23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025

20:48 / 13-09-2025

18:40 / 14-09-2025

23:44 / 12-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

13:02 / 15-09-2025

13:17 / 14-09-2025

15:11 / 15-09-2025

13:27 / 13-09-2025

00:04 / 16-09-2025

Süni intellekt silahları dünyanı daha təhlükəli edir
Tarix: 16-11-2023 16:18 | Bölmə: Slayd

“İsrail bütün hərbi texnikasını süni intellekt yönümlü olanlara çevirməyə çalışır. Onların çoxlu müxtəlif muxtar silahları, avtonom sualtı qayıqları və mobil zirehli hərbi maşınları var”.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu yəhudi qəzetçi və ekspert Riçard Silversteyn İsrailin hazırladığı süni intellekt silahlarından HƏMAS qüvvələrinə qarşı istifadəsindən danışarkən deyib.
İsrailin hərbi məqsədlər üçün istifadə etmək üzərində işlədiyi süni intellekt və robot texnologiyalarının təfərrüatlarına toxunan R. Silversteyn bildirib ki, onları uzaqdan da idarə etmək mümkündür:
“İsrailin qabaqcıl dronlarından uzaqdan müşahidə üçün də istifadə edilir. Onlardan hədəflərə raket atmaq üçün də istifadə oluna bilər. Hətta əməliyyatların müxtəlif nöqtələrində istifadə edildiyini də gördük”.
Ekspertin sözlərinə görə, süni intellekt tamamilə yeni bir sahədə istifadə olunur:
“İsrailin hərtərəfli dəyişikliyə məruz qaldığını görürük. HƏMAS-ın son hücumunda süni intellektin uğursuzluğunu da gördük. Minlərlə HƏMAS döyüşçüsü süni intellekt müdafiəsini aşdı. Baxmayaraq ki, bu texnologiyanın qabaqcıl tərəfi olsa da, HƏMAS bunun öhdəsindən gələ biləcəyini göstərməyə çalışdı”.
Üz tanıma sistemləri, silahlı robot avtomobillər kimi texnologiyalar və onların hazırda Qəzzada istifadə olunmasına gəlincə, R. Silversteyn əmindir ki, İsrail onlardan istifadə edir:
“Amma problem ondadır ki, orada medianın kəsilməsi var. İsrail ordusu heç bir medianın Qəzzaya girməsinə icazə vermir. Onların orada nə etdiklərini bilmirik. Amma ağ fosfordan istifadə etdiklərini bilirik. İstifadə etdikləri avtonom silahların bəziləri mühafizə qüllələrində yerləşdirilib. Onlar bu qüllələrə yaxınlaşanlara atəş açır. Onların həm də Qərb sahilində istifadə edildiyini bilirik, Qəzzada istifadəsi isə dəqiqdir”.

R. Silversteyn
Bəs süni intellektlə idarə olunan silah sistemləri mülki vətəndaşı öldürdükdə bunun üçün cəza nəzərdə tutan qayda varmı? Daha əvvəl belə bir nümunə olubmu?
Ekspert bu suallara cavabında deyib ki, avtonom silahlarla bağlı beynəlxalq tənzimləmə yoxdur və İsrail bunlardan istədiyi kimi inkişaf etdirə bilər:
“Müharibələrdə süni intellektin istifadəsi ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma bəzi insan haqları təşkilatları bəyanat veriblər. Söhbət süni intellektdən istifadə etməməkdən gedirdi. İnsana ehtiyacı olmasa da, istənilən məqsəd üçün istifadə edilə bilər”.
R. Silversteyn əlavə edib ki, süni intellektdə insan faktoru da səhvlərə səbəb ola və süni intellekt nəzarətdən çıxanda mülki şəxslər öldürülə bilər: “Ona görə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya digər beynəlxalq qurumlar bu texnologiyanı qadağan etməsələr də, heç olmasa, tənzimləməlidirlər”.
Ekspert xatırladıb ki, başqa bir həyəcanverici hadisə İranda baş verib:
“İsrail bir neçə il əvvəl İranın nüvə proqramını quran şəxsi öldürüb. KİV-in məlumatına görə, yük maşınına yerləşdirilən snayper tüfəngi atmosferdə İsrail peykləri tərəfindən idarə olunub. Dron operatoru silahı uzaqdan idarə edib. Beləliklə, o, iranlı nüvə alimini öldürüb. Bu, süni intellektin narahatedici tərəfidir. Minlərlə kilometr aralıda dron operatoru, səmada İranı izləyən İsrail peyki var olub. Onlara lazım olan tək şey yük maşını sürmək üçün İrandakı bir neçə İsrail agenti idi”.
R. Silversteyn qeyd edib ki, süni intellekt silahları təkcə İsraili “müdafiə etmək” üçün deyil, həm də onlar ixrac üçün istehsal olunur: “Onlar müharibə şəraitində olan ölkələrə satılır. İsrail silahları ümumiyyətlə bu məqsədlə işləyir. Süni intellekt öldürücülük və zorakılığı yeni səviyyəyə qaldırır”.
“Boston Dynamics” tərəfindən mülki məqsədlər üçün istehsal edilən süni intellekt texnologiyalı robot var. Bənzər texnologiyaların İsrail tərəfindən hərbi məqsədlər üçün, məsələn, Qəzzadakı tunellərdə istifadə edilməsi ehtimalı varmı?
Ekspert əmindir ki, İsrail nəzarət texnologiyaları kimi əlindən gələni edəcək: “Onlar tunellərin içərisində hərəkəti aşkar etməyə çalışacaqlar. Tunelləri bağlamaq üçün kimyəvi silahdan istifadə edirlər. Beləliklə, döyüşçüləri yerin altında həbs etməyi hədəfləyirlər ki, qaça bilməsinlər. İsrail bu texnologiyanın istifadəsində çox yenilikçi və yaradıcıdır. Əminəm ki, onlar mülki texnologiyalardan da hərbi məqsədlər üçün istifadə edirlər. Bu baxımdan texnologiyaların ikili istifadəyə açıq olması faydalıdır”.
Mütəxəssisin fikrincə, İsrail ən ölümcül silahları istehsal edə biləcəyini dünyaya göstərib: “İsrailin silah ixracatında dünyada 10-cu yerdə olduğunu bilirik. Hindistana və Azərbaycana silah satır. Hindistan Kəşmirdəki müsəlman torpaqlarını işğal edir. Hindistan İsraildən idxal etdiyi bütün silahlardan azlıqdakı müsəlmanları idarə etmək üçün yararlanır. İsrailin süni intellektdən istifadə etməsi həqiqətən narahatlıq doğurur. Onlar dünyanı daha təhlükəli edir”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-11-2023 16:18 | Bölmə: Slayd

“İsrail bütün hərbi texnikasını süni intellekt yönümlü olanlara çevirməyə çalışır. Onların çoxlu müxtəlif muxtar silahları, avtonom sualtı qayıqları və mobil zirehli hərbi maşınları var”.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu yəhudi qəzetçi və ekspert Riçard Silversteyn İsrailin hazırladığı süni intellekt silahlarından HƏMAS qüvvələrinə qarşı istifadəsindən danışarkən deyib.
İsrailin hərbi məqsədlər üçün istifadə etmək üzərində işlədiyi süni intellekt və robot texnologiyalarının təfərrüatlarına toxunan R. Silversteyn bildirib ki, onları uzaqdan da idarə etmək mümkündür:
“İsrailin qabaqcıl dronlarından uzaqdan müşahidə üçün də istifadə edilir. Onlardan hədəflərə raket atmaq üçün də istifadə oluna bilər. Hətta əməliyyatların müxtəlif nöqtələrində istifadə edildiyini də gördük”.
Ekspertin sözlərinə görə, süni intellekt tamamilə yeni bir sahədə istifadə olunur:
“İsrailin hərtərəfli dəyişikliyə məruz qaldığını görürük. HƏMAS-ın son hücumunda süni intellektin uğursuzluğunu da gördük. Minlərlə HƏMAS döyüşçüsü süni intellekt müdafiəsini aşdı. Baxmayaraq ki, bu texnologiyanın qabaqcıl tərəfi olsa da, HƏMAS bunun öhdəsindən gələ biləcəyini göstərməyə çalışdı”.
Üz tanıma sistemləri, silahlı robot avtomobillər kimi texnologiyalar və onların hazırda Qəzzada istifadə olunmasına gəlincə, R. Silversteyn əmindir ki, İsrail onlardan istifadə edir:
“Amma problem ondadır ki, orada medianın kəsilməsi var. İsrail ordusu heç bir medianın Qəzzaya girməsinə icazə vermir. Onların orada nə etdiklərini bilmirik. Amma ağ fosfordan istifadə etdiklərini bilirik. İstifadə etdikləri avtonom silahların bəziləri mühafizə qüllələrində yerləşdirilib. Onlar bu qüllələrə yaxınlaşanlara atəş açır. Onların həm də Qərb sahilində istifadə edildiyini bilirik, Qəzzada istifadəsi isə dəqiqdir”.

R. Silversteyn
Bəs süni intellektlə idarə olunan silah sistemləri mülki vətəndaşı öldürdükdə bunun üçün cəza nəzərdə tutan qayda varmı? Daha əvvəl belə bir nümunə olubmu?
Ekspert bu suallara cavabında deyib ki, avtonom silahlarla bağlı beynəlxalq tənzimləmə yoxdur və İsrail bunlardan istədiyi kimi inkişaf etdirə bilər:
“Müharibələrdə süni intellektin istifadəsi ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma bəzi insan haqları təşkilatları bəyanat veriblər. Söhbət süni intellektdən istifadə etməməkdən gedirdi. İnsana ehtiyacı olmasa da, istənilən məqsəd üçün istifadə edilə bilər”.
R. Silversteyn əlavə edib ki, süni intellektdə insan faktoru da səhvlərə səbəb ola və süni intellekt nəzarətdən çıxanda mülki şəxslər öldürülə bilər: “Ona görə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya digər beynəlxalq qurumlar bu texnologiyanı qadağan etməsələr də, heç olmasa, tənzimləməlidirlər”.
Ekspert xatırladıb ki, başqa bir həyəcanverici hadisə İranda baş verib:
“İsrail bir neçə il əvvəl İranın nüvə proqramını quran şəxsi öldürüb. KİV-in məlumatına görə, yük maşınına yerləşdirilən snayper tüfəngi atmosferdə İsrail peykləri tərəfindən idarə olunub. Dron operatoru silahı uzaqdan idarə edib. Beləliklə, o, iranlı nüvə alimini öldürüb. Bu, süni intellektin narahatedici tərəfidir. Minlərlə kilometr aralıda dron operatoru, səmada İranı izləyən İsrail peyki var olub. Onlara lazım olan tək şey yük maşını sürmək üçün İrandakı bir neçə İsrail agenti idi”.
R. Silversteyn qeyd edib ki, süni intellekt silahları təkcə İsraili “müdafiə etmək” üçün deyil, həm də onlar ixrac üçün istehsal olunur: “Onlar müharibə şəraitində olan ölkələrə satılır. İsrail silahları ümumiyyətlə bu məqsədlə işləyir. Süni intellekt öldürücülük və zorakılığı yeni səviyyəyə qaldırır”.
“Boston Dynamics” tərəfindən mülki məqsədlər üçün istehsal edilən süni intellekt texnologiyalı robot var. Bənzər texnologiyaların İsrail tərəfindən hərbi məqsədlər üçün, məsələn, Qəzzadakı tunellərdə istifadə edilməsi ehtimalı varmı?
Ekspert əmindir ki, İsrail nəzarət texnologiyaları kimi əlindən gələni edəcək: “Onlar tunellərin içərisində hərəkəti aşkar etməyə çalışacaqlar. Tunelləri bağlamaq üçün kimyəvi silahdan istifadə edirlər. Beləliklə, döyüşçüləri yerin altında həbs etməyi hədəfləyirlər ki, qaça bilməsinlər. İsrail bu texnologiyanın istifadəsində çox yenilikçi və yaradıcıdır. Əminəm ki, onlar mülki texnologiyalardan da hərbi məqsədlər üçün istifadə edirlər. Bu baxımdan texnologiyaların ikili istifadəyə açıq olması faydalıdır”.
Mütəxəssisin fikrincə, İsrail ən ölümcül silahları istehsal edə biləcəyini dünyaya göstərib: “İsrailin silah ixracatında dünyada 10-cu yerdə olduğunu bilirik. Hindistana və Azərbaycana silah satır. Hindistan Kəşmirdəki müsəlman torpaqlarını işğal edir. Hindistan İsraildən idxal etdiyi bütün silahlardan azlıqdakı müsəlmanları idarə etmək üçün yararlanır. İsrailin süni intellektdən istifadə etməsi həqiqətən narahatlıq doğurur. Onlar dünyanı daha təhlükəli edir”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:54
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
Bu gün, 13:54
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
Dünən, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Dünən, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Dünən, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
15-09-2025, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15-09-2025, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
15-09-2025, 09:39
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir