08:50 / 03-06-2025
Daşqınlar Saxada kritik vəziyyət yaradıb
08:39 / 03-06-2025
“Rusiya ilə açıq dialoq aparmalıyıq” - Avrodeputat
08:32 / 03-06-2025
BMT-də Berbokun lehinə 167 ölkə səs verib
08:26 / 03-06-2025
Yerin maqnit qasırğası artıb
08:17 / 03-06-2025
Tramp: Ordumuz arsenalını ildırım sürəti ilə doldurur
08:10 / 03-06-2025
İranın Azərbaycandakı yeni səfirinin adı açıqlanıb
23:21 / 02-06-2025
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
20:27 / 02-06-2025
İyun ayının bu tarixlərdə qeyri-iş günləri olacaq
20:25 / 02-06-2025
Bred Pitt Ancelina Colidən ayrılmasından məmnundur - Foto
20:18 / 02-06-2025
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
18:48 / 02-06-2025
Azərbaycan enerji daşıyıcıları məsələsində də çox etibarlı tərəfdaşdır
18:30 / 02-06-2025
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
18:06 / 02-06-2025
Əli Əsədov Pakistanın neft naziri ilə görüşüb
17:51 / 02-06-2025
Bölgələrə leysan yağacaq
17:40 / 02-06-2025
Aİ Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalara hazırlaşır
17:35 / 02-06-2025
Rusiya və Ukrayna nümayəndə heyətləri arasında iki saatlıq müzakirə olub
17:17 / 02-06-2025
"Matç TV" yayımının dayandırılması barədə açıqlama yayılıb
16:57 / 02-06-2025
İlham Əliyev milli komandamızın üzvlərini qəbul edib - Yenilənib
16:51 / 02-06-2025
Görkəmli dövlət xadimi haqqında... - Sadiq Qurbanov yazır
16:30 / 02-06-2025
Tural Sadıqlı, Orduxan Teymurxan və Elşad Abdullayev barəsində həbs qərarı çıxarılıb
16:23 / 02-06-2025
Vaşinqtona tank və zirehli texnika yeridiləcək
16:18 / 02-06-2025
SOCAR “ExxonMobil Corporation” ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb
16:09 / 02-06-2025
Özəl sektor Xankəndidə yeni yaşayış binaları tikəcək
16:03 / 02-06-2025
Prezident Avstriya ilə komissiyanın yeni tərkibini təsdiqləyib
16:03 / 02-06-2025
Cənubi Koreya ABŞ-dan kömək istəyir
15:46 / 02-06-2025
İlham Əliyev Olivye Le Peşi qəbul edib - Yenilənib
15:25 / 02-06-2025
İlham Əliyev Forumda çıxış edib - (Yenilənib)
15:11 / 02-06-2025
Pakistanın energetika naziri Azərbaycana gəlib - Yenilənib
15:03 / 02-06-2025
Prezident İlham Əliyev Məhəmməd Əbunəyyanı qəbul edib - Yenilənib
16:02 / 29-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
10:14 / 01-06-2025
Hüsniyyə Mürvətova: "Kinoda Natəvan obrazını oynamaq istərdim” - Müsahibə
16:52 / 31-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
21:33 / 30-05-2025
Ağdərədə mülki şəxs minaya düşüb - (Yenilənib)
18:30 / 30-05-2025
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
14:10 / 30-05-2025
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
17:17 / 29-05-2025
Cəlaloğlu: Sürətli silahlanma münasibətləri daha təhlükəli həddə çatdıracaq
16:23 / 29-05-2025
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
17:54 / 29-05-2025
Zorlama səhnəsinə görə aktyoru məhkəməyə veriblər
18:19 / 29-05-2025
Müğənni: "Ayda 30 min manat xərcləyirəm"
12:44 / 30-05-2025
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
Ay Yer planetindən uzaqlaşır
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd
Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.
Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.
"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.
Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.
Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.
Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.
Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.
Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.
Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
Dünən, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
Dünən, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
30-05-2025, 07:59
COVID-in yeni ştammı daha təhlükəlidir
30-05-2025, 07:51
İki gün sonra sülh danışıqları olacaq
29-05-2025, 16:23
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
29-05-2025, 16:02
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
29-05-2025, 15:21
Yeni dünya müharibəsi qaçılmazdır - Sorğu
29-05-2025, 13:41
İlham Əliyev iş adamlarını qəbul edib - Fotolar
29-05-2025, 13:11
Trampın Yaxın Şərq strategiyası: Bu yol İranla razılaşmadan keçir
29-05-2025, 11:41
Nüvə silahı olan dövlətlər arasında gərginlik artır
29-05-2025, 09:55
İyunun 1-də I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı keçiriləcək
29-05-2025, 09:51
Lisey və gimnaziyalara qəbul qaydaları dəyişib
28-05-2025, 17:53
Tramp İlham Əliyevə məktub göndərib
28-05-2025, 17:52
Laçında üç ölkə rəhbərinin Zirvə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Video
28-05-2025, 11:33
Laçın Beynəlxalq Hava Limanının açılış mərasimi olub - Video
27-05-2025, 13:42
Ermənistanda 10 min fərarini axtarışa veriblər
27-05-2025, 10:55
Zəngəzur dəhlizi Tehran ilə Kreml arasında problem yaradıb
26-05-2025, 18:44
Avropada daha böyük müharibə təhlükəsi var - Xəbərdarlıq
26-05-2025, 16:17
Hindistan Cənubi Qafqazda müharibə riskini artırır
26-05-2025, 09:40
Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinə zərbə vurmağa çalışırlar
26-05-2025, 09:09
DTX-nın mühüm əməliyyatı - Zahirəddin İbrahimov Bakıya gətirilib
26-05-2025, 08:38
Günəşdə maqnit qasırğası güclənəcək
24-05-2025, 17:12
Aydan başqa Ay da var
23-05-2025, 18:43
Cümşüd Nuriyev: Türkiyə ilə münasibətlərimizə kölgə salmağa çalışırlar
23-05-2025, 14:08
Professor: Qərbi Azərbaycana qayıdışımız mümkündür
23-05-2025, 11:39
Rusiya iki yol ayrıcında: Hərb, yoxsa Sülh?
23-05-2025, 11:25
Ali məktəblərə qəbul üçün plan yerləri artırılıb
23-05-2025, 09:45
G7 böyük vədlər verir
22-05-2025, 12:20
Senatorlar Putini xəbərdar edir
22-05-2025, 11:23
Özbəkistan Şuşa Bəyannaməsinə qoşulur
22-05-2025, 10:43
Rusiya-Ukrayna danışıqlarının yeni mərhələsi Vatikanda keçiriləcək
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
