11:03 / 16-01-2025
Analar inananda - Fotolar
20:31 / 15-01-2025
Çimnaz Sultanova vəfat edib
Nüvə dövlətlərinin artması təhlükəli vəziyyət yaradıb - Politoloq
Tarix: 31-08-2021 14:45 | Bölmə: Siyasət
Nüvə dövlətlərinin artması təhlükəli vəziyyət yaradıb

“Son illər “Üçüncü Dünya müharibəsi başlaya bilərmi” sualı tez-tez səslənir. Dünyada baş verən kataklizmlər, müharibələr, nüvə dövlətlərinin sayının artması gedişatın təhlükəli olduğunu göstərir”.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.

E. Şahinoğlunun fikrincə, “Ərəb baharı” Suriyaya çatdıqdan sonra böyük dövlətlərin qarşıdurması daha güclənib və Üçüncü Dünya müharibəsindən danışanların sayı artıb:

“Hətta iş o yerə çatdı ki, Roma Papası da “Üçüncü Dünya müharibəsi” ifadəsini səsləndirmək məcburiyyətində qaldı. Üçüncü Dünya müharibəsi ilə bağlı yeni baxış Amerikadan gəldi. ABŞ-ın Hərbi-Dəniz Akademiyasının Strateji təhlillər kafedrasının müdiri Ceyms Holms “The National Interest” dərgisindəki məqaləsində Üçüncü Dünya müharibəsinin başlanğıc nöqtəsini fərqli məkanda işarə edib: “Rusiya və Çinin Yaponiyaya ərazi iddiası əsasında bölgədə gərginlik artacaq və bu, Üçüncü Dünya müharibəsinə təkan verəcək”.

Onu da qeyd edək ki, amerikalı alimin iddiasına görə, Moskva və Pekin Yaponiyaya qarşı ərazi iddiası irəli sürə bilərlər. C. Holmsun fikrincə, Kuril adalarına görə Moskva-Tokio mübahisəsi Rusiyanı Yaponiyaya qarşı əks-planlar hazırlamağa sövq edir: “Bundan başqa, Çin Yaponiyanın Senkaku adasına iddialıdır. Aydındır ki, əgər Rusiya və Çin adalara görə Yaponiyaya qarşı vahid cəbhə açarlarsa, Tokionun strateji müttəfiqi ABŞ işə qarışmalı olacaq”.


Amerikalı alim Vaşinqtonun Tokioya dəstəyini artırmasının vacibliyini bildirib. Onun sözlərinə görə, əks halda Çin Rusiya ilə birgə Yaponiyaya qarşı aqressiyanı gücləndirəcəklər.

E. Şahinoğlu qeyd edib ki, Yaponiyanın hər hansı bir dövlətə qarşı müharibə aparmaq planı yoxdur: “Buna baxmayaraq, Tokio Kuril adalarının geri qaytarılması siyasətindən əl çəkmir və Pekinin ona qarşı ərazi iddiasını rədd edir. Pekin isə hesab edir ki, Yaponiya İkinci Dünya müharibəsinin nəticələrindən hələ dərs çıxarmayıb. Yəni Pekinin fikrincə, əgər Yaponiya İkinci Dünya müharibəsində məğlub olubsa və bunun üstündən uzun onilliklər keçdikdən sonra Tokio hələ də məğlubiyyətin acısını yaşamalı və haqqını tələb etməməlidir.

Yaponiya keçmiş səhvlərindən nəticə çıxarıb, aqressiv siyasət yürütmür, müharibələrdə iştirak etmir, nüvə dövləti olmağa çalışmır və s. Eyni sözləri Rusiya və Çin haqqında demək mümkün deyil.

Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, Vaşinqton Moskva ilə münasibətlərdə strateji sabitliyə nail olmağı arzulayır. Ancaq Moskva və Pekinin siyasəti hələ ki, “strateji sabitliyə” imkan vermir.

Vaşinqtonda onu da anlayırlar ki, Amerikanın həm Rusiya, həm də Çinlə mübarizə aparması çətindir. Bu siyasət Moskva ilə Pekini bir-birinə daha da yaxınlaşdırır.

Amerika keçmişdə kommunist Çinlə münasibətləri normallaşdıraraq kommunist SSRİ ilə mübarizə aparırdı. Vaşinqtonun 1970-1980-ci illərdə yürütdüyü bu siyasət bəhrəsini verdi, SSRİ dağıldı. İndi isə əksinə, Vaşinqton Çini hədəf seçərək Rusiya ilə münasibətlərdə - bütün çətinliklərə baxmayaraq - dialoqu genişləndirməyə çalışır. Ancaq Kreml son illərdə ətrafda o qədər problem yaradıb ki, Vaşinqtonla dialoq alınmır. Kreml bunun əvəzində Pekinlə müttəfiqliyi gücləndirməyə çalışır. Avqustun 13-də Çində Rusiya ilə birgə hərbi təlimlər başladı. Təlimlərdə hər iki ölkədən 10 min hərbçi və yüzlərlə hərbi texnika iştirak edib”.




Bölməyə aid digər xəbərlər