15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
14:50 / 15-05-2025
Prezident Elnur Çıraqovu vəzifəyə təyin edib
14:16 / 15-05-2025
Vəzifə arzusu həkimə baha başa gəlib - Məhkəmə prosesi
14:05 / 15-05-2025
Arif Babayevə Heydər Əliyev Mükafatı təqdim olunub - Foto
13:50 / 15-05-2025
Mehriban Xanlarova Mehriban Ələkbərzadəyə vaxt verib: "Üzr istə!”
13:41 / 15-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:30 / 15-05-2025
Şahbaz Şərif İlham Əliyevə təşəkkür edib
13:17 / 15-05-2025
Ukrayna prezidenti Türkiyədə səfərdədir
12:51 / 15-05-2025
736 əkiz, 42 üçəm doğulub
12:42 / 15-05-2025
Vəkil müğənnini həbs etdirib
12:37 / 15-05-2025
İnternet TV rəhbərinin cəzası azaldılıb
11:59 / 15-05-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
11:51 / 15-05-2025
Ramil Usubov Türkiyənin Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibi ilə görüşüb
11:47 / 15-05-2025
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin yubiley medalı təsis edilib
11:44 / 15-05-2025
Natiq Məmmədli: "Gənc jurnalistlərə demək istəyirəm ki..."
11:30 / 15-05-2025
Məmurların cinayət işində prokurorluq əməkdaşı ifadə verib
11:22 / 15-05-2025
İki ölkə birlikdə yeni silah hazırlayacaq
10:51 / 15-05-2025
Mozalan Studiyasına direktor təyin olunub
10:30 / 15-05-2025
Daha beş şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq
10:25 / 15-05-2025
Qətər “Boeing 747-8”-i Trampa hədiyyə verməyib
10:14 / 15-05-2025
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
09:58 / 15-05-2025
Dövlətə xəyanətdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayıb
09:31 / 15-05-2025
Əlibəyli: PKK-nın sivil fəaliyyət göstərəcəyi inandırıcı görünmür
09:11 / 15-05-2025
"Temu" kimi platformalarda "hədiyyə çarxı": fırıldaq var
09:09 / 15-05-2025
İsrail Yəhya Sinvarın qardaşını hədəfə alıb
09:00 / 15-05-2025
Latın Amerikası dünyanın ən kasıb prezidentinə yas saxlayır
08:41 / 15-05-2025
Karaulova Türkiyədə istirahətdən çox məmnundur
08:30 / 15-05-2025
Türkiyə XİN: “Kiprdə xüsusi nümayəndəlik Aİ-nin daxili işidir”
08:23 / 15-05-2025
Qırğızıstanda imamlara xüsusi qayğı göstərilir
08:18 / 15-05-2025
Kiyevin Aİ-yə üzvlüyü fəsadlara səbəb olacaq?
20:00 / 10-05-2025
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:04 / 13-05-2025
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
16:13 / 12-05-2025
Mollazadə: PKK kürd məsələsi deyil, Sovet İttifaqının Türkiyəyə yaratdığı problemdir
09:28 / 12-05-2025
Terrorçuluqda şübhəli şəxsləri Azərbaycana gətiriblər
22:28 / 11-05-2025
"Qarabağ" "Araz-Naxçıvan"ı məğlub edib
15:32 / 12-05-2025
Prezident İlahiyyat İnstitutuna rektor təyin edib - Foto
11:15 / 12-05-2025
Paşinyan peşman olub: İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
17:48 / 12-05-2025
İsazadə: Ərdoğan Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçi kimi uğur qazana bilər
18:10 / 13-05-2025
Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
00:01 / 12-05-2025
Ceyhun Bayramov BƏƏ XİN başçısı ilə müzakirə aparıb
Ay Yer planetindən uzaqlaşır
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:22
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
Bu gün, 13:30
Şahbaz Şərif İlham Əliyevə təşəkkür edib
Bu gün, 13:17
Ukrayna prezidenti Türkiyədə səfərdədir
Bu gün, 12:42
Vəkil müğənnini həbs etdirib
Bu gün, 10:30
Daha beş şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq
Bu gün, 10:14
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
Bu gün, 08:06
Tramp İstanbul danışıqlarına qatılmayacaq
Bu gün, 07:53
Rusiya və Ukrayna nümayəndə heyətinin tərkibi məlum olub
Dünən, 20:02
Tramp elçilərini İstanbula göndərir
Dünən, 13:03
Kobaxidze Trampın könlünü almağa çalışır
Dünən, 08:48
Ordumuzun mövqeləri iki istiqamətdən atəşə tutulub
Dünən, 08:17
Rusiya genişmiqyaslı hücuma hazırlaşır?
13-05-2025, 16:13
Professor: Türkiyənin təklifinin alternativi müharibədir
13-05-2025, 14:17
Sərdar Cəlaloğlu: PKK dəstəyini itirib, bazası sıradan çıxıb
13-05-2025, 12:49
Rəsmi Bakı Kremlin bostanına daş atır
13-05-2025, 11:28
İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir
13-05-2025, 07:33
Tramp Türkiyəyə gəlmək istəyir
12-05-2025, 16:13
Mollazadə: PKK kürd məsələsi deyil, Sovet İttifaqının Türkiyəyə yaratdığı problemdir
12-05-2025, 14:04
Putini yenə atəşkəsə çağırırlar
12-05-2025, 11:15
Paşinyan peşman olub: İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
12-05-2025, 09:06
Dünyanın ən xoşbəxt şəhərləri... - Siyahı tərtib ediblər
11-05-2025, 14:22
"Xudafərin" körpüsünün sütun hissəsində qazıntı aparanlara qarşı əməliyyat keçirilib - Video
10-05-2025, 20:00
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
10-05-2025, 11:49
Mövqelərimiz atəşə tutulub
8-05-2025, 18:28
95 milyard avroluq məhsula rüsum tətbiqinə hazırlaşırlar
8-05-2025, 11:24
İsraillə gizli danışıqlar: Əhməd Şaraa etibarlı çətir axtarır
8-05-2025, 09:30
“ABŞ Rusiyadan Çinə qarşı da istifadə edəcək” - Professor
8-05-2025, 09:13
Bayden: Putin Varşava Müqaviləsi Təşkilatını bərpa etməyə çalışır
7-05-2025, 19:40
İlham Əliyev Moskvadakı Qələbə paradına qatılmayacaq
7-05-2025, 13:55
Putin nüvə silahından istifadə edə bilər
7-05-2025, 12:57
Rus ordusu mayın 9-dək Dnepropetrovsk vilayətini işğal etmək istəyir
7-05-2025, 09:50
Magistraturalara qəbul imtahanının vaxtı açıqlanıb
7-05-2025, 08:28
Diqqət! Yeni mobil-virus yayılır
7-05-2025, 06:30
Hindistan Pakistana hücum edib - (Yenilənib)
6-05-2025, 17:35
Britaniya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır - Foto
6-05-2025, 16:07
Məhkəmələrə sədr və müavinlər təyin olunub - Siyahı
6-05-2025, 15:39
Professor: Azərbaycan Türkiyə-İsrail münasibətlərini nisbətən normal müstəviyə çəkə bilib
6-05-2025, 13:05
Dolaşıq kələf: Netanyahu Bakıya niyə uça bilməyib?
6-05-2025, 11:38
Hüseynəliyev nazir təyin edilib
5-05-2025, 18:48
Qəzzanın bütünlüklə ələ keçirilməsi planı təsdiqlənib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
