22:31 / 16-09-2025
Vardanyan Paşinyan, Minsk qrupu üzvləri və BQXK nümayəndələrinin dindirilməsini istəyir
21:03 / 16-09-2025
Sumqayıtda yaşayış binasında yanğın olub
19:49 / 16-09-2025
"Sonsuz qardaşlıq – IV" çoxmillətli birgə təlimi başa çatıb - Video
18:00 / 16-09-2025
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
17:44 / 16-09-2025
Prezidentin Azərbaycana səfəri başa çatıb - Fotolar
17:39 / 16-09-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
17:36 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - Fotolar
17:23 / 16-09-2025
ATƏT rəsmisi: "Minsk prosesinin bağlanması ilə bağlı qərarın icrasına başlanılıb"
17:08 / 16-09-2025
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:46 / 16-09-2025
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16:41 / 16-09-2025
Prezidentlər güllələnmiş heykəllərə baxıblar - Fotolar
16:35 / 16-09-2025
Zaqatala sakini bağında döyülüb
16:25 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ liderləri Şuşa qalasının önündə - Foto
16:09 / 16-09-2025
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - Fotolar
16:07 / 16-09-2025
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
15:55 / 16-09-2025
İlham Əliyev və BƏƏ prezidenti Yeni Şuşa məscidində - Fotolar
15:39 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentləri Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - Fotolar
15:20 / 16-09-2025
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
15:11 / 16-09-2025
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
15:07 / 16-09-2025
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
14:55 / 16-09-2025
Alla Puqaçovanın son müsahibəsi 16 milyondan çox baxış toplayıb
14:50 / 16-09-2025
Prezident iqamətgahı üzərindən uçan PUA ələ keçirilib
14:44 / 16-09-2025
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
14:06 / 16-09-2025
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
09:10 / 12-09-2025
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
Yeni büdcə acınacaqlı vəziyyətdədir; Hökumət xalqın yaşayışında müsbət dəyişiklik edə bilməyəcək
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
Bu gün, 13:39
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
Bu gün, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Bu gün, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Bu gün, 10:20
“Formula-1” ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edilib
Bu gün, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
Dünən, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
