00:35 / 14-03-2025
Zelenski: Putin faktiki olaraq atəşkəsdən imtina edir
00:14 / 14-03-2025
NATO silah istehsalında problemlə üzləşib
00:06 / 14-03-2025
Almaniya Bundestaqında Rusiya casusu tapılıb
00:03 / 14-03-2025
Ağstafada dönərdən zəhərlənmə olub - (Yenilıənib)
23:25 / 13-03-2025
Makron: "Azərbaycan və Ermənistanın sülh sazişinin mətni üzrə razılışmasını alqışlayıram"
23:13 / 13-03-2025
Məhkəmə işi: Harutyunyan, Qukasyan, Sahakyan, İşxanyan, Babayan və digərləri ifadə verir - Fotolar
21:09 / 13-03-2025
İlham Əliyev XII Qlobal Bakı Forumunda çıxış edib - (Yenilənib) - Fotolar
19:57 / 13-03-2025
Yevlaxda iki nəfər bıçaqlanıb
18:55 / 13-03-2025
İranda üç ölkənin səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
18:37 / 13-03-2025
Nəcməddin Sadıkovun adı yenə milyonluq mənimsəmələrdə hallanır
18:00 / 13-03-2025
Ukraynada iki Azərbaycan vətəndaşı itkin düşüb
17:50 / 13-03-2025
Ermənistan XİN: Azərbaycanla sülh sazişi imzalanmağa hazırdır
17:45 / 13-03-2025
Casusluqda ittiham olunan Fransa vətəndaşı Bakıda hakim qarşısına çıxarılıb
17:23 / 13-03-2025
Fərhad Mehdiyev Vəkillər Kollegiyayasının üzvlüyünə bərpa edilib
17:08 / 13-03-2025
İlham Əliyev Fatih Birolu qəbul edib - (Yenilənib) - Fotolar
16:56 / 13-03-2025
İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri həbs olunub
16:54 / 13-03-2025
Zelenski: Rusiya müharibəni dayandırmağa məcbur olacaq
16:45 / 13-03-2025
Nazirlər Kabineti sürücülərin hazırlanması ilə bağlı qanuna dəyişiklik edib
16:42 / 13-03-2025
Aviasiya sahəsinə dair daha bir qayda təsdiqlənib
16:27 / 13-03-2025
İlham Əliyev ÜST rəhbərini qəbul edib
16:21 / 13-03-2025
Neft Emalı Zavodunda yanğın: saxlanılan var - DTX açıqlama yayıb
16:02 / 13-03-2025
Orban həbsinə order verilmiş baş naziri qonaq çağırıb
15:56 / 13-03-2025
Azərbaycan və Albaniya prezidentləri görüşüb
15:31 / 13-03-2025
Ceyhun Bayramov: "Ermənistanla sülh sazişinin mətni üzrə danışıqlar prosesi yekunlaşıb"
14:45 / 13-03-2025
Ali Məhkəmə icarə müqaviləsinin ləğvi məsələsi ilə bağlı qərar qəbul edib
14:13 / 13-03-2025
Həm Ukraynaya, həm də Rusiyaya ciddi təzyiqlər var - Deputat
13:55 / 13-03-2025
AFFA klubları cərimələyib - Siyahı
13:47 / 13-03-2025
Axtarışda olan daha bir nəfər Azərbaycana gətirilib
14:48 / 10-03-2025
Baş redaktorun “Facebook” hesabı ələ keçirilib
20:14 / 09-03-2025
Liana Vəzirova - Mədəni həyatın ayrılmaz hissəsi
21:05 / 10-03-2025
Arkadi Qukasyan: "Böyük Ermənistan” ideyası nağıldır" - Məhkəmə prosesi - Yenilənib
16:31 / 09-03-2025
Ağ evdə daxili münaqişə qızışır
22:52 / 10-03-2025
Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionatının qalibi olub
19:56 / 11-03-2025
Erməni şahid Bakıda Ruben Vardanyanın məhkəməsində ifadə verib - (Yenilənib) - Fotolar
13:26 / 10-03-2025
Tələbələrlə şairin görüşü keçirilib - Foto
17:57 / 10-03-2025
Professor: ABŞ Qrelandiyanı, Rusiya Baltikayanı ölkələri götürəcək
15:56 / 10-03-2025
Naməlum sivilizasiyanın qalıqları tapılıb
11:09 / 11-03-2025
Parisdəki səfirliyimizdə “Yeddi gözəl” konserti olub - Foto
12:56 / 10-03-2025
Müğənni: "Mən də gərək haradasa atasını, anasını, bacısını tanımayan bir insan olardım?"
22:30 / 10-03-2025
Şimali Makedoniya prezidenti Azərbaycana gəlib
Suriya Qafqaz və Orta Asiyadan olan terrorçuların məşq yeridir? - Fotolar
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:13
Məhkəmə işi: Harutyunyan, Qukasyan, Sahakyan, İşxanyan, Babayan və digərləri ifadə verir - Fotolar
Dünən, 15:31
Ceyhun Bayramov: "Ermənistanla sülh sazişinin mətni üzrə danışıqlar prosesi yekunlaşıb"
Dünən, 13:46
“Atəşkəsə təminat yoxdur” - Hərbi ekspert
12-03-2025, 17:55
Turan məsələsi böyük güclərin maraq dairəsinə düşür - Professor
12-03-2025, 15:03
Qərb kəşfiyyatı: Putin Trampı aldadır
12-03-2025, 12:24
Azərbaycana qarşı təxribat Ermənistanın sonu ola bilər
12-03-2025, 11:46
Rusiya və İran Suriyada şansını itirib - Professor
12-03-2025, 11:29
Müharibəsiz 30 gün: Kreml Ciddə razılaşmalarına “hə” deyəcəkmi?
12-03-2025, 09:29
İki ölkə Türkiyənin Avropaya yolunu bağlamaq istəyir
11-03-2025, 16:27
Ukraynada atəşkəs qeyri-mümkündür - Ekspert
11-03-2025, 09:09
Sabiq maliyyə naziri: Dünya böhran fazasına daxil olur - Xəbərdarlıq
10-03-2025, 20:20
ABŞ və Rusiya Ukraynaya alternativ seçim imkanı vermir
10-03-2025, 18:55
Cənubi Qafqaz bütövlükdə bir supergücün təsirində olacaq
10-03-2025, 17:57
Professor: ABŞ Qrelandiyanı, Rusiya Baltikayanı ölkələri götürəcək
10-03-2025, 15:46
Hərbi ekspert: ...Zelenskini aradan götürmək istəyirlər
10-03-2025, 11:20
Putin Azərbaycanın açdığı qapıdan keçəcəkmi?
10-03-2025, 09:52
Agentliyin əməkdaşı həbs edilib
9-03-2025, 16:31
Ağ evdə daxili münaqişə qızışır
7-03-2025, 16:12
Dünyanın mövcud nizamını dağıdırlar
7-03-2025, 15:45
Zülfüqarov: Qarşıdurmaların nüvəsində imperalist maraqlar dayanır
7-03-2025, 14:07
Azərbaycan türk dünyası üçün dəhliz açacaq - Professor
7-03-2025, 13:12
Milli Məclis Azərbaycanın D-8-ə qoşulmasını ratifikasiya edib
7-03-2025, 13:11
Türkiyə Avropaya qoşun yeridəcək?
7-03-2025, 08:07
Minsk qrupu Ukraynanı aldadıb
6-03-2025, 13:10
Professor: İranla müharibə ssenarisi real deyil
6-03-2025, 12:11
İğdır-Naxçıvan qaz kəməri: iqtisadi layihə siyasi baxımdan da əhəmiyyətlidir - Professorun şərhi
6-03-2025, 10:10
Sabiq nazir: ABŞ Rusiyanı özünə müttəfiq etmək istəyir
6-03-2025, 09:34
Mollazadə: Ermənistan baş naziri sülh prosesindən qaçır
5-03-2025, 18:47
Qasımov: İran qonşu ölkələri təzyiq altında saxlamağa çalışır
5-03-2025, 14:56
“Şəffaflıq Azərbaycan” təşkilatı fəaliyyətini dayandırır
5-03-2025, 14:56
“Gürcü Arzusu” medianın dabanını senzura ilə basdalayır
5-03-2025, 14:45
Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı... - Təhlil
5-03-2025, 14:41
Dövlət Turizm Agentliyinin sədri istintaqa çəlb olunub
5-03-2025, 14:21
Xocavənddə hərbi sursat partlayıb, xəsarət alan var
5-03-2025, 14:09
Vəkil Adəm Məmmədov həbs edilib
5-03-2025, 14:03
Azərbaycan Ordusunun mövqeləri atəşə tutulub
5-03-2025, 12:59
Elektrik mühərrikli yük avtomobilləri gömrük rüsumundan azad edilib
5-03-2025, 11:16
Vəzifəli şəxslərə cinayət işi açılıb
4-03-2025, 23:06
Ruben Vardanyan Bakıda məhkəmədə - Gizli danışıqlar açılır - Fotolar
4-03-2025, 18:05
Putin İranla nüvə müzakirələrində Trampa kömək edəcək
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
