08:36 / 19-06-2025
Ramiz Duyğun dünyasını dəyişib
08:02 / 19-06-2025
Müharibə təhlükəsi: Britaniya yüksək hazırlıq vəziyyətindədir
07:56 / 19-06-2025
Xokkaydo sahillərində zəlzələ baş verib
07:52 / 19-06-2025
İsrail İrana xüsusi təyinatlılar yeridəcək?
07:47 / 19-06-2025
Avropa 1,5 milyard avroluq proqram hazırlayıb
07:40 / 19-06-2025
İranla müharibəyə başlamaq ABŞ-ı parçalaya bilər
07:28 / 19-06-2025
Məşhur aktyor Papa XIV Leo ilə görüşüb
07:17 / 19-06-2025
Çin "Arzu qayığı"-nı sınaqdan keçirib - Fotolar
23:54 / 18-06-2025
İsrail İrana "üçüncü zərbə" dalğasına başlayıb
21:33 / 18-06-2025
DİM 1 iyunda keçirilmiş qəbul imtahanının nəticəsini elan edib
21:08 / 18-06-2025
Bu gecə Bakının iki qəsəbəsində işıq olmayacaq
20:55 / 18-06-2025
İsrail İran liderinin bunkeri olan ərazini bombalayıb
19:32 / 18-06-2025
Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
19:22 / 18-06-2025
Marsda güclü vulkan püskürüb
19:07 / 18-06-2025
Deputatlar daha 21 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
18:43 / 18-06-2025
MEDİA: Solovyovdan üzrxahlıq gözləyirik
18:36 / 18-06-2025
Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəmərindəki qəza aradan qaldırılıb
17:35 / 18-06-2025
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
17:21 / 18-06-2025
Gələn həftə Məhərrəm ayı başlayır
17:17 / 18-06-2025
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin edib
17:09 / 18-06-2025
ABŞ prezidenti Ukrayna rəsmilərini qəzəbləndirib
16:25 / 18-06-2025
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
16:01 / 18-06-2025
Natanz nüvə obyektində sızma var
15:37 / 18-06-2025
"Zeytun” aptekləri Tarif Şurasının qərarına tabe olmur
15:31 / 18-06-2025
İsrail Yaxın Şərqdə hegemon dövlətə çevrilir
15:21 / 18-06-2025
ASC və MMC-yə məxsus əmlaklar hərraca çıxarılacaq
14:49 / 18-06-2025
Ukrayna daha iki yaşayış məntəqəsini itirib
14:19 / 18-06-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın rəqibi bəlli olub
14:14 / 18-06-2025
Prezident İlham Əliyev Nataliya Kiselovanı qəbul edib - Fotolar
14:03 / 18-06-2025
Zakir Həsənov Belarusda hərbi zavodlara baş çəkib
11:37 / 16-06-2025

08:47 / 16-06-2025

22:59 / 17-06-2025

08:51 / 14-06-2025

11:06 / 16-06-2025

09:58 / 16-06-2025

14:29 / 14-06-2025

00:13 / 16-06-2025

12:35 / 16-06-2025

11:19 / 17-06-2025

16:03 / 17-06-2025

İnternet problemi: hökumət və provayderlər nə etməlidir?
Tarix: 04-05-2021 14:36 | Bölmə: Slayd

Azərbaycanda internet problemi davam etməkdədir. Provayderlərin paketlər çərçivəsində təklif etdiyi internetin sürətinin müqavilədə göstəriləndən az olması ilə bağlı şikayətlər azalmır. Bu problemin paytaxt Bakıda səngimədiyinin şahidi olduğumuz halda, bölgələrdə vəziyyətin necə olmasını dərk etmək o qədər də çətin deyil.
Bundan başqa, həm Bakıda, həm də bölgələrdə mobil operatorların təklif etdiyi paketlər çərçivəsində göstərilən internetin sürəti isə yalnız yazı üzərindədir. Bölgələrə istiqamət aldıqca hətta internet şəbəkəsi bağlanır.
Məsələ ilə bağlı Reyting.az-a danışan İKT üzrə ekspert Kamil Məmmədov qeyd edib ki, bu, hazırda ölkədə ən aktual mövzulardan biridir.
Ekspertin sözlərinə görə, təhsilin və digər qurumların məsafədən işləməyə keçməsi nəticəsində internetin zəif olması müəyyən məhdudiyyət və çətinliklər yaradır:
“İnternetin sürətinin verilən paketlərə uyğun olmaması provayderlərin birbaşa günahı deyil. Fikir versəniz, bina evlərində və ya özəl şirkətlərin çəkdirdiyi internetin sürətində problem yaranmır. Problem daha çox telefon xətti üzərindən internet alan abonentlərdə olur. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda telefon vasitəsilə çəkilən internet hələ ki öz aktuallığını qoruyur. İnfrastruktur köhnə olduğuna görə, internetin sürəti aşağı olur, provayder internet ötürən zaman müəyyən itkilər yaranır. Kabellərdə calaqların olması, köhnə olması, üzərinə su və ya digər təsiredici vasitələrin düşməsi internetin sürətində kifayət qədər problemlər yaradır. Əsas məqsəd bütün infrastrukturun yenilənməsi olmalıdır. Bunun da iki yolu var”.
K. Məmmədov qeyd edib ki, bölgələrdə özəl şirkətlərin işə daxil olması məhdud çərçivədədir: “Yəni dövlət balansında olan ərazilərin internet və yaxud telefonlaşdırılması hər hansı özəl şirkətə tapşırılsa, müəyyən müddət həmin şirkətin işləməsinə icazə verilsə, bölgələrdə kifayət qədər sürətli və daha dayanqlı internet və ya telefon rabitəsi əldə etmək olar”.
Ekspert bildirib ki, mobil internetin sürətinin zəif olması sırf Bakı şəhəri və Abşeron yarımadasındadırsa bu, pillələrin olduğu və ya məsafənin yaxın olduğu yerlərdə mümkünsüzdür:
“Hazırda Azərbaycanda olan mobil operatorların internet sürəti MDB-də olan ölkələrin internet sürətinə görə ilk üçlükdədir. Amma verilən paket verdiyimiz pula uyğun deyil.
Əgər bölgələrdə infrastruktur yaxşı deyilsə, dayanıqlı internet yoxdursa, mobil telefondan internet ala bilərikmi? Ala bilərik. Məsələn, 15 manatlıq paket alıb, 1 ay ərzində istifadə edirik. Həmin mobil interneti evdə istifadə eləsək, bu bizə 3 gün və ya 1 həftə bəs edər. Paket bitəcək, yeniləməli olacağıq. Hər həftəyə 15 manat ödəsək, bu, aya 60 manat edir. Yəni bölgələrdə internetə 60 manat verəcək ailə çox az saydadır. Yaxşı olar ki, ictimaiyyət olaraq operatorlara müraciət edək ki, pandemiya dövründə mobil operatorların internet paketlərinin həcmi artırılsın. Bu bir variantdır.
İkincisi, bölgələrə cavabdehlik daşıyan “Aztelecom” dövlət şirkətidir. “Aztelecom” özəl şirkətlərə regionlara daxil olmağa icazə versin ki, bu şirkətlər interneti və ya infrastrukturu bərpa etsin. Bölgədəki insanlara dayanıqlı, keyfiyyətli və sürətli interneti təmin etsinlər. Bunun şərtlərini danışmaq olar. Müəyyən müddət provayder işləyər, qazanc əldə etdikdən sonra infrasturukturu dövlətə təhvil verər.
Digər variant isə telefon rabitəsini dövlət, interneti özəl şirkətin təmin etməsi ola bilər. Burada çoxlu şərtlər, razılaşmalar mümkündür. Məncə, ortaq yolu tapmaq olar”.
Ekspert vurğulayıb ki, bölgələrdə və Bakının bəzi yerlərində internetin zəif olması infrastrukturun köhnə və aşağı səviyyədə olmasından qaynaqlanır:
“İnternet bir xətt üzərindən gəlir. Belə bir misal göstərim. Məsələn, su borularla, hər yerə daşınır. Əgər sizin borunuzda çat olarsa, su itki ilə gələcək.
Vətəndaşlar internetin zəif olması ilə bağlı provayderlərə şikayət etdikdə, onlar həmin an müştərini məmnun etmək üçün 15 meqabitlik sürəti 20-25 meqabit edir. Bu o deməkdir ki, borusunda çat olan suya 3 atmosfer təzyiq vurulurdusa, bu dəfə 5 atmosfer təzyiq vururlur.
Sizə daha sürətli internet verəndə provayderin kanalı dolur və kanalı genişləndirməli olur. Kanalı genişləndirmək isə kifayət qədər investisiya tələb edir. Ona görə də yaxşı olar ki, infrastruktur yenidən bərpa olunsun. Əgər bunu dövlət etmirsə, özəl qurumların önü açılsın, onlar bölgələrdə insrastrukturu bərpa etsinlər. Onlar da müəyyən müddət işləyəndən sonra dövlətə təhvil versinlər. Bu, dünya praktikasında da var. Sadəcə, bunu aktuallaşdırmaq lazımdır. Yəqin ki, dövlət rəhbərliyi səviyyəsində müəyyən addımlar atılacaq”.
Ekspert “Aztelecom”un GPON layihəsindən də söz açıb. Deyib ki, həmin layihə ilə internet və telefon bir xətt üzərindən ötürülür: “Amma bu layihə də ən azı 3-4 il vaxt aparacaq. Bundan başqa, “Aztelecom”un üzərində işğaldan azad olunmuş ərazilər də var. Həmin ərazilər də internet və telefonla təmin olunmalıdır. Bunları nəzərə aldıqda, özəl sektorun dəstəyi çox vacib və qaçılmaz görünür”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-05-2021 14:36 | Bölmə: Slayd

Azərbaycanda internet problemi davam etməkdədir. Provayderlərin paketlər çərçivəsində təklif etdiyi internetin sürətinin müqavilədə göstəriləndən az olması ilə bağlı şikayətlər azalmır. Bu problemin paytaxt Bakıda səngimədiyinin şahidi olduğumuz halda, bölgələrdə vəziyyətin necə olmasını dərk etmək o qədər də çətin deyil.
Bundan başqa, həm Bakıda, həm də bölgələrdə mobil operatorların təklif etdiyi paketlər çərçivəsində göstərilən internetin sürəti isə yalnız yazı üzərindədir. Bölgələrə istiqamət aldıqca hətta internet şəbəkəsi bağlanır.
Məsələ ilə bağlı Reyting.az-a danışan İKT üzrə ekspert Kamil Məmmədov qeyd edib ki, bu, hazırda ölkədə ən aktual mövzulardan biridir.
Ekspertin sözlərinə görə, təhsilin və digər qurumların məsafədən işləməyə keçməsi nəticəsində internetin zəif olması müəyyən məhdudiyyət və çətinliklər yaradır:
“İnternetin sürətinin verilən paketlərə uyğun olmaması provayderlərin birbaşa günahı deyil. Fikir versəniz, bina evlərində və ya özəl şirkətlərin çəkdirdiyi internetin sürətində problem yaranmır. Problem daha çox telefon xətti üzərindən internet alan abonentlərdə olur. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda telefon vasitəsilə çəkilən internet hələ ki öz aktuallığını qoruyur. İnfrastruktur köhnə olduğuna görə, internetin sürəti aşağı olur, provayder internet ötürən zaman müəyyən itkilər yaranır. Kabellərdə calaqların olması, köhnə olması, üzərinə su və ya digər təsiredici vasitələrin düşməsi internetin sürətində kifayət qədər problemlər yaradır. Əsas məqsəd bütün infrastrukturun yenilənməsi olmalıdır. Bunun da iki yolu var”.
K. Məmmədov qeyd edib ki, bölgələrdə özəl şirkətlərin işə daxil olması məhdud çərçivədədir: “Yəni dövlət balansında olan ərazilərin internet və yaxud telefonlaşdırılması hər hansı özəl şirkətə tapşırılsa, müəyyən müddət həmin şirkətin işləməsinə icazə verilsə, bölgələrdə kifayət qədər sürətli və daha dayanqlı internet və ya telefon rabitəsi əldə etmək olar”.
Ekspert bildirib ki, mobil internetin sürətinin zəif olması sırf Bakı şəhəri və Abşeron yarımadasındadırsa bu, pillələrin olduğu və ya məsafənin yaxın olduğu yerlərdə mümkünsüzdür:
“Hazırda Azərbaycanda olan mobil operatorların internet sürəti MDB-də olan ölkələrin internet sürətinə görə ilk üçlükdədir. Amma verilən paket verdiyimiz pula uyğun deyil.
Əgər bölgələrdə infrastruktur yaxşı deyilsə, dayanıqlı internet yoxdursa, mobil telefondan internet ala bilərikmi? Ala bilərik. Məsələn, 15 manatlıq paket alıb, 1 ay ərzində istifadə edirik. Həmin mobil interneti evdə istifadə eləsək, bu bizə 3 gün və ya 1 həftə bəs edər. Paket bitəcək, yeniləməli olacağıq. Hər həftəyə 15 manat ödəsək, bu, aya 60 manat edir. Yəni bölgələrdə internetə 60 manat verəcək ailə çox az saydadır. Yaxşı olar ki, ictimaiyyət olaraq operatorlara müraciət edək ki, pandemiya dövründə mobil operatorların internet paketlərinin həcmi artırılsın. Bu bir variantdır.
İkincisi, bölgələrə cavabdehlik daşıyan “Aztelecom” dövlət şirkətidir. “Aztelecom” özəl şirkətlərə regionlara daxil olmağa icazə versin ki, bu şirkətlər interneti və ya infrastrukturu bərpa etsin. Bölgədəki insanlara dayanıqlı, keyfiyyətli və sürətli interneti təmin etsinlər. Bunun şərtlərini danışmaq olar. Müəyyən müddət provayder işləyər, qazanc əldə etdikdən sonra infrasturukturu dövlətə təhvil verər.
Digər variant isə telefon rabitəsini dövlət, interneti özəl şirkətin təmin etməsi ola bilər. Burada çoxlu şərtlər, razılaşmalar mümkündür. Məncə, ortaq yolu tapmaq olar”.
Ekspert vurğulayıb ki, bölgələrdə və Bakının bəzi yerlərində internetin zəif olması infrastrukturun köhnə və aşağı səviyyədə olmasından qaynaqlanır:
“İnternet bir xətt üzərindən gəlir. Belə bir misal göstərim. Məsələn, su borularla, hər yerə daşınır. Əgər sizin borunuzda çat olarsa, su itki ilə gələcək.
Vətəndaşlar internetin zəif olması ilə bağlı provayderlərə şikayət etdikdə, onlar həmin an müştərini məmnun etmək üçün 15 meqabitlik sürəti 20-25 meqabit edir. Bu o deməkdir ki, borusunda çat olan suya 3 atmosfer təzyiq vurulurdusa, bu dəfə 5 atmosfer təzyiq vururlur.
Sizə daha sürətli internet verəndə provayderin kanalı dolur və kanalı genişləndirməli olur. Kanalı genişləndirmək isə kifayət qədər investisiya tələb edir. Ona görə də yaxşı olar ki, infrastruktur yenidən bərpa olunsun. Əgər bunu dövlət etmirsə, özəl qurumların önü açılsın, onlar bölgələrdə insrastrukturu bərpa etsinlər. Onlar da müəyyən müddət işləyəndən sonra dövlətə təhvil versinlər. Bu, dünya praktikasında da var. Sadəcə, bunu aktuallaşdırmaq lazımdır. Yəqin ki, dövlət rəhbərliyi səviyyəsində müəyyən addımlar atılacaq”.
Ekspert “Aztelecom”un GPON layihəsindən də söz açıb. Deyib ki, həmin layihə ilə internet və telefon bir xətt üzərindən ötürülür: “Amma bu layihə də ən azı 3-4 il vaxt aparacaq. Bundan başqa, “Aztelecom”un üzərində işğaldan azad olunmuş ərazilər də var. Həmin ərazilər də internet və telefonla təmin olunmalıdır. Bunları nəzərə aldıqda, özəl sektorun dəstəyi çox vacib və qaçılmaz görünür”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
Dünən, 13:12
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
Dünən, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
Dünən, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
17-06-2025, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
17-06-2025, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17-06-2025, 16:03
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
17-06-2025, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
17-06-2025, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
17-06-2025, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
17-06-2025, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”