19:29 / 11-12-2025
Əli Abbasovun deputat mandatı əlindən alınıb
18:47 / 11-12-2025
Tramp Avropanı niyə rədd edir?
18:28 / 11-12-2025
Gələn ilin qeyri-iş günləri elan edilib - Siyahı
18:16 / 11-12-2025
Alimlər həyəcan təbili çalır
18:04 / 11-12-2025
Madurodan sonra: müxalifət kütləyə nə vəd edir?
17:29 / 11-12-2025
Kansler prezidentlə fikir ayrılıqlarını təkzib edir
17:23 / 11-12-2025
Əli Əsədov Türkmənistan prezidenti ilə görüşüb - Foto
17:06 / 11-12-2025
Xəzərdə köməksiz qalan balıqçılar xilas edilib
16:44 / 11-12-2025
Məhkəmə ekspertlərinin əməkhaqları artırılacaq - Sərəncam
16:37 / 11-12-2025
Karen Avanesyanın məhkəməsi başlayıb
16:35 / 11-12-2025
“Qarabağ” üçün həyəcan siqnalı: pley-off şansı əldən çıxır?
16:19 / 11-12-2025
Nikol Paşinyan Moskvaya gedib
16:15 / 11-12-2025
Türkiyəyə qarşı təhlükəli plan hazırlayırlar - Foto
16:03 / 11-12-2025
Əli Əsədov Türkmənistanda işgüzar səfərdədir
15:38 / 11-12-2025
Senator canlı yayımda jurnalisti təhqir edib
15:30 / 11-12-2025
Ukraynanın enerji sektoru hücuma məruz qalıb
15:27 / 11-12-2025
Oğlu həbs olunan general: "Hələ görüş vermirlər"
15:24 / 11-12-2025
Ərdoğanın Putinlə görüşü planlaşdırılıb
14:56 / 11-12-2025
Gömrük Komitəsinin vəzifəli şəxsləri həbs edilib - (Yenilənib)
14:19 / 11-12-2025
Qarabağın daha üç kəndinə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:56 / 11-12-2025
Bakıdakı məktəbdə 8 şagird saqqızdan zəhərlənib - Yenilənib
13:45 / 11-12-2025
Komanda və oyun sayının artması mundialın cazibəsini azaldır - Ekspert
13:20 / 11-12-2025
Yeni texnologiya insanlara psixoloji təhlükələr yaradır
12:34 / 11-12-2025
Azərbaycan prezidenti Türkmənistan liderinə zəng edib
12:08 / 11-12-2025
Axtarışda olan məşhur alim Polşada həbs edilib - Foto
11:33 / 11-12-2025
Qumar oyunlarının təşkilində ittiham olunan MMC-nin fəaliyyəti dayandırılıb
11:26 / 11-12-2025
Türkiyədə 4,9 bal gücündə zəlzələ olub
11:15 / 11-12-2025
Axtarışda olan 229 nəfər saxlanılıb
11:08 / 11-12-2025
Əhməd İsmayılov Suriyanın informasiya naziri ilə görüşüb - Foto
00:02 / 08-12-2025
Daha iki ölkə arasında müharibə təhlükəsi artır
16:55 / 10-12-2025
Köç kompleksi - Akif Əli yazır
07:33 / 08-12-2025
"Qarabağ"ın rəqibinin oyununda maraqlı hadisə - təcrübəli futbolçunu ciddiyə almayıblar - Video
14:10 / 10-12-2025
DTX ağır cinayətlərdə ittiham olunan şəxsləri saxlayıb - Video
17:08 / 10-12-2025
0:8 - “Qarabağ”ın adına yaraşmır
14:56 / 11-12-2025
Gömrük Komitəsinin vəzifəli şəxsləri həbs edilib - (Yenilənib)
17:47 / 10-12-2025
Prezident Ədliyyə Akademiyasına rektor təyin edib
22:49 / 08-12-2025
İlham Əliyev Slovakiyada görüşlər keçirib, birgə bəyanat verilib - (Yenilənib) - Fotolar
14:48 / 09-12-2025
Cəlaloğlu: Rusiyadan başqa ölkələrə hücum etməyəcəyinə təminat alınacaq
09:37 / 08-12-2025
Azərbaycanın dörd bölgəsinə qar yağır
19:16 / 10-12-2025
Qələbə ümidli “Qarabağ” autsayder “Ayaks”a qarşı - ötən il 0:3, bəs bu dəfə?
09:49 / 10-12-2025
Tramp Rusiyanı qalib tərəf hesab edir
Suriya Qafqaz və Orta Asiyadan olan terrorçuların məşq yeridir? - Fotolar
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:28
Gələn ilin qeyri-iş günləri elan edilib - Siyahı
Bu gün, 18:04
Madurodan sonra: müxalifət kütləyə nə vəd edir?
Bu gün, 16:15
Türkiyəyə qarşı təhlükəli plan hazırlayırlar - Foto
Bu gün, 13:20
Yeni texnologiya insanlara psixoloji təhlükələr yaradır
Bu gün, 12:34
Azərbaycan prezidenti Türkmənistan liderinə zəng edib
Bu gün, 10:59
Marsa insan göndərmək istəyirlər
Dünən, 17:38
Diplomatların attestasiyası ilə bağlı qərar verilib
Dünən, 14:28
Paşinyan kilsəni siyasətdən uzaq saxlamağa çalışır
Dünən, 09:49
Tramp Rusiyanı qalib tərəf hesab edir
9-12-2025, 13:54
Ukrayna ordusu bəzi mövqelərdən geri çəkilib
9-12-2025, 13:31
2025 ən isti illərdən biri kimi qeydə alınıb
9-12-2025, 13:04
Britaniya Atlantik okeanında Rusiyaya uduzur
9-12-2025, 11:28
2026-cı ilin dövlət büdcəsi təsdiqlənib
9-12-2025, 10:49
Bank kartlarına müdaxilə halları artır - Xəbərdarlıq
9-12-2025, 09:39
TDT nazirləri İstanbulda görüşürlər
9-12-2025, 06:56
Oyunlar dörd hissədən ibarət olacaq - su, yoxsa reklam fasiləsi?
8-12-2025, 15:32
Hərbi ekspert: İki istiqamətdə qorxulu proses gedir
8-12-2025, 14:45
Deputat: Çevriliş baş verməsə, 2026-cı ildə sülh sazişi imzalanacaq
8-12-2025, 13:36
Erməni katolikosu ətrafında çəmbər daralır
8-12-2025, 09:37
Azərbaycanın dörd bölgəsinə qar yağır
8-12-2025, 07:53
İlon Mask Avropa İttifaqının ləğvini tələb edir
8-12-2025, 07:33
"Qarabağ"ın rəqibinin oyununda maraqlı hadisə - təcrübəli futbolçunu ciddiyə almayıblar - Video
8-12-2025, 00:02
Daha iki ölkə arasında müharibə təhlükəsi artır
7-12-2025, 11:41
Hikmət Hacıyev: Azərbaycan sülhü əbədi etmək istəyir
6-12-2025, 16:07
Donald Tramp İlham Əliyevə təşəkkür edib
6-12-2025, 13:49
Püşkatmanın görünməyən tərəfi: futbol və siyasi oyunlar
5-12-2025, 22:03
BP "Bakı-Supsa" və BTC-də operatorluğunu təhvil verir
5-12-2025, 17:10
Aqrar təyinatlı torpaqlardakı tikililər barədə fərman verilib
5-12-2025, 17:06
2026-cı il üçün proqnozlar açıqlanıb
5-12-2025, 16:37
Qərb və Avropa Ermənistanda baş verənlərə susur
5-12-2025, 14:00
Ukrayna düyünü: kompromis tapılacaqmı?
5-12-2025, 13:10
İranda böyük problem: İslam Respublikası qonşu ölkələrdən su alacaq
5-12-2025, 11:30
II Qareginin həbsinə hazırlıqlar başlayıb
5-12-2025, 08:23
Donald Trampa sülh mükafatı - futbol həm də siyasətdir
4-12-2025, 20:46
Makron: ABŞ Ukraynaya xəyanət edə bilər
4-12-2025, 15:25
Avropa İttifaqı korrupsiya bataqlığından çıxa bilmir
4-12-2025, 13:10
Yermakın istefası Ukrayna siyasətinin mənzərəsini dəyişib
4-12-2025, 10:25
Tramp Putinlə görüşün nəticə verəcəyinə şübhə edir
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
