23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
20:22 / 08-09-2025
Bakıda ermənilərin məhkəməsi davam edir
18:54 / 08-09-2025
Zakir Həsənov Türkiyənin yeni hərbi attaşesini qəbul edib
18:14 / 08-09-2025
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
18:09 / 08-09-2025
Metro işçilərinin tətili Londonu iflic edib
18:03 / 08-09-2025
AFFA prezidenti: "Əsas məqsədlərdən biri uşaq futbolunun inkişafıdır"
17:52 / 08-09-2025
Prezident: BMT ilkin vəzifələrini yerinə yetirmir
17:43 / 08-09-2025
Baş katib Ukrayna məsələsini müzakirə etməyə gedir
17:38 / 08-09-2025
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
17:30 / 08-09-2025
Azərbaycan millisinin heyətində dəyişikliklər olub
17:25 / 08-09-2025
800-dən çox rusiyalını Latviyadan çıxarırlar
17:11 / 08-09-2025
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
17:09 / 08-09-2025
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
16:35 / 08-09-2025
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
16:12 / 08-09-2025
"Azərpoçt" adından fırıldaqçılıq kampaniyası başlayıb
16:02 / 08-09-2025
Prezident Döyüş Bayrağı haqqında Əsasnamə təsdiqləyib - Fotolar
15:55 / 08-09-2025
Prezident Sumqayıt Sənaye Parkı ilə bağlı fərman imzalayıb
15:43 / 08-09-2025
Prezident Təşkilat Komitəsi yaradıb - Sərəncam
15:40 / 08-09-2025
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
15:39 / 08-09-2025
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
15:31 / 08-09-2025
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
14:46 / 08-09-2025
Rezidenturaya qeydiyyat prosesi başlayır
14:14 / 08-09-2025
Ceyhun Bayramov ABŞ-nın Ticarət Missiyasının nümayəndələrini qəbul edib
14:05 / 08-09-2025
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
13:59 / 08-09-2025
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
11:53 / 04-09-2025

16:06 / 04-09-2025

11:13 / 04-09-2025

00:18 / 04-09-2025

18:25 / 06-09-2025

22:31 / 05-09-2025

18:12 / 04-09-2025

18:42 / 05-09-2025

18:05 / 07-09-2025

13:20 / 07-09-2025

22:21 / 05-09-2025

08:10 / 04-09-2025

Üçtərəfli görüş və bölgənin müəmmalı gələcəyi... - Təhlil
Tarix: 08-09-2018 14:27 | Bölmə: Siyasət

Tehranda keçirilən İran, Türkiyə və Rusiya prezidentlərinin zirvə görüşü dünya mətbuatının gündəmindədir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, üçtərəfli görüş və Suriyadakı gərgin durumun real mənzərəsi haqda rus ekspert Aleksey Xlebnikov mətbuatda maraqlı təhlillə çıxış edib. Həmin təhlili oxuculara təqdim edirik:
Son aylarda Rusiyanın Suriyadakı siyasəti nisbətən dəyişib. Kreml əsas hərbi qüvvə və Suriya hökumətinin əsas dəstəkçisi olaraq qalır, lakin Rusiyanın münaqişəyə yanaşmasının təbiəti fərqlidir.
Rusiya hərbçiləri məhdud hava dəstəyinə cəmləşərək, terrorçu qruplara qarşı yerüstü əməliyyatlarda az iştirak edirlər. Moskva siyasi prosesə və Suriya hökumətinin hərbi müvəffəqiyyətlərinə daha çox diqqət yetirməyə başlayıb; Şam isə müxalifətlə dialoqa daha çox meyl göstərir və digər terrorçu qrupları məğlub etmək üçün mürəkkəb üsullar nümayiş etdirir.
Bu, barışıq mühiti yaradır və radikal silahlı qrupların çıxdaş ediləcəyinə siqnaldır. Həm də bu, Moskvanın mövqeyini gücləndirir, bölgə aktyorları və Qərbə Dəməşqin münasibətinin müsbət şəkildə dəyişdiyini ifadə edir.
Ancaq Rusiya Suriyada siyasi sahədə praktik nəticələr göstərməlidir. Moskva öz sərhədlərindən kənarda uğurlu hərbi kampaniya aparmağa qadir olduğunu dünyaya bildirib. İndi siyasi və humanitar aspektlər qüvvəyə minir və onlar daha çətin, davamlı və bahalı olacaq.
Moskva Suriya nümunəsində xaos şəraitində olan ölkəyə yanaşmasının ABŞ-ın yanaşmasından daha uğurlu olduğunu da dünyaya göstərmək istəyir. Suriyanı sabitləşdirmək və yenidən qurmaq – Rusiyanın əsas məqsədidir.
Lakin hətta Çin, İran və Türkiyənin köməyi ilə belə o, Suriyanı yenidən qura bilməyəcəyini anlayıb. Qərb və Körfəz ölkələrini də gəmi göyərtəsinə götürməyə ehtiyac var. Amma Qərb ölkələri, xüsusilə də ABŞ, nağd pul vermək istəmir və Bəşər Əsəd hökumətinin hakimiyyətdə olması fikrinə qatılmır.
Buna görə də, Qərb siyasi keçidə israr edir, bu da son nəticədə Əsədin sıxışdırılmasına gətirib çıxarır – uzun müddət münaqişə tərəfləri arasında müzakirələrin mərkəzində duran problem.
Eyni zamanda, Moskva qərbli tərəfdaşlarla və regional aktyorlarla əməkdaşlığı tələb edən qaçqınların qaytarılması üçün layiqli şərait yaratmalıdır. Bununla bərabər, geniş miqyaslı yenidənqurma prosesi başlamalıdır.
Moskva məqsədlərinə yetişmək üçün yüz minlərlə suriyalı qaçqını gəmisinə götürmüş Aİ ölkələri üçün ən mübahisəli və həssas məsələlərdən birini istifadə edir. O, Avropaya qaçqın yükünü asanlaşdırmaq və suriyalılar üçün evə qayıtma şəraiti yaratmaq təklifini irəli sürüb.
Avropalı tərəfdaşlarını Suriyanın yenidən qurulmasında iştirak etməyə razı salmaq üçün Kreml əlindən gələni edir. İran burada xüsusi amil ola bilər: Aİ və Körfəz ölkələri yenidənqurma prosesinə qatılmaqdan imtina edirsə, Suriyada İrana daha çox yer ayrılır. Həmçinin, yenidənqurma əməliyyatı bəzi regional və qlobal güclərə Suriyada İranın varlığını məhdudlaşdırma şansı verir.
Körfəz ölkələri bu dinamikanı anlayır, bu da son dövrlərdə Rusiyaya Səudiyyə, BƏƏ və Qətər liderlərinin səfərləri ilə təsdiqlənir. Həmin dövlətlərdə Suriya artıq bitmiş oyundur və onlar iqtisadi vasitələr, İranın məhdudlaşdırılması yolu ilə itkilərini minimuma endirmək istəyir.
Bu arada, İdlib ətrafında vəziyyət mürəkkəbləşir. Suriyadakı son hərbisizləşdirilən zona və üsyançılar üçün təhlükəsiz liman bir müddətdir ki, Türkiyənin təsir mərkəzi olub. Ankara orada müxalif qruplara dəstək verməkdədir. Astana müqavilələrinə görə, buərazidə təhlükəsizliyi təmin etmək üçün Türkiyə 12 müşahidə postu qurub.
Ankara da Rusiyanın ortağı və Astana prosesinin zaminidir. Moskva Suriya münaqişəsinə öz yanaşmasını təsdiqləmək və Qərb-NATO tənqidlərinə qarşı Ankara ilə uzlaşmaq istəyir.
Amma Suriya siyasətində ardıcıl olmaq üçün Rusiyanın son olaraq İdlibi Suriya hökumətinin nəzarətinə qaytarması vacibdir və eyni zamanda, o, Türkiyə ilə qarşıdurmadan çəkinir.
Son aylarda İdlib əyalətindən Latakiya vilayətindəki Rusiya hərbi personalına qarşı hərbi və aeronavtika hücumları baş verib.
Deməli, Türkiyə və Suriya hökumətlərini məqbul bir plana yönəltmək üçün Moskva qanuni səbəb göstərməlidir.
Rusiyanın suriyalı qaçqınların evlərinə dönməsi ilə bağlı yeni prioriteti də nəzərə alınmalıdır. Türkiyə bu məsələdə ən əhəmiyyətli tərəfdaş olaraq görülür, çünki ən çox qaçqın – üç milyon nəfər onun ərazisində məskən salıb.
Rusiya və Şamın İdlibə qarşı geniş miqyaslı hərbi hücumu – son çarədir, çünki bu, Türkiyə sərhədlərində böyük qaçqın axını meydana gətirər.
Çox güman ki, Ankara və Şam arasında razılaşma bölgədəki hər bir tərəfin hərbi varlığının təbiətini təyin edəcək. Ankaranı ABŞ-a yönəldəcək Suriya-Türkiyə hərbi qarşıdurması az ehtimal olunandır.
İdeal olaraq, Rusiya İdlibə dair Türkiyə və Suriya hökumətinin silahlı qruplara qarşı məhdud birgə hücumu və qaçqınların qaytarılması üçün humanitar həll yolu tapmaq istəyir.
Digər mühüm amil Suriyanın şimalında istənilən formulun tərkib hissəsi olan kürdlərdir. Suriya kürdləri ilə Şam arasında və kürd qrupları ilə Rusiya arasında əlaqələr sıxlaşıb. Kürdlər neft-qaz yataqları və neftayırma zavodları gəlirlərinin bölüşdürülməsi, bir növ, muxtariyyət müqabilində Dəməşqlə razılaşa bilər.
İdlibdəki vəziyyəti hazırda yolayrıcı kimi xarakterizə etmək olar. Rusiya və tərəfdaşlarının status-kvonu saxlaya biləcəyi və ya yeni, daha mürəkkəb reallıqla üzləşəcəyi tezliklə aydın olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-09-2018 14:27 | Bölmə: Siyasət

Tehranda keçirilən İran, Türkiyə və Rusiya prezidentlərinin zirvə görüşü dünya mətbuatının gündəmindədir.
Reyting.az-ın məlumatına görə, üçtərəfli görüş və Suriyadakı gərgin durumun real mənzərəsi haqda rus ekspert Aleksey Xlebnikov mətbuatda maraqlı təhlillə çıxış edib. Həmin təhlili oxuculara təqdim edirik:
Son aylarda Rusiyanın Suriyadakı siyasəti nisbətən dəyişib. Kreml əsas hərbi qüvvə və Suriya hökumətinin əsas dəstəkçisi olaraq qalır, lakin Rusiyanın münaqişəyə yanaşmasının təbiəti fərqlidir.
Rusiya hərbçiləri məhdud hava dəstəyinə cəmləşərək, terrorçu qruplara qarşı yerüstü əməliyyatlarda az iştirak edirlər. Moskva siyasi prosesə və Suriya hökumətinin hərbi müvəffəqiyyətlərinə daha çox diqqət yetirməyə başlayıb; Şam isə müxalifətlə dialoqa daha çox meyl göstərir və digər terrorçu qrupları məğlub etmək üçün mürəkkəb üsullar nümayiş etdirir.
Bu, barışıq mühiti yaradır və radikal silahlı qrupların çıxdaş ediləcəyinə siqnaldır. Həm də bu, Moskvanın mövqeyini gücləndirir, bölgə aktyorları və Qərbə Dəməşqin münasibətinin müsbət şəkildə dəyişdiyini ifadə edir.
Ancaq Rusiya Suriyada siyasi sahədə praktik nəticələr göstərməlidir. Moskva öz sərhədlərindən kənarda uğurlu hərbi kampaniya aparmağa qadir olduğunu dünyaya bildirib. İndi siyasi və humanitar aspektlər qüvvəyə minir və onlar daha çətin, davamlı və bahalı olacaq.
Moskva Suriya nümunəsində xaos şəraitində olan ölkəyə yanaşmasının ABŞ-ın yanaşmasından daha uğurlu olduğunu da dünyaya göstərmək istəyir. Suriyanı sabitləşdirmək və yenidən qurmaq – Rusiyanın əsas məqsədidir.
Lakin hətta Çin, İran və Türkiyənin köməyi ilə belə o, Suriyanı yenidən qura bilməyəcəyini anlayıb. Qərb və Körfəz ölkələrini də gəmi göyərtəsinə götürməyə ehtiyac var. Amma Qərb ölkələri, xüsusilə də ABŞ, nağd pul vermək istəmir və Bəşər Əsəd hökumətinin hakimiyyətdə olması fikrinə qatılmır.
Buna görə də, Qərb siyasi keçidə israr edir, bu da son nəticədə Əsədin sıxışdırılmasına gətirib çıxarır – uzun müddət münaqişə tərəfləri arasında müzakirələrin mərkəzində duran problem.
Eyni zamanda, Moskva qərbli tərəfdaşlarla və regional aktyorlarla əməkdaşlığı tələb edən qaçqınların qaytarılması üçün layiqli şərait yaratmalıdır. Bununla bərabər, geniş miqyaslı yenidənqurma prosesi başlamalıdır.
Moskva məqsədlərinə yetişmək üçün yüz minlərlə suriyalı qaçqını gəmisinə götürmüş Aİ ölkələri üçün ən mübahisəli və həssas məsələlərdən birini istifadə edir. O, Avropaya qaçqın yükünü asanlaşdırmaq və suriyalılar üçün evə qayıtma şəraiti yaratmaq təklifini irəli sürüb.
Avropalı tərəfdaşlarını Suriyanın yenidən qurulmasında iştirak etməyə razı salmaq üçün Kreml əlindən gələni edir. İran burada xüsusi amil ola bilər: Aİ və Körfəz ölkələri yenidənqurma prosesinə qatılmaqdan imtina edirsə, Suriyada İrana daha çox yer ayrılır. Həmçinin, yenidənqurma əməliyyatı bəzi regional və qlobal güclərə Suriyada İranın varlığını məhdudlaşdırma şansı verir.
Körfəz ölkələri bu dinamikanı anlayır, bu da son dövrlərdə Rusiyaya Səudiyyə, BƏƏ və Qətər liderlərinin səfərləri ilə təsdiqlənir. Həmin dövlətlərdə Suriya artıq bitmiş oyundur və onlar iqtisadi vasitələr, İranın məhdudlaşdırılması yolu ilə itkilərini minimuma endirmək istəyir.
Bu arada, İdlib ətrafında vəziyyət mürəkkəbləşir. Suriyadakı son hərbisizləşdirilən zona və üsyançılar üçün təhlükəsiz liman bir müddətdir ki, Türkiyənin təsir mərkəzi olub. Ankara orada müxalif qruplara dəstək verməkdədir. Astana müqavilələrinə görə, buərazidə təhlükəsizliyi təmin etmək üçün Türkiyə 12 müşahidə postu qurub.
Ankara da Rusiyanın ortağı və Astana prosesinin zaminidir. Moskva Suriya münaqişəsinə öz yanaşmasını təsdiqləmək və Qərb-NATO tənqidlərinə qarşı Ankara ilə uzlaşmaq istəyir.
Amma Suriya siyasətində ardıcıl olmaq üçün Rusiyanın son olaraq İdlibi Suriya hökumətinin nəzarətinə qaytarması vacibdir və eyni zamanda, o, Türkiyə ilə qarşıdurmadan çəkinir.
Son aylarda İdlib əyalətindən Latakiya vilayətindəki Rusiya hərbi personalına qarşı hərbi və aeronavtika hücumları baş verib.
Deməli, Türkiyə və Suriya hökumətlərini məqbul bir plana yönəltmək üçün Moskva qanuni səbəb göstərməlidir.
Rusiyanın suriyalı qaçqınların evlərinə dönməsi ilə bağlı yeni prioriteti də nəzərə alınmalıdır. Türkiyə bu məsələdə ən əhəmiyyətli tərəfdaş olaraq görülür, çünki ən çox qaçqın – üç milyon nəfər onun ərazisində məskən salıb.
Rusiya və Şamın İdlibə qarşı geniş miqyaslı hərbi hücumu – son çarədir, çünki bu, Türkiyə sərhədlərində böyük qaçqın axını meydana gətirər.
Çox güman ki, Ankara və Şam arasında razılaşma bölgədəki hər bir tərəfin hərbi varlığının təbiətini təyin edəcək. Ankaranı ABŞ-a yönəldəcək Suriya-Türkiyə hərbi qarşıdurması az ehtimal olunandır.
İdeal olaraq, Rusiya İdlibə dair Türkiyə və Suriya hökumətinin silahlı qruplara qarşı məhdud birgə hücumu və qaçqınların qaytarılması üçün humanitar həll yolu tapmaq istəyir.
Digər mühüm amil Suriyanın şimalında istənilən formulun tərkib hissəsi olan kürdlərdir. Suriya kürdləri ilə Şam arasında və kürd qrupları ilə Rusiya arasında əlaqələr sıxlaşıb. Kürdlər neft-qaz yataqları və neftayırma zavodları gəlirlərinin bölüşdürülməsi, bir növ, muxtariyyət müqabilində Dəməşqlə razılaşa bilər.
İdlibdəki vəziyyəti hazırda yolayrıcı kimi xarakterizə etmək olar. Rusiya və tərəfdaşlarının status-kvonu saxlaya biləcəyi və ya yeni, daha mürəkkəb reallıqla üzləşəcəyi tezliklə aydın olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 23:10
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
Bu gün, 17:38
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
Bu gün, 15:31
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
Bu gün, 13:46
Kamala Harris mühafizəsiz qalıb
Bu gün, 11:29
Saxta soyqırımla bağlı qanun dəyişir
6-09-2025, 15:29
Azərbaycanın ŞƏT-ə üzvlüyünə Rusiya da mane olub
6-09-2025, 09:52
Aleksey Overçuk “Tramp marşrutu”na müsbət yanaşır
5-09-2025, 12:34
Putin: Zelenskiyə təhlükəsizlik zəmanəti verməyə hazırıq
5-09-2025, 12:16
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası çağırılıb
5-09-2025, 11:05
Putin Qərb qoşunlarını vurmaqla hədələyir
5-09-2025, 10:24
Elnur Məmmədov Peru XİN başçısı ilə görüşüb - Fotolar
5-09-2025, 08:03
Tramp Pentaqonla bağlı bəyanat verəcək
4-09-2025, 16:51
Geri çağırılan səfir Leyla Abdullayevanın yoldaşı imiş
4-09-2025, 15:51
XİN Sudan hökumətinə başsağlığı verib
4-09-2025, 12:15
Tramp: Putin və Zelenski sülhə hazır deyillər
4-09-2025, 10:19
Məhkəmə deputatın şikayətini rədd edib
4-09-2025, 07:54
Putin: Kiyev sülhə gəlməsə, Rusiya vəzifəsini silahla həll edəcək
4-09-2025, 07:48
Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanəti hazırlanıb
3-09-2025, 17:04
Siyasətçilər deportasiyaya görə Kanadadan kömək istəyirlər
3-09-2025, 16:53
İlham Rəhimova sanksiya tətbiq olunub
3-09-2025, 12:59
Paşinyan deputatlara Rusiya mövzusunda danışmamağı tapşırıb
3-09-2025, 12:29
Zakir Həsənov Vyetnam HDQ Komandanlığında olub
3-09-2025, 07:50
Fidan və Əl-Sani Fələstini müzakirə ediblər
2-09-2025, 15:25
Ərdoğan: "Zəngəzur dəhlizi məsələsində hər hansı bir problem yoxdur"
2-09-2025, 14:23
Milli Məclis bəyanat yayıb
2-09-2025, 13:35
Kremlin məxfi planı üzə çıxıb - Foto
2-09-2025, 12:30
Hərbi təyyarə istehsalı gərginliyə səbəb olub
2-09-2025, 07:46
Vaşinqtonun qlobal liderliyə iddiası saxtadır
1-09-2025, 19:47
Qaya Məmmədov: Minsk Prosesinin bağlanması ilə uğursuz bir diplomatik yanaşma sona çatıb
1-09-2025, 18:52
Həbs edilən Şahin Şıxlinskinin yerinə seçki keçirilib
1-09-2025, 15:56
Bakıda məhkəmə: Levon Mnatsakanyanın ifadələri elan olunub
1-09-2025, 12:08
Bakıda ermənilərin cinayət işi üzrə məhkəmə davam edir
1-09-2025, 10:17
Fransanın Bakıdakı keçmiş səfiri ölkəni tərk edib: "Vaxt nə tez gəlib keçir" - Foto
1-09-2025, 10:09
Ruslar 6 ay ərzində 130 yaşayış məntəqəsini işğal edib
1-09-2025, 07:10
ŞƏT-ə üzv ölkələrin Dövlət Başçıları Şurasının iclası keçirlir
31-08-2025, 10:15
Çin Azərbaycanın suveren inkişaf modelini dəstəkləyir
30-08-2025, 00:24
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
29-08-2025, 15:36
Pakistanla Ermənistan arasında diplomatik münasibətlər qurulur
29-08-2025, 15:16
BQXK sentyabrda Bakıdakı ofisini bağlayacaq
29-08-2025, 11:39
Portuqaliya prezidenti: Tramp Rusiya agenti kimi davranır
29-08-2025, 11:17
Ermənistanlı konsul Azərbaycana casusluqda ittiham edilir
29-08-2025, 10:19
Tramp Kiyevdən və Zelenskidən narazıdır
29-08-2025, 09:58
Əhməd Muxtar həbs olunub