21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
19:57 / 12-06-2025
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
19:22 / 12-06-2025
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
18:33 / 12-06-2025
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
18:19 / 12-06-2025
Uşaqların sosial şəbəkələrə girişi qadağan ediləcək
18:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Baş nazirə başsağlığı məktubu göndərib
17:51 / 12-06-2025
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
17:38 / 12-06-2025
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"
17:33 / 12-06-2025
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:09 / 12-06-2025
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
17:08 / 12-06-2025
Paşinyan Türkiyəyə gedir
16:53 / 12-06-2025
Astara sakini 23 kq narkotiklə tutulub
16:09 / 12-06-2025
Təyyarə qəzasında çoxsaylı sərnişin ölüb - Yenilənib
15:50 / 12-06-2025
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
15:44 / 12-06-2025
Keçmiş rəisə 8 il 6 ay həbs cəzası verilib
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
14:57 / 12-06-2025
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
14:45 / 12-06-2025
Qubada tapılan meyitlə bağlı dəhşətli xəbər yayılıb
14:07 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev zavodun açılışında iştirak edib - Fotolar
14:01 / 12-06-2025
Ramil Həsən TÜRKPA-nın baş katibi seçilib
13:32 / 12-06-2025
Prezident Şahin Mustafayevlə bağlı sərəncam verib
13:28 / 12-06-2025
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
13:21 / 12-06-2025
Tramp: Putin Ukraynadakı itkilərə əhəmiyyət vermir
13:18 / 12-06-2025
Siyavuş Novruzov: “Vətəndaşlar dövlətin, bələdiyyənin üzərinə gəlir ki..."
13:07 / 12-06-2025
İranı vurmağa hazırlaşırlar
12:27 / 12-06-2025
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12:22 / 12-06-2025
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
12:00 / 12-06-2025
Qış fırtınası: 49 nəfər ölüb, məktəblilərin avtobusu su altında qalıb
11:49 / 12-06-2025
Baş Qərargah: İndiyə qədər bir milyon rus hərbçisi zərərsizləşdirilib
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
Suriya Qafqaz və Orta Asiyadan olan terrorçuların məşq yeridir? - Fotolar
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-03-2025 11:43 | Bölmə: Slayd
Suriyada son bir neçə gün yerli dini azlıqların nümayəndələrinə - ələvi müsəlmanları və xristianlara qarşı zorakılıqların görünməmiş artımı ilə yadda qalıb. Sosial media silahlıların cinayətlərini, o cümlədən silahsız insanların kütləvi qətllərini və ictimai işgəncələri qürurla sənədləşdirdiyi yüzlərlə video ilə sarsılıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Xrici əsilli yaraqlılar, Orta Asiya və Qafqazdan olan, zahiri görkəminə görə ərəblərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə fərqlənən və onların fonunda seçilən silahlılar mülki əhaliyə qarşı repressiyalarda xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Kütləvi edamların şahidi olan Qızıl Aypara könüllüsü xüsusilə əcnəbilərin törətdiyi vəhşiliklərdən danışıb. “Qətllər heç bir səbəb olmadan baş verir, onları hərbçilər, əsgərlər etmir. Bunlar əcnəbilərdir - əfqanlar, özbəklər, uyğurlar", - sosial şəbəkələrdə yayımlanan videonun müəllifi bildirib.
İndi Suriyanın yeni hakimiyyət orqanları mülki şəxsləri media ilə (ilk növbədə Rusiya mediası ilə) ünsiyyətə görə həbs edir, ona görə də mənbələrdən gələn bütün xəbərlər anonim şəkildə dərc olunur. Lakin şifahi sübutlar yalnız Qafqaz və Orta Asiya yerlilərinin iştirak etdiyi və məqsədlərini gizlətməyən cinayətlərin təsdiqi ola bilər: Suriyada bu ideologiyanı daha da irəli aparmaq üçün radikal ideologiya ilə birləşmiş monolit cəmiyyət yaratmaq.
Şərqdən gələn “qonaqlar”
Xarici yaraqlılar ilk dəfə Suriyada 2011-2012-ci illərdə vətəndaş müharibəsinin birinci mərhələsində peyda olublar. “Əl-Qaidə” hərəkatının rəhbərliyi Mərkəzi Asiyadan olan insanları Yaxın Şərqdə hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyə çağırıb.
Özbəkistandan (Özbəkistan İslam Hərəkatı, ÖİH), Tacikistandan və Qafqazdan (“Əncad-Qafkaz”) olan terrorçular Türkiyə ərazisindən keçərək Suriyanın şimal bölgələrinə nüfuz etdilər və burada “Əl-Qaidə”nin yerli qolu olan “Cəbhət ən-Nusra” qruplaşması (sonralar “Heyət Təhrir əl-Şam”) ilə birbaşa təmasda oldular.
Daha sonra Suriya ərazisində “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı” (ŞTİH) adlanan təşkilatın nümayəndələri - etnik uyğurlardan ibarət silahlılar peyda olub.
Yaranmış “terrorçu beynəlmiləl” hökumət qoşunlarına qarşı döyüşlərdə iştirak edib və 2015-ci ilə kimi İdlib vilayətinə nəzarəti ələ keçirə bilib. Bir sıra qruplar öz “paylarını” aldılar, məsələn, uyğurlar Cisr əş-Şuqur şəhəri ərazisində, qafqazlılar isə İdlib yaxınlığında məskunlaşdılar.
Bölgə, İdlibdə təhlükəsiz sığınacaq və bütün dünyada hücumların planlaşdırılması üçün tramplin tapan dünyanın hər yerindən olan terrorçular üçün “vəd edilmiş torpaq” olub. 2024-cü ilin payızında şəhərin süqutu və ardınca Bəşər Əsəd hökumətinin süqutu ilə başa çatan Hələbə hücumda ən çox motivasiyalı olaraq məhz bu birləşmələr iştirak etdi.
Yeni rolda
Suriyanın "inqilabçı" hökuməti bütün əcnəbi döyüşçülərə Suriya vətəndaşlığı verərək və onların statuslarını faktiki olaraq qanuniləşdirərək, xarici birləşmələrin rolunu yüksək qiymətləndirib.
İndi keçmiş “sürgünlər” tamhüquqlu vətəndaşlara çevrilib və üstəlik, yeni rejimə 100 faiz sadiqdirlər.
Xarici döyüşçülərin dəqiq sayı məlum deyil. Tacikistan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Suriyanın İdlib əyalətində 400-ə yaxın Tacikistan vətəndaşı olub. Suriyanın yeni ordusunun sıralarında “üsyançıların” ümumi sayı, müxtəlif hesablamalara görə, 5000-10000 nəfər arasında dəyişir.
Keçmiş muzdlular yeni hökumətdə yüksək vəzifələr alıblar. Məsələn, öz ölkəsində terrorçuluq və muzdluluq ittihamı ilə axtarışda olan Tacikistan əsilli Saifiddin Tadciboyev yeni hökumətin Müdafiə Nazirliyində əməliyyat qərargahının komandiri təyin edilib.
Qırğın ərəfəsində
Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra Suriyada etnik və dini azlıqların nümayəndələri daim qorxu içində yaşayırlar.
Dəməşqin yeni hakimiyyət orqanları heç bir icmanın nümayəndəsini təqibə məruz qoymacaqlarını rəsmən bəyan ediblər. Müvəqqəti prezident Əhməd əş-Şaraa (Məhəmməd Culani) nümayişkaranə şəkildə xristian kilsələrinin rəhbərləri ilə görüşərək müdafiə və himayə vəd edib.
Bununla belə, artıq “yeni Suriya”nın ilk günlərində kilsələrə və dini azlıqların nümayəndələrinə hücum dalğası ölkəni bürüyüb. Hətta o zaman da xaricdə doğulmuş yaraqlılar Dəməşqin dini dözümlülük və tərksilah çağırışlarına məhəl qoymamaqla fərqlənirdilər. Sonrakı aylarda, bölgəni və onun sakinlərini ədalətli oyun kimi qiymətləndirərək, bütün Suriya sahillərinə yayılan eyni birləşmələr idi.
İlk açıq toqquşmalar başlayandan sonra qonşu Həma və İdlib əyalətlərində radikalların və onların tərəfdarlarının, bir növ, “fəalların” total səfərbərliyi elan edildi, onlara ələvi qonşularını soymaq istəyən yerli sakinlər də qoşuldu. Lakin “təmizləyici” qüvvələrin onurğasını silahlı əcnəbilər təşkil edirdi.
Suriyada baş verənləri rus dilində şərh edən çeçen əsilli silahlının çəkdiyi kadrlar internetdə yayımlanır. “Heç bir mərhəmət olmayacaq”,- deyən videoların müəllifi terrorçu sütunların Latakiyaya daşınmasının görüntülərini yayır. Sahil şəhərlərinin küçələrində zirehli texnikanın yerləşdirilməsini göstərən videonun başlığında "Biz təmizləməyə davam edirik",- deyilir.
Baniyas şəhərinin sakinləri qırğınların ilk gecəsini belə təsvir edirlər: “Axşama yaxın məhəlləmizdə işıqlar söndü. Sonra iğtişaşçılar müxtəlif tərəfdən içəri girməyə başladılar, maşınları soydular, mağazaları qarət etdilər, pəncərələrə daş atdılar. Onların ardınca mənzildən mənzilə gedən silahlı şəxslər gəlib. Qonşularımızın evinə çiləyici boya ilə gəldilər, insanları “işarələyirlər”, üzlərini qaraya boyadılar, təhqir etdilər, sonra divarlara hədə-qorxu, təhqirlər yazdılar”.
Hücum edənlər arasında yerli sakinlər xarakterik türk görünüşlü, çox vaxt ərəb dilini bilməyən yaraqlıları xüsusi qeyd ediblər. Şahidlərin sözlərinə görə, onlar xüsusi qəddarlıq nümayiş etdiriblər. Hökumətə “sadiq” olan yerli sakinlər arasında onları küçələrə çıxmamağa çağıran səs yazısı yayılıb. Səs yazısında deyilir ki, “özbək və çeçen mücahidləri” sünni və şiə arasında fərq qoymur və hamını öldürür.
Qanlı 8 mart
Münaqişənin ikinci gününün səhəri rejim total reydlər keçirmək üçün sahilə kifayət qədər qüvvə cəmləyə bildi. “İslamçılar” Suriya sahillərindən kənarda, Həma və Homs əyalətlərində ələvilərin məskunlaşdığı ərazilərə hücumlarında xüsusilə qəddarlıq nümayiş etdiriblər.
Əcnəbi döyüşçülər bu qırğında iştiraklarını gizlətməyiblər. Cəbla şəhəri ərazisində hadisələr yerindən canlı yayımlar aparan və özbək dilində axınlar aparan bir qrup Özbəkistan vətəndaşı görüntülənib. “Tövhid vəl-Cihad” qruplaşmasına mənsub yaraqlılar dinləyicilərinə Latakiyaya “kafirləri cəzalandırmaq” üçün gəldiklərini və “siyasi proqramlarını” paylaşdıqlarını bildiriblər. Xüsusilə, onlar Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına bölgəni “təmizləməyi” və onu “sadiq müsəlmanlarla” doldurmağı təklif edirlər. Suriyalı xristianlardan ya İslamı qəbul etmələri, ya da Quran qanunlarında qeyri-müsəlmanlardan alınan cizyə vergisini ömürlük ödəmələri tələb olunur. Əslində, söhbət yerli əhalinin məhv edilməsini və sonradan “sadiq” olanlarla əvəzlənməsini nəzərdə tutan soyqırım doktrinasından gedir.
Sahilləri daha fəal şəkildə məskunlaşdırmaq üçün Orta Asiyadan olan “sadiq” yaraqlılar Həma əyalətinin əl-Tuveym kəndində ələvilərin qırğınında iştirak edib. “Son” hücumda radikallar bir ildən on yaşa qədər olan 15-ə yaxın uşağı döyərək öldürüblər. Həma sakinlərinin bir qismi dağlara sığına bilsə də, indi bu insanlar öz evlərinə qayıtmağa qorxurlar.
Martın 9-da səhər saatlarında yaraqlılar münaqişənin episentrinə - şəhərin Cəblə ərazisinə çatıblar, bundan sonra növbəti zorakılıq dalğası ətraf kəndləri bürüyüb. Cəblə ətrafında çəkilmiş videoların birində silahlılar yandırdıqları yaşayış binasını lentə alıblar. “Bax, ələvilərin evi yanır!” - videonun müəlliflərindən biri deyir.
Terrorçu dəstələri gün ərzində dəfələrlə məskunlaşdıqları əraziləri “təmizləməyə” davam etdilər, tez-tez rastlaşdıqları hər kəsə fərq qoymadan atəş açdılar. Eyni zamanda, Suriyadakı xristian kilsələrinin başçıları birgə bəyanat yayaraq, zorakılığa dərhal son qoymağa çağırıblar. “Beynəlxalq ictimaiyyət” gec də olsa, çağırışa qoşulub.
Yerli sakinlər bildirirlər ki, Baniyas, Tartus və Latakiya şəhərlərində “təmizləmə” başlanıb – yaraqlılar əcnəbilərin gəlməsinə hazırlıq məqsədilə şəhərin küçələrindən meyitləri çıxarır və hətta asfaltdakı qanları yuyurlar.
Ayrı bir bəyanatda Əhməd əl-Şaraa hökumətin sahildəki "zorakılıq hadisələrini" araşdırmaq üçün "komissiya" yaradacağını, lakin yerli əhalinin heç bir illüziyaya qapılmadığını söyləyib.
“İndi biz hələ də evlərimizi tərk etməyə qorxuruq, heç kim dəymiş ziyanı qiymətləndirə bilməz. Sağ qalanların bəziləri bütün əmlaksız, bəziləri isə ailəsiz qaldı. O iki dəhşətli günü heç vaxt unutmayacağıq. Bilirik ki, cinayətkarlar üçün ədalət olmayacaq”, - suriyalılar bu rəydədir.
Suriyadakı hadisələr bu ölkədə sülh yolu ilə nizamlanma perspektivləri ilə bağlı ən pis qorxuları açıq şəkildə təsdiqlədi. Lakin onların nəticələri nə olursa olsun, Suriyada fəaliyyət göstərən terrorçu qrupların onun hüdudlarından çox-çox kənarda təhlükə törətdikləri və onların yaraqlılarının Suriyanın etno-konfessional azlıqlarının qurbanı ola biləcəyi tamamilə aydındır.
Kütləvi qətllər törətməklə “fərqlənən” postsovet ölkələrindən olan insanlar yəqin ki, öz doğma torpaqlarına qayıtmaq və Özbəkistanda, Tacikistanda və təbii ki, Rusiyada da eyni şeyi təkrarlamaq arzusundadırlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
Bu gün, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Bu gün, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Bu gün, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
