23:59 / 13-01-2025
Xaçmazın sabiq icra başçısı vəfat edib
21:38 / 13-01-2025
Peskov: “Ukraynanın “Türk axını”na hücumu enerji terrorunun davamıdır”
21:20 / 13-01-2025
Kaliforniyada yanğının miqyası genişlənir
21:10 / 13-01-2025
Epidemiya 11 kənddə insanların qəfil keçəlləşməsinə səbəb olub
20:57 / 13-01-2025
Aleks de Souza istefaya göndərilib
20:56 / 13-01-2025
Gürcüstan Rusiya ilə döyüşməyəcək
20:44 / 13-01-2025
Liz Trassın başına tapança “dirəyiblər”?
20:38 / 13-01-2025
Sallivan: “Kiyev səfərbərlik yaşını 18-ə endirməlidir”
20:20 / 13-01-2025
Erməni nazir Amerikaya gedir
20:17 / 13-01-2025
Rusiyanın neft tankerlərinə yeni problem yaranıb
20:03 / 13-01-2025
Baş nazir Zelenskini sərhəddə müzakirəyə çağırır
19:54 / 13-01-2025
Nüvə müharibəsi təhlükəsi artır
19:40 / 13-01-2025
SOCAR Türkiyədə qazpaylayıcı şəbəkələrinin satışı ilə bağlı sövdələşib
18:03 / 13-01-2025
"Qarabağ" Juninyo ilə bağlı rəsmi açıqlama yayıb
17:50 / 13-01-2025
Yaponiyada 6,9 bal gücündə zəlzələ olub
17:42 / 13-01-2025
Samir Şərifov Müşahidə Şurasının sədri postundan azad olunacaq
17:32 / 13-01-2025
Bakıda müğənni vəfat edib
17:29 / 13-01-2025
Abşeronda hasar aşıb, hindistanlı ölüb - (Yenilənib)
17:26 / 13-01-2025
Qeydiyyatçı xanım klinikanın 74 minini mənimsəməkdə ittiham olunur
17:12 / 13-01-2025
Bakıda dələduzluq edənlər tutulub
17:05 / 13-01-2025
"Tiktoker" ev dustaqlığına buraxılmayıb
16:59 / 13-01-2025
Aİ Ukraynaya əlavə humanitar yardım ayırıb
16:38 / 13-01-2025
AFFA rəsmisi UEFA tərəfindən təyinat alıb
16:25 / 13-01-2025
20 Yanvar faciəsinin ildönümü ilə bağlı hazırlıq işlərinə başlanılıb
16:08 / 13-01-2025
İran XİN başçısı ABŞ-a gedir
15:50 / 13-01-2025
"Lalə Şövkət hərəkət qabiliyyətini itirməyib"
15:39 / 13-01-2025
Aqrar Sığorta Fondu sahibkarların pulunu ödəmir
15:29 / 13-01-2025
Sabah külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
15:09 / 13-01-2025
İlyas İsmayılov yenidən reanimasiyaya yerləşdirilib
14:49 / 13-01-2025
Qarabağ zonasında daha 1043.2 hektar ərazi minalardan təmizlənib
12:54 / 10-01-2025
Samir Şərifov maliyyə naziri vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
10:24 / 10-01-2025
Dubay 1 milyon dollarından xəbərsiz şəxsi axtarır - Foto
10:24 / 09-01-2025
Ulduz aktyor yenə "Silah baronu" olacaq
09:27 / 09-01-2025
Məşhur aktrisanın evi yanıb
09:36 / 10-01-2025
AMEA prezidentinin oğlu dövlətin pulunu necə talayıb?
11:27 / 10-01-2025
İrəvana təzyiq artır - Avropa İttifaqı xilasedici kəmər olacaqmı?
16:29 / 10-01-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsi başlayıb - Yenilənib
11:07 / 10-01-2025
Tramp Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv edə bilər
16:40 / 09-01-2025
Elçin Səmədli Avropa çempionatının matçına təyinat alıb
10:07 / 10-01-2025
Hollivud ulduzlarının evi yanıb - Foto
16:44 / 09-01-2025
Bakının məşhur bazarı köçürülür
Ay Yer planetindən uzaqlaşır
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:54
Nüvə müharibəsi təhlükəsi artır
Dünən, 12:57
Bəxtiyar Hacıyevə hökm oxunub
Dünən, 11:53
İqtisad Universitetində nöqsanlar aşkarlanıb
Dünən, 11:13
Ceyhun Bayramovun qardaşı nazir əvəzi təyin olunub
Dünən, 07:37
Tramp ilə Putin arasında danışıqlar başlayır
11-01-2025, 10:47
Zamanın sirri: başqa planetlərdə ilin və günün müddəti nə qədərdir?
10-01-2025, 17:53
Buraxılış və magistratura imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
10-01-2025, 16:11
Bir sıra təşkilatlarda çalışanların vəzifə maaşları artırılıb
10-01-2025, 15:09
Avropa İttifaqı Azərbaycan-Ermənistan sərhədində missiya müddətini uzatmaq istəyir
10-01-2025, 14:58
“Rəqəmsal ekologiya” informasiya sistemi yaradılıb - Fərman
10-01-2025, 14:37
Rusiya səması mülki təyyarələr üçün təhlükəlidir - Xəbərdarlıq
10-01-2025, 14:06
Tramp-Putin görüşünə münasibət necədir? - Kremlin şərhi
10-01-2025, 12:54
Samir Şərifov maliyyə naziri vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
10-01-2025, 12:43
Bir qrup vəzifəli şəxs həbs olunub
10-01-2025, 11:27
İrəvana təzyiq artır - Avropa İttifaqı xilasedici kəmər olacaqmı?
10-01-2025, 11:07
Tramp Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv edə bilər
10-01-2025, 09:36
AMEA prezidentinin oğlu dövlətin pulunu necə talayıb?
10-01-2025, 08:30
Tramp Putinlə görüşə hazırlaşır
9-01-2025, 20:56
İlon Mask Rusiya və Çin liderləri ilə gizli görüşüb
9-01-2025, 20:31
Tramp İranı dalana sıxır - Tehran Rusiya və Çinə ümid edir
9-01-2025, 19:15
Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxslərə hökm oxunub
9-01-2025, 09:16
Yaponiya nüvə ölkəsinə çevrilir
8-01-2025, 21:31
Sosial şəbəkələrdəki qadağalar aradan qaldırılacaq
8-01-2025, 21:11
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
8-01-2025, 17:02
Süni həyat yaradırlar
8-01-2025, 16:43
İsrail daha böyük təhlükə ilə üzləşəcək
8-01-2025, 15:44
İlham Əliyev İranın Milli Təhlükəsizlik üzrə Ali Şurasının katibini qəbul edib - Yenilənib
8-01-2025, 12:32
Azərbaycanın 3 gəmisi heyətlə birgə girov götürülüb - Rəsmi Bakı nota verib - (Yenilənib)
8-01-2025, 10:09
Ruslar Ukraynanın daha bir şəhərini işğal edib
7-01-2025, 19:16
Gömrük əməkdaşı 41 ədəd qızıl külçə ilə saxlanılıb
7-01-2025, 16:01
Büdcə təşkilatları işçilərinin əməkhaqları artırılıb
6-01-2025, 17:05
Daha bir təhlükəli virus dünyanı təhdid edir - Foto
6-01-2025, 16:13
Qarabağ separatçılarının məhkəməsinin vaxtı məlum olub
6-01-2025, 15:55
Rusiya Yaxın Şərqdən çıxmaq istəmir
6-01-2025, 15:36
Laçındakı mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub
6-01-2025, 14:00
Ruslar daha bir neçə yaşayış məntəqəsini ələ keçirir
6-01-2025, 13:27
İlham Əliyev həlak olan ekipaj heyətinin ailə üzvləri və bələdçilərlə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
6-01-2025, 12:27
Ermənistan Azərbaycan Ordusunun mövqelərini atəşə tutub
5-01-2025, 17:23
Buzlaqların altında yadplanetlilərin stansiyası tapılıb - Foto
3-01-2025, 11:14
Tibbi təhsil sənədləri saxtalaşdırılıb
2-01-2025, 14:33
Prezident və ailə üzvləri Şahdağda - Fotolar
2-01-2025, 12:47
Qaz, işıq və su pulları artırılıb - Məbləğlər
1-01-2025, 19:50
MMC Bakıda 500 nəfəri mühasirədə saxlayır - Fotolar
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
