18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
17:39 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
17:31 / 14-09-2025
Prezident Şuşakənddə görülən işlərlə tanış olub - Fotolar
17:22 / 14-09-2025
Xankəndidə terrora cəhd edən erməni saxlanılıb, yaralı var
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14:57 / 14-09-2025
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:22 / 14-09-2025
Sabah yağış yağacaq
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
11:49 / 14-09-2025
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
10:29 / 14-09-2025
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
10:10 / 14-09-2025
Bayramov Fövqəladə Ərəb-İslam Sammitində iştirak edəcək
10:05 / 14-09-2025
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:41 / 13-09-2025
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
16:41 / 13-09-2025
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
15:55 / 13-09-2025
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
15:48 / 13-09-2025
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
15:44 / 13-09-2025
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
12:30 / 13-09-2025
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
12:25 / 13-09-2025
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
12:21 / 13-09-2025
"Sonsuz qardaşlıq - IV" çoxmillətli birgə təlimi davam edir
11:12 / 13-09-2025
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
09:29 / 13-09-2025
Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
18:00 / 12-09-2025
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10:19 / 10-09-2025
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
22:00 / 09-09-2025
DÇ-2026: Azərbaycan millisi bir xal qazanıb
21:32 / 10-09-2025
"Neftçi" Ramil Şeydayevlə yollarını ayırıb
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
14:28 / 10-09-2025
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
17:29 / 10-09-2025
Hacıyev dövlət katibinin müavini ilə ABŞ-Azərbaycan münasibətlərini müzakirə edib
09:46 / 11-09-2025
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
23:25 / 09-09-2025
Rəsmi Bakı: "Qətərə qarşı bugünkü hücumdan dərin narahatıq"
Balkanlarda qanlı toqquşmalar gözlənilir - Foto
Tarix: 09-01-2022 18:19 | Bölmə: Siyasət
I və II Dünya müharibələrinin başladığı Balkanlar payızdan bu yana ən çətin dövrünü yaşayır.
Reyting.az diqqətə çatdırır ki, Balkan ölkəsi Bosniya və Herseqovinda serb əhalisinin lideri Milorad Dodikin hədələyici açıqlamaları həm ölkədə, həm də ətraf coğrafiyada narahatlıq yaradıb.
Görəsən, Dodikin Bosniya və Herseqovinanın ayrılması iddialarının arxasında nə dayanır?
Keçən sentyabr ayında Bosniya və Herseqovinanın əczaçılıq agentliyi ölkənin serblərin nəzarətində olan hissəsindəki xəstəxanalarda müalicə alan COVİD-19 xəstələrinə verilən oksigeni təhlil edərkən inanılmaz bir həqiqət ortaya çıxıb. Məlum olub ki, xüsusi qablardakı oksigen sənayedə maşınların istifadəsi üçündür və insanların müalicəsində istifadə edilə bilməz.
Bölgənin serb millətçi lideri Milorad Dodik bu ağır səhvi düzəltmək əvəzinə tamam başqa yol seçib: son dövrlərin ən qanlı müharibələrindən biri nəticəsində 1995-ci ildə yaradılmış, onsuz da kövrək olan çoxmillətli Bosniya dövlətini dağıtmaq.
Dodik ilk növbədə öz əczaçılıq agentliyini qurduğunu və Bosniya ərazisinin təxminən yarısını təşkil edən bölgəni mərkəzi hökumətin müfəttişlərinin nəzarəti altında bağladığını açıqlayıb. Daha sonra o, bölgənin əsgərlərini Bosniyanın çoxmillətli ordusundan çıxarmaqla və yalnız serb əsgərlərindən ibarət ordu yaratmaqla hədələyib.
Öz vergi idarəsini, kəşfiyyat orqanını və hüquq sistemini qurmağı hədəfləyən Dodik 1995-ci ildə ABŞ-ın Ohayo ştatının Dayton şəhərində qurulan Bosniya dövlətinin “dinc yolla parçalanması” olaraq xarakterizə etdiyi prosesi sürətləndirməyə çalışır.
Bu arada, bosniyalı müstəntiqlərin apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, insan səhhəti üçün yararsız oksigen balonları Dodikin ən yaxın siyasi müttəfiqlərindən birinin nəzarətindəki şirkət tərəfindən verilib. Buna görə də bir çox xarici diplomatlar və rəqib siyasətçilər Dodikin separatçı təhdidlərinin əsas məqsədinin diqqəti korrupsiya şayiələrindən yayındırmaq olduğunu düşünürlər. Lakin hələ 30 il əvvəl müharibənin kölgəsində yaşayan bir çox bosniyalı milli sülhün təhlükə altında olması qorxusu ilə yaşayır.
Müxtəlif millətlərin və dinlərin nümayəndələrinin birgə yaşadığı Bosniyanın tarixi etnik münaqişələrlə doludur. Xüsusilə paytaxt Sarayevo tarixi dəyişdirən bir çox hadisələrə şahidlik edib. Gənc serb millətçisi 1914-cü ilin iyununda Avstriya Şahzadəsi Franz Ferdinandı öldürərək burada Birinci Dünya müharibəsini başladıb. 90-cı illərin ən qanlı üç ilinin əsasını da bu şəgərdə serb psixiatrı Radovan Karadziçin qoyub. Təxminən 140 min insanın həlak olduğu müharibəyə NATO-ya üzv ölkələrin döyüş təyyarələrinin ev əsgərlərinin müdaxiləsi ilə Rusiya ilə Qərb dünyası arasında bu gün də mövcud olan qarşıdurma mühiti yaranıb.
Bu gün Bosniya Avropa Birliyinə (AB) üzvlük istiqamətində addımlar atarkən, Brüssel və Vaşinqton Dodikin danışığı ilə başlayan yeni böhranın münaqişəyə çevrilməsinin qarşısını almağa və ya Rusiyanın bölgədə yeni siyasi qeyri-sabitliyin yaranmasının qarşısını almağa çalışır. Digər tərəfdən, Moskva administrasiyası Bosniyanın Aİ və ya NATO-ya daxil olmasını əngəlləməyə çalışarkən Dodikə dəstəyi də əsirgəmir.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Bosniya dövlətinin əsasları ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə 1995-ci ildə imzalanmış Dayton sazişi ilə qoyulub. Müqavilə ilə müharibə bəlkə də başa çatsa da, həddindən artıq mürəkkəb və işlək olmayan bir siyasi sistem qurulub. Mərkəzi hakimiyyətin səlahiyyətləri müxtəlif etnik qruplar arasında bölüşdürülüb. Hazırda Prezident Şurasında serbləri Dodik, bosniyalıları Dzaferoviç, xorvatları isə Zeljko Komşiç təmsil edir.
Dodik 10 ildən çoxdur ki, serblərin Bosniya dövlətindən ayrılması ilə bağlı ara-sıra şərhlər verir. Ancaq indiki kimi qeyri-sabit mühit heç vaxt olmayıb. Keçən ilin oktyabrında BMT-nin Bosniyadakı yüksək səviyyəli nümayəndəsi Alman Kristian Şmidtin hesabatında vəziyyət 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri ölkənin mövcudluğu üçün “ən böyük ekzistensial təhlükə” kimi təsvir edilib.
Dodikin təxribatlarına Avropa ölkələrindən müxtəlif reaksiyalar verilib. İngiltərə və Almaniya sanksiyalarla hədələsə də, Macarıstan lideri Viktor Orban bu yaxınlarda Serbiyanın paytaxtına gələrək Dodiki dəstəklədiyini açıqlayıb.
Ötən ilin oktyabr ayında verdiyi açıqlamada Dodik “Bosniyalı serblər olaraq, lazım gələrsə, güc tətbiq edərək, özümüzü necə qoruyacağımızı bilirik”, - ifadəsini işlədib, NATO-nun mümkün müdaxiləsinə qarşı Rusiya və Serbiyanın onların arxasında olduğunu söyləyib.
Məsələnin digər məqamı onunla bağlıdır ki, Balkanlarda marağı olan və posesləri yaxından izləyən Türkiyə də əsas aktyorlardan biri hesab olunur. Rəsmi Ankara Dayton razılaşmasının qüvvədə olmasını vacib sayır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-01-2022 18:19 | Bölmə: Siyasət
I və II Dünya müharibələrinin başladığı Balkanlar payızdan bu yana ən çətin dövrünü yaşayır.
Reyting.az diqqətə çatdırır ki, Balkan ölkəsi Bosniya və Herseqovinda serb əhalisinin lideri Milorad Dodikin hədələyici açıqlamaları həm ölkədə, həm də ətraf coğrafiyada narahatlıq yaradıb.
Görəsən, Dodikin Bosniya və Herseqovinanın ayrılması iddialarının arxasında nə dayanır?
Keçən sentyabr ayında Bosniya və Herseqovinanın əczaçılıq agentliyi ölkənin serblərin nəzarətində olan hissəsindəki xəstəxanalarda müalicə alan COVİD-19 xəstələrinə verilən oksigeni təhlil edərkən inanılmaz bir həqiqət ortaya çıxıb. Məlum olub ki, xüsusi qablardakı oksigen sənayedə maşınların istifadəsi üçündür və insanların müalicəsində istifadə edilə bilməz.
Bölgənin serb millətçi lideri Milorad Dodik bu ağır səhvi düzəltmək əvəzinə tamam başqa yol seçib: son dövrlərin ən qanlı müharibələrindən biri nəticəsində 1995-ci ildə yaradılmış, onsuz da kövrək olan çoxmillətli Bosniya dövlətini dağıtmaq.
Dodik ilk növbədə öz əczaçılıq agentliyini qurduğunu və Bosniya ərazisinin təxminən yarısını təşkil edən bölgəni mərkəzi hökumətin müfəttişlərinin nəzarəti altında bağladığını açıqlayıb. Daha sonra o, bölgənin əsgərlərini Bosniyanın çoxmillətli ordusundan çıxarmaqla və yalnız serb əsgərlərindən ibarət ordu yaratmaqla hədələyib.
Öz vergi idarəsini, kəşfiyyat orqanını və hüquq sistemini qurmağı hədəfləyən Dodik 1995-ci ildə ABŞ-ın Ohayo ştatının Dayton şəhərində qurulan Bosniya dövlətinin “dinc yolla parçalanması” olaraq xarakterizə etdiyi prosesi sürətləndirməyə çalışır.
Bu arada, bosniyalı müstəntiqlərin apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, insan səhhəti üçün yararsız oksigen balonları Dodikin ən yaxın siyasi müttəfiqlərindən birinin nəzarətindəki şirkət tərəfindən verilib. Buna görə də bir çox xarici diplomatlar və rəqib siyasətçilər Dodikin separatçı təhdidlərinin əsas məqsədinin diqqəti korrupsiya şayiələrindən yayındırmaq olduğunu düşünürlər. Lakin hələ 30 il əvvəl müharibənin kölgəsində yaşayan bir çox bosniyalı milli sülhün təhlükə altında olması qorxusu ilə yaşayır.
Müxtəlif millətlərin və dinlərin nümayəndələrinin birgə yaşadığı Bosniyanın tarixi etnik münaqişələrlə doludur. Xüsusilə paytaxt Sarayevo tarixi dəyişdirən bir çox hadisələrə şahidlik edib. Gənc serb millətçisi 1914-cü ilin iyununda Avstriya Şahzadəsi Franz Ferdinandı öldürərək burada Birinci Dünya müharibəsini başladıb. 90-cı illərin ən qanlı üç ilinin əsasını da bu şəgərdə serb psixiatrı Radovan Karadziçin qoyub. Təxminən 140 min insanın həlak olduğu müharibəyə NATO-ya üzv ölkələrin döyüş təyyarələrinin ev əsgərlərinin müdaxiləsi ilə Rusiya ilə Qərb dünyası arasında bu gün də mövcud olan qarşıdurma mühiti yaranıb.
Bu gün Bosniya Avropa Birliyinə (AB) üzvlük istiqamətində addımlar atarkən, Brüssel və Vaşinqton Dodikin danışığı ilə başlayan yeni böhranın münaqişəyə çevrilməsinin qarşısını almağa və ya Rusiyanın bölgədə yeni siyasi qeyri-sabitliyin yaranmasının qarşısını almağa çalışır. Digər tərəfdən, Moskva administrasiyası Bosniyanın Aİ və ya NATO-ya daxil olmasını əngəlləməyə çalışarkən Dodikə dəstəyi də əsirgəmir.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Bosniya dövlətinin əsasları ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə 1995-ci ildə imzalanmış Dayton sazişi ilə qoyulub. Müqavilə ilə müharibə bəlkə də başa çatsa da, həddindən artıq mürəkkəb və işlək olmayan bir siyasi sistem qurulub. Mərkəzi hakimiyyətin səlahiyyətləri müxtəlif etnik qruplar arasında bölüşdürülüb. Hazırda Prezident Şurasında serbləri Dodik, bosniyalıları Dzaferoviç, xorvatları isə Zeljko Komşiç təmsil edir.
Dodik 10 ildən çoxdur ki, serblərin Bosniya dövlətindən ayrılması ilə bağlı ara-sıra şərhlər verir. Ancaq indiki kimi qeyri-sabit mühit heç vaxt olmayıb. Keçən ilin oktyabrında BMT-nin Bosniyadakı yüksək səviyyəli nümayəndəsi Alman Kristian Şmidtin hesabatında vəziyyət 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri ölkənin mövcudluğu üçün “ən böyük ekzistensial təhlükə” kimi təsvir edilib.
Dodikin təxribatlarına Avropa ölkələrindən müxtəlif reaksiyalar verilib. İngiltərə və Almaniya sanksiyalarla hədələsə də, Macarıstan lideri Viktor Orban bu yaxınlarda Serbiyanın paytaxtına gələrək Dodiki dəstəklədiyini açıqlayıb.
Ötən ilin oktyabr ayında verdiyi açıqlamada Dodik “Bosniyalı serblər olaraq, lazım gələrsə, güc tətbiq edərək, özümüzü necə qoruyacağımızı bilirik”, - ifadəsini işlədib, NATO-nun mümkün müdaxiləsinə qarşı Rusiya və Serbiyanın onların arxasında olduğunu söyləyib.
Məsələnin digər məqamı onunla bağlıdır ki, Balkanlarda marağı olan və posesləri yaxından izləyən Türkiyə də əsas aktyorlardan biri hesab olunur. Rəsmi Ankara Dayton razılaşmasının qüvvədə olmasını vacib sayır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
12-09-2025, 15:54
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
12-09-2025, 15:43
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
12-09-2025, 11:40
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
12-09-2025, 08:08
Türkiyə Aİ və BMT-ni İsraili dayandırmağa çağırır
12-09-2025, 00:21
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
11-09-2025, 23:47
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
11-09-2025, 08:08
USAID Ukraynanın kibertəhlükəsizliyinə 2 milyon dollar ayırıb
10-09-2025, 16:30
Milli Məclisin komitələri haqqında qanun dəyişir
10-09-2025, 14:52
Ceyhun Bayramov ABŞ rəsmisi ilə müzakirə aparıb
10-09-2025, 13:18
Elman Nəsirov ABŞ-la İşçi Qrupuna salınmamasından narazılıq edib
10-09-2025, 11:07
Konqresmen: Rusiya NATO-ya hücum edib
10-09-2025, 10:33
Polşa üzərində Rusiya dronlarının məhvində Niderland və NATO qüvvələri iştirak edib
10-09-2025, 08:33
Tokayev: İsrailin hərəkəti qəbuledilməzdir!
9-09-2025, 18:57
Ceyhun Bayramov Aİ-nin yeni nümayəndəsini qəbul edib
9-09-2025, 15:48
Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı qərar verib
9-09-2025, 12:45
Əli Əhmədov: "Zəngəzur dəhlizi İlham Əliyevin adını daşımalıdır"
9-09-2025, 11:42
Ermənistan ABŞ-la “Tramp yolu”nu müzakirə edəcək
9-09-2025, 08:02
BRIKS ölkələri sanksiyalara qarşı tədbirlər görəcək
8-09-2025, 23:10
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
8-09-2025, 18:54
Zakir Həsənov Türkiyənin yeni hərbi attaşesini qəbul edib
8-09-2025, 17:38
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
8-09-2025, 15:31
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
8-09-2025, 13:46
Kamala Harris mühafizəsiz qalıb
8-09-2025, 11:29
Saxta soyqırımla bağlı qanun dəyişir
6-09-2025, 15:29
Azərbaycanın ŞƏT-ə üzvlüyünə Rusiya da mane olub
6-09-2025, 09:52
Aleksey Overçuk “Tramp marşrutu”na müsbət yanaşır
5-09-2025, 12:34
Putin: Zelenskiyə təhlükəsizlik zəmanəti verməyə hazırıq
5-09-2025, 12:16
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası çağırılıb
5-09-2025, 11:05
Putin Qərb qoşunlarını vurmaqla hədələyir
5-09-2025, 10:24
Elnur Məmmədov Peru XİN başçısı ilə görüşüb - Fotolar
5-09-2025, 08:03
Tramp Pentaqonla bağlı bəyanat verəcək
4-09-2025, 16:51
Geri çağırılan səfir Leyla Abdullayevanın yoldaşı imiş
4-09-2025, 15:51
XİN Sudan hökumətinə başsağlığı verib
4-09-2025, 12:15
Tramp: Putin və Zelenski sülhə hazır deyillər
4-09-2025, 10:19
Məhkəmə deputatın şikayətini rədd edib
4-09-2025, 07:54
Putin: Kiyev sülhə gəlməsə, Rusiya vəzifəsini silahla həll edəcək
4-09-2025, 07:48
Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanəti hazırlanıb
3-09-2025, 17:04
Siyasətçilər deportasiyaya görə Kanadadan kömək istəyirlər
3-09-2025, 16:53
İlham Rəhimova sanksiya tətbiq olunub
3-09-2025, 12:59
Paşinyan deputatlara Rusiya mövzusunda danışmamağı tapşırıb
3-09-2025, 12:29
Zakir Həsənov Vyetnam HDQ Komandanlığında olub
3-09-2025, 07:50
Fidan və Əl-Sani Fələstini müzakirə ediblər
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
