16:12 / 21-12-2024
Leyla Əliyeva Keniya prezidenti ilə görüşüb
15:50 / 21-12-2024
Növbəti köç karvanı Şuşaya çatıb - (Yenilənib)
14:17 / 21-12-2024
Azərbaycanda qış fəsli başlayıb
10:43 / 21-12-2024
Zaqatalada həmkəndlisi 25 yaşlı gənci bıçaqlayıb
10:37 / 21-12-2024
Azərbaycan prezidenti almaniyalı həmkarına başsağlığı verib
09:26 / 21-12-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində ard-arda zəlzələlər olub
20:32 / 20-12-2024
İnsan orqanizmi üçün xeyirli bitki tapılıb
20:27 / 20-12-2024
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib
20:23 / 20-12-2024
Prezident QSC sədrini vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
20:15 / 20-12-2024
BP Kərkükün neft-qaz yataqlarını istismar edəcək
19:03 / 20-12-2024
Qoruqdakı timsahın 124 yaşı, 10 min balası var
18:26 / 20-12-2024
Əliqulu dünən evlənmədi - Foto
18:25 / 20-12-2024
Aktyora "Ən yaxşı atıcı" mükafatı verilib - Foto
18:01 / 20-12-2024
Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində müşavir təyinatı olub
17:47 / 20-12-2024
Hərbçimiz sərhəddə minaya düşüb
17:41 / 20-12-2024
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyində maliyyə nöqsanları üzə çıxıb
17:30 / 20-12-2024
Təhsil Tələbə Krediti Fondunun fəaliyyətində nöqsanlar aşkarlanıb
17:12 / 20-12-2024
Bakıda iranlı narkotik tədarükçüsü ifşa olunub
16:54 / 20-12-2024
Məşhur aktrisa dodaq boyasının simasıdır
16:48 / 20-12-2024
Mixail Mişustin Azərbaycan prezidentinə məktub göndərib
16:43 / 20-12-2024
Çin lideri İlham Əliyevi təbrik edib
16:40 / 20-12-2024
Əhmədzadə Niderlanda səfir təyin olunub - Sərəncam
16:31 / 20-12-2024
Arnold Şvartseneqqer Santa Klaus olacaq - Fotolar
16:19 / 20-12-2024
Yaşar Əliyev Çexiyaya səfir təyin edilib
16:16 / 20-12-2024
Qulu Məhərrəmliyə Prezidentin fərdi təqaüdü verilib
16:04 / 20-12-2024
İlham Əliyev “Tibbi sığorta haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
15:58 / 20-12-2024
Valideynsiz şəxslərə ödənilən birdəfəlik müavinət məbləği artırılıb
15:41 / 20-12-2024
NATO Rusiyaya qarşı hərbi xərcləri artırmalıdır - Kəşfiyyat
15:27 / 20-12-2024
Qarabağda 602 nəfərin nəşinin qalıqları tapılıb
15:05 / 20-12-2024
173 tələbənin təhsil kreditinin tam yarısı bağışlanıb
21:30 / 16-12-2024
Hollivud ulduzu "İfritə"ni canlandıracaq
10:51 / 18-12-2024
MMC sakinləri təhlükə ilə üzləşdirib - Müraciət
14:53 / 18-12-2024
Gürcüstan arzusuna çatdımı? - Prezident iqamətgahı tərk etməsə...
13:03 / 18-12-2024
Məhkəmə Əvəz Zeynallı ilə bağlı qərar verib
09:26 / 17-12-2024
Bir məşhur digərini görməmək üçün 60 milyon dollardan imtina edir
11:46 / 17-12-2024
"Avatar" filminin bir neçə bölümünü çəkəcəklər - Fotolar
09:55 / 17-12-2024
Müğənni Günel təhdid edilib
23:21 / 17-12-2024
"Neftçi" "Sabah"a qalib gəlib
20:32 / 20-12-2024
İnsan orqanizmi üçün xeyirli bitki tapılıb
18:02 / 17-12-2024
Ağadadaş Ağayevin məhkəməsi təxirə salınıb
13:33 / 19-12-2024
Yadplanetlilərlə görüş üçün beş nəfər seçilib - Siyahı
Yeni büdcə acınacaqlı vəziyyətdədir; Hökumət xalqın yaşayışında müsbət dəyişiklik edə bilməyəcək
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
26-05-2018, 21:11
On ikinci imza - Hacı Mirzə Səlim Axundzadə
Bu gün, 15:50
Növbəti köç karvanı Şuşaya çatıb - (Yenilənib)
Bu gün, 14:17
Azərbaycanda qış fəsli başlayıb
Dünən, 17:47
Hərbçimiz sərhəddə minaya düşüb
Dünən, 16:19
Yaşar Əliyev Çexiyaya səfir təyin edilib
Dünən, 10:25
Əsəd ölkədən qaçarkən özü ilə iki nəfər aparıb
19-12-2024, 13:33
Yadplanetlilərlə görüş üçün beş nəfər seçilib - Siyahı
19-12-2024, 12:40
Suriyada qalib hansı ölkədir?
19-12-2024, 10:18
Kosmosdakı ən qədim “qara dəlik” üzə çıxıb
19-12-2024, 07:59
İkinci Yer planeti tapılıb
18-12-2024, 19:02
Yerə ötürülən sirli siqnallar çoxalır
18-12-2024, 17:57
Məhkəmə Qubad İbadoğlunun şikayətini təmin etməyib
18-12-2024, 14:53
Gürcüstan arzusuna çatdımı? - Prezident iqamətgahı tərk etməsə...
18-12-2024, 14:28
İlham Əliyev Dmitri Kiselyova müsahibə verib - (Yenilənib)
18-12-2024, 10:51
MMC sakinləri təhlükə ilə üzləşdirib - Müraciət
18-12-2024, 08:47
Bir ailənin beş üzvü dəm qazından zəhərlənib
17-12-2024, 17:22
NATO-ya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşmaq təklif olunur
17-12-2024, 15:56
Roma Papası İraqda sui-qəsdə məruz qalıb
17-12-2024, 14:33
Erməni separatçılarının işi məhkəməyə göndərilib
17-12-2024, 13:41
ABŞ Gürcüstana əlavə sanksiyalar tətbiq edəcək
17-12-2024, 11:53
Şahmar Mövsümov: "Azərbaycan üzərindən tranzit daşımaları artıb"
17-12-2024, 11:22
Əsəddən sonra: Tehranda Suriya barədə nə düşünürlər?
17-12-2024, 09:51
Dənizdə dalğanın hündürlüyü 4 metrə çatıb
16-12-2024, 17:21
Prezident səfiri geri çağırıb - Sərəncam
16-12-2024, 13:26
Ən çox qızıl ehtiyatı olan ölkələrin adları açıqlanıb - Siyahı
16-12-2024, 12:50
"Hərbi xidmətkeçmə haqqında" Əsasnamə dəyişib
16-12-2024, 12:23
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti ekstremist qruplaşmanı ifşa edib - Fotolar
16-12-2024, 11:42
Yaşayış minimumu və ehtiyac meyarının həddi artırılır
16-12-2024, 11:39
Xaricə çıxarılmış 37,6 milyon dollar Azərbaycana qaytarılıb
16-12-2024, 11:37
Əl-Culani dünyaya nə vəd edir?
16-12-2024, 10:24
Rus ordusu Ukraynanın beş bölgəsində irəliləyir - Foto
14-12-2024, 13:56
Yollar buz bağlayacaq - Xəbərdarlıq
13-12-2024, 14:42
ABŞ Suriyada nə etməlidir? - Colaniyə bəraət...
13-12-2024, 12:17
Azərbaycanda xoşməramlı səfir həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq
13-12-2024, 11:10
İsrail İranın nüvə obyektlərini vuracaq
13-12-2024, 10:19
Hakim olmaq istəyənlər üçün test imtahanı keçiriləcək
13-12-2024, 10:13
Avropadan Azərbaycana 55 nəfər readmissiya olunub
13-12-2024, 10:05
Ukraynaya 500 milyon dollar dəyərində hərbi yardım göndərirlər
13-12-2024, 09:56
Tramp: ABŞ işğal altındadır, ordunu prosesə cəlb edəcəm
12-12-2024, 16:23
Öldürülən və həbs edilən jurnalistlərin sayı artır - Hesabat
12-12-2024, 15:22
Ürəklə bağlı yeni kəşf... - Foto
12-12-2024, 12:50
“Mən və Putin” - Əsədin devrilməsində Ankaranın əsas kartı
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
