11:28 / 26-10-2025
İlham Əliyev Avstriya prezidentinə məktub göndərib
10:46 / 26-10-2025
Trampın iştirakı ilə sülh sazişi imzalanıb
10:27 / 26-10-2025
Azərbaycan millisinin üzvü əməliyyat olunub
23:17 / 25-10-2025
Vəkil Zabil Qəhrəmanov həbs olunub
18:00 / 25-10-2025
Anar Əsədlidən 4 şikayətçi var
17:55 / 25-10-2025
“Sputnik Azərbaycan”ın böyük redaktoru Rusiyaya gedib
15:45 / 25-10-2025
Onlayn qumar oyunları: 5 dəstə ifşa edilib
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
13:09 / 25-10-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
11:31 / 25-10-2025
Prezident İlham Əliyev Tokayevə məktub göndərib
11:01 / 25-10-2025
Metroda dava salan 4 nəfər saxlanılıb
10:34 / 25-10-2025
Bakıda Zəfər konserti və atəşfəşanlıq olacaq
10:17 / 25-10-2025
Azərbaycan XİN Qazaxıstana təbrik ünvanlayıb
10:02 / 25-10-2025
Rusiya üzərində 121 Ukrayna PUA-sı vurulub
09:30 / 25-10-2025
Rusiya Kiyevə zərbə endirib: yaralıların sayı artır - (Yenilənib)
09:05 / 25-10-2025
Premyer Liqa: bu gün 4 komanda qarşılaşacaq
00:13 / 25-10-2025
Prezident Qubadlı ilə bağlı video paylaşıb
00:01 / 25-10-2025
Qubadlı şəhərinin işğaldan azad olunmasından 5 il ötür
23:49 / 24-10-2025
Şahnaz Haşımova xəstəxanaya yerləşdirilib
20:54 / 24-10-2025
Azərbaycan BMT ilə 2026-2030-cu illər üçün Əməkdaşlığa dair Çərçivə Sənədi imzalayıb
18:03 / 24-10-2025
Ermənistan və İran sadələşdirilmiş gömrük dəhlizi üzrə saziş imzalayacaq
17:54 / 24-10-2025
“Bu dəfə əzrayılın əlindən qaçdım...” - Abid Şərifov
17:49 / 24-10-2025
Veteranlara verilən 80 manat artırılmayacaq
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
16:54 / 24-10-2025
"Starlink" vasitəsilə kibercinayətkarlıq artıb - Foto
16:36 / 24-10-2025
Avropa yeni raketdaşıyıcısını təqdim edib - Fotolar
16:20 / 24-10-2025
Ceyhun Bayramov TDT Baş katibi ilə görüşüb
16:07 / 24-10-2025
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı açıqlanıb
15:58 / 24-10-2025
Dövlət müəssisələrindən bir milyon manat mənimsəyənlərə cəza istənilib
14:58 / 24-10-2025
Vladimir Putin İlham Əliyevə zəng edib
12:00 / 21-10-2025
Xankəndi: böyük qələbəmiz - Rauf Rəcəbov yazır
11:29 / 24-10-2025
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
16:05 / 21-10-2025
Akademikin armudu stəkanındakı limon
13:40 / 23-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:12 / 21-10-2025
Daş Veysəlli kəndində Şəhidlər Abidə Kompleksi yaradılıb - Fotolar
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
19:39 / 22-10-2025
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri Yerevanda görüşüblər - Fotolar
12:35 / 24-10-2025
Sülh savaşı - Zahid Oruc yazır
17:50 / 23-10-2025
On yeddi mindən çox müəllimin maaşı artacaq
14:16 / 23-10-2025
Hərbi ekspert: Azərbaycan Cənubi Qafqazda sabitliyi təmin edən əsas aktordur
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
15:34 / 23-10-2025
Ərdoğan və Netanyahunun yeni döyüş meydanı - Kipr
Süni intellekt silahları dünyanı daha təhlükəli edir
Tarix: 16-11-2023 16:18 | Bölmə: Slayd
“İsrail bütün hərbi texnikasını süni intellekt yönümlü olanlara çevirməyə çalışır. Onların çoxlu müxtəlif muxtar silahları, avtonom sualtı qayıqları və mobil zirehli hərbi maşınları var”.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu yəhudi qəzetçi və ekspert Riçard Silversteyn İsrailin hazırladığı süni intellekt silahlarından HƏMAS qüvvələrinə qarşı istifadəsindən danışarkən deyib.
İsrailin hərbi məqsədlər üçün istifadə etmək üzərində işlədiyi süni intellekt və robot texnologiyalarının təfərrüatlarına toxunan R. Silversteyn bildirib ki, onları uzaqdan da idarə etmək mümkündür:
“İsrailin qabaqcıl dronlarından uzaqdan müşahidə üçün də istifadə edilir. Onlardan hədəflərə raket atmaq üçün də istifadə oluna bilər. Hətta əməliyyatların müxtəlif nöqtələrində istifadə edildiyini də gördük”.
Ekspertin sözlərinə görə, süni intellekt tamamilə yeni bir sahədə istifadə olunur:
“İsrailin hərtərəfli dəyişikliyə məruz qaldığını görürük. HƏMAS-ın son hücumunda süni intellektin uğursuzluğunu da gördük. Minlərlə HƏMAS döyüşçüsü süni intellekt müdafiəsini aşdı. Baxmayaraq ki, bu texnologiyanın qabaqcıl tərəfi olsa da, HƏMAS bunun öhdəsindən gələ biləcəyini göstərməyə çalışdı”.
Üz tanıma sistemləri, silahlı robot avtomobillər kimi texnologiyalar və onların hazırda Qəzzada istifadə olunmasına gəlincə, R. Silversteyn əmindir ki, İsrail onlardan istifadə edir:
“Amma problem ondadır ki, orada medianın kəsilməsi var. İsrail ordusu heç bir medianın Qəzzaya girməsinə icazə vermir. Onların orada nə etdiklərini bilmirik. Amma ağ fosfordan istifadə etdiklərini bilirik. İstifadə etdikləri avtonom silahların bəziləri mühafizə qüllələrində yerləşdirilib. Onlar bu qüllələrə yaxınlaşanlara atəş açır. Onların həm də Qərb sahilində istifadə edildiyini bilirik, Qəzzada istifadəsi isə dəqiqdir”.
R. Silversteyn
Bəs süni intellektlə idarə olunan silah sistemləri mülki vətəndaşı öldürdükdə bunun üçün cəza nəzərdə tutan qayda varmı? Daha əvvəl belə bir nümunə olubmu?
Ekspert bu suallara cavabında deyib ki, avtonom silahlarla bağlı beynəlxalq tənzimləmə yoxdur və İsrail bunlardan istədiyi kimi inkişaf etdirə bilər:
“Müharibələrdə süni intellektin istifadəsi ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma bəzi insan haqları təşkilatları bəyanat veriblər. Söhbət süni intellektdən istifadə etməməkdən gedirdi. İnsana ehtiyacı olmasa da, istənilən məqsəd üçün istifadə edilə bilər”.
R. Silversteyn əlavə edib ki, süni intellektdə insan faktoru da səhvlərə səbəb ola və süni intellekt nəzarətdən çıxanda mülki şəxslər öldürülə bilər: “Ona görə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya digər beynəlxalq qurumlar bu texnologiyanı qadağan etməsələr də, heç olmasa, tənzimləməlidirlər”.
Ekspert xatırladıb ki, başqa bir həyəcanverici hadisə İranda baş verib:
“İsrail bir neçə il əvvəl İranın nüvə proqramını quran şəxsi öldürüb. KİV-in məlumatına görə, yük maşınına yerləşdirilən snayper tüfəngi atmosferdə İsrail peykləri tərəfindən idarə olunub. Dron operatoru silahı uzaqdan idarə edib. Beləliklə, o, iranlı nüvə alimini öldürüb. Bu, süni intellektin narahatedici tərəfidir. Minlərlə kilometr aralıda dron operatoru, səmada İranı izləyən İsrail peyki var olub. Onlara lazım olan tək şey yük maşını sürmək üçün İrandakı bir neçə İsrail agenti idi”.
R. Silversteyn qeyd edib ki, süni intellekt silahları təkcə İsraili “müdafiə etmək” üçün deyil, həm də onlar ixrac üçün istehsal olunur: “Onlar müharibə şəraitində olan ölkələrə satılır. İsrail silahları ümumiyyətlə bu məqsədlə işləyir. Süni intellekt öldürücülük və zorakılığı yeni səviyyəyə qaldırır”.
“Boston Dynamics” tərəfindən mülki məqsədlər üçün istehsal edilən süni intellekt texnologiyalı robot var. Bənzər texnologiyaların İsrail tərəfindən hərbi məqsədlər üçün, məsələn, Qəzzadakı tunellərdə istifadə edilməsi ehtimalı varmı?
Ekspert əmindir ki, İsrail nəzarət texnologiyaları kimi əlindən gələni edəcək: “Onlar tunellərin içərisində hərəkəti aşkar etməyə çalışacaqlar. Tunelləri bağlamaq üçün kimyəvi silahdan istifadə edirlər. Beləliklə, döyüşçüləri yerin altında həbs etməyi hədəfləyirlər ki, qaça bilməsinlər. İsrail bu texnologiyanın istifadəsində çox yenilikçi və yaradıcıdır. Əminəm ki, onlar mülki texnologiyalardan da hərbi məqsədlər üçün istifadə edirlər. Bu baxımdan texnologiyaların ikili istifadəyə açıq olması faydalıdır”.
Mütəxəssisin fikrincə, İsrail ən ölümcül silahları istehsal edə biləcəyini dünyaya göstərib: “İsrailin silah ixracatında dünyada 10-cu yerdə olduğunu bilirik. Hindistana və Azərbaycana silah satır. Hindistan Kəşmirdəki müsəlman torpaqlarını işğal edir. Hindistan İsraildən idxal etdiyi bütün silahlardan azlıqdakı müsəlmanları idarə etmək üçün yararlanır. İsrailin süni intellektdən istifadə etməsi həqiqətən narahatlıq doğurur. Onlar dünyanı daha təhlükəli edir”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-11-2023 16:18 | Bölmə: Slayd
“İsrail bütün hərbi texnikasını süni intellekt yönümlü olanlara çevirməyə çalışır. Onların çoxlu müxtəlif muxtar silahları, avtonom sualtı qayıqları və mobil zirehli hərbi maşınları var”.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu yəhudi qəzetçi və ekspert Riçard Silversteyn İsrailin hazırladığı süni intellekt silahlarından HƏMAS qüvvələrinə qarşı istifadəsindən danışarkən deyib.
İsrailin hərbi məqsədlər üçün istifadə etmək üzərində işlədiyi süni intellekt və robot texnologiyalarının təfərrüatlarına toxunan R. Silversteyn bildirib ki, onları uzaqdan da idarə etmək mümkündür:
“İsrailin qabaqcıl dronlarından uzaqdan müşahidə üçün də istifadə edilir. Onlardan hədəflərə raket atmaq üçün də istifadə oluna bilər. Hətta əməliyyatların müxtəlif nöqtələrində istifadə edildiyini də gördük”.
Ekspertin sözlərinə görə, süni intellekt tamamilə yeni bir sahədə istifadə olunur:
“İsrailin hərtərəfli dəyişikliyə məruz qaldığını görürük. HƏMAS-ın son hücumunda süni intellektin uğursuzluğunu da gördük. Minlərlə HƏMAS döyüşçüsü süni intellekt müdafiəsini aşdı. Baxmayaraq ki, bu texnologiyanın qabaqcıl tərəfi olsa da, HƏMAS bunun öhdəsindən gələ biləcəyini göstərməyə çalışdı”.
Üz tanıma sistemləri, silahlı robot avtomobillər kimi texnologiyalar və onların hazırda Qəzzada istifadə olunmasına gəlincə, R. Silversteyn əmindir ki, İsrail onlardan istifadə edir:
“Amma problem ondadır ki, orada medianın kəsilməsi var. İsrail ordusu heç bir medianın Qəzzaya girməsinə icazə vermir. Onların orada nə etdiklərini bilmirik. Amma ağ fosfordan istifadə etdiklərini bilirik. İstifadə etdikləri avtonom silahların bəziləri mühafizə qüllələrində yerləşdirilib. Onlar bu qüllələrə yaxınlaşanlara atəş açır. Onların həm də Qərb sahilində istifadə edildiyini bilirik, Qəzzada istifadəsi isə dəqiqdir”.
R. Silversteyn
Bəs süni intellektlə idarə olunan silah sistemləri mülki vətəndaşı öldürdükdə bunun üçün cəza nəzərdə tutan qayda varmı? Daha əvvəl belə bir nümunə olubmu?
Ekspert bu suallara cavabında deyib ki, avtonom silahlarla bağlı beynəlxalq tənzimləmə yoxdur və İsrail bunlardan istədiyi kimi inkişaf etdirə bilər:
“Müharibələrdə süni intellektin istifadəsi ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma bəzi insan haqları təşkilatları bəyanat veriblər. Söhbət süni intellektdən istifadə etməməkdən gedirdi. İnsana ehtiyacı olmasa da, istənilən məqsəd üçün istifadə edilə bilər”.
R. Silversteyn əlavə edib ki, süni intellektdə insan faktoru da səhvlərə səbəb ola və süni intellekt nəzarətdən çıxanda mülki şəxslər öldürülə bilər: “Ona görə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya digər beynəlxalq qurumlar bu texnologiyanı qadağan etməsələr də, heç olmasa, tənzimləməlidirlər”.
Ekspert xatırladıb ki, başqa bir həyəcanverici hadisə İranda baş verib:
“İsrail bir neçə il əvvəl İranın nüvə proqramını quran şəxsi öldürüb. KİV-in məlumatına görə, yük maşınına yerləşdirilən snayper tüfəngi atmosferdə İsrail peykləri tərəfindən idarə olunub. Dron operatoru silahı uzaqdan idarə edib. Beləliklə, o, iranlı nüvə alimini öldürüb. Bu, süni intellektin narahatedici tərəfidir. Minlərlə kilometr aralıda dron operatoru, səmada İranı izləyən İsrail peyki var olub. Onlara lazım olan tək şey yük maşını sürmək üçün İrandakı bir neçə İsrail agenti idi”.
R. Silversteyn qeyd edib ki, süni intellekt silahları təkcə İsraili “müdafiə etmək” üçün deyil, həm də onlar ixrac üçün istehsal olunur: “Onlar müharibə şəraitində olan ölkələrə satılır. İsrail silahları ümumiyyətlə bu məqsədlə işləyir. Süni intellekt öldürücülük və zorakılığı yeni səviyyəyə qaldırır”.
“Boston Dynamics” tərəfindən mülki məqsədlər üçün istehsal edilən süni intellekt texnologiyalı robot var. Bənzər texnologiyaların İsrail tərəfindən hərbi məqsədlər üçün, məsələn, Qəzzadakı tunellərdə istifadə edilməsi ehtimalı varmı?
Ekspert əmindir ki, İsrail nəzarət texnologiyaları kimi əlindən gələni edəcək: “Onlar tunellərin içərisində hərəkəti aşkar etməyə çalışacaqlar. Tunelləri bağlamaq üçün kimyəvi silahdan istifadə edirlər. Beləliklə, döyüşçüləri yerin altında həbs etməyi hədəfləyirlər ki, qaça bilməsinlər. İsrail bu texnologiyanın istifadəsində çox yenilikçi və yaradıcıdır. Əminəm ki, onlar mülki texnologiyalardan da hərbi məqsədlər üçün istifadə edirlər. Bu baxımdan texnologiyaların ikili istifadəyə açıq olması faydalıdır”.
Mütəxəssisin fikrincə, İsrail ən ölümcül silahları istehsal edə biləcəyini dünyaya göstərib: “İsrailin silah ixracatında dünyada 10-cu yerdə olduğunu bilirik. Hindistana və Azərbaycana silah satır. Hindistan Kəşmirdəki müsəlman torpaqlarını işğal edir. Hindistan İsraildən idxal etdiyi bütün silahlardan azlıqdakı müsəlmanları idarə etmək üçün yararlanır. İsrailin süni intellektdən istifadə etməsi həqiqətən narahatlıq doğurur. Onlar dünyanı daha təhlükəli edir”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
24-10-2025, 14:58
Vladimir Putin İlham Əliyevə zəng edib
24-10-2025, 14:56
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
24-10-2025, 12:44
Gənc müəllimlərə iki min manatdan çox kompensasiya veriləcək
24-10-2025, 12:09
Bakı, Sumqayıt və Gəncə apellyasiya məhkəmələrinə hakimlər təyin olunub
24-10-2025, 12:00
Ali Məhkəməyə hakim təyinatları təsdiqlənib
24-10-2025, 11:46
Rusiyaya qarşı üç qanun layihəsi hazırlanıb
24-10-2025, 11:29
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
23-10-2025, 15:34
Ərdoğan və Netanyahunun yeni döyüş meydanı - Kipr
23-10-2025, 11:05
Qarşıdurmada olan iki güclü dövlətin lideri müzakirələrə hazırlaşır
23-10-2025, 09:15
Tramp Rusiyanın neft nəhənglərini hədəfə alıb - Sanksiya
23-10-2025, 07:09
Tramp Putinlə görüşünü ləğv edib
22-10-2025, 19:39
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri Yerevanda görüşüblər - Fotolar
22-10-2025, 15:07
Beynəlxalq səyyahlar Xankəndiyə səfər ediblər - (Yenilənib) - Fotolar
22-10-2025, 13:33
Mərkəzi Asiyadakı qaz kəməri...
22-10-2025, 10:47
Nikol Paşinyan: İlham Əliyev çox pozitiv addım atdı
22-10-2025, 10:25
Tibb işçilərinin əməkhaqlarına əlavənin müddəti uzadılıb
21-10-2025, 19:15
Həcc ziyarətinə sənəd qəbulu başlayır
21-10-2025, 17:59
Astanada Əliyevlə Tokayev təkbətək görüşüb, birgə bəyanat veriblər - (Yenilənib) - Fotolar
21-10-2025, 13:59
Ukrayna parçalana bilər
21-10-2025, 12:38
Qafqazda və Orta Asiyada sabitlik yaratma cəhdləri güclənir
21-10-2025, 12:36
Ramiz Mehdiyevin cinayət işi üzrə yeni faktlar məlum olub
21-10-2025, 11:48
İsa Həbibbəyli: "Qızımın seyfindən 1 milyon avronun oğurlanması..."
21-10-2025, 08:24
Ərdoğanın Yaxın Şərq turnesi başlayır
20-10-2025, 16:39
Keçmiş baş nazirdən xəyanət şübhəsi var
20-10-2025, 16:07
Mollazadə: Putin-Tramp görüşündə müsbət nəticə əldə edilməyəcək
20-10-2025, 15:51
Ramiz Mehdiyev dövlətə təhlükə yaradıb - Professor
20-10-2025, 14:28
ANAMA əməkdaşı Xocavənddə minaya düşüb
20-10-2025, 11:59
Prezident 10 məmuru təltif edib - Siyahı
20-10-2025, 09:21
Dayanıqlı iqtisadiyyatı olan ölkələrin reytinqi açıqlanıb - Siyahı
20-10-2025, 00:01
Zəngilanın azad edilməsindən 5 il ötür
19-10-2025, 09:43
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
18-10-2025, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
18-10-2025, 16:15
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
18-10-2025, 16:01
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
17-10-2025, 13:17
Dövlət qulluğuna qəbul qaydaları dəyişəcək
17-10-2025, 12:43
Paşinyan katolikosun ailəsinə hücum edir
17-10-2025, 12:11
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
17-10-2025, 11:17
Bir qrup QHT rəhbəri cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub
16-10-2025, 15:17
Avropanın müharibəyə hazırlaşmaq üçün beş il vaxtı var
16-10-2025, 14:10
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
16-10-2025, 12:02
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
