Bakı və İrəvan anti-Rusiya siyasətindən geri çəkilir

Xəbər lenti

00:07 / 04-10-2025

Prezidentdən Cəbrayılla bağlı paylaşım - Video

00:02 / 04-10-2025

Cəbrayıl şəhərinin azad olunmasından 5 il ötür

21:07 / 03-10-2025

İlham Əliyev Türk Dövlətlərinin Əməkdaşlıq Günü ilə bağlı paylaşım edib

21:05 / 03-10-2025

Sosial şəbəkədə qeyri-etik paylaşımlar edən şəxs həbs olunub

20:06 / 03-10-2025

Sabiq səhiyyə naziri Oqtay Şirəliyev vəfat edib

18:43 / 03-10-2025

Danimarka kəşfiyyatı təxribat barədə xəbərdarlıq edib

18:00 / 03-10-2025

DTX-nın əməliyyatı: 4 nəfər dövlətə xəyanət ittihamı ilə həbs olunub

17:56 / 03-10-2025

Kopenhagen sammiti: sülhə mane olanlar İlham Əliyevin sülh gündəliyinə təslim olub

17:45 / 03-10-2025

Aytac Əlisultanlı yeni vəzifəyə təyin olunub

17:34 / 03-10-2025

Yaxın üç gün ərzində hava necə olacaq? - Proqnoz

17:23 / 03-10-2025

Peşə tanınması imtahanlarının nəticələri elan olunub

17:11 / 03-10-2025

Bəzi dərman vasitələrinin qiyməti artıb

17:02 / 03-10-2025

Elm və Təhsil Nazirliyinin vəzifəli şəxsinin evindən 340 min oğurlanıb

16:58 / 03-10-2025

İcra başçısının “Vikipediya” səhifəsi barədə maraqlı xəbər yayılıb

16:30 / 03-10-2025

III MDB Oyunları: idmançımız qızıl medal qazanıb

16:18 / 03-10-2025

Azərbaycan, Rusiya və İran hökumət nümayəndələrinin üçtərəfli görüşü keçiriləcək

16:06 / 03-10-2025

Qazaxıstan prezidenti Azərbaycana gəlir

15:50 / 03-10-2025

İrandan Azərbaycana gətirilən məhsulda bakteriya aşkarlanıb

15:38 / 03-10-2025

Mübahisəli heykəli əvvəlki yerinə qaytarıblar

15:34 / 03-10-2025

Bakıda 52 yaşlı kişi kafedə bıçaqlanıb

15:26 / 03-10-2025

Nazir polkovniki vəzifədən azad edib - Yeni təyinat

15:22 / 03-10-2025

Litvalı Ayana Ginnesin ikiqat rekordçusudur

15:18 / 03-10-2025

ADSEA: "Su tariflərində differensiallaşma aşağı gəlirli təbəqəni qoruyacaq"

15:07 / 03-10-2025

Belçikada hərbi bazanın üzərində 15 dron aşkarlanıb

15:02 / 03-10-2025

Rus ordusu Verbove kəndində məğlub olub

14:53 / 03-10-2025

Çexiyada anti-Ukrayna mövqeli partiyalar hakimiyyətə gəlir

14:46 / 03-10-2025

Xəzər dənizinə həsr olunmuş beynəlxalq konfrans keçirilib

14:43 / 03-10-2025

Arzu Əliyeva VII Bakı Beynəlxalq Memarlıq Müsabiqəsinə qatılıb

14:42 / 03-10-2025

Taylandın baş naziri təyyarəsində orqan daşıyıb

14:22 / 03-10-2025

Rusiya üçün ən böyük təhlükə - demoqrafik böhran

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

21:29 / 29-09-2025

Əməkdar artist Cabir İmanov vəfat edib - Yenilənib

14:02 / 29-09-2025

Hərbi ekspert: Dünya növbəti müharibə ərəfəsindədir

11:22 / 29-09-2025

Avtobus və metroda gediş haqqı bahalaşıb - Qərar

18:31 / 01-10-2025

QHT rəhbərləri cinayət məsuliyyətinə cəlb ediliblər - Foto

16:58 / 30-09-2025

Prezident prokurora general-mayor rütbəsi verib - Foto

09:47 / 30-09-2025

Ən güclü mafiyalar - Onların şəbəkələri sərhədləri aşır

09:11 / 29-09-2025

Qadın şıltaqlığı, yoxsa... - Hekayə

23:06 / 29-09-2025

Xalq artisti Ramiz Quliyev xəstəxanaya yerləşdirilib

22:34 / 29-09-2025

Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi keçirilib

10:00 / 01-10-2025

Prokurorluq AMEA-da hərtərəfli araşdırma aparır

00:10 / 02-10-2025

Təhsilin İnkişafı Fondunun rəhbəri vəzifədən azad edilib

23:02 / 30-09-2025

İlon Maskın şirkətlərində istefalar başlayıb

Bakı və İrəvan anti-Rusiya siyasətindən geri çəkilir
Tarix: 03-04-2025 16:57 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

Rusiyanın Ukraynaya üç illik təcavüzü, görünür, Moskva ilə Cənubi Qafqaz ölkələri arasında münasibətlərin yeni formatının yaranmasına səbəb olub. Müharibədən əziyyət çəkən Rusiya Qafqaz qonşularına xarici siyasətdə daha çox sərbəstlik verilməsi və Kremllə söhbətlərində daha inamlı ton tutması ilə barışmalı idi.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Carnegie Politika” yazıb.

Təhlildə qeyd olunur:

Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurdu və Avropa İttifaqına inteqrasiya üçün qanunvericilik bazasını hazırlamağa başlayıb. Azərbaycan Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdan tezliklə çıxarılmasına nail olub, “Rossotrudniçestvo”nun Bakıdakı ofisini bağlayıb və “Azərbaycan Hava Yolları”nın təyyarəsinin qəzaya uğramasını susdurmaqdan imtina edərək, Moskvadan üzr istəməsini və təqsirkarların cəzalandırılmasını açıq şəkildə tələb edib.

Amma görünən odur ki, yeni reallıq regionda uzun sürməyəcək. Moskvanın Vaşinqtonla danışıqları və bunun nəticəsində Ukraynada müharibəyə tez son qoyulması gözləntiləri Cənubi Qafqaz siyasətini köhnə qaydalara qayıtmağa vadar edir.

Rusiyanın Azərbaycanla münasibətlərindəki böhran dekabrda qəzaya uğrayan AZAL-ın Bakı-Qroznı reysinin Rusiya hava hücumundan müdafiə vasitələri tərəfindən təsadüfən vurulması ilə bağlı məsələnin ört-basdır edilməsindən sonra başlayıb. Məsələni qeyri-rəsmi həll etməkdən imtina edən Azərbaycan lideri açıq və sərt şəkildə Moskvadan üzr istəməsini, araşdırma aparılmasını və günahkarların cəzalandırılmasını tələb edib. İlham Əliyev bu tələbləri bir neçə dəfə təkrarlayıb, ardınca “Rossotrudniçestvo” ofisini və “Sputnik”in Bakıdakı nümayəndəliyini bağlayıb.

Bütün bunlar Azərbaycanla Rusiya arasında münasibətlərin pozulmasının xronikası kimi görünürdü. Ancaq cəmi üç ay sonra, səs-küylü bəyanatlara baxmayaraq, tərəflər münaqişəni köhnə moda paket sövdələşməsində həll etdilər - siyasi jestlər və pul kompensasiyası qarşılığı.

Əvvəlcə fevralın sonunda Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırov AZAL-ın təyyarəsinin sağ qalan stüardessalarını mükafatlandırıb. Bir neçə gün sonra Rusiya sığortaçıları araşdırmanın nəticəsini gözləmədən zərərçəkənlərə təzminat ödəyəcəklərini açıqlayıblar.

Eyni zamanda, Azərbaycanın Moskvadakı səfirliyinin yaxınlığındakı meydanda Heydər Əliyevin abidəsi ucaldılıb. Qərar BAM-ın tikintisinin ildönümü ilə bağlı idi.

Moskva Azərbaycan parlamentinin sədri Sahibə Qafarovanı da “Dostluq” ordeni ilə təltif edib və nəhayət, martın ortalarında Federasiya Şurasının spikeri Valentina Matviyenko Bakıya səfərə gələn və İlham Əliyevin özü tərəfindən qəbul ediləndə fikir ayrılığını aradan qaldıra bildi. Bir gün əvvəl Azərbaycan prezidenti rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə telefon danışığı aparıb, bunun ardınca Kreml Azərbaycan liderini mayın 9-da Moskvada keçiriləcək paradda gözlədiyini açıqlayıb.

Rusiya təşkilatlarının Azərbaycandan qovulması da yaddan çıxıb. Həmin günlərdə Bakıda təkcə “Rus Evi” deyil, həm də USAID, BMT, Qızıl Xaç, onlarla QHT və bir sıra Qərb KİV-lərinin, o cümlədən “Bloomberg” və BBC-nin ofisləri bağlanıb, baxmayaraq ki, Böyük Britaniya Azərbaycanın Avropadakı əsas tərəfdaşıdır.

Çətin ki, Bakının qəzəbi təkcə Moskvanın barışdırıcı jestləri ilə soyudu. Yenə də İlham Əliyev Rusiya tərəfdən əsas məsələyə - məsuliyyətin tanınmasına və təqsirkarın məhkəməyə verilməsinə nail olmayıb. Bununla belə, görünür, Azərbaycan rəhbərliyi sürətlə dəyişən vəziyyəti dəyərləndirib və yeni reallıqda Rusiya ilə qarşıdurmanın dərinləşməsinin çox baha başa gələ biləcəyi qənaətinə gəlib.

Əsas amil Ukrayna ətrafında vəziyyətin sürətlə dəyişməsidir, burada üç ildə ilk dəfə olaraq müharibənin başa çatması perspektivi var idi. Son illərdə Əliyev, heç kim kimi, Putinin Ukrayna məsələsi ilə bağlı aludəliyindən istifadə etməyi və öz məqsədlərinə çatmaq üçün Moskvanın dəyişən qırmızı xətlərini düzgün təxmin etməyi öyrənib.

2020-ci ildə o, döyüş meydanında üstünlüyündən sui-istifadə etməyib və Dağlıq Qarabağda hücumu dayandıraraq, Rusiya sülhməramlılarının bölgəyə yerləşdirilməsinə razılıq verərək, Rusiyaya diplomatik çevriliş edib. Üç ildən sonra Moskva Ukraynanın 2023-cü ilin yay-payız əks-hücumları ilə məşğul olanda Əliyev yenidən anı düzgün qiymətləndirdi və Qarabağ üzərində tam nəzarəti bərqərar edərək, sürətli hərbi əməliyyat keçirdi. Sonra o, hətta rus sülhməramlılarının ölümündən də xilas oldu - Moskva münaqişəyə girmək vəziyyətində deyildi. İndi vəziyyət yenidən dəyişir.

Qonşu İrəvanın Moskva ilə bağlı siyasətini aktiv şəkildə korrektə etməsi Bakıya da təsir edib. Nikol Paşinyan dövlət qurumlarına Rusiyadan olan həmkarları ilə əlaqələri bərpa etməyi və “son geosiyasi dəyişikliklərə” görə birgə tədbirlərdə fəal iştirak etməyi tapşırıb.

Ermənistan Moskva ilə münasibətləri yaxşılaşdırmaqda birbaşa maraqlıdır. Əgər Ukrayna cəbhəsində döyüşlər dayanarsa, Rusiya hazırda Ukrayna ilə müharibəyə sərf olunan xeyli iqtisadi və hərbi resursları azad edəcək. Məsələn, Rusiya hərbi-sənaye kompleksi aktiv silah ixracına qayıda bilər - 2022-ci ildə Moskva ilə İrəvan arasında münasibətlərin soyumasının səbəblərindən birinə məhz silah tədarükündə gecikmələr oldu.

Təbii ki, tədarüklər dərhal başlamayacaq - Rusiyaya öz ordusunu bərpa etmək üçün vaxt lazımdır. Amma təkcə Rusiyanın hərbi yardımının bərpası perspektivi Ermənistanın mövqelərini gücləndirmək üçün kifayət edə bilər. Son illərdə İrəvan bu cür hərbi-diplomatik təzyiq alətlərindən imtina edib, lakin indi onlar geri qayıdaraq Bakıya qarşı istifadə oluna bilər.

Ermənistanda həm də Avropa İttifaqı ilə yaxınlaşmanı dayandırmağa hazır olduqlarına dair siqnallar verirlər. Martın 26-da ölkə parlamenti ölkənin Avropa İttifaqına qoşulma prosesinin başlanması haqqında qanunu təsdiqləyib, lakin bu, hökumətin təşəbbüsü kimi deyil, xalqın iradəsi kimi təqdim edilib - hakimiyyət 2024-cü ilin sonunda başlanmış petisiyaya istinad edib. Cəmi bir neçə saat sonra Ermənistan mətbuatında İrəvanın avrointeqrasiya prosesini kağız üzərində qoymağa və konkret hərəkətlərə keçməyə, ondan yalnız Moskva ilə münasibətlərdə rıçaq kimi istifadə etməyə hazır olması barədə sızıntılar peyda olub.

Ukraynada müharibəyə son qoymaq perspektivi Cənubi Qafqaz ölkələrinin Rusiyadan daha müstəqil siyasət yürüdə biləcəyi - Moskva ilə münaqişələri ictimaiyyətin diqqətinə çatdıra, xarici siyasət kursunu 180 dərəcə tərsinə çevirə, vasitəçi olmadan bir-biri ilə danışıqlar apara və digər güclərin köməyini cəlb edə bildiyi dövrə son qoyur.

Üstəlik, Aİ-nin Ukraynanı Rusiyanın təcavüzündən qoruya bilməməsi Cənubi Qafqazda Avropaya inteqrasiya layihələrinin cəlbediciliyinə güclü zərbə vurub. Trend dəyişikliyi təkcə Ermənistanda görünmür. Vətəndaşların mütləq əksəriyyətinin hələ də Avropa ilə yaxınlaşmanın tərəfdarı olduğu Gürcüstanda belə, “Gürcü arzusu” ölümcül daxili siyasi nəticələr olmadan Aİ ilə danışıqları dayandıra bildi, çünki partiya cəmiyyətin əhəmiyyətli hissəsini Rusiya ilə yeni müharibə təhlükəsi reallığına və onunla proqnozlaşdırıla bilən münasibətlərin faydalarına inandırıb.

Bütün bunlar müharibədən əvvəlki illərdə postsovet ölkələrinin Rusiya ilə münasibətlərini qurduqları köhnə sxemləri xatırladır. O dövrdə fasilə təhlükəsi çox vaxt Moskva ilə daha əlverişli əməkdaşlıq şərtləri üzərində danışıqlar aparmaqdan başqa bir şey olaraq qalmırdı və münaqişələr pərdə arxasında və praqmatik həll olunurdu. Təxminən eyni şəkildə Rusiya və Azərbaycan indi AZAL-ın təyyarə qəzası ilə bağlı mübahisəni həll ediblər.

Y. QACAR

Ana səhifəyə dön