16:12 / 29-04-2024
Türkiyənin NATO ilə bağlı qərarı 32 dövlətə çatdırılıb
16:07 / 29-04-2024
Qəzzada can itkisi 34488 nəfərə çatıb
15:55 / 29-04-2024
İsa Qəmbər Müsavat başqanı postuna namizəd olub
15:49 / 29-04-2024
Mərkəz rəhbəri Anar Məmmədli saxlanılıb
15:47 / 29-04-2024
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
15:43 / 29-04-2024
Rusiya cəbhədəki böyük itkilərini kompensasiya edə bilmir
15:41 / 29-04-2024
Hakan Fidan Blinkenlə görüşüb
15:33 / 29-04-2024
Qazaxıstan XİN: "Bakı ilə İrəvan arasında danışıqlarda vasitəçi olmayacağıq"
15:23 / 29-04-2024
Qarabağ zonasında daha 1245 hektar ərazi minalardan təmizlənib
15:05 / 29-04-2024
Hərbçimiz Qazaxda minaya düşüb - Yenilənib
14:54 / 29-04-2024
Ukrayna ilə bütün keçid məntəqələri blokdan çıxarılıb
14:32 / 29-04-2024
İlham Əliyev Malayziyanın Parlament Senatının prezidentini qəbul edib - (Yenilənib)
14:28 / 29-04-2024
DİM imtahanların vaxtını dəyişib
14:17 / 29-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
13:49 / 29-04-2024
İlham Əliyev Çin Xalq Assosiasiyasının sədrini qəbul edib - Fotolar
13:37 / 29-04-2024
Məşhur aktyoru cinsi təcavüzə görə həbs etmək istəyirlər
13:25 / 29-04-2024
Tanınmış MMA idmançısı yenidən həbs olunub
12:54 / 29-04-2024
Prezident iki nazir müavini təyin edib
12:45 / 29-04-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:30 / 29-04-2024
Mayın 5-də növbəti imtahan keçiriləcək
12:20 / 29-04-2024
Prezident icra başçısı təyin edib - Sərəncam
12:15 / 29-04-2024
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
12:09 / 29-04-2024
Prezident Ərdoğan MHP lideri ilə görüşəcək
12:00 / 29-04-2024
Bakıda Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək
11:46 / 29-04-2024
Qərb Tiflisi Rusiyaya görə cəzalandırır
11:07 / 29-04-2024
Türkiyədə daha bir FETÖ əməliyyatı: saxlanılanlar var
10:52 / 29-04-2024
Bakıda 70 yaşlı kişi adam öldürüb
10:47 / 29-04-2024
Xalq artisti ilə həkimin məhkəməsi yenidən başlayır
10:33 / 29-04-2024
Mikayıl Cabbarov: "İslam İnkişaf Bankı ilə əlaqələrdən məmnunuq"
10:04 / 29-04-2024
Qəzzada daha 22 fələstinli həlak olub
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:29 / 24-04-2024
24 Aprel - Erməni Yalanı Günüdür
10:09 / 27-04-2024
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
13:07 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
10:48 / 25-04-2024
Fatih Terimin komandası darmadağınla uduzub
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
18:49 / 27-04-2024
Abşeronda qətl törədilib
07:32 / 26-04-2024
Yəhudi qızın portreti 30 milyon avroya satılıb - Fotolar
15:14 / 26-04-2024
Azərbaycan prezidenti Almaniya kansleri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
09:43 / 25-04-2024
Millimiz bu gün Özbəkistan komandası ilə qarşılaşacaq
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
Üçtərəfli görüş və bölgənin müəmmalı gələcəyi... - Təhlil
Tarix: 08-09-2018 14:27 | Bölmə: Siyasət
Tehranda keçirilən İran, Türkiyə və Rusiya prezidentlərinin zirvə görüşü dünya mətbuatının gündəmindədir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, üçtərəfli görüş və Suriyadakı gərgin durumun real mənzərəsi haqda rus ekspert Aleksey Xlebnikov mətbuatda maraqlı təhlillə çıxış edib. Həmin təhlili oxuculara təqdim edirik:
Son aylarda Rusiyanın Suriyadakı siyasəti nisbətən dəyişib. Kreml əsas hərbi qüvvə və Suriya hökumətinin əsas dəstəkçisi olaraq qalır, lakin Rusiyanın münaqişəyə yanaşmasının təbiəti fərqlidir.
Rusiya hərbçiləri məhdud hava dəstəyinə cəmləşərək, terrorçu qruplara qarşı yerüstü əməliyyatlarda az iştirak edirlər. Moskva siyasi prosesə və Suriya hökumətinin hərbi müvəffəqiyyətlərinə daha çox diqqət yetirməyə başlayıb; Şam isə müxalifətlə dialoqa daha çox meyl göstərir və digər terrorçu qrupları məğlub etmək üçün mürəkkəb üsullar nümayiş etdirir.
Bu, barışıq mühiti yaradır və radikal silahlı qrupların çıxdaş ediləcəyinə siqnaldır. Həm də bu, Moskvanın mövqeyini gücləndirir, bölgə aktyorları və Qərbə Dəməşqin münasibətinin müsbət şəkildə dəyişdiyini ifadə edir.
Ancaq Rusiya Suriyada siyasi sahədə praktik nəticələr göstərməlidir. Moskva öz sərhədlərindən kənarda uğurlu hərbi kampaniya aparmağa qadir olduğunu dünyaya bildirib. İndi siyasi və humanitar aspektlər qüvvəyə minir və onlar daha çətin, davamlı və bahalı olacaq.
Moskva Suriya nümunəsində xaos şəraitində olan ölkəyə yanaşmasının ABŞ-ın yanaşmasından daha uğurlu olduğunu da dünyaya göstərmək istəyir. Suriyanı sabitləşdirmək və yenidən qurmaq – Rusiyanın əsas məqsədidir.
Lakin hətta Çin, İran və Türkiyənin köməyi ilə belə o, Suriyanı yenidən qura bilməyəcəyini anlayıb. Qərb və Körfəz ölkələrini də gəmi göyərtəsinə götürməyə ehtiyac var. Amma Qərb ölkələri, xüsusilə də ABŞ, nağd pul vermək istəmir və Bəşər Əsəd hökumətinin hakimiyyətdə olması fikrinə qatılmır.
Buna görə də, Qərb siyasi keçidə israr edir, bu da son nəticədə Əsədin sıxışdırılmasına gətirib çıxarır – uzun müddət münaqişə tərəfləri arasında müzakirələrin mərkəzində duran problem.
Eyni zamanda, Moskva qərbli tərəfdaşlarla və regional aktyorlarla əməkdaşlığı tələb edən qaçqınların qaytarılması üçün layiqli şərait yaratmalıdır. Bununla bərabər, geniş miqyaslı yenidənqurma prosesi başlamalıdır.
Moskva məqsədlərinə yetişmək üçün yüz minlərlə suriyalı qaçqını gəmisinə götürmüş Aİ ölkələri üçün ən mübahisəli və həssas məsələlərdən birini istifadə edir. O, Avropaya qaçqın yükünü asanlaşdırmaq və suriyalılar üçün evə qayıtma şəraiti yaratmaq təklifini irəli sürüb.
Avropalı tərəfdaşlarını Suriyanın yenidən qurulmasında iştirak etməyə razı salmaq üçün Kreml əlindən gələni edir. İran burada xüsusi amil ola bilər: Aİ və Körfəz ölkələri yenidənqurma prosesinə qatılmaqdan imtina edirsə, Suriyada İrana daha çox yer ayrılır. Həmçinin, yenidənqurma əməliyyatı bəzi regional və qlobal güclərə Suriyada İranın varlığını məhdudlaşdırma şansı verir.
Körfəz ölkələri bu dinamikanı anlayır, bu da son dövrlərdə Rusiyaya Səudiyyə, BƏƏ və Qətər liderlərinin səfərləri ilə təsdiqlənir. Həmin dövlətlərdə Suriya artıq bitmiş oyundur və onlar iqtisadi vasitələr, İranın məhdudlaşdırılması yolu ilə itkilərini minimuma endirmək istəyir.
Bu arada, İdlib ətrafında vəziyyət mürəkkəbləşir. Suriyadakı son hərbisizləşdirilən zona və üsyançılar üçün təhlükəsiz liman bir müddətdir ki, Türkiyənin təsir mərkəzi olub. Ankara orada müxalif qruplara dəstək verməkdədir. Astana müqavilələrinə görə, buərazidə təhlükəsizliyi təmin etmək üçün Türkiyə 12 müşahidə postu qurub.
Ankara da Rusiyanın ortağı və Astana prosesinin zaminidir. Moskva Suriya münaqişəsinə öz yanaşmasını təsdiqləmək və Qərb-NATO tənqidlərinə qarşı Ankara ilə uzlaşmaq istəyir.
Amma Suriya siyasətində ardıcıl olmaq üçün Rusiyanın son olaraq İdlibi Suriya hökumətinin nəzarətinə qaytarması vacibdir və eyni zamanda, o, Türkiyə ilə qarşıdurmadan çəkinir.
Son aylarda İdlib əyalətindən Latakiya vilayətindəki Rusiya hərbi personalına qarşı hərbi və aeronavtika hücumları baş verib.
Deməli, Türkiyə və Suriya hökumətlərini məqbul bir plana yönəltmək üçün Moskva qanuni səbəb göstərməlidir.
Rusiyanın suriyalı qaçqınların evlərinə dönməsi ilə bağlı yeni prioriteti də nəzərə alınmalıdır. Türkiyə bu məsələdə ən əhəmiyyətli tərəfdaş olaraq görülür, çünki ən çox qaçqın – üç milyon nəfər onun ərazisində məskən salıb.
Rusiya və Şamın İdlibə qarşı geniş miqyaslı hərbi hücumu – son çarədir, çünki bu, Türkiyə sərhədlərində böyük qaçqın axını meydana gətirər.
Çox güman ki, Ankara və Şam arasında razılaşma bölgədəki hər bir tərəfin hərbi varlığının təbiətini təyin edəcək. Ankaranı ABŞ-a yönəldəcək Suriya-Türkiyə hərbi qarşıdurması az ehtimal olunandır.
İdeal olaraq, Rusiya İdlibə dair Türkiyə və Suriya hökumətinin silahlı qruplara qarşı məhdud birgə hücumu və qaçqınların qaytarılması üçün humanitar həll yolu tapmaq istəyir.
Digər mühüm amil Suriyanın şimalında istənilən formulun tərkib hissəsi olan kürdlərdir. Suriya kürdləri ilə Şam arasında və kürd qrupları ilə Rusiya arasında əlaqələr sıxlaşıb. Kürdlər neft-qaz yataqları və neftayırma zavodları gəlirlərinin bölüşdürülməsi, bir növ, muxtariyyət müqabilində Dəməşqlə razılaşa bilər.
İdlibdəki vəziyyəti hazırda yolayrıcı kimi xarakterizə etmək olar. Rusiya və tərəfdaşlarının status-kvonu saxlaya biləcəyi və ya yeni, daha mürəkkəb reallıqla üzləşəcəyi tezliklə aydın olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-09-2018 14:27 | Bölmə: Siyasət
Tehranda keçirilən İran, Türkiyə və Rusiya prezidentlərinin zirvə görüşü dünya mətbuatının gündəmindədir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, üçtərəfli görüş və Suriyadakı gərgin durumun real mənzərəsi haqda rus ekspert Aleksey Xlebnikov mətbuatda maraqlı təhlillə çıxış edib. Həmin təhlili oxuculara təqdim edirik:
Son aylarda Rusiyanın Suriyadakı siyasəti nisbətən dəyişib. Kreml əsas hərbi qüvvə və Suriya hökumətinin əsas dəstəkçisi olaraq qalır, lakin Rusiyanın münaqişəyə yanaşmasının təbiəti fərqlidir.
Rusiya hərbçiləri məhdud hava dəstəyinə cəmləşərək, terrorçu qruplara qarşı yerüstü əməliyyatlarda az iştirak edirlər. Moskva siyasi prosesə və Suriya hökumətinin hərbi müvəffəqiyyətlərinə daha çox diqqət yetirməyə başlayıb; Şam isə müxalifətlə dialoqa daha çox meyl göstərir və digər terrorçu qrupları məğlub etmək üçün mürəkkəb üsullar nümayiş etdirir.
Bu, barışıq mühiti yaradır və radikal silahlı qrupların çıxdaş ediləcəyinə siqnaldır. Həm də bu, Moskvanın mövqeyini gücləndirir, bölgə aktyorları və Qərbə Dəməşqin münasibətinin müsbət şəkildə dəyişdiyini ifadə edir.
Ancaq Rusiya Suriyada siyasi sahədə praktik nəticələr göstərməlidir. Moskva öz sərhədlərindən kənarda uğurlu hərbi kampaniya aparmağa qadir olduğunu dünyaya bildirib. İndi siyasi və humanitar aspektlər qüvvəyə minir və onlar daha çətin, davamlı və bahalı olacaq.
Moskva Suriya nümunəsində xaos şəraitində olan ölkəyə yanaşmasının ABŞ-ın yanaşmasından daha uğurlu olduğunu da dünyaya göstərmək istəyir. Suriyanı sabitləşdirmək və yenidən qurmaq – Rusiyanın əsas məqsədidir.
Lakin hətta Çin, İran və Türkiyənin köməyi ilə belə o, Suriyanı yenidən qura bilməyəcəyini anlayıb. Qərb və Körfəz ölkələrini də gəmi göyərtəsinə götürməyə ehtiyac var. Amma Qərb ölkələri, xüsusilə də ABŞ, nağd pul vermək istəmir və Bəşər Əsəd hökumətinin hakimiyyətdə olması fikrinə qatılmır.
Buna görə də, Qərb siyasi keçidə israr edir, bu da son nəticədə Əsədin sıxışdırılmasına gətirib çıxarır – uzun müddət münaqişə tərəfləri arasında müzakirələrin mərkəzində duran problem.
Eyni zamanda, Moskva qərbli tərəfdaşlarla və regional aktyorlarla əməkdaşlığı tələb edən qaçqınların qaytarılması üçün layiqli şərait yaratmalıdır. Bununla bərabər, geniş miqyaslı yenidənqurma prosesi başlamalıdır.
Moskva məqsədlərinə yetişmək üçün yüz minlərlə suriyalı qaçqını gəmisinə götürmüş Aİ ölkələri üçün ən mübahisəli və həssas məsələlərdən birini istifadə edir. O, Avropaya qaçqın yükünü asanlaşdırmaq və suriyalılar üçün evə qayıtma şəraiti yaratmaq təklifini irəli sürüb.
Avropalı tərəfdaşlarını Suriyanın yenidən qurulmasında iştirak etməyə razı salmaq üçün Kreml əlindən gələni edir. İran burada xüsusi amil ola bilər: Aİ və Körfəz ölkələri yenidənqurma prosesinə qatılmaqdan imtina edirsə, Suriyada İrana daha çox yer ayrılır. Həmçinin, yenidənqurma əməliyyatı bəzi regional və qlobal güclərə Suriyada İranın varlığını məhdudlaşdırma şansı verir.
Körfəz ölkələri bu dinamikanı anlayır, bu da son dövrlərdə Rusiyaya Səudiyyə, BƏƏ və Qətər liderlərinin səfərləri ilə təsdiqlənir. Həmin dövlətlərdə Suriya artıq bitmiş oyundur və onlar iqtisadi vasitələr, İranın məhdudlaşdırılması yolu ilə itkilərini minimuma endirmək istəyir.
Bu arada, İdlib ətrafında vəziyyət mürəkkəbləşir. Suriyadakı son hərbisizləşdirilən zona və üsyançılar üçün təhlükəsiz liman bir müddətdir ki, Türkiyənin təsir mərkəzi olub. Ankara orada müxalif qruplara dəstək verməkdədir. Astana müqavilələrinə görə, buərazidə təhlükəsizliyi təmin etmək üçün Türkiyə 12 müşahidə postu qurub.
Ankara da Rusiyanın ortağı və Astana prosesinin zaminidir. Moskva Suriya münaqişəsinə öz yanaşmasını təsdiqləmək və Qərb-NATO tənqidlərinə qarşı Ankara ilə uzlaşmaq istəyir.
Amma Suriya siyasətində ardıcıl olmaq üçün Rusiyanın son olaraq İdlibi Suriya hökumətinin nəzarətinə qaytarması vacibdir və eyni zamanda, o, Türkiyə ilə qarşıdurmadan çəkinir.
Son aylarda İdlib əyalətindən Latakiya vilayətindəki Rusiya hərbi personalına qarşı hərbi və aeronavtika hücumları baş verib.
Deməli, Türkiyə və Suriya hökumətlərini məqbul bir plana yönəltmək üçün Moskva qanuni səbəb göstərməlidir.
Rusiyanın suriyalı qaçqınların evlərinə dönməsi ilə bağlı yeni prioriteti də nəzərə alınmalıdır. Türkiyə bu məsələdə ən əhəmiyyətli tərəfdaş olaraq görülür, çünki ən çox qaçqın – üç milyon nəfər onun ərazisində məskən salıb.
Rusiya və Şamın İdlibə qarşı geniş miqyaslı hərbi hücumu – son çarədir, çünki bu, Türkiyə sərhədlərində böyük qaçqın axını meydana gətirər.
Çox güman ki, Ankara və Şam arasında razılaşma bölgədəki hər bir tərəfin hərbi varlığının təbiətini təyin edəcək. Ankaranı ABŞ-a yönəldəcək Suriya-Türkiyə hərbi qarşıdurması az ehtimal olunandır.
İdeal olaraq, Rusiya İdlibə dair Türkiyə və Suriya hökumətinin silahlı qruplara qarşı məhdud birgə hücumu və qaçqınların qaytarılması üçün humanitar həll yolu tapmaq istəyir.
Digər mühüm amil Suriyanın şimalında istənilən formulun tərkib hissəsi olan kürdlərdir. Suriya kürdləri ilə Şam arasında və kürd qrupları ilə Rusiya arasında əlaqələr sıxlaşıb. Kürdlər neft-qaz yataqları və neftayırma zavodları gəlirlərinin bölüşdürülməsi, bir növ, muxtariyyət müqabilində Dəməşqlə razılaşa bilər.
İdlibdəki vəziyyəti hazırda yolayrıcı kimi xarakterizə etmək olar. Rusiya və tərəfdaşlarının status-kvonu saxlaya biləcəyi və ya yeni, daha mürəkkəb reallıqla üzləşəcəyi tezliklə aydın olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:47
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
Bu gün, 12:15
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 09:46
Gürcüstanda etiraz: keçmiş nazir də aksiyada saxlanılıb
26-04-2024, 18:43
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
26-04-2024, 17:58
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
26-04-2024, 16:11
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
26-04-2024, 12:43
Əliyevin tarixi gedişi: Berlinə aparılan “qovluq”da nələr var?
26-04-2024, 12:34
XİN: "Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı qətnaməsi əsassızdır"
26-04-2024, 10:02
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib - İki şikayət üzrə
26-04-2024, 08:56
Moskva Avropa Parlamentinə seçkilərə müdaxilə edir?
25-04-2024, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
25-04-2024, 15:50
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
25-04-2024, 15:08
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
25-04-2024, 12:40
Nüşabə Sadıxlı: "İsa Qəmbər hələ qərarını açıqlamayıb"
24-04-2024, 15:12
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
24-04-2024, 12:18
YAP-çı deputat Rəsul Quliyevin müdafiəsinə qalxıb
24-04-2024, 11:42
Müsavat Partiyası növbəti qurultaya hazırlaşır
24-04-2024, 09:45
Yarım milyonluq mənimsəmədə ittiham olunan politoloqla bağlı daha bir qərar çıxarılıb
23-04-2024, 17:14
Paşinyan Ermənistan-Azərbaycan arasında ilk sərhəd dirəyinin fotosunu paylaşıb - Foto
23-04-2024, 15:10
Azadlıq Partiyası ləğv olunub? - Açıqlama
23-04-2024, 15:00
Vüqar Səfərli ilə sabiq icra baçısı əfv üçün müraciət edib
23-04-2024, 14:57
Ceyhun Bayramov Çexiya baş naziri ilə görüşüb
23-04-2024, 10:47
Səadət Bənənyarlı: "Qubad bəyin ev dustaqlığına buraxılmasını yüksək qiymətləndirirəm"
23-04-2024, 10:35
Rəsmi Tehrandan 4 kəndin geri qaytarılmasına reaksiya: "Bu, sülhün bərqərar olması üçün zəruridir"
23-04-2024, 08:42
NATO Polşada nüvə silahı yerləşdirə bilər
23-04-2024, 08:04
Baş katibi gərgin görüşlər gözləyir
22-04-2024, 16:57
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-04-2024, 16:22
Deputat Cenevrədə Azərbaycanı təmsil edəcək
22-04-2024, 14:28
Malayziya parlamentinin sədri Azərbaycana səfər edəcək
22-04-2024, 13:54
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
22-04-2024, 12:21
Paşinyan delimitasiya komissiyasının nəzdində işçi qrup yaradıb
22-04-2024, 10:39
“Stratfor”: Ermənistanla münasibətlərin normallaşması Türkiyəni Cənubi Qafqazda gücləndirəcək
20-04-2024, 15:44
Ceyhun Bayramov İran səfiri ilə görüşüb
20-04-2024, 09:46
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
20-04-2024, 00:37
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
19-04-2024, 16:00
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
19-04-2024, 15:29
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
19-04-2024, 15:11
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
19-04-2024, 11:34
Deputat Milli Məclisdə: "Sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılması..."
19-04-2024, 09:37
Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib