23:54 / 18-06-2025
İsrail İrana "üçüncü zərbə" dalğasına başlayıb
21:33 / 18-06-2025
DİM 1 iyunda keçirilmiş qəbul imtahanının nəticəsini elan edib
21:08 / 18-06-2025
Bu gecə Bakının iki qəsəbəsində işıq olmayacaq
20:55 / 18-06-2025
İsrail İran liderinin bunkeri olan ərazini bombalayıb
19:32 / 18-06-2025
Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
19:22 / 18-06-2025
Marsda güclü vulkan püskürüb
19:07 / 18-06-2025
Deputatlar daha 21 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
18:43 / 18-06-2025
MEDİA: Solovyovdan üzrxahlıq gözləyirik
18:36 / 18-06-2025
Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəmərindəki qəza aradan qaldırılıb
17:35 / 18-06-2025
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
17:21 / 18-06-2025
Gələn həftə Məhərrəm ayı başlayır
17:17 / 18-06-2025
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin edib
17:09 / 18-06-2025
ABŞ prezidenti Ukrayna rəsmilərini qəzəbləndirib
16:25 / 18-06-2025
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
16:01 / 18-06-2025
Natanz nüvə obyektində sızma var
15:37 / 18-06-2025
"Zeytun” aptekləri Tarif Şurasının qərarına tabe olmur
15:31 / 18-06-2025
İsrail Yaxın Şərqdə hegemon dövlətə çevrilir
15:21 / 18-06-2025
ASC və MMC-yə məxsus əmlaklar hərraca çıxarılacaq
14:49 / 18-06-2025
Ukrayna daha iki yaşayış məntəqəsini itirib
14:19 / 18-06-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın rəqibi bəlli olub
14:14 / 18-06-2025
Prezident İlham Əliyev Nataliya Kiselovanı qəbul edib - Fotolar
14:03 / 18-06-2025
Zakir Həsənov Belarusda hərbi zavodlara baş çəkib
13:48 / 18-06-2025
İsrailin İrana hücumları nəticəsində 585 nəfər ölüb
13:37 / 18-06-2025
Rus Pravoslav Kilsəsi Erməni Apostol Kilsəsinin müdafiəsinə qalxır
13:33 / 18-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:22 / 18-06-2025
TikTok qadağası daha 90 gün təxirə salınıb
13:18 / 18-06-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılıb - (Yenilənib)
13:12 / 18-06-2025
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
12:44 / 18-06-2025
Müdafiə naziri Türkiyə-İran sərhədinə gəlib
12:34 / 18-06-2025
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
08:07 / 14-06-2025

11:37 / 16-06-2025

08:47 / 16-06-2025

22:59 / 17-06-2025

08:51 / 14-06-2025

11:06 / 16-06-2025

09:58 / 16-06-2025

14:29 / 14-06-2025

00:13 / 16-06-2025

12:35 / 16-06-2025

Məktəblərin açılması əlavə problemlər yaradacaq - Ekspertlər
Tarix: 10-05-2021 14:55 | Bölmə: Slayd

Bir ildən çoxdur pandemiya ilə əlaqədar digər ölkələr kimi Azərbaycanda da təhsilin forması dəyişib. Bu müddət ərzində şagirdlər hibrid, həm əyani, həm də distant təhsildən yararlanıblar. Bəs təhsilin müxtəlif formalarda keçirilməsi uşaqların dərs qavramasına, onların dərsə marağına necə təsir edir?
Məsələ ilə bağlı Reyting.az-a danışan psixoloq İbrahim İbrahimov bildirib ki, onlayn təhsilin üstünlükləri çoxdur. Onun sözlərinə görə, bunlardan biri uşağın ailədən uzaq düşməməsidir: "Bu zaman müəllimin təhsildə rolu azalır, təhlükəsizlik və digər məsələlər tam valideynlərin nəzarətində olur.
O ki qaldı şagirdin müəllim vasitəsi ilə oxumağına, bunun tamamilə şagirdlə bağlı olduğunu tarixdə bir çox misallar sübut edib. Məsələn, Enşteyn, Steven Jobs, Bill Gates ve s.".
Psixoloq qeyd edib ki, bir insanın savadlı olması məktəbin uğuru deyil, həmin insanın bu biliyə olan ehtiyacı ilə bağlıdır:
"Bugünə kimi heç bir müəllim şagirdini alim etməyi bacarmayıb. Əgər müəllim nəyisə kəşf etməyi bacarsaydı, bunu başqasına öyrətməz, özü edərdi. Belə çıxır ki, o da hardansa aldığı informasiyanı ötürməklə məşğuldur.
Müəllimi bugünki kompüterlər, planşetlər, mobil telefonlar, ümumilikdə texnologiya əvəz edib. Təhsil həmişə biliklərin ötürülməsiylə bağlı olub. Artıq şagirdin informasiyanı "Youtube" və başqa kanallardan əldə etmək imkanı çoxalıb. 11 il dil öyrənə bilməyən şagirdə hansısa kurs dili bir ilə öyrədirsə, deməli, məktəbin sadəcə, vaxt keçirmək üçün olduğu sübut edilir.
Bu gün məktəblərdə şagirdə lazım olan müəllimdən daha çox psixoloqdur. Psixoloq şagirdi oxumağa həvəsləndirsə, şagird informasiyanı müəllimdən qabaq əldə etməyi bilir. Sadəcə, şagirdə və insana motivasiya lazımdır. Artıq məktəb dövrü bitib".
İ. İbrahimov vurğulayıb ki, məktəblərin tez-tez bağlanması şagirdlərin də sevinməsinə səbəb olur: "Qısa müddətdə məktəblərin yenidən açılması isə ziyandır. Bu zaman həm təhlükə artır, həm də şagirdlərdə fiziki və psixoloji olaraq adaptasiya problemi yaranır".
Təhsil eksperti Kamran Əsədov da məsələ ilə bağlı fikirlərini bildirib. K. Əsədov deyib ki, 2020-ci ilin martın 3-dən etibarən tədrisin formatının dəyişdirilməsi, yəni ənənəvi təhsildən məsafəli təhsilə keçilməsi o dövr üçün zərərli idi. Ekspertin sözlərinə görə, pandemiya dövründə tədrisin təşkili ilə bağlı o qədər də məlumatlı deyildik:
"Sonradan pandemiya dövründə qaydalara yiyələndik və bildik ki, müəyyən sanitar-epidemioloji qaydalara riayət etməklə həyata normal şəkildə davam edə bilərik.
Ötən ilin martından məsafəli təşkil edilən təhsil 2020-ci ilin sentyabrından hibrid formada qismən bərpa edildi. Ondan sonra Azərbaycanda Vətən müharibəsi başladı və bu zaman tədris prosesinin təşkili yoluxmaların sayına kəskin şəkildə təsir göstərdi.
Hazırda ölkənin 4447 ümumtəhsil məktəbində 1.6 milyon şagird təhsil alır. Eyni zamanda ali təhsil müəssisələrində 182 min tələbə var. Orta məktəblərdə 150 min, ali məktəblərdə 35 minə yaxın müəllim çalışır. Yəni təhsil öz ətrafında 2 milyondan çox insanı birləşdirir və bu qədər insanın hərəkətinə icazə verilməsi birmənalı şəkildə yoluxma statistikasına təsir göstərə bilərdi. Rəqəmlərə də baxanda bunun şahidi oluruq ki, həqiqətən təhsilin təşkili yoluxma sayına təsir göstərə bilərdi, amma bu, birbaşa onunla bağlı deyildi. Məhz sentyabrın 15-də başlanan tədris oktyabrda yenidən məsafəli şəkildə təşkil edildi. Yoluxma sayındakı azalma səbəbindən fevralın 1-dən etibarən yenidən hibrid formada tədris qismən bərpa edildi. Aprelin 5-də yenidən bağlanmanın şahidi olduq, çünki koronavirusa yoluxma sayında artım var idi".
K. Əsədov vurğulayıb ki, mayın 17-dən etibarən məktəblər yenidən açılacaq və şagirdlər 21 gün dərsə getdikdən sonra iyunun 14-də yenidən tətil başlayacaq:
"Bir il ərzində bir neçə dəfə açılma və qapanma olub. Bu, şagirdlərin məktəbə adaptasiyasına ciddi təsir göstərəcək. Bizim ən ciddi problemimiz şagirdlərin yenidən məktəbə qayıtması ilə bağlı olacaq. Bu, həm psixoloji, həm də fiziki olaraq problem yarada bilər. Çünki şagirdlər hər gün ənənəvi qaydada məktəbə gedəndə oyanma vaxtları, eyni zamanda geyim, qidalanma, hərəkət kimi vacib nüanslar var idi. Amma etiraf edək ki, məsafədən tədris təşkil ediləndə şagirdlər hətta yataqlarında belə dərsə qoşulurdular və müəyyən qədər məsuliyyət hissləri aşağı düşürdü. Hesab edirəm ki, tədrisin yenidən ənənəvi şəkildə bərpası zamanı uşaqlar fiziki və psixoloji olaraq ciddi problemlə qarşılaşır.
Məsafədən təhsil heç də hamı üçün əlçatan deyil. Bütün ailələrin kompüteri, planşeti və internetə çıxış imkanı yoxdur".
Ekspert qeyd edib ki, bütün fənlərin onlayn şəkildə tədrisi mümkün deyil: "Məsələn, riyaziyyat, kimya, biologiya kimi texniki və təbiət fənlərinin məsafədən təşkili zamanı ciddi problemlər yaranır. Biz müşahidələr zamanı buraxılış və qəbul imtahanlarında şagirdlərin aşağı nəticə göstərməsində gördük ki, texniki və təbiət fənlərinin tədrisi müəyyən qədər effektiv olmayıb. Digər tərəfdən, ibtidai sinif şagirdlərinə məsafədən oxuma və yazma bacarıqları formalaşdırıla bilmir. Bütün bunlar şagirdlər üçün gələcəkdə müəyyən problemlər yarada, amma ən azından hibrid formada həftədə bir neçə dəfə məktəbə gedəndə başa düşmədikləri mövzuları müəllimdən invidual olaraq soruşa bilərlər. Digər tərəfdən, saatlarla kompüter qabağında qalmaq şagirdlərdə görmə pozuntusu ortaya çıxarır. Eyni zamanda onurğa əyriliyi, çəki artımı, psixoloji problemlər yaradır və virtual aləmdə olmaq onları real aləmdən uzaqlaşdırır. Dəfələrlə belə qapanma və açılmalar şagirdlər üçün bilik əldə edilməsində ciddi problemlər yaradacaq”.
K. Əsədov əlavə edib ki, qarşıda duran ən vacib məqam bir ildən artıq bağlı qalan məktəblərdə həmin dövr üçün öyrədilməsi zəruri biliklərin gələcəkdə təkrar onlara çatdırılmasıdır: “Yəni biz dərinləşdirilmiş və sürətləndirilmiş proqram əsasında bu dövrdə keçirilən, amma şagirdlər tərəfindən zəif mənimsənilən mövzuları yenidən onlara çatdırmalıyıq. Hesab edirəm ki, məktəblərin gələcəkdə bağlanmasına ehtiyac yoxdur. Bağlanmaya getsək belə, bütün hallarda ibtidai siniflər mütləq açıq qalmalıdır. Çünki ibtidai sinif şagirdləri yuxarı siniflərdən fərqli olaraq oxuma-yazma vərdişlərinə yeni yiyələnirlər və həmin şagirdlər qaydalara daha yaxşı riayət edə bilirlər. Ümumiyyətlə, bir neçə aydan bir qapanma və açılmaya getmək tədrisin təşkilinə etibarı, inamı müəyyən qədər sarsıdır".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-05-2021 14:55 | Bölmə: Slayd

Bir ildən çoxdur pandemiya ilə əlaqədar digər ölkələr kimi Azərbaycanda da təhsilin forması dəyişib. Bu müddət ərzində şagirdlər hibrid, həm əyani, həm də distant təhsildən yararlanıblar. Bəs təhsilin müxtəlif formalarda keçirilməsi uşaqların dərs qavramasına, onların dərsə marağına necə təsir edir?
Məsələ ilə bağlı Reyting.az-a danışan psixoloq İbrahim İbrahimov bildirib ki, onlayn təhsilin üstünlükləri çoxdur. Onun sözlərinə görə, bunlardan biri uşağın ailədən uzaq düşməməsidir: "Bu zaman müəllimin təhsildə rolu azalır, təhlükəsizlik və digər məsələlər tam valideynlərin nəzarətində olur.
O ki qaldı şagirdin müəllim vasitəsi ilə oxumağına, bunun tamamilə şagirdlə bağlı olduğunu tarixdə bir çox misallar sübut edib. Məsələn, Enşteyn, Steven Jobs, Bill Gates ve s.".
Psixoloq qeyd edib ki, bir insanın savadlı olması məktəbin uğuru deyil, həmin insanın bu biliyə olan ehtiyacı ilə bağlıdır:
"Bugünə kimi heç bir müəllim şagirdini alim etməyi bacarmayıb. Əgər müəllim nəyisə kəşf etməyi bacarsaydı, bunu başqasına öyrətməz, özü edərdi. Belə çıxır ki, o da hardansa aldığı informasiyanı ötürməklə məşğuldur.
Müəllimi bugünki kompüterlər, planşetlər, mobil telefonlar, ümumilikdə texnologiya əvəz edib. Təhsil həmişə biliklərin ötürülməsiylə bağlı olub. Artıq şagirdin informasiyanı "Youtube" və başqa kanallardan əldə etmək imkanı çoxalıb. 11 il dil öyrənə bilməyən şagirdə hansısa kurs dili bir ilə öyrədirsə, deməli, məktəbin sadəcə, vaxt keçirmək üçün olduğu sübut edilir.
Bu gün məktəblərdə şagirdə lazım olan müəllimdən daha çox psixoloqdur. Psixoloq şagirdi oxumağa həvəsləndirsə, şagird informasiyanı müəllimdən qabaq əldə etməyi bilir. Sadəcə, şagirdə və insana motivasiya lazımdır. Artıq məktəb dövrü bitib".
İ. İbrahimov vurğulayıb ki, məktəblərin tez-tez bağlanması şagirdlərin də sevinməsinə səbəb olur: "Qısa müddətdə məktəblərin yenidən açılması isə ziyandır. Bu zaman həm təhlükə artır, həm də şagirdlərdə fiziki və psixoloji olaraq adaptasiya problemi yaranır".
Təhsil eksperti Kamran Əsədov da məsələ ilə bağlı fikirlərini bildirib. K. Əsədov deyib ki, 2020-ci ilin martın 3-dən etibarən tədrisin formatının dəyişdirilməsi, yəni ənənəvi təhsildən məsafəli təhsilə keçilməsi o dövr üçün zərərli idi. Ekspertin sözlərinə görə, pandemiya dövründə tədrisin təşkili ilə bağlı o qədər də məlumatlı deyildik:
"Sonradan pandemiya dövründə qaydalara yiyələndik və bildik ki, müəyyən sanitar-epidemioloji qaydalara riayət etməklə həyata normal şəkildə davam edə bilərik.
Ötən ilin martından məsafəli təşkil edilən təhsil 2020-ci ilin sentyabrından hibrid formada qismən bərpa edildi. Ondan sonra Azərbaycanda Vətən müharibəsi başladı və bu zaman tədris prosesinin təşkili yoluxmaların sayına kəskin şəkildə təsir göstərdi.
Hazırda ölkənin 4447 ümumtəhsil məktəbində 1.6 milyon şagird təhsil alır. Eyni zamanda ali təhsil müəssisələrində 182 min tələbə var. Orta məktəblərdə 150 min, ali məktəblərdə 35 minə yaxın müəllim çalışır. Yəni təhsil öz ətrafında 2 milyondan çox insanı birləşdirir və bu qədər insanın hərəkətinə icazə verilməsi birmənalı şəkildə yoluxma statistikasına təsir göstərə bilərdi. Rəqəmlərə də baxanda bunun şahidi oluruq ki, həqiqətən təhsilin təşkili yoluxma sayına təsir göstərə bilərdi, amma bu, birbaşa onunla bağlı deyildi. Məhz sentyabrın 15-də başlanan tədris oktyabrda yenidən məsafəli şəkildə təşkil edildi. Yoluxma sayındakı azalma səbəbindən fevralın 1-dən etibarən yenidən hibrid formada tədris qismən bərpa edildi. Aprelin 5-də yenidən bağlanmanın şahidi olduq, çünki koronavirusa yoluxma sayında artım var idi".
K. Əsədov vurğulayıb ki, mayın 17-dən etibarən məktəblər yenidən açılacaq və şagirdlər 21 gün dərsə getdikdən sonra iyunun 14-də yenidən tətil başlayacaq:
"Bir il ərzində bir neçə dəfə açılma və qapanma olub. Bu, şagirdlərin məktəbə adaptasiyasına ciddi təsir göstərəcək. Bizim ən ciddi problemimiz şagirdlərin yenidən məktəbə qayıtması ilə bağlı olacaq. Bu, həm psixoloji, həm də fiziki olaraq problem yarada bilər. Çünki şagirdlər hər gün ənənəvi qaydada məktəbə gedəndə oyanma vaxtları, eyni zamanda geyim, qidalanma, hərəkət kimi vacib nüanslar var idi. Amma etiraf edək ki, məsafədən tədris təşkil ediləndə şagirdlər hətta yataqlarında belə dərsə qoşulurdular və müəyyən qədər məsuliyyət hissləri aşağı düşürdü. Hesab edirəm ki, tədrisin yenidən ənənəvi şəkildə bərpası zamanı uşaqlar fiziki və psixoloji olaraq ciddi problemlə qarşılaşır.
Məsafədən təhsil heç də hamı üçün əlçatan deyil. Bütün ailələrin kompüteri, planşeti və internetə çıxış imkanı yoxdur".
Ekspert qeyd edib ki, bütün fənlərin onlayn şəkildə tədrisi mümkün deyil: "Məsələn, riyaziyyat, kimya, biologiya kimi texniki və təbiət fənlərinin məsafədən təşkili zamanı ciddi problemlər yaranır. Biz müşahidələr zamanı buraxılış və qəbul imtahanlarında şagirdlərin aşağı nəticə göstərməsində gördük ki, texniki və təbiət fənlərinin tədrisi müəyyən qədər effektiv olmayıb. Digər tərəfdən, ibtidai sinif şagirdlərinə məsafədən oxuma və yazma bacarıqları formalaşdırıla bilmir. Bütün bunlar şagirdlər üçün gələcəkdə müəyyən problemlər yarada, amma ən azından hibrid formada həftədə bir neçə dəfə məktəbə gedəndə başa düşmədikləri mövzuları müəllimdən invidual olaraq soruşa bilərlər. Digər tərəfdən, saatlarla kompüter qabağında qalmaq şagirdlərdə görmə pozuntusu ortaya çıxarır. Eyni zamanda onurğa əyriliyi, çəki artımı, psixoloji problemlər yaradır və virtual aləmdə olmaq onları real aləmdən uzaqlaşdırır. Dəfələrlə belə qapanma və açılmalar şagirdlər üçün bilik əldə edilməsində ciddi problemlər yaradacaq”.
K. Əsədov əlavə edib ki, qarşıda duran ən vacib məqam bir ildən artıq bağlı qalan məktəblərdə həmin dövr üçün öyrədilməsi zəruri biliklərin gələcəkdə təkrar onlara çatdırılmasıdır: “Yəni biz dərinləşdirilmiş və sürətləndirilmiş proqram əsasında bu dövrdə keçirilən, amma şagirdlər tərəfindən zəif mənimsənilən mövzuları yenidən onlara çatdırmalıyıq. Hesab edirəm ki, məktəblərin gələcəkdə bağlanmasına ehtiyac yoxdur. Bağlanmaya getsək belə, bütün hallarda ibtidai siniflər mütləq açıq qalmalıdır. Çünki ibtidai sinif şagirdləri yuxarı siniflərdən fərqli olaraq oxuma-yazma vərdişlərinə yeni yiyələnirlər və həmin şagirdlər qaydalara daha yaxşı riayət edə bilirlər. Ümumiyyətlə, bir neçə aydan bir qapanma və açılmaya getmək tədrisin təşkilinə etibarı, inamı müəyyən qədər sarsıdır".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
Dünən, 13:12
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
Dünən, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
Dünən, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
17-06-2025, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
17-06-2025, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17-06-2025, 16:03
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
17-06-2025, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
17-06-2025, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
17-06-2025, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
17-06-2025, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”