17:55 / 24-10-2024
İranda zəlzələ baş verib
12:55 / 24-10-2024
Sabah yağış yağacaq
İranda prezidentliyə namizədlər bir-birini şərləyir - Foto
Tarix: 21-06-2024 12:10 | Bölmə: Slayd
İranda prezidentliyə namizədlər bir-birini şərləyir

İyunun 20-də İranda prezident seçkilərinin iştirakçıları arasında sayca ikinci debat keçirilib. O, yenə uzun və darıxdırıcı olub.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Iran Wire” yazıb.

Nəşrin təhlilində qeyd olunur:

Bu debatda namizədlər - Məsud Pezeşkian, Məhəmməd Baqir Qalibaf, Səid Cəlili, Əlirza Zakani, Əmirhüseyn Qazizadə Haşimi və Mustafa Purməhəmmədi ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmək və vətəndaşların səsini qazanmaq üçün İranın aydın mənzərəsini təqdim ediblər: iranlıların hamısı kasıbdır, ətraf mühit, səhiyyə, təhsil və s. sahələrdə böhranlar var.

Debatın birinci turunda bəziləri İranda geniş yayılmış yoxsulluq məsələsini müzakirə ediblər.

Bu seçkinin fundamentalist beş namizədindən biri olan Əmirhüseyn Qazizadə Haşimi deyib ki, İran cəmiyyətinin 30 faizinin gəliri 12 milyon tüməndən azdır və onların köməyə ehtiyacı var.

Məhəmməd Baqir Qalibaf da ev təsərrüfatlarının əhəmiyyətli hissəsinin dolanışığının çətin olduğunu vurğulayıb:

“Ömrü boyu işləyən, indi təqaüddə olan biri niyə kasıb olmalıdır?”

Mustafa Purməhəmmədi ölkədə subsidiyaların bölüşdürülməsini də tənqid edərək deyib ki, ölkə iqtisadiyyatı artıq 10-11 ildir “kilidlənib”.

“Resurslarımız yoxdur və bu, böyük problemdir”, - deyə o əlavə edib.

İslahatçıların yeganə namizədi olan Məsud Pezeşkian subsidiyalarla bağlı deyib:

“Yoxsulluq həddində olan əhalimizin vəziyyəti əsla yaxşılaşmayıb, əksinə, pisləşib”

Əlirza Zakani ölkənin hazırkı vəziyyətini “fəlakətli” adlandırmaqla yanaşı, bunun təqsirini Həsən Ruhani hökumətinin üzərinə yıxıb.

Səid Cəlili prezidentliyə namizəd debatının ikinci turunda deyib:

“12-16 milyon tümən arasında maaş alan 4 nəfərdən ibarət ailə maaşının təxminən 10 faizini vergi ödəyir”.

İkinci debat zamanı bir neçə dəfə namizədlər arasında şifahi münaqişə yaranıb və ya bir-birinin sözünü kəsiblər.

Qısa fasilədən sonra debat studiyasında abı-hava xeyli sakitləşib. Bu sakitliyin səbəblərindən biri İslam Respublikası liderinin rəsmi saytının adının və şəklinin dəyişdirilməsi ola bilər.

Ayətullah Xamnəi dəftərxanasının saytında dərc olunan məqalədə onun sözləri yazılıb:

“Əxlaq hakim olsun!. Böhtan atmaq, şərləmək və s. nə inkişafa kömək edir, nə də milli nüfuza hörmət gətirir”.

Bundan sonra qarşıdan gələn prezident seçkilərində namizədlər bir-biri haqqında az danışsalar da, ölkənin vəziyyətinin əsl mənzərəsini təqdim etməyə davam ediblər.



Müzakirənin bu hissəsində Qazizadə Haşimi İranın ekoloji böhranları ilə bağlı deyib:

“İranda təmiz (tozsuz) günlərin sayı azdır. Havanın çirklənməsi, torpağın çirklənməsi, səs-küy çirkliliyi və qida çirkliliyi aradan qaldırılmalıdır”.

Məhəmməd Baqir Qalibaf da İranda hava, su və torpaq çirkliliyi kimi mövzulara toxunub. Mustafa Purməhəmmədi ölkədə səhiyyənin vəziyyəti ilə bağlı deyib:

“Həkimlərin bu gün kifayət qədər vəsaiti yoxdur. Tibb işçiləri və tiblə bağlı sahələrdə ciddi problemlər var. Tibb bacıları çox çətin vəziyyətdədir”.

“İnqilabçı cərəyan”ın namizədi Səid Cəlili ölkədəki səhiyyə böhranları ilə bağlı bunları deyib: “Son 24 saatda 1200 nəfər ölüb ki, bu da orta göstəricidir. Əlbəttə, ölüm haqdır”.

O əlavə edib: “Bu rəqəmin 47 faizi 70 yaşa qədər, 22 faizi 50 yaşa qədər ölənlər, 65-i havanın çirklənməsi, 150-si siqaret, 600-ü isə müxtəlif xəstəliklərin törətdiyi fəsadlardır. O cümlədən artıq çəki”.

Qarşıdan gələn növbədənkənar prezident seçkilərində namizədlərin müraciət etdikləri üçüncü məsələ təhsil olub. Bu bölmədə Məhəmməd Baqir Qalibaf etiraf edib:

“Təhsil büdcəsi 30 il əvvəlki ilə müqayisədə azalıb”.

Mustafa Purməhəmmədi bu bölmədə iqtisadi böhranlar və insanlarla məmurlar arasında etimaddan da bəhs edib.

İkinci debat potensial seçicilər üçün heç bir nəticə verməsə də, fərqli marjalarla müşayiət olunub.

Hazırkı mer və gələcək prezidentliyə namizəd Əlirza Zakani çıxışının bir hissəsini Həsən Ruhaninin hökumətinə həsr edib, şəkillər göstərib və Pezeşkianı üçüncü Ruhani hökuməti qurmağı planlaşdırmaqda ittiham edib. O, Təbriz-Məşhəd qatar qəzası ilə bağlı olduğu iddia edilən, lakin 2015-ci ildə Semnan hadisəsi ilə bağlı olan görüntülər arasında rəqibini təqsirləndirib.

İctimai rəyin ən çox diqqətini çəkən bu çıxışın başqa bir hissəsində Zakani hamilə qadınların müalicəsinin pulsuz olacağını elan edərkən dili dolaşıb: “Hamilələri, babaları, nənələri, 7 yaşınadək uşaqları azad edəcəm”.

Məsud Pezeşkian deyib: “Bizim qərargahımıza gələn hər kəsi salamlayırıq, çünki səs almaq istəyirik. Amma əməldə mən Ali Rəhbərin siyasətinə tabeyəm”.

Təbii ki, bu debat zamanı o, 10 dəfədən çox vurğulayıb ki, onun mümkün hökumətinin planı Rəhbərin proqramlarını həyata keçirməkdir.

Çıxışının başqa bir hissəsində o, “Şəhid Ruhani” ifadəsini işlətməklə səhv edib.

Mustafa Purməhəmmədi bu mübahisədə Səid Cəlilini ifşa edib: “Yadımdadır, 2015-ci ildə Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasında FATF-ın problemlərindən ətraflı danışmışdım. İclasın sonunda dedi ki, siz başçılıq edirsinizsə, qəbul edirik, o biri cənabları isə qəbul etmirik. Əsas odur ki, məsələni həll edək!”

Onu “Trampfobiya”da ittiham edən Zakaniyə də cavab verib: “Düşmən qarşısında ölkənin təhlükəsizliyinin ən güclü elementlərindən biriyəm və əgər kimsə Donald Trampa qarşı duracaqsa, bu məhz mənəm”.

O əlavə edib: "İndi görün Tramp gələndə nə olacaq".

“ISPA” sorğusunun yeni nəticələrinə görə, insanların 73 faizi ilk debatı izləməyib. İkinci debatın vəziyyəti bundan yaxşı olmamalıdır. Xüsusilə, bu debat Avropa çempionatının 2 mühüm futbol matçına təsadüf etdiyindən.

Bir çox istifadəçi sosial şəbəkələrdə yazıb ki, onlar bu debatdansa futbola baxmağa üstünlük verirlər.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər
20-10-2024, 10:17 Bölgələrə qar yağıb

{sape_links}{sape_article}