12:35 / 24-10-2025
Zahid Oruc: İmperiya varislərinin Bakı-İrəvan barışını alqışlamaması təəccüblü deyil
12:34 / 24-10-2025
Bakı Gəmirqayırma Zavodu daha 6 il müddətinə vergidən azad olunacaq
12:28 / 24-10-2025
Milli Məclis sığorta ilə bağlı dəyişikliyi təsdiqləyib
12:22 / 24-10-2025
Yayda 500 mindən çox turist azad olunmuş ərazilərə səfər edib
12:09 / 24-10-2025
Bakı, Sumqayıt və Gəncə Apellyasiya Məhkəmələrinə hakimlər təyin olunub
12:01 / 24-10-2025
Azərbaycana 14 kq-dan çox narkotik keçirmək istəyiblər
12:00 / 24-10-2025
Ali Məhkəməyə yeni hakimlər təyin olunub
11:54 / 24-10-2025
Xersona kütləvi artilleriya hücumu olub
11:52 / 24-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib
11:46 / 24-10-2025
Rusiyaya qarşı üç qanun layihəsi hazırlanıb
11:43 / 24-10-2025
Deputat: "Qəhvəyi məxmər bağacığı təsərrüfatlara ciddi ziyan vurub"
11:29 / 24-10-2025
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
11:12 / 24-10-2025
İrakli Qaribaşviliyə qarşı ittiham irəli sürülüb
11:05 / 24-10-2025
Milli Məclis 17 məsələni müzakirəyə çıxarıb
10:55 / 24-10-2025
Süni intellektlə bağlı məsələ müzakirə olunub - Fotolar
10:53 / 24-10-2025
Xəstəxana direktoru işçini döyüb? - Açıqlama
10:45 / 24-10-2025
İnam Kərimov: "Ədalət yalnız bir yerdə və ya bir qurumda cəmlənmir"
10:45 / 24-10-2025
Ukraynaya 128 PUA ilə hücum olub
10:25 / 24-10-2025
Sumqayıt, Xırdalan və Masazır üzrə avtobuslara hərəkət zolağı yaradılıb
10:07 / 24-10-2025
Müəllimi baltalayan şəxsə ağır cəza verilib
09:50 / 24-10-2025
Bakı sakini şikayətlənir: "Haradadır o həkimlər, çıxsınlar ortaya" - Video
09:48 / 24-10-2025
Tramp ona gəlir gətirən məşhur iş adamını əfv edib
09:41 / 24-10-2025
Çin Rusiya neftindən imtina etməyə məcburdur
09:33 / 24-10-2025
Aparat rəhbəri vəfat edib
09:00 / 24-10-2025
“İsrailə qarşı sanksiyalar gündəmdə qalmalıdır!” - Deputat
08:51 / 24-10-2025
“Dyuna”nın ulduzu “Damokl qılıncının altında” yaşayır
08:43 / 24-10-2025
Putin: Dialoq müharibəni davam etdirməkdən yaxşıdır
08:37 / 24-10-2025
Zalujnıy: Münaqişə “qlobal müharibəyə” çevrilib
08:31 / 24-10-2025
Makron Rusiyaya təzyiqləri artırmağa çağırıb
08:25 / 24-10-2025
Zelenskinin əraziləri geri qaytarmaq istəyi boş ümiddir
12:00 / 21-10-2025
Xankəndi: böyük qələbəmiz - Rauf Rəcəbov yazır
15:51 / 20-10-2025
Ramiz Mehdiyev dövlətə təhlükə yaradıb - Professor
16:07 / 20-10-2025
Mollazadə: Putin-Tramp görüşündə müsbət nəticə əldə edilməyəcək
16:05 / 21-10-2025
Akademikin armudu stəkanındakı limon
14:28 / 20-10-2025
ANAMA əməkdaşı Xocavənddə minaya düşüb
13:40 / 23-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:12 / 21-10-2025
Daş Veysəlli kəndində Şəhidlər Abidə Kompleksi yaradılıb - Fotolar
14:39 / 19-10-2025
Ayı ata və oğula hücum edib
19:39 / 22-10-2025
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri Yerevanda görüşüblər - Fotolar
14:16 / 23-10-2025
Hərbi ekspert: Azərbaycan Cənubi Qafqazda sabitliyi təmin edən əsas aktordur
17:50 / 23-10-2025
On yeddi mindən çox müəllimin maaşı artacaq
22:54 / 20-10-2025
Əyləncəli heyvanlar... - Fotolar
7500 yaşı olan Nabta-Playa... - Daş təqvim necə işləyib?
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:54
Xersona kütləvi artilleriya hücumu olub
Bu gün, 11:12
İrakli Qaribaşviliyə qarşı ittiham irəli sürülüb
Bu gün, 10:53
Xəstəxana direktoru işçini döyüb? - Açıqlama
Bu gün, 10:45
Ukraynaya 128 PUA ilə hücum olub
Bu gün, 10:07
Müəllimi baltalayan şəxsə ağır cəza verilib
Bu gün, 09:33
Aparat rəhbəri vəfat edib
Bu gün, 08:31
Makron Rusiyaya təzyiqləri artırmağa çağırıb
Dünən, 21:55
Ermənilər Bakıda hakim qarşısına çıxarılıblar
Dünən, 19:54
İcra başçısının oğlu aparat rəhbəri təyin edilib
Dünən, 18:30
Din xadimi əməliyyat olunub - Foto
Dünən, 17:18
Əfqan Sadıqov həbs olunub
Dünən, 16:37
Gələn il minimum maaş sabit qalacaq
Dünən, 15:59
İlon Mask robot ordusunu idarə etmək istəyir
Dünən, 15:05
Noyabrda 12 gün qeyri-iş günü olacaq
Dünən, 14:36
QHT rəhbəri İrəvandan fotolar paylaşıb
Dünən, 13:21
Suriyadan altı azərbaycanlı ölkəyə gətirilib
Dünən, 13:01
Daxili İşlər Nazirliyinə yeni səlahiyyət verilib
Dünən, 11:37
Bakıda tibb bacısı mənzili qarət edib
Dünən, 10:54
Neft emalı zavodu və aerodrom vurulub
Dünən, 08:56
Rusiya üzərində 139 PUA vurulub
Dünən, 08:25
Trampın Rusiya planı dəyişir
Dünən, 07:23
İrlandiyada uşaq və yeniyetmələr üsyan edir
22-10-2025, 22:40
"Qarabağ" uduzub, "Qalatasaray" qalib gəlib
22-10-2025, 22:14
Məşhur vəkilin evi qarət olunub - (Yenilənib)
22-10-2025, 16:51
Gələn ildən bu şəxslər gəlir vergisinə cəlb olunacaq
22-10-2025, 16:02
İslandiyada ilk dəfə ağcaqanad aşkar edilib
22-10-2025, 15:29
Bakıda arvad öldürdüyü ərini həyətdə gizli basdırıb
22-10-2025, 14:41
Yeni medal təsis edilib
22-10-2025, 14:29
General-mayora yüksək vəzifə verilib
22-10-2025, 14:08
Müharibə bir ilə bitəcək? - Nurlan Umudov yazır
22-10-2025, 14:03
Xəstə əməliyyat zamanı klarnet çalıb
22-10-2025, 13:55
Ramiz Mehdiyevin bankında problem yaranıb?
22-10-2025, 13:27
Estoniya Azərbaycanda səfirlik açacaq
22-10-2025, 11:58
İsrail türk ordusunun Qəzzaya gəlişini istəmir
22-10-2025, 11:46
İki keçmiş hakim Vəkillər Kollegiyasına üzv olub
22-10-2025, 10:34
AZAL-ın təyyarəsi uzun fasilədən sonra İrəvana eniş edib
22-10-2025, 10:01
Dağıstan PUA hücumuna məruz qalıb - Foto
22-10-2025, 08:09
ABŞ Rusiyanı zəiflətməyin yeni üsulunu tapıb
22-10-2025, 07:43
Çin eyni anda 15 947 dron qaldırıb - Video
21-10-2025, 23:44
Əli Əsədov Gürcüstana səfər edib
21-10-2025, 16:50
Ali Məhkəməyə iki hakim təyinatı olacaq
21-10-2025, 16:21
Milli Məclis daha 17 məsələyə baxacaq
21-10-2025, 16:05
Akademikin armudu stəkanındakı limon
21-10-2025, 15:41
Deputat: "Ramiz Mehdiyev də, mən də sovet adamlarıyıq"
21-10-2025, 14:50
İlham Əliyev Qazaxıstanın milli geyimində - Video
21-10-2025, 14:08
Azərbaycan və Ermənistan spikerləri görüşüblər
21-10-2025, 13:21
"Space TV"-yə xəbərdarlıq edilib
21-10-2025, 12:00
Xankəndi: böyük qələbəmiz - Rauf Rəcəbov yazır
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
