23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
00:04 / 16-09-2025
Qurban Qurbanov: “Benfika” ilə oyuna yaxşı hazırlaşa bilmədik”
7500 yaşı olan Nabta-Playa... - Daş təqvim necə işləyib?
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-10-2024 17:45 | Bölmə: Xəbərlər
Qədim Misirin daş təqviminin necə, hansı üsulla işləməsi barədə "Nauka" jurnalında məqalə dərc olunub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, məqalədə qeyd olunur ki, alimlərin fikrincə, Misir səhrasında tarixi çox qədim dövrlərə aid olan daş dairənin yerləşdiyi Nabta-Playa bəlkə də dünyanın ən qədim astronomik rəsədxanalarından biridir.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, təxminən 7500 illik yaşı olan bu qədim daş kompleksdən yağıntıların və yay fəslinin gündönümünü müşahidə etməkdən üçün istifadə olunub. Bu yer Misirin cənubunda, Asuandan 280 kilometr cənub-qərbdə, bir vaxtlar ərazi olaraq qədim nubiyalıların məskunlaşdığı səhrada yerləşir.
Alimlər qeyd ediblər ki, Nabta-Playanın daha qədim olmasına şübhə yoxdur, çünki Misirdəki bu daş abidənin tarixi Stounhencdən 2000 il əvvələ gedib çıxır. Bu faktın özü də bir daha sübut edir ki, daş abidə, yaxud qədim Nabta-Playa dairəsi həmin dövrlərdə elm dünyasında bəşəriyyətin astronomiyanı anlamaqdan, həmçinin istifadə etməkdən ötrü inkişaf baxımından ilk cəhdlərdən biridir.
Daş dairə əvvəlcə səhrada yerləşdirilmiş, hündürlüyü 30-48 santimetr olan onlarla şaquli daşlardan ibarət olub. Alimlərin dediklərinə görə, bir çox daşlar müəyyən ulduzların çıxması ilə üst-üstə düşəcək şəkildə yerləşib. Ola da bilsin ki, qədim dairənin altı mərkəzi daşı, ehtimal olunduğu kimi, rituallarda və yaxud əsas xətləri qeyd etmək üçün istifadə olunub. Bu isə bir növ təqvim kimi də xidmət edə bilərdi.
2001-ci ildə Misirdə, Nabta-Playa mərkəzi türbəsinin qazıntıları zamanı heç bir insan qalığı tapılmayıb, amma bütöv bir inək skeleti aşkar edilib. Alimlər deyirlər ki, bu, Nabta-Playanın mövsümdə dolan göllərdən mal-qarasını daşıyan insanlar tərəfindən istifadə edildiyi barədə öncəki nəzəriyyəni bir daha dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar təklif ediblər ki, bu təqvim dairəsindəki daşlar yay fəslində günəşin dövr etməsinə, günəşin doğmasına işarə edib və bunun başqa izahı ola bilməz. Elə buna görə həmin daşlar qədim insanlara nə vaxt yağışların gəldiyini bildirən sanki dəqiq siqnal rolunu oynayıb.
Alimlərin fərziyyələrinə görə, üç mərkəzi daşın Orionun "kəmərini" simvollaşdırdığı və digər düzülən daşların isə, Arkturun, Siriusun, həmçinin Alfa Kentavr kimi parlaq ulduzların mövsümi yüksəlişlərini təmsil etməsi barədə ehtimallar daha çox elmi nöqteyi-nəzərdən inandırıcı səslənir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:56
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
Bu gün, 16:39
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
Bu gün, 15:01
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
Bu gün, 14:27
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
Bu gün, 13:49
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
Bu gün, 12:39
Deputat: “Güzəşt müddəti uzadılsın”
Bu gün, 11:44
İsrailin Qəzzaya hücumları davam edir
Bu gün, 11:19
İlham Əliyev Donald Trampa təşəkkür edib
Bu gün, 10:09
Sumqayıtda ər arvadını, daha sonra isə özünü öldürüb
Bu gün, 09:25
Qurban Qurbanov: "Biz bu oyundan həzz almalıyıq"
Bu gün, 08:00
Qahirə: İsrail Qəzza əməliyyatı ilə total xaos yaradır
Dünən, 17:39
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
Dünən, 15:11
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
Dünən, 10:59
Nazir: “Müharibə 60 və ya 90 günə bitə bilər”
Dünən, 10:28
Tramp qəzetdən 15 milyard dollar təzminat istəyir
Dünən, 07:55
Rubio: Tramp münaqişəyə son qoymağa çalışır
15-09-2025, 18:00
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
15-09-2025, 17:51
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15-09-2025, 16:57
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
15-09-2025, 14:44
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
15-09-2025, 13:38
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
15-09-2025, 11:23
Təyyarə qəzasından yalnız pilot sağ çıxıb
15-09-2025, 11:09
Füzulinin Qaraxanbəyli kəndinin layihəsi açıqlanıb
15-09-2025, 11:06
İlham Əliyev Xocalıda daha bir kəndə baş çəkib - Fotolar
15-09-2025, 10:22
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
15-09-2025, 09:34
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
15-09-2025, 08:57
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
15-09-2025, 08:08
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
15-09-2025, 07:55
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
15-09-2025, 07:39
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
14-09-2025, 10:29
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
14-09-2025, 10:05
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
13-09-2025, 20:48
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
13-09-2025, 15:55
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
13-09-2025, 15:44
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 12:30
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
13-09-2025, 12:25
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
13-09-2025, 11:12
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 09:29
Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub
12-09-2025, 23:44
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
12-09-2025, 22:10
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
12-09-2025, 17:40
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
12-09-2025, 17:01
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
12-09-2025, 16:55
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
12-09-2025, 15:33
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
12-09-2025, 14:49
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
12-09-2025, 14:45
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
