ABŞ dünyanı yenidən bölüşdürür
Tarix: 20-03-2023 15:17 | Bölmə: Slayd
ABŞ dünyanı yenidən bölüşdürür

"ABŞ dünyanın yenidən bölüşdürülməsinə başlayıb. İlk qurban kim olacaq? Amerikalılar və onların müttəfiqləri böyük müharibə ilə hədələməklə Çinin artan təsirini cilovlamağa çalışırlar. Xüsusilə, ABŞ Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsini kobud şəkildə pozaraq, Avstraliyaya tezliklə nüvə sualtı qayıqları verməyi qərara alıb".

Bunu Reyting.az-a Azərbaycan Kommunist Partiyasının rəhbəri Ədalət Abdinov deyib.

Ə. Abdinov bildirib ki, ABŞ, Avstraliya və Böyük Britaniya liderləri arasında San Dieqodakı (Kaliforniya) Point Loma hərbi dəniz bazasında aparılan danışıqların əsas mövzusu AUKUS üçtərəfli alyansının gələcək inkişafı olub:

"AUKUS - Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ arasında 15 sentyabr 2021-ci ildə Hind-Sakit okean regionu üçün elan edilmiş üçtərəfli təhlükəsizlik paktıdır.

Liderlər arasında söhbət nüvə sualtı qayıqlarının tikintisi texnologiyasını, son modelli raketləri, döyüş sursatları, eləcə də yerüstü raket sistemləri alacaq Avstraliyanın yenidən silahlanmasından gedib. Öz növbəsində Avstraliya hipersəs və dəqiq silahların birgə inkişafı üçün pul ayıracağını vəd edib”.

Ə. Abdinov əlavə edib ki, Avstraliya hərbçiləri müttəfiqlərin bazalarında təlim keçəcəklər: “Amerika və Britaniya sualtı qayıqları Avstraliya limanlarına daha tez-tez daxil olmağa başlayacaq. 2027-ci ildən Vaşinqton və London yerli mütəxəssislərin hazırlanmasını sürətləndirmək üçün Avstraliya limanlarında sualtı qayıqların müntəzəm rotasiyasına başlayacaqlar. 2030-cu illərin əvvəllərində amerikalılar ən azı üç Virciniya nüvə enerjisi ilə işləyən gəmini Kanberraya təhvil verəcəklər. Avstraliyalılar 2040-cı illərin əvvəllərində sualtı qayıqlara sahiblənəcəklər. Yaxın 32 ildə onlar nüvə donanmasının yaradılmasına 245 milyard dollar xərcləyəcəklər. İndiyədək yalnız Rusiya, Böyük Britaniya, Hindistan, Çin, ABŞ və Fransanın nüvə sualtı qayıqları var”.

Bu arada Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Van Benbin bildirib ki, ABŞ, Böyük Britaniya və Avstraliya beynəlxalq ictimaiyyətin narahatlığına məhəl qoymur, “səhvlər və təhlükələr” yolu ilə daha da irəliləyir. Pekin hesab edir ki, Avstraliyaya nüvə sualtı qayıqlarının verilməsi nüvə silahının yayılmasına gətirib çıxara bilər ki, bu da yeni silahlanma yarışına yol açar, həmçinin regionda sülh və sabitliyə zərər verə bilər. Avstraliyanın keçmiş baş naziri Pol Kitinqin də oxşar fikirdədir. Onun sözlərinə görə, nüvə donanmasının yaradılması Kanberranın ən pis qərarıdır: əvəzinə 50-yə qədər adi sualtı qayıq almaq olar. Ancaq keçmiş hökumət başçısı ümumilikdə AUKUS-un əleyhinədir. O, əmindir ki, Çinin əsas günahı yalnız Amerika iqtisadiyyatı ilə müqayisə edilə bilən iqtisadiyyat yaratmaqdadır. ABŞ isə Pekinə problem yaratma istəyir və bunun üçün yanlış əllərdə alətə çevrilmiş Avstraliyadan istifadə edirlər.

Ə. Abdinovun sözlərinə görə, bu arada, AUKUS üzvləri MAQATE (Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik) ilə Avstraliya tərəfi arasında hərtərəfli təminat sazişinin 14-cü bəndinə işarə edərək, Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsini pozduğunu inkar edir. Onun sayəsində dəniz elektrik stansiyaları yoxlamalardan azad edilə bilər. Bununla belə, vəziyyət bir presedent yaratdı ki, digər ölkələr yüksək zənginləşdirilmiş uranı və ya plutoniumunu beynəlxalq nəzarətdən gizlətmək üçün mütləq istifadə etmək istəyəcəklər.

Müsahibimiz qeyd edib ki, Vaşinqton Pekinə hərbi təzyiqini artırır:

“Çinlilər Amerikanın fəaliyyətinə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin, o cümlədən nüvə komponentlərinin inkişafı ilə cavab verirlər. Əslində Pekin artıq silahlanma yarışına başlayıb.

Birləşmiş Ştatlar Çinlə döyüşmək istəmir, çoxqütblü dünyaya keçid zamanı lazım olan qurumları yaradır. Onları tam qarşıdurma adlandırmaq olmaz, lakin onlar Hind-Sakit okean regionunda Çin təsirinin qarşısını almaqda israrlıdırlar.

Çinin də cavab variantları var. Silahlanma yarışı iqtisadiyyatın modernləşdirilməsi problemini həll etməli olan çinlilərdən daha çox amerikalılar üçün faydalıdır. Pekin Sovet İttifaqının təcrübəsini təkrarlamaq istəmir, lakin dövlətlər bunu əlverişsiz vəziyyətə qoyurlar. Çin AUKUS-a öz müttəfiqləri - ən azı güclü oyunçularla hərbi-siyasi əməkdaşlığa qarşı çıxa bilər. Bununla yanaşı Moskva ilə də razılaşmaq olar, lakin indiki vəziyyətdə onun zərər vuracağı riski var.

Nə olursa-olsun, ABŞ və müttəfiqləri çinliləri hərbi bloklarla əhatələməyə davam edəcəklər. Onlar isə 1980-ci illərin əvvəllərindən sadiq qaldıqları xarici siyasət kursunu davam etdirməyə məcbur olacaqlar: inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqlarını təmsil etmək və münaqişələrin sülh yolu ilə həllini müdafiə etmək. Hələlik Pekinin başqa variantı yoxdur".

ELÇİN




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}