculuğunda paralel şəkildə, vahid bir prosesin ayrılmaz tərkib hissəsi kimi irəliyə doğru aparılması da, şübhəsiz ki, təsadüfi deyil.
Çünki hüquqi dövlət quruculuğunun yolu şəffaf, qanunların aliliyinin təmin olunmasına nəzarəti həyata keçirmək potensialında olan güclü vətəndaş cəmiyyətindən, güclü vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunun yolu isə, ayrı-ayrı fərdlərin təşkil etdiyi toplumun hüquq və azadlıqlarını subyektiv yanaşmalara yol vermədən təmin etmək imkanında olan hüquqi dövlətdən keçir.
Məhz bu baxımdan, dövlət müstəqilliyinin 30-cu ildönümünü yaşayan, vətəndaş cəmiyyəti anlayışının de-fakto mövcud olmadığı, yaxud formal xarakter daşıdığı bir sistemin içərisindən çıxan və hələ də bu sistemin bəzi neqativ təzahürlərindən xilas ola bilməyən Azərbaycan cəmiyyəti üçün vətəndaş cəmiyyətinin müstəqil hüquqi dövlət quruculuğunun tərkib hissəsi kimi, dövlət və milli maraqlar, strateji hədəflər müstəvisindən inkişafı müstəsna əhəmiyyətə malikdir.
Müstəqilliyinin ilk illərində işğal, xaos və hüquqi nihilizmin qaranlıqlarından keçərək, cəmiyyətin dağıntıları üzərindən real hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu mərhələsinə adlayan dövlətimizin qarşında çoxsaylı hədəflər və maneələr dayanırdı: Kənar təsirlərə qarşı iqtisadi-siyasi və hüquqi immunitetin formalaşdırılması, “güclü dövlət-güclü vətəndaş” anlayışının və bu anlayışın çiyin-çiyinə, həmrəylik içərisində olan iki mühüm istiqamətinin vahid platforma üzərindən inkişafı üçün olduqca mürəkkəb, ziddiyyətli, çoxsaylı resurs, vaxt, siyasi iradə, qətiyyət və təcrübə tələb edən prosesi başa çatdırmaq, sərhədlərinin toxunulmazlığı, ərazi bütövlüyü təmin edilmiş Azərbaycan Respublikasını islahatlar yolu ilə yeni strateji hədəflərə doğru daşımaq!
Heç kimə sirr deyil ki, dövlət müstəqilliyimizin ilk illərində buraxılmış çoxsaylı boşluqlar, yüksək dövlət vəzifələrində təmsilçiliklərinə baxmayaraq idarəçiliyin ən bəsit mexanizmləri haqqında təsəvvürləri olmayan insanların cəmiyyətin müqavimət gücünü zəiflədən, ölkəni kənar təsirlər qarşısında gücsüz hala gətirən əməllərinin nəticələri sonrakı dövrdə hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinin intensiv şəkildə irəliyə doğru aparılmasına imkan vermədi. Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyəti QHT adı altında fəaliyyət göstərən, reallıqda isə ayrı-ayrı güc mərkəzlərinin, onların geosiyasi təsir alətlərinin mexanizmləri kimi hərəkət edən institutların işğalına məruz qaldı. “Demokratiya və insan hüquqları” kimi dəyərləri dağıdıcı ideoloji silaha, təxribat alətinə çevirən, reallıqda isə Ermənistan, erməni diasporu və lobbisi ilə işbirliyi içərisində Azərbaycanı təslimçi sülhə sövq etmək istəyən ayrı-ayrı Qərb institutları ölkəmizdə marionet idarəçilik sistemi formalaşdırmaq üçün pozucu fəaliyyəti stimullaşdırır, de-fakto siyasi fəaliyyətlə məşğul olurdular.
Ölkəmizdə və bütün dünyada qanunla qadağan olunmasına baxmayaraq, bədnam Soros kimi fondlar, NDİ kimi institutlar onlarla işbirliyində olan, yaxud ələ alınmış şəxslər tərəfindən yönətilən QHT-lər vasitəsilə dağıdıcı siyasi qrupların maliyyələşməsində iştirak edir, onları təlimatlandırır və onlardan öz maraqları üçün Azərbaycan dövlətinə qarşı yararlanır, ölkədə qütbləşməni dərinləşdirməyə, siyasi qüvvələr arasında nifaq toxumu səpməyə çalışırdılar. Azərbaycanda “beşinci kolon” missiyasını icra edən marionet QHT-lərin təmsilçilərinin sonradan Ermənistanın xüsusi xidmət orqanları, erməni diasporu və ölkəmizə düşmən kəsilən qüvvələrlə eyni səfdə dayandıqlarını, müxtəlif ölkələrdə keçirilən tədbirlərdə milli maraqlarımıza zərbə vurmaq üçün törətdikləri iyrənc əməlləri hər kəs bilir və yaxın tarixdə, cəmiyyətin gözü qarşısında baş verənləri yenidən təkrarlamağa ehtiyac duymuram.
“Beşinci kolon QHT-ləri”nin 44 günlük Vətən Müharibəsi dövründə Azərbaycana qarşı həyata keçirilən çoxsaylı təxribat kampaniyalarının içərisində yer alan “qalıqları”nın həyata keçirdikləri utancverici missiya da daxili katarsis prosesinin başa çatdırılmasının vacibliyini ortaya qoyur.
Bununla yanaşı, ötən dövr ərzində “beşinci kolon QHT-ləri”nin, həmçinin onların ənənəvi himayəçi-idarəçilərinin yaratdığı “qarşıdurma” mühitindən, həmçinin bu vəziyyətdən öz maraqları üçün istifadə edənlərin, prosesi təhlil etmədən “hər şey gözəldir” deyənlərin qeyri-peşəkar davranışlarından sui-istifadə edərək, QHT sektoruna axışan, heç bir iş bacarmayan təsadüfi adamların, “passiv ziyanvericilərin” də vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinə ciddi zərbə vurduqlarını nəzərə almağın vacib olduğunu düşünürəm.
Vətən müharibəsində əldə olunan tarixi qələbədən sonra aparılan təhlillər də vətəndaş cəmiyyəti institutları ilə bağlı dövlət siyasətinin dövrün tələblərinə uyğun təşkili, QHT sektorunun üzləşdiyi problemlərin çevik və effektiv həlli üçün bu sahədə yeni yanaşmaların vacibliyini və müvafiq institusional islahatların aparılmasının zəruriliyini ortaya çıxardı.
Nəticə göz önündədir: Dövlətin ictimai sektorla əməkdaşlıq mexanizmi kimi yaradılan Prezident yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının səlahiyyətləri, funksionallığı, formalaşması, eləcə də hüquqi statusu cəmiyyətin mövcud çağırışlarına və gözləntilərinə tam cavab vermir. Məhz bu səbəbdən, QHT Şurasının bütün müsbət təcrübəsini, əldə etdiyi faydalı nəticələri qoruyub saxlamaqla, mövcud reallıqlara və tələblərə uyğun daha işlək, effektiv bir mexanizmin yaradılması qaçılmazdır. Belə bir mexanizm isə, şübhəsiz ki, digər istiqamətlərdə həyata keçirlən institusional islahatlar müstəvisində özünü doğrultmuş, effektivliyi şübhə doğurmayan publik hüquqi şəxs statuslu Agentlikdir.
Bəs Şuranın Agentliyə çevrilməsinin əsas üstünlükləri nədir?
Əvvəla, Agentliyin hüquqi statusu konkret və aydın, səlahiyyətləri və müstəqilliyi isə Şuradan çoxdur. Bu baxımdan, həyata keçirilən dəyişiklik istisnasız olaraq QHT sektorunun fəaliyyət istiqamətlərini daha da genişləndirəcək, funksionallığını artıracaq və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu prosesinin yeni bir mərhələyə qədəm qoymasına zəmin yaradacaq.
Məlum olduğu kimi, QHT Şurası nə mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı, nə qeyri- kommersiya qurumu, nə də publik hüquqi şəxs olmadığından, qeyri-müəyyən hüquqi statusa malik idi. Bu isə öz növbəsində qurumun fəaliyyətində müəyyən problemlər yaradır, QHT Şurasının vətəndaş cəmiyyəti institutlarının iştirakı ilə ölkədə, regionda və dünyada baş verən proseslərə, yeni çağırışlara çevik reaksiya verməsinə mane olurdu. Şuranın yerində Agentliyin yaranması isə, ilk növbədə onun statusunda olan hüquqi boşluğu aradan qaldıracaq ki, bu da QHT sektorunda daha çevik mexanizmlərin tətbiqinə yol açacaq.
Agentliyin, hüquqi statusundan dolayı əlavə funksiya və səlahiyyətlərə sahib olması, həm QHT-lərin gözləntilərini qarşılayacaq, həm də vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı və QHT-lərin maliyyə resurslarının şaxələnməsi üçün yeni mexanizmlərin formalaşdırılmasına imkan verəcək.
Misal üçün, Agentlik publik hüquqi şəxs kimi kənar mənbələrdən əlavə fondlar cəlb etməklə QHT-lərin layihələrinə ayrılan vəsaitlərin həcmini əhəmiyyətli dərəcədə artıra biləcək. Bundan başqa, Korporativ Sosial Məsuliyyət öhdəliyi çərçivəsində QHT-lərlə özəl sektor arasında yeni əməkdaşlıq münasibətlərinin qurulmasına imkan yaranacaq və nəticədə ictimai problemlərin həllində özəl sektor daha fəal rol oynayacaq.
Digər tərəfdən, ictimai nəzarətin təşviqi və İctimai şuraların fəaliyyətinin dəstəklənməsi istiqamətində Agentliyə verilən müvafiq səlahiyyətlər, öz növbəsində idarəetmədə şəffaflıq və hesabatlıq əmsalının artmasına ciddi töhfə verəcək.
İctimai nəzarətin vacibliyi ilə bağlı ölkə başçısının dəfələrlə səsləndirdiyi fikirləri və etdiyi çağırışları hamımız yaxşı xatırlayırıq. Etiraf etməliyik ki, hazırda yaradılan bir çox ictimai şuraların fəaliyyətinin ciddi şəkildə təkmilləşdirilməsinə böyük ehtiyac var. Unutmaq lazım deyil ki, ictimai nəzarət həm də dövlət idarəçiliyinə institusional dəstək mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Agentliyin yaradılmasında daha bir önəmli məqam, təsisatın idarəetmə mexanizmi ilə bağlıdır və bu mexanizm qərar qəbulu prosesinin daha çevik və effektiv olmasına imkan verir. Agentliyin digər bir üstünlüyü isə, onun idarəetmə orqanı və strukturunun Prezident tərəfindən müəyyən olunmasıdır. Və bu da, şübhəsiz ki, onun mötəbərliyini daha da artırır.
Agentliyin tərkibində idarə, filial və nümayəndəliklərin yaradılması üçün açıq mexanizmlər və qaydalar mövcuddur. Bu isə region QHT-lərinin keyfiyyətli xidmətlə təmin olunması üçün yeni imkanlar deməkdir. Digər tərəfdən, Agentliyin daxili audit sistemi üçün konkret mexanizmlər nəzərdə tutulub ki, bu da idarəetmədə səmərəliliyi arıtıran əsas amillərdən hesab olunur. QHT Şurası isə, məlum olduğu kimi belə bir imkana və səlahiyyətə malik deyildi.
Daha bir önəmli məqam: Agentlik ona verilən səlahiyyətlər çərçivəsində qrant verən qurumların QHT-lərə ayırdığı layihələrin səmərəliyini və nəticəliyini ölçə, ildə bir dəfə bu haqda hesabat hazırlayıb Prezident Administrasiyasına, həmçinin həmin qurumların özlərinə təqdim edə biləcək. Bundan başqa, ayrı-ayrı qurumlar tərəfindən qrant müsabiqələrinin keçirilməsi, layihələrin idarəedilməsi üçün vahid qaydaların hazırlanması mümkün olacaq ki, bu da şəffaflığın, əlçatanlığın təmin edilməsi ilə yanaşı, QHT-lərin maliyyə davamlığı üçün önəmli dəstək deməkdir. Qeyd edim ki, QHT Şurasının statusu və Əsasnaməsi bu funksiyaların icrasına imkan vermirdi.
Bütövlükdə, QHT sektorunda baş verən dəyişiklər ölkəmizdə həyata keçirilən institusional islahatların tərkib hissəsi kimi mühüm əhəmiyyətə malikdir. İdarəetmədə çevikliyin, nəticəyə hesablanmış effektiv fəaliyyətin, şəffaflığın təmin edilməsi müasir, qalib Azərbaycanın gələcək inkişafının təməlini təşkil edir. Hakimiyyətin bütün qollarında, eləcə də mediada həyata keçirilən islahatların “beşinci sektor” adlandırdığımız Qeyri-Hökumət Təşkilatlarını da öz təsir dairəsinə alması, prosesin tam və əhatəli şəkildə irəliyə doğru aparılacağına, cəmiyyətin gözləntilərinin özünü doğruldacağına böyük ümidlər yaradır. Məqsəd cəmiyyət üçün faydalı olan nəticələrin əldə edilməsidir. Yeni yaradılan agentlik Qeyri-Hökumət Təşkilatlarının fəaliyyətinə məhz bu kontekstdən yanaşacaq və ölçü vahidi həyata keçirilən layihələrin nəticəliyi, cəmiyyətə, dövlətə verdiyi fayda olacaq!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:00
XİN: "Bəxtiyar Hacıyevə qarşı məhkəmə qərarı..."
Dünən, 17:10
MSK sədri: "Seçkiləri 68869 nəfər müşahidə edəcək"
Dünən, 14:48
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib
Dünən, 13:52
Belarus Azərbaycana yeni səfir göndərir
Dünən, 10:20
Bayden: “Rusiya döyüş meydanında uduzub”
13-01-2025, 07:46
Trampın Çini cilovlamaq cəhdləri baş tutmayacaq
11-01-2025, 11:34
Bələdiyyə seçkisi: 16128 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
10-01-2025, 15:21
İcra başçısının qalmaqallı sabiq müavini seçki mübarizəsindən çəkilib
10-01-2025, 13:59
XİN: "Los Ancelesdəki Baş Konsulluq..."
10-01-2025, 13:07
Əhəd Abıyev: "Hazırda elə trenajordayam"
10-01-2025, 08:44
Moskva-İrəvan münasibətləri tarıma çəkilib
9-01-2025, 22:53
Ermənistanda aclıq başlaya bilər
9-01-2025, 17:02
XİN sözçüsü: "Ermənistan sülhdə maraqlıdırsa..."
9-01-2025, 14:26
BMT Azərbaycan Prezidentinin müraciətini rəsmi sənəd kimi yayıb
9-01-2025, 09:10
Zelenski: “Rusiyanı sülhə “məcbur etmək” lazımdır”
8-01-2025, 17:15
İranyönlü silahlılar Suriyanı tərk edib
8-01-2025, 16:31
MSK sədri: "16148 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb"
8-01-2025, 16:00
Bələdiyyə seçkiləri:YAP-ın məşvərətçi səs hüquqlu üzvü təsdiqlənib
8-01-2025, 12:00
Adəm Məmmədov: "Əmimin həbsi barədə açıqlama vermək istəmirəm”
8-01-2025, 10:21
Bələdiyyə seçkiləri: “exit-poll”a sənəd qəbulu müddəti başa çatır
8-01-2025, 08:38
Fələstin BMT Təhlükəsizlik Şurasını ayağa qaldıracaq
8-01-2025, 08:26
ABŞ Qəzzada atəşi niyə dayandırmır?
7-01-2025, 22:37
İranda 901 nəfəri edam ediblər
7-01-2025, 16:21
Lalə Şövkətin oğlu: "Əgər Əvəz bəy partiya istəyirsə..."
7-01-2025, 14:23
Milli Məclisin iclasları gələn həftədən başlayır
6-01-2025, 19:57
Makron: Mask seçkilərə kobud müdaxilələr edir
6-01-2025, 18:44
XİN sözçüsü: "Makronun təxribat dolu açıqlamaları qəbuledilməzdir”
6-01-2025, 18:24
İcra başçısının məktəblini döyən sabiq müavini seçkiyə qatılıb
6-01-2025, 17:10
Yeni hökumət ərəb coğrafiyasında danışıqlar aparır
6-01-2025, 16:26
YAP bələdiyyə seçkilərində ödənişsiz təşviqat hüququndan imtina edib
6-01-2025, 16:17
Bələdiyyə seçkiləri: 16174 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
5-01-2025, 21:52
Polşa XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
1-01-2025, 23:33
Lalə Şövkətin partiyası fəaliyyətini bərpa edib
1-01-2025, 18:43
İlon Mask Zelenskini "soyğunçuluq üzrə çempion" adlandırıb
29-12-2024, 22:23
Azərbaycan XİN başçısının müavini Suriyaya səfər edib - Foto
29-12-2024, 16:29
Milyarder ifrat sağçıları hakimiyyətə gətirməyə çalışır
29-12-2024, 13:11
Milli Məclisin payız sessiyası başa çatıb
29-12-2024, 08:59
Bu gün Gürcüstanın 6-cı prezidenti and içəcək
28-12-2024, 17:12
XİN: "Ermənistanla sülh prosesinin irəlilədilməsi..."
28-12-2024, 14:49
Rusiya vətəndaşlarının Azərbaycanda müvəqqəti qalma müddəti dəyişəcək
28-12-2024, 11:56
Prokuror Bəxtiyar Hacıyevin 11 il azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib
27-12-2024, 23:37
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan arasında telefon danışığı olub
27-12-2024, 14:56
Almanlar növbədənkənar seçkilərə gedir - Qərar
27-12-2024, 10:33
Putin: Ukraynaya qarşı daha güclü silahlardan istifadə edəcəyik
26-12-2024, 15:42
Paşinyan eks-prezidentlərlə “şou” təşkil edib - Deputat
26-12-2024, 14:43
Azərbaycan və Gürcüstan XİN başçıları telefonla danışıb
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
