23:24 / 30-06-2025
Rus İcmasının Mədəniyyət Mərkəzi bağlanıb?
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
18:51 / 30-06-2025
İran liderinin müşavirini öldürmək istəyiblər
18:44 / 30-06-2025
Aİ rəsmisi: "Rusiyada azərbaycanlılara qarşı törədilən zorakılıq..."
18:38 / 30-06-2025
Tramp mütəffiqlərin təklifinə əhəmiyyət vermir
18:03 / 30-06-2025
Daha 17 qanuna dəyişiklik edəcəklər
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:51 / 30-06-2025
Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri XİN-ə çağırılıb
17:45 / 30-06-2025
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
17:34 / 30-06-2025
Şuşada biznes forum keçiriləcək
17:18 / 30-06-2025
Ukraynalı nazir slovakiyalı həmkarının təklifini qəbul etmir
17:11 / 30-06-2025
İşçi qrupun ştat və xidməti maşınlarının sayı artırılıb
17:03 / 30-06-2025
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
16:51 / 30-06-2025
Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
16:46 / 30-06-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
16:27 / 30-06-2025
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
16:10 / 30-06-2025
İyul ayının hava proqnozu açıqlanıb
16:02 / 30-06-2025
Azərbaycan və Bolqarıstan XİN-ləri arasında siyasi məsləhətləşmələr aparılıb
15:20 / 30-06-2025
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
14:52 / 30-06-2025
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
14:26 / 30-06-2025
Sabiq nazir təltif edilib
14:15 / 30-06-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:53 / 30-06-2025
Tramp İranın iddiaları ilə razılaşmır
13:45 / 30-06-2025
Qarabağa səfərlər müvəqqəti dayandırılıb
13:43 / 30-06-2025
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
13:24 / 30-06-2025
"Azərbaycanfilm"dəki partlayışla bağlı cinayət işi açılıb
13:15 / 30-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:13 / 30-06-2025
Mirzoyan Lavrova xəbərdarlıq edib
13:01 / 30-06-2025
Xarici İşlər Nazirliyində yeni idarə yaradılıb
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
00:00 / 26-06-2025
Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür
12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
7500 yaşı olan Nabta-Playa... - Daş təqvim necə işləyib?
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:03
Daha 17 qanuna dəyişiklik edəcəklər
Bu gün, 15:20
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
Bu gün, 14:26
Sabiq nazir təltif edilib
Bu gün, 13:45
Qarabağa səfərlər müvəqqəti dayandırılıb
Bu gün, 13:01
Xarici İşlər Nazirliyində yeni idarə yaradılıb
Bu gün, 10:32
Şamaxıda kürəkən qayınatasını öldürüb
Bu gün, 10:30
Dünyanın ən qədim piramidası tapılıb
Bu gün, 09:35
Tanınmış vəkil ölkəsinə qayıda bilmir
Bu gün, 09:07
Bakıda polisə bıçaq çıxaran şəxs zərərsizləşdirilib
Bu gün, 08:06
Belqrad iflic vəziyyətindədir
Dünən, 20:43
Samuxda yaşlı qadın yandırılıb
Dünən, 08:30
Bu gün ikinci cəhd test imtahanıdır
27-06-2025, 23:20
XİN İran səfirindən təkzib tələb edir
27-06-2025, 09:33
Qaxda zəlzələ olub
26-06-2025, 16:17
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
26-06-2025, 11:02
Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb
26-06-2025, 09:25
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
25-06-2025, 21:49
Tovuzda kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
25-06-2025, 17:02
Trampla Zelenski Niderlandda görüşüblər
25-06-2025, 16:56
Qırğızıstanda parno saytlara giriş bloklanıb
25-06-2025, 16:20
Səkkiz rayona prokuror təyin edilib - Yenilənib
25-06-2025, 15:40
“Pasportlar haqqında” qanun dəyişib
25-06-2025, 13:46
İstintaq və təhqiqatçılara yeni səlahiyyət verilib
25-06-2025, 12:38
“Bəs bizdə niyə atom bombası yoxdur?”
25-06-2025, 10:52
Agentlik sədrinə daha bir müavin təyin olunub
25-06-2025, 10:36
Bakı metropoliteni yay hərəkət qrafikinə keçib
25-06-2025, 08:58
Prezidentin impiçmenti üçün qətnamə qəbul edilib
25-06-2025, 08:18
Tramp iki media qurumunu ittiham edib
25-06-2025, 00:39
NATO: Ukraynada 250 min rus hərbçisi həlak olub
25-06-2025, 00:03
16 yaşlı qızı qaçıran axund işdən çıxarılıb
24-06-2025, 19:25
Milyarderin övladını "ChatGPT" tərbiyə edir
24-06-2025, 19:17
Vardanyan yenidən hakim qarşısına çıxarılıb - Fotolar
24-06-2025, 17:50
Abşeronda küçə iti nənə və nəvəyə hücum edib
24-06-2025, 15:50
Atəşkəs pozulub - İsrail İrana zərbə endirib
24-06-2025, 14:50
Fransanın müstəmləkəçilik siyasəti müzakirə olunacaq
24-06-2025, 14:24
QHT-lərə nəzarət artırılır
24-06-2025, 14:12
Prezident şirkət sədrini qəbul edib
24-06-2025, 12:04
Daha bir yaşayış məntəqəsi işğal edilib - Foto
24-06-2025, 11:41
Moskva vilayətinə hücum olub - Foto
24-06-2025, 11:31
İsrail daha bir iranlı nüvə alimini öldürüb
24-06-2025, 11:00
NATO ölkəsinə hücum ola bilər
24-06-2025, 07:55
Som balığı beş nəfəri yaralayıb
23-06-2025, 21:27
İran Qətər və İraqdakı ABŞ bazalarına raket atıb
23-06-2025, 17:20
Agentlik TƏBİB-in 17 milyonluq tenderini ləğv edib
23-06-2025, 16:30
Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxsə hökm oxunub
23-06-2025, 11:34
İran ordusu: "Cənab Tramp, siz oyunçusunuz, biz isə..."
23-06-2025, 10:45
QMİ Məhərrəm ayının başlaması ilə bağlı fətva verib
23-06-2025, 10:25
Daha bir tiktoker ev dustaqlığına buraxılıb
23-06-2025, 10:08
28 universitet ilk dəfə reytinq siyahısına düşüb - Adlar
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
