12:11 / 27-04-2024
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
11:59 / 27-04-2024
Dünyanın ilk süni enerji adası tikilir
10:14 / 27-04-2024
Xankəndidə silah və sursatlar aşkarlanıb
10:09 / 27-04-2024
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
09:27 / 27-04-2024
Britaniyanın lüks avtomobilləri Rusiyaya daşınır
08:18 / 27-04-2024
"Bir qalanın sirri" Musiqili Teatrda açılacaq - Fotolar
08:09 / 27-04-2024
Rusiyada azərbaycanlılarla taciklər arasında kütləvi dava: ölən və yaralananlar var
21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
20:58 / 26-04-2024
İlham Əliyevlə Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
19:35 / 26-04-2024
43 pişiyi ac-susuz saxlayan şəxsi həbs ediblər
19:06 / 26-04-2024
Rusların hücum etmək istədiyi iki xəstəxana təcili boşaldılır
18:43 / 26-04-2024
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
18:41 / 26-04-2024
İsveç Latviyaya qoşun və zirehli texnika göndərir
18:36 / 26-04-2024
Blinken Pekində Çini hədələyib
18:20 / 26-04-2024
20-yə yaxın məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edib - Foto
18:15 / 26-04-2024
Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə koordinatlar dəqiqləşdirilir
18:08 / 26-04-2024
Erməni deputatlar saxlanılıb
17:58 / 26-04-2024
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
17:39 / 26-04-2024
"Beşiktaş" daha bir futbolçu ilə müqaviləni yeniləyib
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:23 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-nin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşüb
17:15 / 26-04-2024
Quba-Xaçmaz Regional filialına müdir təyinatı olub
16:58 / 26-04-2024
“Krokus”dakı terror aktına görə daha bir şübhəli saxlanılıb
16:56 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev Almaniya XİN rəhbəri ilə görüşüb - Foto
16:11 / 26-04-2024
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
16:05 / 26-04-2024
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
15:52 / 26-04-2024
Qəzzada daha 51 dinc sakin həlak olub
15:46 / 26-04-2024
Avtomobil şirkəti daha bir yeniliyə imza atıb - Fotolar
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
12:40 / 22-04-2024
Cavanşir Məmmədovun nəvəsi: "Babamın ürəyi haqsızlığa dözmədi"
19:15 / 22-04-2024
Komitə sədri baş redaktoru təbrik edib
Gözəl təşəbbüsün incə məqamları
Tarix: 17-03-2024 20:32 | Bölmə: Xəbərlər
Əli Bəy AZƏRİ
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
Ədəbiyyat naminə keçirilən Mir Cəlal Paşayev adına III hekayə müsabiqəsinin yekununa nəzəri baxış
Kitablar cərgəsinə daha bir kitab qoşuldu. Bu kitab “Yağışlı bir gün idi” adlanan hekayələr toplusudur. Topluya 2022-ci ildə keçirilən Mir Cəlal Paşayev adına III hekayə müsabiqəsinə təqdim olunmuş 47 müəllifin 48 hekayəsi daxil edilib. 434 səhifəlik kitab “TEAS Press” Nəşriyyat Evi tərəfindən nəfis tərtibatla yüksək səviyyədə çapa hazırlanıb. Qeydlərdə kitabın 436 səhifə olduğu göstərilib, görünür çap ərəfəsində dəqiqləşdirilməyib. Tiraj isə göstərilməyib.
Kitaba ön söz Xalq yazıçısı, eyni zamanda müsabiqəyə təqdim olunan hekayələri qiymətləndirən münsiflər heyətinin sədri Elçin tərəfindən 28 sentyabr 2023-cü ildə yazılsa da, çap olunduğu vaxt 2024-cü il göstərilib və təqdimolunma mərasimi 6 mart 2024-cü ildə keçirilib.
Bunlar sadəcə, statistik göstəricilərdir. Hər hansı bir uyğunsuzluğun olub-olmadığını özünüz müəyyənləşdirin. Baxmayaraq ki, texniki göstəricilərin hekayələrin bədiiliyinə və verilən qiymətləndirməyə heç bir təsiri yoxdur, yenə də ədəbiyyat naminə Mir Cəlal Paşayev adına görülən işdə maksimum məsuliyyət, xüsusən də vicdan məsuliyyəti tələb olunur.
Müsabiqə görkəmli yazıçı Mir Cəlal Paşayevin oğlu, ADA Universitetinin rektoru professor Hafiz Paşayevin şəxsi təşəbbüsü ilə keçirilir. Ən azından nəsr üzərində qələmini sınayanlar belə bir addıma görə Hafiz Paşayevi alqışlamalıdırlar. Çünki bunu Mədəniyyət nazirliyi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi deyil, bir görkəmli şəxs öz təşəbbüsü ilə keçirir.
I hekayə müsabiqəsi 2017, II hekayə müsabiqəsi isə 2019-cu ildə keçirilib. Qaliblər mükafatlandırılıb və onların hekayələri “Azərbaycan” jurnalında çap olunub. Təqdim olunan digər hekayələrin taleyi məlum deyil. III hekayə müsabiqəsi 2022-ci ildə keçirildi, qaliblər müəyyənləşdirildi, mükafatlandırıldı və İctimai TV-də onlara veriliş həsr olundu.
Sonuncu hekayə müsabiqəsi ilə bağlı kiçik araşdırma apardım. Araşdırmamım nəticəsi olaraq Səbuhi Rəhimlinin şəxsi Youtube kanalında fikrimi bildirdim. Bir müddət sonra müsabiqəyə təqdim olunmuş 50 hekayənin seçilərək ayrıca kitab şəklində çap olunacağını mənə xəbər verdilər. Xəbər verən şəxs həmin hekayələr sırasında mənim də təqdim etdiyim “Allah adamı” hekayəsinin olacağını xüsusilə vurğuladı. Dərhal başa düşdüm ki, kimsə çıxışıma qulaq asıb, Hafiz Paşayevə çatdırıb. O da belə bir qərar verib. Başqa cür necə ola bilərdi? Niyə 2017, 2019-cu illərdə keçirilən müsabiqəyə təqdim olunmuş hekayələr toplu şəklində çap olunmadı?
Sual oluna bilər ki, ədəbiyyatşünaslar, ədəbi tənqidçilər yaxalarını kənara çəkdikləri halda mən niyə bu qədər ciddi yanaşıram?
Birincisi, mən də bəziləri kimi Mir Cəlal Paşayevin “Bir gəncin manifesti”ni oxuyaraq formalaşmış gənclərdənəm. Onun vurğununa çavrilmişəm.
İkincisi, 2019-cu ildə keçirilən müsabiqəyə “Timsah dərili ayaqqabı” adlı hekayə təqdim etmişəm. Hekayələr arasında ədibin obrazının yaradıldığı yeganə əsər olmasına baxmayaraq yazı üslubumu tanıyan “əsas söz sahibi” hekayəni dəyərləndirməyib, məsələyə qərəzli yanaşıb. O bunu şəxsən mənə etiraf edib.
Ədibin evinin direktoru Şəfəq xanım Mehrəliyeva ilə görüşərək iradlarımı ona bildirmişəm. Qismən mənimlə razılaşsa da məsələnin geridə qaldığına görə təəssüflənib. Növbəti müsabiqəyə hekayə göndərməyi tövsiyə edib. Növbəti müsabiqədə yenə də həmin adamın əsas söz sahibi olduğunu vurğulasam da, Şəfəq xanım işi nəzarətə götürdüyünü bildirib. Lakin son nəticədə mənim şübhələrim yenə də özünü doğruldub. Ədibin obrazını yaratdığım “Allah adamı” hekayəm bu dəfə də diqqətdən kənarda qalıb. Hafiz Paşayevlə görüşməyin, məsələnin mahiyyətini ona çatdırmağın mümkünsüzlüyünü nəzərə alaraq yekunda müsabiqənin nəticələrini ictimailəşdirmək qərarına gəlmişəm. Bu da nəticəsi! Əks halda əvvəlki iki müsabiqəyə təqdim olunan hekayələr də toplu şəklində çap olunub oxucuların ixtiyarına çıxarılardı.
Burada ədəbi tənqidçi missiyasını öz üzərimə götürmək fikrində deyiləm. Bunun üçün dövlət büdcəsindən məvacib alan kifayət qədər titullu əməkdaş vardır. Buyurub vəzifə borclarını icra edə bilərlər. Sadəcə, bəzi məqamlara münasibət bildirib onları hüzurunuza çıxardacağam. Subyektiv görünsə belə deməyə məcburam.
Kitab I yerin qalibi Seymur Orucun eyni adlı hekayəsinin şərəfinə “Yağışlı bir gün idi” adlandırılıb. Digər kitabından da göründüyü kimi Seymur Oruc qərb ədəbiyyatının təsirinə məruz qalanlardandır. Əsərinə ad seçimində tərəddüd edir. Əgər o, əsərini “Yağışlı gün”, yaxud “Yağışlı bir gün” adlandırsaydı, bunu azərbaycansayağı adlandırmaq olardı. Çünki Azərbaycan ədəbiyyatında mətndən cümlə seçib başlığa ad çıxartmaq ənənəsi yoxdur. Bu, qərbə məxsusdur. Seymur Oruc bunu elə ilk cümlələrində də bir daha təsdiqləyib. Adam qısa cümlə ilə qırıq cümlə arasında fərqi qarışdırıb. Onun birinci cümləsi belədir:
“Çox dedilər”.
Nəyi dedilər? Kimlər dedilər? Kimə dedilər? Niyə dedilər? Nədən ötrü dedilər?
Görün neçə sual yaranır.
Azərbaycan dilində cümlə anlayışını bilməyən varmı? Bitmiş bir fikri ifadə edən söz və ya söz birləşməsi CÜMLƏdir. Bir belə sualın yarandığı söz birləşməsini CÜMLƏ adlandırmaq olarmı?
Ardına baxaq:
“Dedilər ki, “oxuyub adam olmaq lazımdır”, “gələcəyin qabaqdadır”, “bu səfillikdən (!) qurtulmaq lazımdır”. Bacarmadım. Nə oxumağı, nə də, belə görünür ki, adam olmağı... Əvəzində adi birisi oldum – küçədə, avtobusda, hər yerdə görə biləcəyiniz adi bir insan. (!)
...İçimi görə bilir tibb. (!)”
Belə natamam, Azərbaycan əxlaqına uyğun gəlməyən bir hekayəyə necə qıyıb birinci yeri veriblər, ağlıma sığışdıra bilmirəm.
Münsiflər heyətinə kimlər daxildir? Onları sadalamağa ehtiyac duymuram, hər halda Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyev özü birinci yerə çıxarılan hekayəni oxumayıbmı?
II yerin qalibi Daşqın Məmmədovdur. Kitaba onun iki hekayəsi daxil edilib. Biri müsabiqədə qalib çıxarılmış “Bənövşə xala”, o birisi isə “Qızcığaz” adlanır. Burda sual yarana bilər: Müsabiqənin şərtlərinə görə hər müəllif yalnız bir hekayə təqdim etməli olduğu halda necə olub ki, Daşqın Məmmədov ikisini göndərib və hər ikisi bəyənilib?
Sualın cavabı maraqlı görünsə də hekayələrin bənzərsizliyi bunun üstündən sükutla keçməyə zəmin yaradır.
Xatirə Kərimovanın “Qəmli hekayə”si də burdadır. Bəyəm ad qəhətdir? Hekayəyə də hekayə adı qoyarlar?
Birinci cümlə belədir: “Sizə həyatımın qəmli bir hekayəsini danışacağam”. Bu cümlə də Azərbaycan ədəbiyyatına xas deyil. Xatirə xanım da əcnəbi ədəbiyyatın təsirindən belə yazıb. Yoxsa, qələm sənin əlində, hadisə başında, buyur, yaz, təsvir elə, dialoq qur.
Vüsal Əhmədovun “Ağcaqanad kolleksiyası”na baxaq. Müəllif konkret olaraq məktəbdən bəhs edir. “Müdir müavini” yazır. Bəyəm Azərbaycan məktəblərində müdir var? Adam türk ədəbiyyatından kənara çıxa bilmir, çünki müdir türk məktəblərində olur. Azərbaycan məktəblərində isə direktordur.
Mahanın “Su”, Oğuz Alparslanın “Qurban”, Salbina Bünyətovanın “Boz divan”, Aydan Həsənovanın “Vacib iş” mətnləri daha çox esseyə oxşayır, nəinki hekayəyə. Könül Məmmədovanın “Möcüzələr diyarı” əsəri isə tərcüməyə bənzəyir. “Möcüzələr diyarının kralı Qızıl Henri 13 yaşında taxta çıxmışdı. Atası kral Uzunsaçlı Lotharın uşağı olmurdu”. Bu iki cümləni seçdim ki, söhbətin nədən getdiyindən xəbərdar olasınız.
Bəzi mətnlərdə oxucuya müraciətlər ünvanlanıb. Bu, daha çox publisistik mətnlərə xasdır. Bədii əsərdə yazıçı cümlələrin ortasında pırtlayıb özünü niyə göstərsin və oxucu ilə əlaqə yaratmağa cəhd göstərsin?
Bəzi mətnlərdə orfoqrafik səhvlərə rast gəlmək mümkündür.
Qısa zaman ərzində 434 səhifəlik hekayələr toplusunu oxuyub münasibət bildirmək tam obyektiv görünməyə bilər. Mən sürətlə baxış keçirib öz şəxsi fikirlərimi bildirməklə ədəbiyyatşünasların, ədəbi tənqidçilərin diqqətini bu topluya cəlb etməyə çalışıram. Müsabiqəyə əsər göndərənləri qınamazdan əvvəl münsiflərdə təmsil olunanları, xüsusən də heyətin sədri məsuliyyətini çiyinlərində daşıyan Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyevi daha məsuliyyətli olmağa səsləyirəm. Söhbət Azərbaycan ədəbiyyatı naminə Mir Cəlal Paşayev adına müsabiqədən gedirsə, bu işdə səhlənkarlıq etmək yaramaz. Hələ sağlığında milyonların sevimlisinə çevrilmiş ədibin adına görülən iş yüksək səviyyədə olmalıdır.
Bundan sonrakı işlərinizdə uğurlar arzulayıram.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-03-2024 20:32 | Bölmə: Xəbərlər
Əli Bəy AZƏRİ
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
Ədəbiyyat naminə keçirilən Mir Cəlal Paşayev adına III hekayə müsabiqəsinin yekununa nəzəri baxış
Kitablar cərgəsinə daha bir kitab qoşuldu. Bu kitab “Yağışlı bir gün idi” adlanan hekayələr toplusudur. Topluya 2022-ci ildə keçirilən Mir Cəlal Paşayev adına III hekayə müsabiqəsinə təqdim olunmuş 47 müəllifin 48 hekayəsi daxil edilib. 434 səhifəlik kitab “TEAS Press” Nəşriyyat Evi tərəfindən nəfis tərtibatla yüksək səviyyədə çapa hazırlanıb. Qeydlərdə kitabın 436 səhifə olduğu göstərilib, görünür çap ərəfəsində dəqiqləşdirilməyib. Tiraj isə göstərilməyib.
Kitaba ön söz Xalq yazıçısı, eyni zamanda müsabiqəyə təqdim olunan hekayələri qiymətləndirən münsiflər heyətinin sədri Elçin tərəfindən 28 sentyabr 2023-cü ildə yazılsa da, çap olunduğu vaxt 2024-cü il göstərilib və təqdimolunma mərasimi 6 mart 2024-cü ildə keçirilib.
Bunlar sadəcə, statistik göstəricilərdir. Hər hansı bir uyğunsuzluğun olub-olmadığını özünüz müəyyənləşdirin. Baxmayaraq ki, texniki göstəricilərin hekayələrin bədiiliyinə və verilən qiymətləndirməyə heç bir təsiri yoxdur, yenə də ədəbiyyat naminə Mir Cəlal Paşayev adına görülən işdə maksimum məsuliyyət, xüsusən də vicdan məsuliyyəti tələb olunur.
Müsabiqə görkəmli yazıçı Mir Cəlal Paşayevin oğlu, ADA Universitetinin rektoru professor Hafiz Paşayevin şəxsi təşəbbüsü ilə keçirilir. Ən azından nəsr üzərində qələmini sınayanlar belə bir addıma görə Hafiz Paşayevi alqışlamalıdırlar. Çünki bunu Mədəniyyət nazirliyi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi deyil, bir görkəmli şəxs öz təşəbbüsü ilə keçirir.
I hekayə müsabiqəsi 2017, II hekayə müsabiqəsi isə 2019-cu ildə keçirilib. Qaliblər mükafatlandırılıb və onların hekayələri “Azərbaycan” jurnalında çap olunub. Təqdim olunan digər hekayələrin taleyi məlum deyil. III hekayə müsabiqəsi 2022-ci ildə keçirildi, qaliblər müəyyənləşdirildi, mükafatlandırıldı və İctimai TV-də onlara veriliş həsr olundu.
Sonuncu hekayə müsabiqəsi ilə bağlı kiçik araşdırma apardım. Araşdırmamım nəticəsi olaraq Səbuhi Rəhimlinin şəxsi Youtube kanalında fikrimi bildirdim. Bir müddət sonra müsabiqəyə təqdim olunmuş 50 hekayənin seçilərək ayrıca kitab şəklində çap olunacağını mənə xəbər verdilər. Xəbər verən şəxs həmin hekayələr sırasında mənim də təqdim etdiyim “Allah adamı” hekayəsinin olacağını xüsusilə vurğuladı. Dərhal başa düşdüm ki, kimsə çıxışıma qulaq asıb, Hafiz Paşayevə çatdırıb. O da belə bir qərar verib. Başqa cür necə ola bilərdi? Niyə 2017, 2019-cu illərdə keçirilən müsabiqəyə təqdim olunmuş hekayələr toplu şəklində çap olunmadı?
Sual oluna bilər ki, ədəbiyyatşünaslar, ədəbi tənqidçilər yaxalarını kənara çəkdikləri halda mən niyə bu qədər ciddi yanaşıram?
Birincisi, mən də bəziləri kimi Mir Cəlal Paşayevin “Bir gəncin manifesti”ni oxuyaraq formalaşmış gənclərdənəm. Onun vurğununa çavrilmişəm.
İkincisi, 2019-cu ildə keçirilən müsabiqəyə “Timsah dərili ayaqqabı” adlı hekayə təqdim etmişəm. Hekayələr arasında ədibin obrazının yaradıldığı yeganə əsər olmasına baxmayaraq yazı üslubumu tanıyan “əsas söz sahibi” hekayəni dəyərləndirməyib, məsələyə qərəzli yanaşıb. O bunu şəxsən mənə etiraf edib.
Ədibin evinin direktoru Şəfəq xanım Mehrəliyeva ilə görüşərək iradlarımı ona bildirmişəm. Qismən mənimlə razılaşsa da məsələnin geridə qaldığına görə təəssüflənib. Növbəti müsabiqəyə hekayə göndərməyi tövsiyə edib. Növbəti müsabiqədə yenə də həmin adamın əsas söz sahibi olduğunu vurğulasam da, Şəfəq xanım işi nəzarətə götürdüyünü bildirib. Lakin son nəticədə mənim şübhələrim yenə də özünü doğruldub. Ədibin obrazını yaratdığım “Allah adamı” hekayəm bu dəfə də diqqətdən kənarda qalıb. Hafiz Paşayevlə görüşməyin, məsələnin mahiyyətini ona çatdırmağın mümkünsüzlüyünü nəzərə alaraq yekunda müsabiqənin nəticələrini ictimailəşdirmək qərarına gəlmişəm. Bu da nəticəsi! Əks halda əvvəlki iki müsabiqəyə təqdim olunan hekayələr də toplu şəklində çap olunub oxucuların ixtiyarına çıxarılardı.
Burada ədəbi tənqidçi missiyasını öz üzərimə götürmək fikrində deyiləm. Bunun üçün dövlət büdcəsindən məvacib alan kifayət qədər titullu əməkdaş vardır. Buyurub vəzifə borclarını icra edə bilərlər. Sadəcə, bəzi məqamlara münasibət bildirib onları hüzurunuza çıxardacağam. Subyektiv görünsə belə deməyə məcburam.
Kitab I yerin qalibi Seymur Orucun eyni adlı hekayəsinin şərəfinə “Yağışlı bir gün idi” adlandırılıb. Digər kitabından da göründüyü kimi Seymur Oruc qərb ədəbiyyatının təsirinə məruz qalanlardandır. Əsərinə ad seçimində tərəddüd edir. Əgər o, əsərini “Yağışlı gün”, yaxud “Yağışlı bir gün” adlandırsaydı, bunu azərbaycansayağı adlandırmaq olardı. Çünki Azərbaycan ədəbiyyatında mətndən cümlə seçib başlığa ad çıxartmaq ənənəsi yoxdur. Bu, qərbə məxsusdur. Seymur Oruc bunu elə ilk cümlələrində də bir daha təsdiqləyib. Adam qısa cümlə ilə qırıq cümlə arasında fərqi qarışdırıb. Onun birinci cümləsi belədir:
“Çox dedilər”.
Nəyi dedilər? Kimlər dedilər? Kimə dedilər? Niyə dedilər? Nədən ötrü dedilər?
Görün neçə sual yaranır.
Azərbaycan dilində cümlə anlayışını bilməyən varmı? Bitmiş bir fikri ifadə edən söz və ya söz birləşməsi CÜMLƏdir. Bir belə sualın yarandığı söz birləşməsini CÜMLƏ adlandırmaq olarmı?
Ardına baxaq:
“Dedilər ki, “oxuyub adam olmaq lazımdır”, “gələcəyin qabaqdadır”, “bu səfillikdən (!) qurtulmaq lazımdır”. Bacarmadım. Nə oxumağı, nə də, belə görünür ki, adam olmağı... Əvəzində adi birisi oldum – küçədə, avtobusda, hər yerdə görə biləcəyiniz adi bir insan. (!)
...İçimi görə bilir tibb. (!)”
Belə natamam, Azərbaycan əxlaqına uyğun gəlməyən bir hekayəyə necə qıyıb birinci yeri veriblər, ağlıma sığışdıra bilmirəm.
Münsiflər heyətinə kimlər daxildir? Onları sadalamağa ehtiyac duymuram, hər halda Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyev özü birinci yerə çıxarılan hekayəni oxumayıbmı?
II yerin qalibi Daşqın Məmmədovdur. Kitaba onun iki hekayəsi daxil edilib. Biri müsabiqədə qalib çıxarılmış “Bənövşə xala”, o birisi isə “Qızcığaz” adlanır. Burda sual yarana bilər: Müsabiqənin şərtlərinə görə hər müəllif yalnız bir hekayə təqdim etməli olduğu halda necə olub ki, Daşqın Məmmədov ikisini göndərib və hər ikisi bəyənilib?
Sualın cavabı maraqlı görünsə də hekayələrin bənzərsizliyi bunun üstündən sükutla keçməyə zəmin yaradır.
Xatirə Kərimovanın “Qəmli hekayə”si də burdadır. Bəyəm ad qəhətdir? Hekayəyə də hekayə adı qoyarlar?
Birinci cümlə belədir: “Sizə həyatımın qəmli bir hekayəsini danışacağam”. Bu cümlə də Azərbaycan ədəbiyyatına xas deyil. Xatirə xanım da əcnəbi ədəbiyyatın təsirindən belə yazıb. Yoxsa, qələm sənin əlində, hadisə başında, buyur, yaz, təsvir elə, dialoq qur.
Vüsal Əhmədovun “Ağcaqanad kolleksiyası”na baxaq. Müəllif konkret olaraq məktəbdən bəhs edir. “Müdir müavini” yazır. Bəyəm Azərbaycan məktəblərində müdir var? Adam türk ədəbiyyatından kənara çıxa bilmir, çünki müdir türk məktəblərində olur. Azərbaycan məktəblərində isə direktordur.
Mahanın “Su”, Oğuz Alparslanın “Qurban”, Salbina Bünyətovanın “Boz divan”, Aydan Həsənovanın “Vacib iş” mətnləri daha çox esseyə oxşayır, nəinki hekayəyə. Könül Məmmədovanın “Möcüzələr diyarı” əsəri isə tərcüməyə bənzəyir. “Möcüzələr diyarının kralı Qızıl Henri 13 yaşında taxta çıxmışdı. Atası kral Uzunsaçlı Lotharın uşağı olmurdu”. Bu iki cümləni seçdim ki, söhbətin nədən getdiyindən xəbərdar olasınız.
Bəzi mətnlərdə oxucuya müraciətlər ünvanlanıb. Bu, daha çox publisistik mətnlərə xasdır. Bədii əsərdə yazıçı cümlələrin ortasında pırtlayıb özünü niyə göstərsin və oxucu ilə əlaqə yaratmağa cəhd göstərsin?
Bəzi mətnlərdə orfoqrafik səhvlərə rast gəlmək mümkündür.
Qısa zaman ərzində 434 səhifəlik hekayələr toplusunu oxuyub münasibət bildirmək tam obyektiv görünməyə bilər. Mən sürətlə baxış keçirib öz şəxsi fikirlərimi bildirməklə ədəbiyyatşünasların, ədəbi tənqidçilərin diqqətini bu topluya cəlb etməyə çalışıram. Müsabiqəyə əsər göndərənləri qınamazdan əvvəl münsiflərdə təmsil olunanları, xüsusən də heyətin sədri məsuliyyətini çiyinlərində daşıyan Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyevi daha məsuliyyətli olmağa səsləyirəm. Söhbət Azərbaycan ədəbiyyatı naminə Mir Cəlal Paşayev adına müsabiqədən gedirsə, bu işdə səhlənkarlıq etmək yaramaz. Hələ sağlığında milyonların sevimlisinə çevrilmiş ədibin adına görülən iş yüksək səviyyədə olmalıdır.
Bundan sonrakı işlərinizdə uğurlar arzulayıram.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:14
Xankəndidə silah və sursatlar aşkarlanıb
Dünən, 18:08
Erməni deputatlar saxlanılıb
Dünən, 11:05
Ən yaşlı albatros "aktiv görüş" rejiminə keçib
Dünən, 09:51
"Yeni Klinika"nın mühafizə rəisi saxlanııb
Dünən, 09:27
Keçmiş icra başçısı mülk davasına başlayıb
Dünən, 08:47
Bayden Trampın məhkəməsini izləməyə vaxt tapmır
Dünən, 08:26
Ruslar ABŞ-a məxsus "Patriot" sistemini oğurlayır
25-04-2024, 18:02
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
25-04-2024, 17:25
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
25-04-2024, 14:29
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
25-04-2024, 12:39
Gəncədə 32 yaşlı kişi bıçaqlanıb
25-04-2024, 12:25
Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb
25-04-2024, 11:03
İordan çayının qərb sahilində gərginlik böyüyür
25-04-2024, 09:52
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
25-04-2024, 07:39
Tramp: “Bayden yəhudilərə nifrət edir”
25-04-2024, 07:34
Fransızların ardınca amerikalılar...
24-04-2024, 19:16
“Su-35”-lər "Patriot"-u aldada bilir
24-04-2024, 17:04
Keçmiş nazirin meyiti tapılıb
24-04-2024, 16:26
Sabiq icra başçısının növbəti məhkəməsi keçirilib
24-04-2024, 15:26
Borrell: "İranla diplomatik münasibətləri kəsmək olmaz"
24-04-2024, 14:30
Şuşaya ilkin mərhələdə 50 ailə köçürüləcək
24-04-2024, 13:00
Prezident generalı təltif edib - Sərəncam
24-04-2024, 10:23
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
24-04-2024, 08:46
Qəbiristanlıqda rəqsə görə 18 sutka cəza verilib
24-04-2024, 08:37
Narkotikə görə daha 4 nəfər həbs edilib - Fotolar
24-04-2024, 08:23
Pekin taykonavtların adını açıqlayıb
24-04-2024, 08:20
Argentina iranlı nazirin həbsini tələb edir
24-04-2024, 08:11
ABŞ Senatı xarici yardım paketini təsdiqləyib
24-04-2024, 00:08
Britaniya döyüş təyyarələrini Polşaya göndərəcək
23-04-2024, 23:09
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb
23-04-2024, 18:05
Makron Zelenskiyə yalan vədlər verib
23-04-2024, 16:14
İlham Əliyev geri qaytarılan 4 kənddən danışıb
23-04-2024, 14:37
Astara sakini 51 kq narkotiklə tutulub
23-04-2024, 12:11
Əliyev Zelenskini COP29-a dəvət edib
23-04-2024, 11:10
Məhkəmə Əvəz Zeynallı ilə bağlı qərar verib
23-04-2024, 10:04
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
23-04-2024, 09:54
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
23-04-2024, 00:05
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
22-04-2024, 23:33
Sülhməramlılar Qarabağdan Ermənistana gedir
22-04-2024, 21:32
Ruslar Xarkovdakı teleqülləni dağıdıb - Foto
22-04-2024, 20:55
Əliyevlə Putin birgə nahar ediblər
22-04-2024, 15:08
Ukrayna daha 250 min şəxsi səfərbər etməlidir
22-04-2024, 13:26
Rusiya Çin liderini Kazan şəhərində gözləyir
22-04-2024, 09:53
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
22-04-2024, 09:12
Trampa kimlər mane olur? - Sorğu
22-04-2024, 00:45
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
21-04-2024, 17:46
İran prezidenti Pakistana gedir
20-04-2024, 22:20
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb
20-04-2024, 14:33
Moskvada azərbaycanlı iş adamı öldürülüb
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
