Ay Yer planetindən uzaqlaşır

Xəbər lenti

00:05 / 03-12-2024

2025-in ən şanslı bürcləri...

23:39 / 02-12-2024

Putin: "Rusiya Xəzərin dayazlaşmasına yol verməməlidir"

22:40 / 02-12-2024

Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi aksiya barədə məlumat yayıb

21:51 / 02-12-2024

Daha bir idarə rəisi vəzifədən çıxarılıb

21:37 / 02-12-2024

Muxtar Babayev Ər-Riyadda COP16 konfransında iştirak edir

20:01 / 02-12-2024

Suriyadakı gərginlik Rusiyanın mövqelərini zəiflədəcək

19:40 / 02-12-2024

Rusiya Bəşər Əsədi dəstəkləməyə davam edəcək

19:39 / 02-12-2024

Ceyhun Bayramov Gürcüstanın yeni XİN başçısı ilə telefonda danışıb

19:31 / 02-12-2024

Volfoviç: Ermənistanın KTMT-nin iclasından yayınması...

18:49 / 02-12-2024

Karabük Universitetinin diplomları saxta çıxıb

18:03 / 02-12-2024

Litva İvanişviliyə sanksiya tətbiq edib

17:48 / 02-12-2024

Daha 3 nəfər müğənni Dəniz Əsədovaya qarşı iddia qaldırıb

17:40 / 02-12-2024

Bağça direktorunun məhkəməsi başlayır -100-dən çox zərərçəkən var

17:20 / 02-12-2024

Emin Ağalarov Azərbaycan-Rusiya İşgüzar Şurasının sədri təyin olunub

17:15 / 02-12-2024

Astarada yeniyetmənin meyiti tapılıb

16:49 / 02-12-2024

Müğənninin ölkədən çıxışına qadağa qoyulub

16:42 / 02-12-2024

MSK bələdiyyə seçkilərinə xaricdən müşahidəçi dəvət etməyəcək

16:16 / 02-12-2024

Bələdiyyə seçkiləri: seçiləcək bələdiyyə üzvlərinin sayı məlum olub

16:16 / 02-12-2024

Bütün zamanların ən böyük müğənnisi seçilib

16:09 / 02-12-2024

Livanda 15,6 mindən çox ev dağılıb

15:55 / 02-12-2024

İran Suriyaya ordu göndərir?

15:45 / 02-12-2024

AXCP sədri Əli Kərimli 1500 manat cərimələnib

15:37 / 02-12-2024

AFFA Elşən Mirzəyevi 3 oyunluq cəzalandırıb

15:36 / 02-12-2024

Prezident İlham Əliyev vergi ilə bağlı fərman imzalayıb

15:18 / 02-12-2024

Bələdiyyələrlə bağlı yeni qanuna daha bir dəyişiklik edilib

15:00 / 02-12-2024

Qarabağ bölgəsində daha 4707,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib

14:54 / 02-12-2024

Prezident bələdiyyələrlə bağlı yeni qaydaları təsdiqləyib - (Yenilənib)

14:36 / 02-12-2024

Bir qrup vəzifəli şəxs həbs edilib - Təfərrüat

14:28 / 02-12-2024

Gürcüstanda müxalifət lideri aksiyada saxlanılıb

14:27 / 02-12-2024

Nazirliyə əlavə səlahiyyət verilib - Fərman

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

15:13 / 28-11-2024

Dörd baş redaktor həbs olunub

12:05 / 01-12-2024

SDU tələbələrinin məqaləsi ABŞ-da nəşr edilib - Fotolar

09:12 / 29-11-2024

Narkotiklə dolu avtomobili evakuatorla paytaxta gətirmək istəyən dəstə üzvləri saxlanılıblar - Fotolar

14:08 / 29-11-2024

DTX polkovnikin 70 kq qızılla İstanbulda saxlanılması barədə məlumat yayıb

13:30 / 30-11-2024

DAMMİB İH-yə yeni sədr və üzvlər seçilib

15:10 / 29-11-2024

Faiq Ağayev yeni klipini təqdim edib - Video

14:15 / 29-11-2024

Növbəti köç karvanı Cəbrayıl şəhərinə çatıb - (Yenilənib)

13:22 / 28-11-2024

Akademik Sudeyf İmamverdiyev məhkəməyə verilib

17:03 / 29-11-2024

Agentlikdə qanunsuzluq: tender keçirmədən 42 milyonluq müqavilə imzalanıb

12:50 / 28-11-2024

Azərbaycanın dövlət borcu açıqlanıb

11:57 / 29-11-2024

Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır

09:14 / 28-11-2024

Putin təhdid edir: Səbrimiz bir gün mütləq tükənəcək

Ay Yer planetindən uzaqlaşır
Tarix: 09-11-2024 11:45 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

Yerin peyki olan Ay, cazibə qüvvəsinin qarşılıqlı təsiri ilə tədricən planetimizdən uzaqlaşır. Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək hər ikisini tamam məhv edənə qədər Yer planetinin yeganə peykindən necə tuta biləcəyi tədqiqat mövzusudur və alimlərin bu məsələni gündəmə gətirməsi maraq doğurur.

Reyting.az-ın məlumatına görə, "Apollon" missiyalarından qalan müxtəlif panellərdən istifadə edən elm adamları yarım əsrdən artıqdır ki, Aya qədər olan məsafəni ölçürlər. Məlum olur ki, peyk hər il 3,8 sm uzaqlaşır. Bu isə Yer ilə Ay arasındakı mürəkkəb cazibə sistemi səbəbindən baş verir: Ayın gelgiti yerdə okean gelgitlərinə səbəb olur. Baş verən bu proseslər nəticəsində də planet yavaş fırlanmağa başlayır. Belə gelgitlər, qarşılıqlı təsirlər Yer planetinin tədricən Aydan məsafəcə uzaqlaşmasına səbəb olur.

"Science" saytı yazır ki, astrofizik Madelin Brumun izahına görə, Yer planeti və Ay cazibə qüvvəsi ilə bağlı sistemdə olduqları üçün hər ikisinin bucaq momentumunun ümumi miqdarı sabit qalır. Yerin fırlanması yavaşladıqca, onun bucaq impulsu azalır və bunun da nəticəsində prosesi kompensasiya etmək üçün Ay öz bucaq impulsunu artırmaqla planetimizdən uzaqlaşır.

Bütün bu qarşılıqlı əlaqə və Yerin planet olaraq Mars ölçüsündə böyük bir cisimlə toqquşması nəticəsində peyki meydana gətirən materialların atıldığı sahədə ayın meydana gəlməsinə təsadüf edir. Zaman keçdikcə, uzaqlaşma məsafəsi də dəyişib. Yerin peyki olan Ayın indiki orta məsafəsi 384.400 kilometrə çatıb.

Məhz elm aləmində "Gelgit" adlı effektlər və dinamik proseslərin nəticəsində daim Ay Yerlə üz-üzə qalıb, həmçinin də onun fırlanmasını yavaşlatmasına, həm də bu planetlə "gəlmə əlaqəsini" saxlamasına əsas səbəb olub.

Eyni zamanda, Yerin belə fırlanmasının yavaşlaması son nəticədə planetimizinin peykə həmişə eyni istiqaməti göstərəcəyi zaman bizim planetimizlə Ay arasında sinxronizasiyaya gətirib çıxaracaq. Lakin elm adamlarının fikrincə, bu uzun çəkən proseslər təxminən 50 milyard il ərzində tamamlanacaq, daha sonra isə Ay uzaqlaşmasını dayandıracaq.

Ancaq bundan daha əvvəl, yəni 5 milyard ildən sonra Günəşin qırmızı nəhəngə çevrilib daha da genişlənəcəyi gözlənilir. Astronom Devid Trillinqin fikrincə, bu, Yer-Ay sisteminin məhvinə səbəb olacaq.

Alimlər ehtimal edirlər ki, Ayın belə tənəzzülünün indiki sürəti bu cür davam edərsə, 5 milyard ildən sonra Yerin peyki Yer planetindən 189 min kilometrə qədər uzaqlaşacaq.

Alimlər Ayın Yerdən uzaqlaşdığına şübhə etmirlər, ancaq təsəlli üçün vurğulayırlar ki, bütün situasiyalarda Ay da, Yer də genişlənən Günəş tərəfindən udulana qədər daim bir yerdə qalacaqlar.

Oqtay QORÇU

Ana səhifəyə dön